LEIDEN REGIO
'Op school kunnen we alle problemen vergeten
TALIA a ZANDVOI
18 19 JUNI
Avontuurlijk wandelen in Nederland
Leerlingen Anderstaligenschool bliken terug op veelbewogen jaar:
HDC 972
ZATERDAG l8 juni 2OO5
Het schooljaar loopt ten einde.
De vakantie staat voor de deur.
Maar van de bijbehorende sfeer
is in klas O van de Afdeling An
derstaligen van het Leidse Da
Vinei College geen sprake. De
leerlingen die deze zomer weg
gaan, vertrekken definitief. Met
onbekende bestemming omdat
ze uitgeprocedeerd zijn. De mid
delbare scholieren blikken terug
op een veelbewogen jaar.
door Marijn Kramp
Het heeft er te hard ingehakt dit
schooljaar; de toestanden met
het Asielzoekerscentrum rond
de jaarwisseling. Volgend jaar
daarom geen mentorklas voor
Carien van Opstal. Na tien jaar
mentorschap op de Da Vinei-
vestiging voor anderstaligen
slaat ze een ronde over. Ze
maakt even een pas op de
plaats.
In de laatste maand van 2004
viel de onheilstijding plots op
de matten van de kamers van
het asielzoekerscentrum Nieu-
weroord. Het asielzoekerscen
trum (AZC) werd oriëntatie- en
inburgeringscentrum. De ruim
400 uitgeprocedeerde asielzoe
kers moesten er op stel en
sprong uit. Waar naar toe was
niet duidelijk. Behalve dan dat
het een terugkeercentrum er
gens in Nederland zou worden.
De klap kwam hard aan op de
middelbare school voor anders
taligen aan de Sumatrastraat
201. Van de 120 leerlingen ver
blijft eenderde in het AZC aan
de Rijnsburgerweg. Maar ook
bij de andere leerlingen sloeg
de onzekerheid en onrust toe.
Twijfel over hun eigen vaak tij
delijke verblijfstatus kon wor
den weggenomen door hun ou
ders. Maar hun wonden zijn
nog vers, en hun solidariteit
met hun vrienden groot.
Ze kwamen in verzet vertellen
Carien van Opstal en Hannie
Verberg trots. Een groepje leer
lingen uit klas O nam het voor
touw. Ze vroegen een vergun
ning aan bij de burgemeester
om te demonstreren, brachten
de pers op de hoogte en hiel
den een protestmars door de
stad. En met resultaat. Het COA
(Centraal orgaan Opvang Asiel
zoekers) stelde de verhuizing
van de leerlingen uit tot na het
schooljaar. En dat eindigde de
ze week met een serie proef
werken.
Hoe lang de leerlingen daarna
nog in Leiden blijven is ondui
delijk. Met het COA weetje het
nooit, is de heersende mening
op school. Kourosh, een Iraan-
se leerling uit klas O, heeft wei
nig vertrouwen in de organisa
tie die het asielbeleid in Neder
land uitvoert. „Ze hadden na de
demonstratie toegezegd dat ge
zinnen waarvan kinderen op
school zitten of mensen van in
therapie zijn, uitstel van verhui
zing kregen. Maar wij moesten
toch ineens naar een vertrek
centrum. Toen ik tegen het
COA vertelde dat ik op school
z%t, zeiden ze dat die afspraak
alleen opgaat voor leerlingen
dié eindexamen doen."
Dat Kourosh toch nog steeds in
klas O zit is omdat zijn ouders
ook niet uit Leiden wilden ver
trekken. Kennissen gaven hen
onderdak in de stad en nu
hoopt de Iraanse familie op een
woning via de gemeente. On
dertussen blijven ze zich verzet
ten tegen hun terugkeer en
vechten voor een verblijfsver
gunning. Maar die werd eerder
al afgewezen omdat de IND
niet gelooft dat de vader van
Kourosh lid is geweest van de
communistische partij en bij
verstek is veroordeeld tot de
doodstraf. Toch denkt de advo
caat die zich voor de familie in
zet dat er nog een opening is,
verzekert Kourosh. „Er loopt
dus nog een procedure."
Kourosh, een alerte jongen met
ogen die maar weinig lijken te
ontgaan, heeft ondertussen
concentratieproblemen. Hij is
erg slim, denken zijn docenten,
maar dat uit zich nog maar zel
den in zijn schoolwerk. „Hij is
geblokkeerd geraakt", ver
moedt zijn mentor Carien.
Kourosh beaamt dat er veel
stress is thuis. „We maken veel
ruzie. Vooral mijn vader en ik.
We zitten te dicht op eikaars lip.
Iedereen heeft te veel proble
men." Hij is blij dat hij elke dag
naar school kan. Waar het leven
normaal is.
Dat geldt voor veel van de leer
lingen uit klas O.
