Eerst betalen,
dan vakantie
GESPREK VAN DE DAG
'Groot, slim en weerloos, daar houden de mensen van'
Gehaaide zwemmers
Een goede buur, via internet
Op reis met
openstaande boetes bloedlink
Een kinderhand
zaterdag l8 juni 2005
De nieuwste trekpleister aan de Brit
se stranden is zwemmen met haai
en. Hoewel het beangstigend klinkt,
levert een dergelijke zwempartij
geen enkel gevaar op. In de Engelse
en Schotse wateren komt steeds va
ker de reuzenhaai voor. Die lijkt in
de verste verte niet op de levensge
vaarlijke witte haai, maai' zwemt ge
moedelijk rond op zoek naar plank
ton.
Vooral aan de kust van Cornwall
vormen de grote vissen een toeristi
sche attractie in deze tijd van het
jaar. De reuzenhaaien passeren de
kust op hun weg naar Schotland.
Volgens deskundigen 'verhuist' de
reuzenhaai naar de wateren bij
Schotland door de opwarming van
het klimaat. Door het warmere zee
water trekt de plankton naar het
noorden. De reuzenhaai volgt sim
pelweg in het kielzog, blijkt uit het
onderzoek.
MENSELIJK
De POPULARITEIT van de Amerikaanse president BUSH blijft afnemen. Vol
gens een gisteren verschenen peiling van The New York Times/CBS heeft de
president de steun van 42 procent van de Amerikanen. Dat was kort na zijn her
verkiezing eind vorig jaar nog 51 procent. Het percentage is slechts één pro
centpunt hoger dan zijn laagste 'score' ooit (in mei 2004) in deze peiling. Voor
al de voortslepende oorlog in Irak is voor veel Amerikanen reden de president
een onvoldoende te geven.
De naam die de Noorse prinses
MARTHA LOUISE haar tweede
kind heeft gegeven is ingege
ven door haar bewondering
voor een van de hoofdpersonen
uit de STAR WARS films. Het
meisje dat op 8 april is gebo
ren en donderdag is gedoopt,
heet Leah Isadora, naar prin
ses Leia uit het science fiction
epos.Ik ben altijd een grote
fan geweest van Star Wars, en
prinses Leia is altijd de mooi
ste van de wereld geweest", al
dus de Noorse prinses in een
interview met het blad Aften-
posten. Martha Louise gaf
geen verklaring voor het ver
schil in spelling van de namen.
Foto-. Reuters
Jonge Amerikaanse INDIANEN plegen de een na de ander ZELFMOORD zoals
ze in een verdrag hebben afgesproken. Zeventien jongeren hebben de afgelopen
maanden in Cheyenne Rivier een einde aan hun leven gemaakt. Dat vertelden
deskundigen gisteren op een hoorzitting in het Amerikaanse Congres..Sommi
ge van de jongeren hadden een verdrag over zelfmoord gesloten. Ze trokken
nummers en besloten zich in de volgorde van de nummers op te hangen. Een
vooreen werden ze door familieleden gevonden", zei Julie Garreau, directeur
van het Cheyenne Rivier Jeugd Project in de staat Zuid-Dakota. In reservaten
waren de indianen wonen is het zelfmoordpercentage 2,6 tot 3,3 keer zo hoog
als in de rest van het land, verklaarde een andere expert. Als voornaamste oorza
ken werden genoemd armoede, schaamtegevoel, alcoholisme en drugs, vaak in
combinatie.
