3 BIG STORIES!
B.B. King schakelt een tandje terug
KUNST CULTUUR
Tintelend concert Akkoord
Francine Oomen en
Jacques Vriens
favorieten Kinderjury
Regisseur Peter Broc
groots in eenvouc
Fritz in Boymans
Bezoeker va
poppodia i
25 jaar, mai
en autochtoi
Koninklijke
onderscheid
Andy Tielmi
Nominaties Anna Bijns p
dinsdag 14juni 2005
Tom Cruise en Dakota Fanning.
Foto: EPA/Franck Robichon
Cruise on tour
met Dakota
Tokyo - Acteur Tom Cruise,
met in zijn armen de jonge ac
trice Dakota Fanning, is op
tournee om de film 'War of the
Worlds', waarin het tweetal
speelt, te promoten. In 'War of
the Worlds' wordt de aarde
aangevallen door buitenaardse
wezens van Mars. Cruise speelt
Ray Ferrier, een aardbewoner
die zich verzet tegen de indrin
gers. De verfilming, door Steven
Spielberg, van de klassieker van
H.G. Wells uit 1898, draait vanaf
29 oktober in de bioscopen.
Beethoven gratis
via BBC-website
londen - Bezitters van een
mp3-speler krijgen een nieuw
muzikaal dieet aangeboden. De
BBC maakt op de website van
haar derde radiozender alle ne
gen symfoniën van Beethoven
gratis beschikbaar in mp3-for-
maat. Vijf werken staan al onli
ne. De overige vier worden nog
door het BBC filharmonisch or
kest opgenomen.
amsterdam/gpd - Onder de
tien favorieten van de Kin
derjury 2005 zijn vier boeken
van Francine Oomen en Jac
ques Vriens. Beide auteurs
zijn met twee boeken verte
genwoordigd. De andere
kanshebbers - onder wie An
nie M.G. Schmidt, Carry Slee
en Paul van Loon - staan met
één titel op de lijst.
Kinderen tussen 6 en 12 jaar
konden de afgelopen vier
maanden in twee leeftijdsca
tegorieën stemmen op
school, in de bibliotheek, in
de boekwinkel en via inter
net. Uit de ruim duizend ti
tels die vorig jaar verschenen,
nomineerden zij volgens de
Stichting CPNB, in de catego
rie 6 t/m 9 jaar: 'Floor gaat
door!' van Marjon Hoffman
(Uitgeverij Ploegsma), 'Pa
niek in de Leeuwenkuil' van
Paul van Loon (Uitgeverij
Leopold). 'Geheim agent' van
Mirjam Oldenhave (Uitgeve
rij Zwijsen), 'Pluk redt de die
ren' van Annie M.G. Schmidt
(Em. Querido's Uitgeverij),
'De ontmaskering van de zin
gende hotelrat' van Jacques
Vriens (Van Holkema Wa-
rendorf).
En in de categorie 10 t/m 12
jaar: 'Doe eens raar met je
haar' van Elisabeth Mollema
(Uitgeverij Van Goor), 'Hoe
overleef ik met/zonder jou?'
van Francine Oomen (Van
Holkema Warendorf), 'De
reis van Lena Lijstje' van
Francine Oomen (Van Holke
ma Warendorf), '100
Timboektoe' van Carry Slee
(Van Holkema Warendorf)
en 'Tien torens diep' van Jac
ques Vriens (Van Holkema
Warendorf).
De prijsuitreiking is op 22 ju
ni in Zaanstad. Dan wordt
ook de winnaar van de Hotze
de Roosprijs bekendgemaakt,
de prijs van Zaanstad voor
het boek dat de meeste stem
men kreeg van alle kinderen
samen. De Nederlandse Kin
derjury heeft tot doel zoveel
mogelijk kinderen kennis te
laten nemen van nieuwe kin
derboeken en is een initiatief
van de Stichting CPNB en de
NPS.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Kamerkoor Akkoord o.l.v. Wim
Dijkstra, m.m.v. Cerrie Meijers (orgel).