YannickOp school hoef je
even niet aan je problemen te
denken
JelenaDie kun je even vooruit
schuiven. Dat helpt om te over
leven.
Neghar. Dat hangt wel af van je
karakter. Voor sommige men
sen is school afleiding, voor an
deren maken die problemen
het juist heel moeilijk om zich
op het schoolwerk te concen
treren.
Yannick: Afleiding is fijn. Maar
dat duurt nooit lang.
HasneaNee, het komt altijd te
rug en gaat maar door.
Op school zijn ze eventjes ge
wone jongeren, met vrienden
en vriendinnen. Die, en dat is
wel bijzonder, van over de hele
wereld komen. In totaal telt
Kourosh's klas 9 nationalitei
ten. Allemaal jongens en meis
jes in de leeftijd van 16 tot 18
jaar die één ding gemeen heb
ben; namelijk dat ze geen Ne
derlands spreken. Dat leren ze
in een paar jaar op de Afdeling
Anderstaligen van het Da Vinei
College.
Hun achtergronden verschillen
sterk. Een groot deel van de
leerlingen is ooit gevlucht uit
landen als Congo, Armenië, Af
ghanistan en Iran. Maar er zit
ten ook 'gezinsherenigers' in
klas O. Zoals bijvoorbeeld Zhor
en Mohammed, broer en zus.
Hun Marokkaanse vader werkt
al jaren in Nederland en heeft
na zijn vrouw nu ook zijn drie
kinderen naar Rijnsburg laten
overkomen. Of neem Asa. Hij
verruilde de Verenigde Staten
voor Valkenburg omdat zijn
moeder tijdens een cursus in
Nederland verliefd werd op de
man die ondertussen zijn stief
vader is.
School is alles voor de leerlingen van Klas O. Op de Afdeling Anderstaligen van het Da Vinei College kunnen ze hun problemen vergeten en zijn ze even normale kinderen. Met
vrienden en vriendinnen die, en dat is wel bijzonder, van over de hele wereld komen. Foto: Hielco Kuipers
Anderstaligenschool deint mee op migratiegoiven
De Afdeling Anderstaligen van
het Da Vinei College krimpt als
gevolg van het stengere asiel
beleid. Momenteel telt de mid
delbare school aan de Suma
trastraat nog 120 leerlingen,
voornamelijk asielzoekers en
gezinsherenigers. Maar Han
nie Verberg, directeur van de
Afdeling Anderstaligen, ver
wacht vanwege het strengere
asielbeleid binnen een paar
jaar op 50 leerlingen te zitten.
Door het teruglopend leerlin
genaantal wordt het drie ver
diepingen tellende schoolge
bouw aan de Sumatrastraat
201 te groot. De Afdeling An
derstaligen moet daarom de
begane grond leegruimen van
de gemeente Leiden. Daar
trekt naar alle waarschijnlijk
heid de bovenbouwafdeling
van de mytyl- en tyltylschool
Thermiek in die nu nog is ge
huisvest aan de Mambcstraat.
De school voor anderstalige
kinderen bestaat al 31 jaar in
Leiden. „In het begin hadden
we vooral leerlingen uit Ma
rokko en Turkije die naar Ne
derland waren gekomen om
dat hun vader hier al werkte.
De zogeheten gezinshereni
gers. Later kwamen daar de
asielzoekers bij." De school
groeit en krimpt sinds de op
richting op de golven van de
immigrantenstromen.
De school is volgens Verberg
die al 22 jaar op de afdeling
werkt, ook wel eens kleiner ge
weest. „In de tijd van de Viet
namese bootvluchtelingen en
Chinese migranten hadden we
ongeveer twintig leerlingen."
Maar na de jaren tachtig groei
de de school uit tot enkele
honderden leerlingen. „Tot
een paar jaar geleden hadden
we de school nog een aparte'
afdeling voor Alleenstaande
Minderjarigen Asielzoekers en
waren we in totaal ruim 300
leerlingen groot Als je dan be
denkt dat we over een jaar
hooguit 50 leerlingen groot
zijn, is het snel gegaan met de
aanscherping van het asielbe
leid."
In het schoolgebouw hangt een
prettige sfeer. De leerlingen zijn
aardig voor elkaar en voor hun
docenten. Op de gangen en in
de lokalen vinden geen inge
wikkelde rituelen plaats die de
pikorde in de klas moeten be
vestigen. Tijdens de gymles
geen publieke vernederingen
van de leerlingen die niet mee
kunnen komen. „Zij zijn heel
voorkomend en behulpzaam',
vertelt Hannie Verberg die de
leiding heeft over de school.
„Onze docenten zijn daarom
vaak extra geschokt als de leer
lingen spieken of een leugentje
vertellen om ergens mee weg te
komen. Dat gebeurt hier na
tuurlijk ook. Deze leerlingen
komen uit een ander land, niet
van een andere planeet."
