Seen betere vijand dan publieke omroep'
Complexe relatie moeders en dochters
MEDIA
EO's jongerenfestijn live en springlevend
Relbeelden Graafsewijk
gewist door Justitie
De omroep
van de
toekomst
'Een belangrijke
zender heeft
Michiel Bicker Caarten van BNR Nieuwsradio:
fe
Boulevard
iog interview
Brad Pitt
uitzenden
HOC 648
zaterdag 11 juni 2005
Hoe ziet de publieke omroep van de toekomst er uit? Die vraag
stellen we hier aan bekende en minder bekende Nederlanders, die
allemaal iets met de omroep hebben of hadden. Vandaag: Lennart
van der Meulen, netcoördinator van Nederland 3.
„Er wordt al sinds eind jaren
zeventig steeds gezegd dat de
rol van televisie binnen vijf tot
tien jaar volledig anders zou
worden. Eerst was het de ka
bel, later de digitalisering,
maar wat de oorzaak ook was:
het einde van de traditionele
tv wordt al heel lang aange
kondigd. Ik ga er van uit dat
de televisie zoals we die ken
nen, het kastje in de kamer
waar we naar kijken, nog de
cennia meegaat. Ook al krij
gen ze het misschien op een
heel andere manier binnen,
mensen blijven ook straks ge
woon twee, tweeënhalf uur
per dag kijken.
Dat wil niet zeggen dat de rol
van de tv niet anders is gewor
den dan twintig jaar geleden.
Het medium is nu een beetje
wat de radio toen was: hij
staat bijna altijd aan er is veel
aanbod. Toch zie je dat men
sen desondanks traditionele
keuzes blijven maken. Als er
een mooie film of een grote
show is, dan gaan ze daar voor
zitten, als RTL 4 een woon-
avond heeft kijken er 1,4 mil
joen mensen, en als er voetbal
is zit iedereen voor de buis.
Maar er zijn ook traditionele
functies weggevallen. Vroeger
waren krant en tv dé informa
tiebronnen, ook voor de ach
tergrond en de
verdieping.
Dat is veran
derd. Als er
écht iets ge
beurt, gaat de
tv altijd aan,
maar voor 'ge
wone' achtergronden niet
meer. Mensen gaan er niet
meer voor zitten. Dat heeft
ook te maken met de hoeveel
heid tv die we inmiddels heb
ben: het volume gaat omhoog
en het produkt vervlakt. Er
wordt ook veel meer in het
buitenland aangekocht, want
al die uren moeten toch ge
vuld, en er is geen geld omdat
allemaal met eigen werk te
doen. Tegen die achtergrond
moet de publieke omroep vol
gens mij de kwaliteitsstan
daard blijven. Wij moeten een
mooi produkt brengen, met
zorg gemaakt, journalistiek
onafhankelijk en vrij van com
merciële belangen. Neem de
onafhankelijke nieuwsvoor
ziening. Van de straks zeven
commerciële stations maakt
er één een journaal, en achter
gronden vind je er al helemaal
niet. Dat geldt ook voor de
nieuwe informatiediensten,
via bijvoorbeeld internet. Het
Lennart van der Meulen
Foto: Kippa
zijn de Spits en de Metro van
de nieuwe techniek: alles is
kort en komt uit dezelfde
bron. Je bent op de hoogte,
maar daar is het dan ook wel
mee gezegd. Het is daarom de
taak van de publieken om din
gen in een context te zetten en
uit te diepen.
