De gitaar én het witte doek
KUNST CULTUUR
Poëtisch werk over het Leiden van Rembrandt Superville: sfeer en
geheimzinnigheid
Wraakgodinnen bij de Timdeler
HIGH
tSkQUmml
'Niemand die van zo'n
ontheffing had gehoord'
in the
zaterdag 4 juni 2005
Paul McCartney.
Geoff Dunlxir, .«*1 Philip Artlagh
jto: Reuters
[inderboek
ran McCartney
iw york - Ex-Beatle Paul Mc-
lartney voegt zijn naam toe
an een lange lijst beroemdhe-
en (Madonna, Jimmy Carter)
ie een kinderboek hebben ge-
ihreven. Zijn prentenboek,
ügh in the Clouds: An Urban
airy Tale, komt in oktober uit.
jet boek beschrijft de avontu-
}n van de eekhoorn Wirral the
juirrel. McCartney liet zich in-
)ireren door de animatiefilm
jopic Island Hum, waaraan hij
jrder zijn medewerking ver
ende. Hij heeft vele jaren ge-
erkt aan het verhaal en de
bofdpersonen, zei hij.
ieen Parkpop
'oor 'Overdrive'
iden - Maximum Overdrive
peelt niet op Parkpop. De
y»idse band werd uitgescha-
>ld in de laatste voorronde van
i Locals Only-competitie,
Win regionale bands strijden
3)or een plek op het podium
oin dit grote popfestival in het
ipagse Zuiderpark op 26 juni.
rpmy Hat plaatste zich eerder
|1 voor de finale. Zes van de
»n deelnemers aan die eind-
'rijd mogen uiteindelijk spelen
I het festival. Joyfalds is al wel
irzekerd van een plek. De
ridse band behoorde tot de
jverkorenen bij een andere
edstrijd, van het muziekblad
taXS.
ilmfestival
rankelt
issingen - Een voorgenomen
^sidiekorting van 100.000 eu-
jbetekent volgend jaar ver-
pedelijk de 'doodsteek' voor
lm by the Sea. Het college van
tn w van Vlissingen moet
0.000 euro bezuinigen. „In
Jjn portefeuille gaat dat sport,
5tuur en zorg aan", stelt wet-
luder Poppe-De Looft. „Dan
ijk je ook naar het filmfestival,
teders moeten we korten op
rjortvelden of verslavingszorg
aj dat lijkt me nu geen optie."
t| gemeenteraad neemt vol-
nde week een beslissing.
bnny Boy
ok verfilmd
isterdam - Het boek Sonny
iy van Annejet van der Zijl
)rdt verfilmd. Shooting Star
imcompany heeft de fUm-
pten verworven. Beoogd re-
iseur is Maria Peters. Zij is
kend van De Tasjesdief, Krui-
eltje en Pietje Bell 1 2. Het
lek gaat over Waldy, 'Sonny
iy, de zoon van de jonge Su-
lamer Waldemar Nods en de
na twintig jaar oudere Ne-
llandse Rika van der Lans.
}t verhaal speelt zich af aan
t begin van de vorige eeuw.
Herdenkingsjaar gaat met publicatie serieuze vormen aannemen
door Ad van Kaam
leiden - Een poëtisch werk over de ge
schiedenis van Leiden, opgeschreven
aan de hand van de schilder Rembrandt,
verlucht met gedichten en pentekenin
gen en voorzien van een cd met muziek.
De omslag van het boek 'Rembrandts
Leiden' is uitklapbaar met daarop een
authentieke kaart van de stad ten tijde
van de Gouden Eeuw. Het lijkt erop dat
het Rembrandt-jaar 2006 met deze pu
blicatie nu dan toch serieuze vormen
gaat aannemen.
Het boek is nog niet uit, maar wel al offi
cieus gepresenteerd aan wethouder
Geertsema die de feestelijkheden rond
de 400-jarige herdenking van Rem
brandts geboortejaar in zijn porte-
feufeuille heeft. Op 1 november ligt het
120 pagina's tellende werk in de winkel.