De haartransplantatie die de Itali
aanse premier SILVIO BERLUSCONI
vorig jaar onderging, heeft een groot
aantal landgenoten ervan overtuigd
dat KAALHEID bestreden dient te
worden. Ze kunnen daarom tegen
woordig een verzekering afsluiten te
gen kaalheid. Mannen en vrouwen
tussen 15 en 70 jaar kunnen de ver
zekering afsluiten. Het gaat om een
samenwerking tussen een verzeke
ringsmaatschappij en een keten van
haarklinieken. Tegen betaling van
340 euro per jaar krijgen de verzeke
ringnemers een reeks producten die
de gezondheid van hun haar moet
garanderen. Het gebruik daarvan is
overigens niet verplicht om bij toene
mende kaalheid aanspraak op uitke
ring van de verzekering te kunnen
maken. De Italianen zijn veelal in
tensief bezig met de dikte van hun
haar en hun uiterlijk. Berlusconi on
derging vorig jaar een haartransplan
tatie en liet tegelijkertijd een facelift
uitvoeren. Foto: EPA
De Amerikaanse filmster TOM CRUISE heeft zijn vriendin KATIE HOLMES gis
teren op de Eiffeltoren ten huwelijk gevraagd. Het stel maakte hun verloving tij
dens een persconferentie bekend. De 42-jarige Cruise is in de Franse hoofdstad
Parijs om zijn film 'War of the Worlds' te promoten. De 26-jarige Holmes prijst
momenteel in de hele wereld haar film 'Batman Begins' aan. Cruise was al twee
keereerder getrouwd, met Mimi Rogers en Nicole Kidman.
MICHAEL JACKSON en zijn familie geven vanavond een groot BESLOTEN
FEEST voor fans in een casino in Santa Ynez (Californië). De Jacksons willen de
fans bedanken voor hun steun tijdens het proces tegen de artiest wegens kin
dermisbruik. De zelfverklaarde 'King of Pop' werd afgelopen maandag vrijge
sproken. Volgens The Los Angeles Times heeft Jackson een groep van zijn
trouwste volgelingen uitgenodigd. Het is onduidelijk of de zanger zal optreden
tijdens het festijn. Het casino ligt niet ver van Neverland, het landgoed van
Jackson.
De Britse koningin ELIZABETH is
weliswaar 79 jaar, ze is wel bereid
mee te doen met de laatste trends.
Volgens de Britse boulevardkrant
The Sun heeft de vorstin een zilver
kleurige IPOD aangeschaft. Dat
deed ze overigens niet zelf; ze stuur
de een dienaar op pad. De mede
werker probeerde volgens de krant
in opdracht van de 'Dancing queen'
een korting op de MP3-speler te be
dingen. Natuurlijk is het behoorlijk
ingewikkeld om er liedjes op te la
den, maar ik ben er zeker van dat
een hoveling dat voor haar wil
doen", zei een anonieme bron aan
het hof in de krant. Foto: Reuters
Een project om buren met elkaar in
contact te brengen via internet is uit
geroepen tot meest innovatieve ICT-
project in Drenthe. 'De Buurman'
heeft 38.000 euro subsidie in de
Plato
Het begin der wijsbegeerte
is de verwondering
wacht gesleept. Dat maakte de pro
vincie Drenthe gisteren bekend.
Om buren met elkaar in contact te
brengen maakten initiatiefnemers A.
Raven en M. Kuis van www.debuur-
man.org een wijkgebonden website
voor de wijk Kloosterveen in Assen.
Met subsidie willen ze de website in
teractiever maken, en het project ook
in andere Drentse dorpen invoeren.
Via de website worden diensten uit
gewisseld om de contacten te stimu
leren. Van plantjes water geven tot
kinderoppas, van het ontvangen van
een monteur tot een hardloopmaatje;
een goede buur is altijd beter dan een
verre vriend, luidt het motto, anp
De walvis is uitgegroeid tot een na
tionaal knuffeldier. Nu hij met uit
sterven wordt bedreigd, lopen dé
emoties hoog op in de politiek.
Zelfs minister Veerman van land
bouw, doorgaans een nuchtere be
stuurder, hield de Tweede Kamer
boos voor dat hij geen 'watje' is als
het om de bescherming van de
walvis gaat.
Nederland moet maar een han
delsoorlog tegen Japan beginnen
als ze niet willen stoppen met de
vangst van walvissen." Verbaasd
kijken Veerman en de leden van
de landbouwcommissie op als
D66-Kamerlid Boris van der Ham
met deze suggestie komt. De soep
wordt uiteindelijk niet zo heet ge
geten, maar de uitspraak tekent
wel de emoties die de walvis
vangst oproept.
Volgende week wordt in Korea ge
sproken over de toekomst van de
walvisjacht. De inzet van de wes
terse landen is een verbod of een
forse reductie van de vangst. „Ook
ik ben tegen de jacht op dit prach
tige dier, maar ik denk niet dat we
de jacht helemaal kunnen verbie
den", aldus Veerman.