Daarnaast is er ook een heel
belangrijke culturele functie:
je móet eigen produkt blijven
maken, met een eigen identi
teit, als tegenwicht tegen alle
aankopen. Op Nederland 3
denk ik dan vooral aan drama,
dat we vaak laten maken door
nieuwe namen. De commerci-
elen maken ook drama, maar
dat is toch lichter van aard. Ze
hebben bovendien kleinere
budgetten, want drama is
duur. Daar-
bij wordt de
markt voller
en voller,
maar er blij-
1 ven evenveel
omvang nodig we™ en er
0 0 is evenveel
besteedbaar reclamegeld. Als
je dan als RTL 4 weet dat je
met zo'n woonavond 1,4 mil
joen kijkers trekt, waarom zou
je dan een dure serie Grijpstra
en De Gier gaan maken? Ook
wij moeten van die keuzes
maken. Los van de discussie
over wel of geen Ster, moet
ook Nederland 3 marktaan
deel halen met programma's
waarmee je een optimale hoe
veelheid Idjkers trekt. Ook wij
kunnen niet te smal gaan pro
grammeren, want dan verlies
je je maatschappelijke rele
vantie. Dat is fataal. Een be
langrijke zender heeft een ze
kere omvang nodig, want an
ders wordt Nederland 3 de
Groene Amsterdammer van
de omroep: vol mooie verha
len, maar bijna niemand
neemt er kennis van."
tnedia@hdc.nl
Patrick van den Hurk
Maurits Schmidt
iel Bicker Caarten (49),
Iredacteur van BNR
wsradio, nam namens zijn
tie de Zilveren Reissmicro-
2005 in ontvangst. De prijs
:ediajournalisten voor het
radioprogramma of de
programmamaker, maar in
feval voor het eerst voor een
bender.
hier wel eens gelachen?
jha, ha, ha, ha! Néééü! Seri-
fijjdens mijn wekelijkse te-
iisch spreekuur krijg ik
ilimenten voor de kwink-
n in de uitzending, dat we
e zwaar op de hand doen.
er kan het toch niet? Na-
jk lachen wij."
i ik hoor het niet direct af
a 1/ die beursberichten op
I een misverstand. We
;en vooral algemeen
n i's, hebben Columns. Fi-
eel nieuws maakt hooguit
ivintig procent uit."
dat algemene nieuws heb-
r te Radio 1 toch?
II :n dol op ze. Koester je vij-
e l Knerpend grind! Geen
vijand dan de publieke
W Die zit zo met zichzelf
knoop, dat is een perma-
;i verlamming. Bedrijfsma-
journalistiek."
fsmatig hebben ze heel
1 eer te verteren dan uw
p
tal ook altijd zo blijven.
wel üw oneindige stroom
1 eefer in 2002 een heel ve-
stuk over in het Algemeen
s ook een godgeklaagd
e daal. Nog steeds vind ik
e >lieke omroep overbodig.
P het toch, dan ook publiek.
a inder reclamecenten. En
DI ens blijf ik van mening
Ij1 publieke omroep geen
nsrecht heeft en dus ver-
d 1 moet worden. Waarom
1' ublieke omroep ooit uit-
'den? Waarom is een krant
T itaatseigendom?"
e
eigen woorden in 2002: u
e
De 49-jarige Michiel Bicker Caarten (r.): „Nog steeds vind ik de publieke omroep overbodig. Moet het toch, dan ook publiek. Dus zonder re
clamecenten". Foto: GPD/Theo Bohmers
vond het niet zo gek dat de over
heid 'zo vlak na Hitier' het toen
nieuwe massamedium televisie
bewaakte en subsidieerde.
„Goed gezegd. Maar ik heb er
aan toegevoegd dat elke reden
om televisie nü te controleren
is weggevallen. Om op uw eer
dere vraag terug te komen:
nieuws is er niet alleen bij Ra
dio 1, nieuws is overal."
Des te klem mender de vraag:
waarom nóg een nieuwszender
die BNR Nieuwsradio heet?
„Ons bestaansrecht is ons ser-
vicegerichte karakter. Wij belo
ven zeven dagen per week elk
half uur het laatste nieuws. On
ze filosofie is: als je op dié knop
drukt, komt er praat uit.
Nieuws."
Nieuws dus.
„We zijn altijd snel, sneller vaak
dan de alarmdienst van het
ANP op mijn gsm. Altijd live.
We kunnen altijd inbreken voor
het laatste nieuws. Daarbij
doen we twee keer per uur
hooguit anderhalve minuut
beursnieuws."
U bent dus geen RTL Z, waar u
ook nog gewerkt hebt. op radio.
„Hooguit doen we verhou
dingsgewijs veel aan economie.