Toch zou je dat bijna gaan den
ken, als je ze hoort praten over
het Nederlandse asielbeleid. De
leerlingen lijken beter inge
voerd in de materie dan minis
ter Verdonk zelf. En voor het
beleid van laatstgenoemde heb
ben ze weinig lovende woorden
over.
Jelena: „Je hebt in Nederland
mensenrechten en dierenrech
ten. Maar voor ons geldt geen
van beide. Dieren zitten in Ne
derland ook in een asiel. Zij
worden alleen niet teruggezet
op de plek waar ze gevonden
zijn als het asiel vol is. Waarom
doen ze dat bij ons wel. Zijn wij
minder dan dieren?"
Hasnae: „En als Nederland zo
vol is als ze zeggen, waarom
blijven ze dan nog steeds nieu
we asielzoekers toelaten. Dat
klopt toch niet?"
Sinem: Ze moeten asielzoekers
niet jarenlang in onzekerheid
laten over hun status.
Jelena: „Jarenlang elke dag
bang zijn voor de post."
Sinem: „Dat kun je mensen niet
aandoen. Je moet ze sneller
duidelijkheid geven over hun
verblijfsvergunning.
Dat dit tegenwoordig ook ge
beurt, wordt door Jelena onder
uit gehaald. „Ik ben binnenge
komen na die wijziging uit
2002. Val dus onder het nieuwe
beleid. En ik wacht al driejaar."
Yannick-. „En ondertussen mo
gen asielzoekers niks doen. Niet
werken, niks. Ze zitten maar te
wachten. Met z'n allen op el-
kaars lip. Daar gaan mensen
kapot aan. En waarom mogen
wij niet werken? Als het Neder
land allemaal zoveel kost, laat
ons dan ons eigen geld verdie
nen en belasting betalen."
„Ze willen vooruit. Het zijn am
bitieuze leerlingen", vindt de
caan Marijke Teeuw. „Ze zijn
niet te beroerd om hard voor
hun toekomst te werken." Dat
is kenmerkend voor nagenoeg
alle 120 leerlingen op de Afde
ling Anderstaligen. Teeuw
windt zich op over het negatie
ve imago van asielzoekers.
„Vluchtelingen, of ze nu om
politieke redenen of om econo
mische redenen hier komen,
hebben een ding gemeen. Het
zijn geen mensen die bij de
pakken neerzitten. Het zijn
aanpakkers. Mensen die een
groot risico durven nemen om
hun toekomst te verbeteren."
Dat, én meer, zie je volgens
Teeuw terug in hun kinderen.
„De druk op deze kinderen is
fors. Veel gevluchte ouders be
schouwen hun leven als voor
bij. De kansen liggen bij hun
kinderen. Aan hen de zware
taak om de vlucht waard te ma
ken." Ze hebben daardoor vaak
weinig realistische toekomst
beelden. Willen dokter worden,
of advocaat terwijl ze nauwe
lijks kunnen lezen en schrijven,
laat staan in het Nederlands.
„Het is soms best moeilijk om
dat toekomstbeeld bij te stellen
tot een realistische route. Wij
adviseren vaak om te beginnen
met een beroepsopleiding op
mbo-niveau en dan - als je het
leuk vindt - doorstromen naar
het hbo.
Yannick is daar een goed voor
beeld van. Hij wil volgend
schooljaar mbo-verpleegkunde
gaan doen. „Om uiteindelijk
chirurg te worden", haast de
jonge Congolees die tegen
woordig in Noordwijk wq
aan toe te voegen. Voor Nj
ligt dat anders. Haar docq
hebben haar een mbo-ad
gegeven, maar zelf blijft 2
houden aan de havo. Zev
chitect worden en daar hf
havo voor nodig. Ze is b<x
haar docenten, dat die ha
doendes en ruime voldoe
niet goed genoeg vinden
de havo.
Haar mentor ziet het aan
pijn in het hart. „Neghar;
een erg moeilijke situatie,
hier alleen. School is alles
haar. De havo haar droor
die gooien wij nu aan dig
Dat kan ze niet acceptere
Dat Neghar waarschijnlijl
in Nederland aan een ver
opleiding begint omdat i
uitgeprocedeerd, doet da
niet ter zake. Eind dit jaar
zij terug naar Iran, omdat
dan 18 wordt.
Neghar staat er al jaren al
voor. Samen met haar zu
ze het zien te rooien in N
land. Maar ook als ze met
ders zijn gekomen drager
zoekerskinderen veel ver
woordelijkheid. In veel gr
nen zijn de rollen omged
De kinderen lezen en spr
Nederlands. Zij fungeren
tolk en vertalen alle briev
voor hun ouders.