Gehoord: 12/6, Hartebrugkerk, Leiden.
Kamerkoor 'Akkoord' onder lei
ding van Wim Dijkstra heeft
zich opgesteld bij het kerkorgel.
Dat betekent dat het publiek en
masse achterstevoren in de
banken gaan zitten om opti
maal te kunnen luisteren. Dat
doen ze niet voor niks! Meteen
in Bruckners 'Libera me' zet
Akkoord stevig en fris in, en
houdt de spanning tot de laat
ste woorden vast. Ook Bruck
ners 'Asperges me' (besprenkel
mij) heeft diezelfde vanzelf
sprekende vitaliteit. De meer
stemmigheid is dan ook weinig
complex of buitengemeen ver
rassend. Gerrie Meijers op het
romantische Maarschalker-
weerd orgel benadrukt met
haar levendige spel de eenvoud
van het lied.
In Brahms' Geistliches Lied zijn
de melodielijnen veel langer,
slingeren in fraaie harmonieën
feestelijk en transparant om el
kaar heen. Het 'Amen' van de
mannen komt helaas moei
zaam op gang, maar breekt
gaandeweg door in evenwichti
ge meerstemmigheid. Die ove
rigens meer kans krijgt om zich
apart van elkaar te profileren in
'Ach arme Welt', in mooie soe
pele bewegingen die na verloop
van tijd verend in elkaar vallen.
De Mis in D van Dvorék is het
meest lijvige werk dat Akkoord
op z'n programma heeft staan.
Stralend begint het Gloria, evo
catief met mooie schallende
uithalen, die niettemin kort en
krachtig blijven. Niet alles loopt
op rolletjes, zoals het 'Cum
Sancto Spiritu' dat door de
mannen wat rommelig wordt
ingezet met een vaag onzeker
vervolg van de vrouwen. Maar
ook hier herstelt Akkoord zich
voorbeeldig in de loop van het
Gloria Dei Patris, ondersteund
door stevig fortissimo orgelspel.
Ook 'Deum de Deo' uit het Cre
do laat zich maar al te graag
meevoeren op de sterke vleu
gels van het orgel. Het Et Incar-
natus Est wordt fraai uit het
aardse slijk opgetild, spiritueel
en lichtvoetig door alle stem
men verbeeld. In het deel over
de Opstanding uit de doden
zingt het koor licht euforisch,
donker tegen licht. Even zingen
de sopranen boven hun stem-
bereik in het Sanctus, waardoor
een schrille droge klank ont
staat die gelukkig weer warm en
zuiver wordt in iets lagere re
gionen.
In het Benedictus en Agnus Dei
kan de dirigent Wim Dijkstra
niet voorkomen dat de span
ningsboog verslapt in de eerste
zinnen, die eerbied en ootmoet
zouden moeten afdwingen.
Vooral de sopranen zingen
overtuigend mooi in deze laat
ste twee delen van dit kleine,
weinig uitdagende maar fris
tintelende concert.
Rotterdam - In Museum Boymans van Beuningen in Rotterdam is de
expositie 'A Chronicle of Modern Times' te zien van de Amerikaanse
cartoontekenaar Robert Crumb. De tentoonstelling geeft een over
zicht van het werk van Crumb, bestaande uit zo'n tweehonderd te
keningen. In zijn strips schopt Crumb graag aan tegen heilige huisjes
en speelt seks vaak een belangrijke rol. De expositie is te zien tot en
met zondag 4 september.
Foto: ANP
utrecht/anp - Het pu|
dat naar poppodia gaa
gemiddeld 25 jaar oud, j
hoger opgeleid en auti
toon. Dat blijkt uit een
derzoek van de Verenj
Nederlandse Poppodia
steekproef is gehouden
aanleiding van de uitre
van de IJzeren Podiun
ren, morgen. Deze pi
worden toegekend aan
der meer bet beste pot
van Nederland, vorig
won Tivoli in Utrecht.