De opstelling van de minister
wekt verbazing bij Midas Dekkers,
bioloog en boekenschrijven „Is
Veerman tegen de jacht op wal
vissen? Dat is voor het eerst dat ik
zoiets hoor. Die man denkt bij
dieren alleen aan koteletten en
kassa's."
Jaarlijks worden ongeveer 1000
walvissen gedood. De jacht roept
steevast veel emoties op. De
Tweede Kamer debatteerde er
urenlang over. Uit een enquête
van het NIPO bleek vorige week al
dat 90 procent van de Nederlan
ders tegen de walvisvangst is.
Dekkers is niet verbaasd over de
emotie die de walvis oproept.
„Groot, slim en weerloos, daar
houden de mensen van. Grote
dieren maken veel meer emoties
los dan kleine. Beelden van een
stervende olifant doen ons de tra
nen in de ogen springen, dat heb
ben we niet bij de dood van een
muis. Dat geldt ook voor de wal
vis. Zo'n groot dier waar een har
poen wordt ingeschoten blijkt
dan ineens weerloos. Dat roept
Dat is balen: nog voor de vakantie
goed en wel is begonnen moetje
eerst nog openstaande boetes be
talen. Het overkomt jaarlijks dui
zenden reizigers op Schiphol.
„Sommigen trekken gewoon in
eens 1800 euro uit hun broekzak."
Wachtmeester Vincent Braams
leunt tevreden achterover in zijn
stoel in het marechausseekantoor
op Schiphol, pal naast de pas
poortcontroles. Een half uurtje,
hooguit drie kwartier had hij no
dig om 's lands schatkist te spek
ken met 1300 euro, afkomstig van
vertrekkende vakantiegangers.
„Twee keer driehonderd euro en
één keer zevenhonderd euro.
Braams knikt tevreden: hij heeft
'zijn salaris vandaag al weer dub
bel en dwars verdiend'.
Het gros van de reizigers bij ver
trek vanaf Schiphol of juist bij te
rugkeer uit het buitenland een re
kening onder de neus krijgen ge
schoven, vat de tegenvaller spor
tief op. „Je hoort wel eens mensen
klagen dat we hier een flinjc stuk
uit hun vakantiebudget happen.
Maar vier op de vijf betaalt ge
woon," zegt wachtmeester Ruben
Versteeg. De marechaussee draait
vandaag dienst bij de grensbewa-
king voor binnenkomende reizi
gers.
Net was het nog raak. Een man
kreeg bij terugkeer van vakantie te
horen dat hij een openstaande
boete had. Of hij even 250 alsnog
euro wilde betalen vanwege te
hard rijden. Wanneer de termijn
om bezwaar te maken is verlopen,
zijn de marechaussees doorgaans
onverbiddelijk. Dan is het credo:
eerst betalen, dan vakantie. Of, bij
terugkerende landgenoten: geen
geld, dan ook niet naar huis.
Wanbetalers met een hele rits
openstaande boetes achter hun
naam zijn vaak jongeren, die een
nogal hoge prijs betalen voor hun
'sportieve' rijgedrag op de weg.
Dan is er geen genade. Maar zelfs
een aanslag van ettelijke honder
den tot soms een paar duizend
euro op het vakantiebudget deert
sommigen niet. „Vanochtend
hadden we een knul van 21 op
weg naar Londen. Die moest 1800
euro aan boetes betalen. Hij trok
zo een pak bankbiljetten uit zijn
Controle op basis van risicoprofielen
Om te zien of een passagier nog openstaande boetes moet beta
len, kijkt de grensbewaking op Schiphol in twee bestanden: het
Opsporingsregister en NSIS, het Nationaal Schengen Informatie
Systeem. Van iedere passagier wordt voor vertrek of na aankomst
na overlegging van het paspoort de 'persoonssleutel' ingevoerd in
de computer. Die code bestaat uit de eerste vier letters van de
achternaam, de eerste voorletter en de laatste twee cijfers van het
geboortejaar. Binnen een tel blijkt of iemand nog boetes moet be
talen en waarvoor. Er is daarbij een verschil tussen onherroepelij
ke - definitieve - boetes en boetes waartegen bijvoorbeeld nog be
zwaar kan worden gemaakt. Dat kan bijvoorbeeld bij een ver
keersboete, door een bezwaar te sturen aan de officier van justi
tie. Niet elke reiziger wordt op boetes gecheckt Er wordt gecon
troleerd op basis van risicoprofielen. Van ouderen is bijvoorbeeld
bekend dat ze relatief weinig boetes hebben openstaan.