Ten opzichte van vroeger, toen
het nog veertig-zestig was, is
dat flink bijgebogen."
Wat is het profiel van de luiste
raar?
„Hoog opgeleid, 25 tot 45 jaar,
werkend. Niet onbelangrijk
voor adverteerders, want bij Ra
dio 1 is het merendeel niet-wer-
kend. Driehonderdduizend in
getal."
Wat hebt u eigenlijk een rare
naam. BNR betekent Business
Nieuws Radio, en dan nog eens
Nieuwsradio erachteraan. En
half Engels, half Nederlands.
„Ach, dit verhaal ken ik toch al.
We willen dat 'nieuwsradio' in
onze naam hebben, claimen
dat we de enige echte zijn.
Vroeger heetten we 'gewoon'
Business Nieuws Radio. Dat
'Business' is uit de naam ge
haald omdat het een hoop
mensen afschrikte. Het zit nu in
de afkorting, die deel uitmaakt
van onze merknaam, maar is
verder zonder betekenis."
Waarom moest u zo nodig dat
medialandschap veranderen?
„Ik wilde altijd al een tijdschrift
oprichten, mijn jongensdroom.
Maar dit is beter. De kans die je
één keer in je leven krijgt."
U bent begonnen als schrijvend
journalist.
„Voor Daily News in New York,
waar ik tijdens een vakantie was
blijven hangen. Toen NRC
Handelsblad, RTL, en als pre
sentator bij CNBC. Ik sprak
goed Engels, maar wel met een
Nederlands accent. Ik was de
excuus-Europeaan, sprak mijn
naam met harde g en k's lekker
Hollands uit."
Welke van de drie media vindt
u het leukst?
„De krant. Maar ik heb geen
heimwee. Dat is net zoiets als
vragen of je New York mist. Ik
mis bepaalde dingen zoals
schrijven, waar alles mee be
gint."
Hoe bent u uiteindelijk radio
man geworden?
„Puur toeval. Maar ik ben geen
radioman, ik ben een nieuws-
man."
U hoeft uw keizerskleren niet uit
te trekken, maar op Radio 1
krijgen we ook elk halfuur
nieuws.
„Vergelijk die zenders eerst
eens goed. Als je een plaatje
tussen de achtergronden van
het nieuws wilt horen - mij een
gruwel - ga je naar Radio 1. Ik
kan er met mijn pet niet bij. Het
wordt nog steeds getolereerd!
Naast wat ik er al over heb ge
zegd: we hebben een andere
mengeling van nieuws. Behalve
aan economie doen we ook veel
aan wetenschap: bio- en nano-
technologie, iet, ruimtevaart. In
de tijd van Melkert, Dijkstal en
Rosenmöller, toen politiek al
leen management was, het pre
Fortuyntijdperk, kwam span
nend nieuws eigenlijk alleen uit
deze sector."
En nu krijgt de politiek bij u ook
zijn deel?
„Met de grondwetdiscussie
hebben wij alle ministers langs
gehad en een special van twee
uur gemaakt vanuit boekhandel
Scheltema. Zoals we ook sport
doen, nu op het KLM Open
Golftoernooi in Hilversum."
Waar komt uw persoonlijke
nieuwsfascinatie vandaan?
„Het is dezelfde kick die we al
lemaal krijgen van roddelen.
'Heb je 't al gehoord? Wist je
dat? Wist je niet hè. Ik wel!'
Journalistiek is ook verhalen
vertellen. Met begin, midden,
hoogtepunt en einde. Dat geldt
niet alleen voor het knerpend-
grind-sfeerverhaal, waar wij
niet aan doen. Ook wij als hard-
nieuwszender hebben een neus
voor het verhaal."
Hoe zal het verdergaan met
BNR Nieuwsradio?
„Ik wil ontzettend veel dat nog
getemperd wordt door tijd en
centen: meer programmering,
op meer manieren distribueren
via bijvoorbeeld de telefoon.
Nog meer dan we zijn wil ik
worden als een krant: een bon
bonnetje, met altijd iets verras
sends erin. Dus ook zo breed
mogelijk."