De stad heeft een lange traditie in de
grafische industrie en een echte Leidse
drukker, De Bink, zal er zorg voor dra
gen dat het werk ook op tijd Idaar is.
Het boek is een uitgave van de Stichting
Rembrandt en Leidens Gouden Eeuw
achter wie het drietal Chris Verplancke,
Ton van Noort en Stephan van den Berg
schuilgaat. Zij hebben zelf geen letter
geschreven, maar de invulling overgela
ten aan experts op het gebied van histo
rie en kunst.
Rudi van Maanen, hoogleraar stadsge
schiedenis en archivaris schetst in de in
leiding de achtergronden van de Gou
den Eeuw (1574-1674) en de betekenis
ervan voor Nederland in het algemeen
en Leiden en Rembrandt in het bijzon
der. In vijf hoofdstukken wordt vervol
gens een verbinding gelegd tussen histo
rische gebeurtenissen en personen uit
Leiden - toen achter Amsterdam de
tweede stad van Holland.
Dichteres en beeldend kunstenaar
Yvonne Né zorgt behalve voor de uit
klapbare omslag voor verluchting in de
zin van gedichten en pentekeningen. De
componist Daan Manneke legt aan de
hand van de gedichten van Né de tijd en
het gevoel van Rembrandts Leiden vast
op een bij het boek behorende cd.
De schilder Rembrandt van Rijn (1606 -
1669) is de rode draad door deze belang
rijke periode in de vaderlandse geschie
denis. In zijn geboortestad liepen toen
tertijd nog meer later beroemd gewor
den schilders als Jan Lievens, Jan Steen,
Jan van Goyen en Gerrit Dou rond, als
mede grote geesten als de filosoof Rene
Descartes en de natuurkundige Simon
Stevin. In haar gedichten gaat Yvonne
Né ook daar op in. Zodat er een echt
tijdsbeeld ontstaat.
Het luxe dubbelleven van zangeres/actrice Patricia Vonne
door Herman Joustra
utrecht - Ze heeft net een nieu
we cd uit, 'Guitars and casta
nets'. En ze speelt de rol van Dal
las, alias Zorro Girl, in de nieuw
ste film van haar broer Robert
Rodriguez, Sin City. De beeld
schone Texaanse Patricia Vonne
(35), die morgen op het podium
van O-bus in Leiden staat, kan er
wel om lachen. „Wat een luxe,
hè? Muziek maken en acteren, ik
vind het allebei heerlijk om te
doen. Al concentreer ik me het
meest op de muziek."
Dat is toch haar grootste passie,
zegt ze. Net zoals als haar broer
en filmregisseur Robert Rodri
guez, bekend van onder meer
van From dusk till dawn heeft
gekozen voor de filmwereld.
Ook al is hij dol op muziek.
„Wist je dat de Golden Earring
een van zijn grootste muzikale
invloeden is? Van mij trouwens
ook. Wat een fantastische band!
De meeste muziek schrijf ik sa
men met mijn man, Robert La-
roche. Maar mijn broer Robert
en ik schrijven soms ook samen
muziek. Teksten en melodie.
Ook voor deze cd."
Ze begint te stralen. „Hij is echt
mijn held. Ik ben zo trots op
hem. En hij vindt het prachtig
wat ik doe. Van jaloezie is abso
luut geen sprake. Kijk, we voe
len ons tweelingen, ook al zijn
we het niet. We komen uit een
familie van tien kinderen - Ro
bert is het vierde kind, ik het
vijfde - en we schelen maar an
derhalfjaar. We trokken veel
met elkaar op."
Daarom verbaast het haar niet,
dat hij zo'n succesvol regisseur
is geworden. Dat haar carrière,
als muzikante (zangeres en gi-
tariste) en actrice, ook voor
spoedig verloopt, verbaast haar
evenmin. „Hij wist al vroeg dat
hij regisseur wilde worden.