Slechts 7 procent vai
mensen die een popj
bezoekt, is allochtoon
groter het podium, hoe
allochtonen. Hoe kleini
podium, hoe jonger he
bliek. In totaal zijn ruim
mensen ondervraagd
het onderzoek.
De bezoekers waardere
podia met gemiddeld
7,5. De grotere podia h
een iets hoger aantal pi
dan de kleine. Als sterk
worden onder meer di
ligheid en de bereikbaa
genoemd. De mogelijkii
om kaartjes in de vot
koop te kopen en de 1
matieverstrekking
als minder goed beoon
Ook de toiletten worde
altijd even goed bevo
maar het minst tevrede
de respondenten ovi
prijzen van de drankjes,
Rijswijk - Rockmuzikan
Tielman (69) heeft a|
zaterdag in Rijswijk e
ninklijke onderscheiding
gen vanwege zijn maa
pelijke verdienste op a
terrein. Loco-burgemees
Zoetermeer Bé Emmens
de de totaal verraste li
Nederlandse rocker de 1
selen op. Volgens Ei
heeft de in Celebes g
Tielman als de vade
'koning van de rock-'n-i
betekent voor de Indis
derlandse gemeenschap
derland'. Een geëmotio
Tielman droeg zijn ondf
ding op aan zijn drie br
zus met wie hij jarenl
The Tielman Brothers d
ropa tourde.
door Peter Kuijt
Rotterdam - Hij wordt tachtig
en vond het tijd worden om het
wat rustiger aan te doen. De
'thrill' is nog lang niet verdwe
nen, maar tweehonderd optre
dens per jaar acht Riley 'Blues
Boy" King meer dan genoeg. De
ze maand geeft de The King of
the Blues twee afscheidsconcer
ten in Nederland.
Hij heeft geen grootse plannen
voor zijn tachtigste verjaardag
op 16 september, maar het
moet gek lopen of B.B. King zal
niet ergens on the road' zijn.
Hij heeft zijn ambitieuze tour
schema ietsjes bijgesteld, maar
na zijn Europese tournee in ju
ni en juli plakt hij er in augus
tus gewoon nog eens ruim vijf
tien concerten in zijn geboorte
land aan vast. De teller haalt
ook dit jaar nog met gemak
tweehonderd concerten.
Tussendoor werkt hij aan weer
een duettenalbum, want B.B.
King is een allemansvriend. De
lijst met coryfeeën die met hem
en Lucille, de Gibson-gitaar
waarop hij al zes decennia
speelt, wilden samenwerken is
lang, heel lang. Een paar na
men: U2, Joe Cocker, Van Mor
rison, Tracy Chapman, Rolling
Stones, Eric Clapton, Elton
John, Dionne Warwick, Mick
Hucknall, John Lee Hooker,
Stevie Nicks, Bonnie Raitt.
De King of the Blues lijkt onver
moeibaar. Als het even kan
scharrelt hij memorabilia uit
zijn lange carrière bij elkaar
voor het museum dat zijn naam
moet gaan dragen en in 2007 de
deuren opent in Indianola,
Mississippi. ,,In Indianola lig
gen mijn roots", aldus King, die
in zijn jonge jaren een blauwe
maandag in een katoenfabriek
werkte. Het museum, waarvan
de bouw is begroot op tien mil
joen dollar, zal ruime aandacht
besteden aan de moeilijke kin
derjaren van King in de Missis
sippi Delta.
„Mijn moeder stierf toen ik ne
B.B. King en zijn onafscheidelijke Lucille, de Gibson-gitaar waarop hij al zes decennia speelt. Foto: GPD/Phil Nijhui
gen was", herinnert King zich.
„Ik leefde op mezelf tot mijn
vader op mijn veertiende weer
voor me ging zorgen." Riley B.