Soms gebeurt er iets waar je weken lang op
kunt teren. Dat overkwam mij kort geleden.
Tot goed begrip het volgende. Bestaat er nog
slavernij in Nederland? Zeker, in de filmwe
reld. Wie als acteur in ons land een contract
tekent met een filmproducent levert zich voor
nauwelijks meer dan kost en inwoning met
huid en haar over. Overdreven denkt u? Ik
geefu een paar contractvoorwaarden ter
overdenking. Ik zal ze vertalen in gewoon Ne
derlands zodat het dieventaaltje van de jurist
u bespaard blijft.
Artikel 2: gedurende acht weken zal de acteur
volledig ter beschikking staan van de film en
zijn producent. Artikel 8: Als ergens in die
twee maanden de producent er mee wil stop
pen, krijgt de acteur alleen de dagen vergoed
die hij daadwerkelijk gewerkt heeft. Laat de
ze twee artikelen even op u inwerken. De ar
me acteur moet 56 dagen paraat zijn. Maar
als hij pas op dag 45 wordt opgeroepen en de
producent houdt er op dag 46 mee op, dan
krijgt de acteur één (1) dag uitbetaald. Nog
niet overtuigd?
Artikel 11: de acteur zal gratis meewerken
aan eventuele nasynchronisatie.
Denk hier niet te licht over want sommige
films worden in Nederland - en elders - in
hun geheel nagesynchroniseerd. Een aardige
lap werk dus voor de kat zijn je weet wel. Nu
ja, verder heeft de producent nog het uitslui
tend en onbeperkte recht, een geliefkoosde
term van oom producent, om van alles en
nog wat te bekokstoven over het hoofd van de
acteur heen. In de praktijk valt het allemaal
wel mee en je tekent bij je volle verstand
maar toch. Waarom acteurs, ikzelf niet uitge
zonderd, staan te dringen om iedere keer
weer aan het Hollywood van Madurodam
mee te doen, blijft een ijdel raadselAch ja,
filmproducenten. De zin 'de goede niet te na
gesproken' lijkt ongepast. Toch heb ik één
keer een heel kleine triomf mee gemaakt van
de acteur. En dat was die keer, een kinder-
De Marechaussee controleert paspoorten van vertrekkende passaA
Schiphol. Foto: GPD/Maartje Blijdenstein
broekzak," zegt Braams, die wel
vaker 'erg veel cash' ziet bij wan
betalers.
Maar ook klinkt dagelijks de po
pulaire smoes: 'Maar die heb ik al
lang betaald!'. „Ook als de boete
net twee dagen in ons systeem
staat," zegt Braams.
Vandaag, een gewone doorde
weekse dag, staat de teller voor de
lunch al op tien wanbetalers. De
geïnde boetes gaan floep, in cilin
ders met de buizenpost richting
boekhouding, die het geld over
maakt aan het Centraal Justitieel
Incasso Bureau (CJIB) in Leeu
warden. Betalen met een credit
card kan ook.
Sommige wanbetalers willen de
kans niet lopen om hun vliegtuig
te missen en informeren ruim
voor vertrek of ze nog een reke
ning bij justitie hebben open
staan. Versteeg:Als mensen hun
vlucht missen is dat sneu. Maar
daar kunnen wij niks aan doen.
Dan had iemand maar netjes
moeten betalen. Of zijn verhui
zing door moeten geven. Vl
daardoor kunnen niet betar*
boetes zich soms ook behcf
opstapelen."