Sterker nog, hij zei: lam góing
to be a movie director, ik wórd
een filmregisseur. Nou, zei ik,
dan word ik een model in New
York. Dat lukte me ook. Maar
na een tijdje had ik dat wel ge
zien, vond ik het toch leuker
om te acteren en muziek te ma
ken. Tsja, en dat lukte me dus
weer. Ik denk dat het komt om
dat we uit zo'n groot gezin ko
men. Als kind ga je dan op zoek
naar je eigen identiteit, probeer
je je te profileren. Allebei heb
ben we een enorme drang om
te presteren."
Haar ouders speelden daarbij
een belangrijke rol waar het de
richting van die drang betrof.
„Ik ben opgegroeid in een artis
tiek milieu. Mijn vader was
drummer, al moest hij die pas
sie vaarwel zeggen om brood
op de plan te Hijgen met zo
veel kinderen. Hij werd verko
per en ging met potten en pan
nen langs de deuren. Mijn
moeder was verpleegster en
hield enorm veel van kunst. Ze
speelde vaak gitaar en nam ons
mee naar de film in een oud
theatertje. Ze vond van alles
prachtig, van films van Alfred
Hitchock tot musical- en dans
films met Fred Astaire. Gewel
dig vonden wij het. Dat heeft
Robert en mij zeker gevormd."
Net zoals haar afkomst een gro
te rol speelt in haar muziek, een
mengeling van country-rock en
texmex. Met afwisselend Engel
se en Spaanse teksten. „Ik ben
van de derde generatie Mexi
caanse Amerikanen. En de fa
milie van mijn moeder komt
oorspronkelijk uit Spanje.
Spaans is mijn tweede taal. Ik
hecht daar erg aan. Die Spaan
se nummers zijn een reflectie
van mijn erfenis. Ik voel dat
heel sterk. Robert ook. Dat is
een van de redenen waarom hij
de film Mariachi heeft ge
maakt."
„De band met de Spaans taal
en met Spanje is heel actueel.
Een zus van mij woont er nu.
Ze werd verliefd op een flamen
codanser en is met hem meege
gaan. Ook die achtergrond
heeft me gemaakt tot wat ik
ben. Ik wil dat gevoel, die band
niet verliezen. Ja, dat hoor je te
rug in mijn muziek. Misschien
maak ik ooit nog wel eens een
geheel Spaanstalige cd, dat lijkt
me heerlijk."
Al is dat nog geen concreet
plan, zegt ze. Die heeft ze toch
al niet voor wat haar toekomst
betreft. „Ik wil gewoon lekker
blijven reizen met de band, op
treden, fans voor me proberen
te winnen. Op een rustige ma
nier, stap voor stap. Eerst de
kleinere zalen. Als het succes
komt, komen de grotere zalen
vanzelf wel. Acteren? De film
wereld is heel competitief, het
is hèel moeilijk om als actrice
een paar regeltjes tekst te krij
gen in een film of in een afleve
ring voor een of andere serie.
Ja, in Sin City heb ik tekst, speel
ik zelfs een karakterrol. Maar zo
gaat het dus echt niet altijd. Ik
zit bijvoorbeeld in een afleve
ring van The Sopranos, als se
cretaresse. Daarin doe ik doe
mijn mond niet open en zit ik
alleen maar te typen. Het grap
pige is dat in die aflevering over
Robert Rodriguez gesproken
wordt, hij komt voor in de tekst.
Op dat moment wisten ze niet
dat ik zijn zus was, haha."
Dat komt omdat ze de achter
naam Rodriguez ooit liet vallen,
toen ze nog fotomodel was. „In
de modellenwereld is het ge
bruikelijk om maar twee namen
te hebben, een voornaam en
een achternaam. Patrica Vonne
Rodriguez, dat kon dus niet.