King werd geboren op een ka
toenplantage in Itta Bena, op
een steenworp afstand van In
dianola. Hij leerde zijn eerste
gitaarakkoorden van de predi
kant in de kerk waar hij in zijn
jeugd zong. Maar de grootste
invloed op hem had zijn neef
Bukka White, een bekende sli-
de-gitarist uit Memphis bij wie
King midden jaren veertig
woonde. Door het spel van
White te imiteren, ontwikkelde
King zijn later zo bekend ge
worden vingervibrato, het met
een vinger snel heen en weer
bewegen van een snaar om zo
schommelingen in de toon te
krijgen. King keerde nog even
terug naar Indianola om er een
bestaan als boer op te bouwen.
Maar al snel verhuisde hij - sa
men met zijn vrouw Martha -
weer naar Memphis, deze keer
vastbesloten om er een bestaan
als bluesartiest op te bouwen.
De gitarist had spoedig een ra
dioschnabbel te pakken. Iedere
dag was hij te horen aan het
einde van de uitzending van
een deejay op radiostation
WDIA. In 1949 kreeg hij een ei
gen programma, waarin hij live
zong en platen draaide onder
een nieuwe naam, The Beale
Street Blues Boy, later afgekort
tot Blues Boy en daarna simpel
weg gereduceerd tot B.B. Dat
jaar kwam er een eerste plaat
uit met vier nummers bij het
platenlabel Bullet in Memphis.
Zijn eerste hit, 'Three O'Clock
Blues', nam hij op in een YMCA
in Memphis. In 1952 scoorde
hij opnieuw, nu met 'You Know
I Love You', gevolgd door 'Plea
se Hurry Home', 'Woke Up This
Morning' en 'Please Love Me'.
'I Have The Blues' uit 1955 was
zijn eerste 'millionseller'. Hij
stopte met zijn radioprogram
ma en ging op tournee. Hij
toerde zo vaak als hij kon en
maakte zo vaak mogelijk plaat
opnamen. King zong en speel
de in zijn carrière zo'n vijftig al
bums bij elkaar en vergaarde
daarmee dertien Emmy
Awards.
In de daaropvolgende jaren re
gen de hits zich aaneen. Kings
naam werd synoniem met het
beste wat de blues te bieden
had. Niemand had grotere hits,
speelde beter gitaar of kon zin
gen zoals hij. Hij beïnvloedde
met zijn muziek tal van jongere
en aankomende artiesten.
B.B. werd een nog grotere act in
de jaren zestig toen hij verhuis
de naar het ABC-Par amount-la
bel. Hij maakte in 1964 het al
bum 'Live At The Regal', dat al
om beschouwd wordt als een
van de beste live bluesalbums
aller tijden. De doorbraak
kwam in 1970 met de hit 'The
Thrill Is Gone'. B.B. maakte zijn
opwachting in The Ed Sullivan
Show en King ging zelfs toeren
met The Rolling Stones. Om in
de pas te kunnen blijven met de
heersende muzikale trends,
moderniseerde King dat het
een lieve lust was. Hij nam
nummers op met Philadelphia
International (de ritmesectie
achter o.a. de Spinners) en
funkte zelfs met The Crusaders.
In september 1990 begon The
King of the Blues samen met
The King of Soul, Ray Charles,
aan een ambitieuze wereldtour
nee. „Spelen met" Charles is
sterven en ten hemel gaan", zo
bestempelde King deze tour
nee. Hij barstte in tranen uit,
toen zijn kameraad vorig jaar
werd begraven.
En hij liet opnieuw tranen,
maar nu van vreugde, stromen
toen de staat Mississippi 15 fe
bruari als B.B. King Day uitriep.
King is de beste goodwill-am-
bassadeur die de blues zich kan
wensen. Hij heeft meer dan wie
ook gedaan om de blues een
gezicht te geven. Clubs in
Nashville, Memphis, Los Ange
les en New York dragen zijn
naam en in Londen gaat er bin
nenkort ook een B.B. King-fili-
aal open. Zelf blijft hij er tame
lijk bescheiden onder. „Op al
mijn albums staan zeker enkele
goede nummers. Maar ik mis
nog elke dag een paar noten."