Soms lukt het platzakke wi
Iers nog net om de vlucht if'
missen. Familie of vriendeU
ten zich dan geld, pinpas cP
ditcard naar Schiphol. Of zL
len bij de plaatselijke poli%
vervolgens een bewijs per IT,
Schiphol stuurt. L
Wat in ieder geval geen zinL
is voor de vakantie even ba^
met de Marechaussee op ïn
hol. „We vertellen niet via |e
foon of er nog wat open stl){
Daarvoor moeten ze langs|j(
bij ons of bij het plaatselijlipe
tiebureau." Maar ook dat iE
vrijblijvend. Versteeg: „OoL;
politie laat je niet zomaar
ken als ze zien dat je nog eL
herroepelijke boete hebt of
staan."
Ferdi Schrooten r
hand is gauw gevuld, waar ik nu al weken op
teer. De feiten: ik werk mee aan een film die
bijna in zijn geheel in Praag wordt opgeno
men. Al drie keer ben ik op en neer gevlogen
(reisdagen worden niet vergoed maar dat
vermoedde u al) om in Tsjechië mijn kunsten
te vertonen. En één van die keren kregen
tivee collega's en ik een upgrade van een lie
ve incheckdame. C. van der Poll zag ik op
haar badge, ik vraag haar binnenkort ten
huwelijk. Wij installeerden ons in de bu-
sinessclass met een heerlijk wijntje in de
hand. Op dat moment stapte onze pro
ducent naar binnen. Uit een ooghoek zag
hij ons zitten. Toen richtte hij zijn blik
naar achter in het vliegtuig alsof daar lo
geplaatsen op hem wachtten. Wij wisten
beter. We keken hem na en zagen vanuit
onze luie fau teuil hoe hij zich ergens ach
terin dubbel vouwde in een te krappe
stoel. Wij hieven het glas. „Op de film",
zeiden we.
De walvis is uitgegroeid tot nationaal knuffeldier. Foto: GPD
sterke emoties op."
De walvis is al sinds de jaren zes
tig een knuffeldier, weet Dekkers.
„Toen werd ons wijsgemaakt dat
walvissen en dolfijnen zwemmen
de superbreinen zijn die de wijs
heid in pacht hebben. Dat viel sa
men met de opkomst van de dol
finariums, die natuurlijk ook pu
bliek moesten trekken. Wie nu
naar een dolfinarium gaat ziet dat
ze gewoon kunstjes doen die ze
zijn aangeleerd door werkstuden
ten."
Noorwegen, IJsland en vooral Ja
pan vangen walvissen. Dat mag
alleen als het om wetenschappe
lijk onderzoek gaat, zo is afge
sproken in het Internationaal
Walvisvaart Comité waarbij 62
landen zijn aangesloten. De wal
vissen die jaarlijks gevangen wor
den zijn dan ook voor studiedoel
einden, bezweren de landen.
„Maar dat is flauwekul", aldus
Gerhard van den Top van het We
reld Natuur Fonds. „Het vlees
wordt gewoon op de markt ver
kocht. In Japan promoten ze wal
visvlees zelfs op middelbare scho
len om de afzetmarkt te vergro
ten. Er is geen enkel wetenschap
pelijk tijdschrift dat ooit iets over
het zogenaamde wetenschappe
lijk onderzoek van Japan heeft
willen publiceren. Dat zegt ge
noeg. De wetenschap is een dek
mantel voor de commerciële
vangst."
1000 dode walvissen op zich is
geen schokkend cijfer, beseft Van
den Top. „Waar het om gaat is dat
ze ook op zeldzame ondersoorten
jagen die wel bedreigd worden."
Dat inzicht is ook doorgedrongen
tot de Tweede Kamer. De discus
sie gaat dan ook vooral over de
strategie om zoveel mogelijk van
"deze mythische zoogdieren van
de zee", zoals CDA-Kamerlid
Henk Jan Ormel ze noemt, te red
den. „Gooi de beuk er maar in",
suggereert Kees Vendrik van
GroenLinks. „Dreigen met een
handelsoorlog", meent Van
Ham.
Maar uiteindelijk wint de n
terheid het van de emotie. I
meerderheid steunt Veerm 11
zijn tactiek om via forse vei1
gen van de vangst uiteindel0
een totaalverbod te komen v
daar moet de minister zich E
wel echt hard voor maken, r
de Kamerleden. Veerman s
hen strijdlustig gerust. „Ik j
akkoord met een waterig ci
mis over de walvisvangst.
geen watje als het gaat om
scherming van de walvis."
Peet Vogels