Is televisie een optie?
„Daar kijken we nu ook heel erg
ernstig naar. Maar iedere keer
als ik de rekensommetjes maak,
zie ik niet hoe ik dat moet te
rugverdienen. Geloof me, hoe
je 't ook aanpakt, het kost alle
maal geld."
BNT Nieuwstelevisie.
„Reken er maar niet op. En als
u goed hebt opgelet, weet u dat
we die BNR Nieuwstelevisie
zullen noemen als hij er toch
komt."
Pidam/anp - Acteur Brad
a eft de uitzending van een
:w dat het programma
oulevard met hem had
j® en. Het programma had
eur de afgelopen week
ken over zijn rol in de ac-
edie Mr and Mrs Smith.
ld d nadrukkelijk laten we-
t hij alleen over de film
m iraten en niet over alle
<"ten die de ronde doen
em en actrice Angelina
ie de vrouwelijke hoofd-
elt in de film. De agent
1 liet het programma na-
d weten dat het pro-
a de regel had geschon-
daarom het interview
uitzenden.
eindredacteur Frank le
m RTL Boulevard vroeg
ilaggever Pitt niets on
eigenlijk begrijpt de
gever niet zo goed waar-
I bandje is achtergehou-
et enige wat hij kan ver
is zijn vraag over de
op de set. Waar de're
en Jolie enthousiast
vertelden, reageerde
!Cj beetje kribbig."
p 1 gaat 28 juli in Neder-
première.
Wat is er te beleven?
9.45-12.30 uur: Ondermeer
een optreden van de Austra
lische zanger Paul Colman
en een toespraak van Con-
stantijn Geluk. Winston Post,
Sandra Reemer en Femke
Halsema spreken in de tv-
uitzending over het geloof en
de Jongerendag.
12.30-13.00 uur: Pauze-pro
gramma met een compilatie
van hoogtepunten van de af
gelopen tien Jongerendagen.
Na het NOS Journaal (13.00
uur) gaat premier Balkenen
de in debat met jongeren.
13.40 uur: 31 jaar Jongeren
dag. Onder anderen Henk
Binnendijk en Jan van den
Bosch geven commentaar bij
oude beelden van vorige edi
tie van de jongerenmanifes-
tatie. Ze gaan onder meer in
op de onderwerpen, artiest
ten, sprekers door de jaren
heen.
14.00-17.00 uur: Optreden
van onder anderen de Au
stralische band Newsboys en
Rachel Lampa. Verder een
toespraak van Kees Kraaye-
noord en de uitreiking van
de EO Ronduit Award door
Balkenende.
Hilversum - De publieke om
roep is te weinig in trek bij jon
geren, luidt de veelgehoorde
kritiek. Deze kloof mag dan een
reusachtige kopzorg zijn voor
de Hilversumse omroepbe-
stuurders, de EO laat eenmaal
per jaar zien dat het ook anders
kan. Alle 32.000 kaartjes voor de
31ste editie van de EO-Jonge-
rendag in het Arnhemse Gelre-
dome vlogen weer de deur uit.
Om te laten zien dat het de om
roep zo nu en dan best lukt om
jongeren te boeien, wordt de
jaarlijkse manifestatie voor het
eerst live uitgezonden op Ne
derland 1.
„De wens om de Jongerendag
rechtstreeks uit te zenden leeft
al heel lang bij de EO, die de
kijkers graag wil laten zien dat
het christelijk geloof nog
springlevend is bij veel jonge
mensen", zegt Frank van der
Velde, presentator van de dag
en medewerker van EO Rond
uit. „Tot nu toe moesten we het
steeds doen met 's avonds een
verslag. Nu de discussie over de
omroep en jongeren weer op
laait, is ook de netcoördinator
van mening dat het goed is om
te laten zien dat er wel degelijk
iets wordt gedaan om jongeren
te trekken."
Bijzonder is ook dat voor het
eerst in 31 jaar de minister-pre-
hilversum - „Tja wat zal 'k zeg
gen? Ik heb liever een land
schapje, kunst. Niet dat dit
geen kunst is, maar ik zou het
thuis nooit ophangen, ik heb er
het interieur niet voor."