B.B. King in concert, 23 juni,
Martiniplaza, Groningen; 27
juni, Ahoy', Rotterdam.
amsterdam/anp - 'Een bed van mensenvlees', 'Koffers zi
en 'Timiditeiten' zijn de titels van drie poëziebundels die 1
gen naar de Anna Bijns Poëzie Prijs voor vrouwelijke dicht
Gerlach, Hagar Peeters en Anneke Brassinga horen op 9
wie er met de 10.000 euro vandoor gaat.
De tweejaarlijkse prijs, afwisselend voor proza en poëzif
doeld om de positie van vrouwen in de literatuur te benai
en bevorderen. Gerlach laat de lezer met een nieuwe blikt
alledaagse kijken, Peeters brengt het persoonlijke dichtbij
van de lezer een voyeur te maken en Brassinga schrijft zont
geheim prijs te geven, typeerde de jury de schrijfsters.
theater recensie
Maja Landeweer
Voorstelling: Tierno 8okar', gebaseerd
op de roman van Amadou Hampaté Ba.
Regie: Peter Brook. Tekst: Marie-Hélène
Estienne. Muziek: Toshi Tsuchitori,
Antonin Stahly. Gezien: 12/6,
Westergasfabriek, Amsterdam. Daar nog
te zien: t/m 17/6.
Steeds puurder, steeds echter
moest zijn theater worden. En
op zijn tachtigste lijkt de legen
darische Britse regisseur Peter
Brook terug bij het begin, thea
ter in zijn oervorm. 'Tierno
Bokar' - de wereldpremière was
vorig jaar in Duisberg - is thea
ter zoals het al eeuwenlang be
staat. En vertelt een verhaal dat
zich net zo goed nu als drie
eeuwen geleden afhad kunnen
spelen.
Het is authentiek theater zon
der poespas, zonder technisch
vernuft. Er is een verteller, er
zijn acteurs en twee muzikan
ten. En ondanks die eenvoud is
de voorstelling groots. Groots in
inhoud. In het mooie, meesle
pende, mytische en sprookjes
achtige verhaal.
'Tiemo Bokar', geschreven door
Marie-Hélène Estienne, is geba
seerd op het waargebeurde ver
haal van de Afrikaanse schrijver
Amadou Hampaté Ba (1901-
1999). In 'The sage of Bandiaga-
ra' beschrijft hij het leven van
zijn leermeester Tiemo Bokar.
Bokar was een uitzonderlijk
man, die zijn idealen verkoos
boven zichzelf.
De sage vertelt hoe er in
twee groepen tegenover
staan. Het ene kamp gé
het gebed 'Parel Van Vo
heid' elf keer achter elk
worden opgezegd, het a
kamp doet het twaalf ke
de Franse bezetter zich
gaat bemoeien, loopt hi
hand. De 'elfbidders' zij
and van Frankrijk, zo m
kolonialisten, en moete
den uitgeroeid. Een zoe
sprookje ontaardt in eei
bad.
Want zoet is het, voordi a
Fransen op de proppen
Het rustige Afrikaanse li iu
dat baadt in een warme
van goudgeel zonlicht
rend is de universele ge
nis van kinderen die gn f
groeien, die gevormd viJ
door leermeesters, in a<
komen met liefde, dooi J
vriendschap, afscheid
recht. En koddig is heti
ook, vooral in de confn
tussen zwart en blank (i
poep is net zo zwart').
Wat het dorpse leven w
tig maakt zijn de acteui -
uit Bandiagara lijken g<
ook al komen ze overal
daan, heel naturel spelf
jong zijn of juist heel 01
no Bokar' is een liefdev rc
voorstelling, zonder bit f
zuur. Met een boodsch g!
het eind. Waarmee Bol u
gebeurde in een paar zi |ja
vat: „Er zijn drie waarh u.
mijn waarheid, jouw w 12,
en dé waarheid."