Kourosh: Het vervelende
het bijna altijd slecht nier
Jelena: Soms lees ik iets t
kan ik het gewoon niet te
mijn ouders zeggen. Dan
dat uit, terwijl ik weet dat
niets uitmaakt. Het slech
nieuws wordt er niet goei
en het is post voor mijn c
Maar ik kan het dan som
woon niet zeggen.
Kourosh: Dat is er zo mor
aan. Dat jij altijd degene
die met het slechte nieu\
komt.
Hasnea: Iedereen reageei
zo teleurgesteld.
Jelena: En het voelt alsof
door jou komt.
Hasnea: Hier op school k
we dat van ons afzetten,
we ons veilig.
Jelena: We begrijpen elk<
ik zeg 'ik heb negatief gel
weet iedereen hier wat il
doel, wat we doormaken
fijn. In een klas vol Nede
ders zouden ze me niet b
pen.
Aan het einde van de sch
zit Verberg in haar kanto
ter een stapel dossiers. Z
pert met een A4tje in haa
hand. „Net binnen. Een
van het COA." Ze zetten
haast achter concludeert
Het asielzoekerscentrumli
leeggeruimd. „Hopelijk 2
leerlingen er volgende Wi
dens de toetsweek nog a
maal." Veel langer waars
lijk niet. „Misschien pikk
nog net de publicatie vai
verhaal mee. Zo niet, dai
ik niet of ze het ooit lezei
krant nasturen is moeilij
krijgen nooit te horen w;
naar toe worden gebracl
is een vertrek met onbek
bestemming."
1
de meest ideale plek voor dit
idee? „Ik kom uit Leiden en
mijn vriendin uit Rotterdam.
Delft ligt daar mooi tussenin,
vandaar. We hadden dit ook op
de Veluwe kunnen doen, maar
dan was het een stuk makkelij
ker geweest."
Waar komt het idee voor de
wandeltocht vandaan? „Ik ben
een fanatiek wandelaar, maar
dan vooral in de bergen", zegt
Wijntjes. „Ik oefen wel veel in
Nederland, maar dat is lang
niet zo leuk. Alles is hier te ge
organiseerd." Wijntjes wilde
wel eens iets anders doen in
Nederland. „Samen met een
vriendin heb ik afgesproken
om ieder jaar een avontuur te
beleven. Toen hebben we dit
plan bedacht. Dat combineert
het wandelen met avontuur."
Hoe het precies uit gaat pak
ken, weet de Leidse nog niet.
„We gaan zoveel mogelijk door
obstakels heen, maar we gaan
onszelf niet in gevaar brengen.
Een gracht of een sloot is te
overbruggen, maar we gaan
niet proberen de snelweg over
te steken." Toch zijn dat niet
de grootste problemen die de
wouwen zullen tegenkomen.
„Bij huizen gaan we de bewo
ners vragen om erdoorheen te
mogen steken. Als dat niet lukt,
hebben we besloten dat we om
mogen lopen en weer op onze
Wandelen in Nederland is een
beetje saai. Geen stukje natuur
in ons land is niet voorzien van
goed aangegeven wandelpa
den. Dat vindt althans Marie-
fosé Wijntjes uit Leiden. Om
wat avontuur in het wandelen
te brengen, gaat de Leidse zon
dag een bijzondere wandel
tocht ondernemen. Samen met
een vriendin gaat zij vanaf sta
tion Delft in oostelijke richting
lopen.
Waarom is dat bijzonder?
Wijntjes gaat in een rechte lijn
naar het oosten lopen, onge
acht de obstakels onderweg.
Toch verwacht ze niet dat ze
heel ver zal komen. „Hemels
breed niet, nee. Ligt het station
aan de westkant van het cen
trum? Dat helpt niet echt. Maar
we gaan gewoon kijken hoe ver
we komen", aldus Wijntjes.
Waarom is er eigenlijk voor
Delft gekozen? Dat is toch niet
De Blauwe Steen, die al 700 jaar In de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
—€12,- T c - SGE3 Bavaria
Marie-José Wijntjes heeft haar kompas al in de aanslag. Zondag gaat ze vanuit Delft naar het oosten
wandelen. Foto: Hielco Kuipers
lijn verder mogen gaan. Het is
niet de bedoeling dat we al na
een paar honderd meter moe
ten stoppen."
Is het de bedoeling vaker dit
soort dingen te doen? „Nou ja,
als het heel erg leuk is, doen we
het misschien vaker. Het is niet
de bedoeling om er een jaar
lijks evenement van te maken.
We willen iedereen uitnodigen
die wil meelopen. Zondagoch
tend om 9.00 uur verzamelen
we op het station van Delft."
Als het plan erg succesvol is,
zou de dag kunnen eindigen in
Berkel en Rodenrijs, of zelfs
Bleiswijk. Of de wandelaars dat
halen, valt nog te bezien.
Marnix Heijboer
(advertentie)