Moeder Bertha (64), een struise
wouw uit het Limburgse Maas-
bree is op bezoek in het atelier
van haar 'in de grote stad' wo
nende dochter Monique (30).
Lichtelijk geringschattend kijkt
ze naar de bonte, abstracte
schilderijen die in stapels tegen
de muur staan. Dat haar jong
ste in Amsterdam woont, vindt
de vrouw eigenlijk helemaal
Moeder Bertha (64). een struise
vrouw uit het Limburgse Maas-
bree, is op bezoek in het atelier
van haar 'in de grote stad' wo
nende dochter Monique (30).
Foto: GPD/KRO
niets. Maar dat Monique ook
nog kunstenaar is, dat gaat dui
delijk al haar begrip te boven,-
zo blijkt in aflevering 1 van de
vierdelige reeks Moeders en
Dochters.
In de serie probeert de KRO de
complexiteit van de relatie tus
sen moeders en dochters visu
eel te vangen. De (low budget)
serie is min of meer een experi
ment, vertelt eindredacteur
Stijn Fens. „We wilden al langer
iets met het onderwerp. Zo zijn
de moeders en dochters die
naar Nederland 1 kijkeq, over
vertegenwoordigd in de kijker
doelgroep."
Oproepen op internet en in
tijdschriften leverden een haus
se aan reacties op. Fens: „We
wisten dus dat het echt een
goed idee was, maar we hadden
geen plek voor een langlopende
serie over dit onderwerp in het
uitzendschema. Wel waren er
vier tijdstippen beschikbaar,
laat op de avond, bedoeld voor
het uitproberen van program
ma's. Toen hebben we voorstel
len van vier productiehuizen
over dit onderwerp die we al
hadden liggen, wat verder aan
gescherpt. De beste program
ma's krijgen wellicht een nade
re uitwerking in serievorm in
2006. Misschien ook niet, we
moeten nu gewoon eens kijken
hoe het gaat."
Moeders en Dochters is door
deze aanpak zeer gevarieerd
uitgevallen. „Elk programma is
weer heel anders", zegt Fens.
De eerste aflevering, van pro
ducent Morton Hill, is een
mooi, klein maar herkenbaar
verhaal dat draait om een moe
der die haar dochters keuzen
niet begrijpt. In de loop van het
programma komen ze met el
kaar in gesprek, en probeert
dochter Monique haar moeder
duidelijk te maken hoe belang
rijk haar kunst voor haar is, on
der meer tijdens een bezoekje
aan een galerie.
Bedreiging
In aflevering 2 (Networks Unli
mited) wordt een documentaire
afgewisseld met gedramatiseer
de beelden, waarin een man zo
goed met zijn schoonmoeder
kan opschieten dat haar doch
ter dit als bedreiging ervaart.
Deel 3 (JVtv) gaat over een
moeder en dochter die met hun
problemen naar een psycho
loog stappen en in het laatste
deel (Palazzina) gaan moeder
en dochter samen naar Schier
monnikoog om daar de tijd
voor elkaar te nemen.
„De serie moest ni<#te triviaal
maar vooral ook niet te zwaar
worden", zegt Fens. „We willen
niet alleen de ellende laten
zien, maar ook hoe ouders en
kinderen het samen zien te
rooien. We benadrukken daar
bij het 'goede leven', geheel vol
gens de KRO-filosofie. Ik denk
dat dat ook gelukt is. Tegelijker
tijd moet het programma ra
ken, het is mooi als de kijkers er
ook wat aan hebben. Mijn hoop
is dat moeders en dochters sa
men gaan zitten kijken en er
over praten."
Monique Brandt
Moeders en Dochters, vier maal
vanaf zondag 12 juni, Neder
land 1, 00.00 uur. Op zondag 19
juni is er geen uitzending.
verslag doen van hun beleve
nissen. Van der Velde. „Wij
denken dat deze drie personen
de vragen kunnen verwoorden
die bij veel mensen leven als ze
naar de uitzending kijken. Aan
het einde van de dag vragen we
hen of hun mening over het ge
loof is veranderd."
Van der Velde kan zich als pre
sentator van de dag inleven in
bezoekers die nog zoeken naar
een geschikte invulling van het
geloof. „Ik ben christelijk opge
voed en als 14-jarige eens naar
de Jongerendag geweest. Daar
na heb ik het geloof aan de kant
gezet omdat de kloof tussen
wat ik wekelijks in de kerk
hoorde en mijn dagelijks leven
als puber heel groot was. Later
ben ik gaan beseffen dat je ook
kunt geloven zonder dat je al
lerlei regels en wetten opgelegd
krijgt. Ik merk dat veel jongeren
worstelen met die zoektocht.
Onder jongeren heerst een
enorm verlangen naar meer
dan het grote geld en het naja
gen van een carrière. Wie er
naar op zoek gaat, zal ontdek
ken dat God zich heel makkelijk
laat vinden."
Berrit de Lange
EO-Jongerendag, vandaag, Ne
derland 1, 9.45 -17.00 uur.
son/anp - Justitie in Den Bosch
heeft Omroep Brabant de ban
den teruggegeven die op 13
april in beslag waren genomen.
Het beeld- en geluidsmateriaal
is echter wel gewist. Directeur-
hoofdredacteur G. Bielderman
heeft dit gisteren bekendge
maakt.
De opnames op de banden zijn
gemaakt op 13 april toen politie
en justitie een inval deden in de
studio van de regionale om
roep, op zoek naar ruw beeld
materiaal van de rellen in de
Graafsewijk in Den Bosch. Op
de inbeslaggenomen banden
stonden zowel beeld- als ge
luidsfragmenten van de rech-
ter-commissaris, een officier
van justitie en politiemannen.
De rellen in Den Bosch ont
stonden enkele dagen voor de
inval na een uitzending van SBS
6 over probleemwijken. Om
roep Brabant maakte van die
ongeregeldheden opnamen.
H. Verploeg van de Nederland
se Vereniging van Journalisten
(NVJ) noemt het wissen van
banden een 'bijzonder ernstige
stap' van justitie. „Dit hebben
we in Oost-Europese landen
meegemaakt, maar niet in Ne
derland", stelt Verploeg.
Een woordvoerder van de
rechtbank in Den Bosch zei gis
teren dat niet justitie, maar de
rechter-commissaris het wissen
van de banden heeft bevolen.
De rechter-commissaris heeft
dit laten uitvoeren omdat de vi
deobeelden het werk van de
rechtbank zouden kunnen be
moeilijken. De NVJ zal zeker jüj-
ridische stappen ondernemen
tegen de gang van zaken. On
derzocht wordt nog of de vak
bond dat samen met Omroep
Brabant doet.
Frank van der Velde presenteert EO-Jongerendag. Foto: GPD/PR
sident acte de présence geeft,
zegt Van der Velde. „Balkenen
de gaat in debat met jongeren
en 's middags reikt hij de EO
Ronduit Award uit aan iemand
die het geloof op een bijzonde
re manier handen en voeten
geeft."
Frank van der Velde (30) nam
vorig jaar al de middagpresen
tatie over van Bert van Leeu
wen, die het spektakel 'vol mu
ziek, toespraken en sfeer' twaalf
jaar presenteerde. De sprekers
dit jaar, Kees Kraayenoord, do
cent, muzikant en jongeren
werker, en Constantijn Geluk,
jongerenwerker en Ronduit-
medewerker, zijn ook begin
dertig. Daarmee heeft de chris
telijke manifestatie die lange
tijd dreef op coryfeeën als Henk
Binnendijk en Jan van den
Bosch een verjongingskuur on
dergaan.
Niet-christenen zijn ook van
harte welkom op het evene
ment waar het publiek samen
zoekt naar de zingeving des le
vens. Zo zullen soapster Wins
ton Post, Kamerlid Femke Hal
sema en zangers Sandra Ree
mer gewapend met een camera
door het Gelredome trekken en