Dus werd het Vonne. Daar
kwam nog bij dat ze Rodriguez
associeerden met een Spaanse,
of een Mexicaanse. En ze von
den me er allemaal nogal Euro
pees uitzien. Ach, met de naam
Vonne kom ik er ook wel."
Patricia Vonne speelt morgen
met haar band (met Charlie
Sexton en Robert LaRoche) in
Q-bus aan de Uiterstegracht
142. Aanvang 21.00 uur. De
film Sin City is deze week in
verschillende bioscopen in
première gegaan.
Patricia Vonne: „Muziek maken en acteren, ik vind het allebei heer
lijk om te doen." Publiciteitsfoto
DE ZEVENDE
HEMEL
Welke film zou ie'dereen gezien
moeten hebben? Wat is het
mooiste boek ooit geschreven?
Welke muziek weet telkens
weer te ontroeren? Wat is het
mooiste kunstwerk aller tijden?
Kortom: waarmee is Pieter Je-
roense, hoofd communicatie
van de gemeente Leiden, in de
zevende hemel?
Beste boek
„Ik heb drie hemelse krakers.
Hartverscheurend vind ik Celi
ne's Reis naar het einde van de
nacht. Echt een boek dat door
merg en been gaat. Het is een
van de weinige werken waar
door je na lezing anders in het
leven staat. Niet positiever ove
rigens. Op twee staat De mijn
van Emile Zola. Zijn verhalen
over het arbeidersleven in de
negentiende eeuw zijn ont
nuchterend, dringen door tot
de kem van het bestaan en zijn
prachtig verteld. Als ik nog een
aanrader mag noemen: Paul
Auster. Deze New Yorker heeft
een mooie, lichte schrijfstijl en
zijn verhalen {New York Trilo
gy, Book of Illusions) zitten vol
onverwachte wendingen.
Mooiste film
„Diezelfde Paul Auster schreef
ook het script van de film Smo
ke. Samen met Waye Wang.
Deze film schiet me het eerst te
binnen. Harvey Keitel drijft een
sigarenwinkel in Brooklyn en
af en toe komt een klant bin
nen om een babbeltje te ma
ken en een sigaretje te roken.
Lekker rustig, mooie beelden.
'The most precious things are
lighter than air', is hier de ten
dens. Een film waarin ook wei
nig gebeurt, maar ontroerend
mooi is en nu nog te zien in de
bioscoop is Knowbody knows.
Over vier kinderen die het al
leen moeten zien te redden in
Tokyo nadat moeders hen in
de steek heeft gelaten."
Favoriete muziek
„Hier heb ik een uitgesproken
favoriet. In tijden van vreugde
of van verdriet: Neil Young.
Lange tijd was hij de enige mu
zikant van wie ik cd's van in
huis had. Inmiddels is het aan
bod wel wat ruimer. Ik heb
naast Neil Young geen uitge
sproken muzieksmaak. Daar
om vind ik het zo aardig dat ik
regelmatig cd's krijgt toege
speeld, van collega's of vrien
den. Zoals recentelijk nog Ci-
neram, Gabin, en Oi Va Voi en
Keb'mo'. Het zei me eerst
niets, maar het is nu genieten
geblazen. En het verruimt mijn
tamelijk enge luisterveld."
Mooiste kunstwerk
„Geen visite aan Parijs zonder
het Rodinmuseum. Ik kan de
neiging nauwelijks onderdruk
ken om zijn beelden voortdu
rend te wülen aanraken en te
omhelzen. Jan Wolkers heeft
zeker een paar mooie boeken
geschreven, maar vooral zijn
beeldende kunst spreekt me
aan. Zijn sculpturen van glas
zijn strak en zitten vol symbo
liek. Leiden mag trots zijn op
zo'n zoon. Ik vind overigens
dat een stad veel ruimte moet
bieden voor kunstwerken. Zo
blijft er voor een fervent stads-
wandelaar als ik altijd wat te
ontdekken."
tekst: Ad van Kaam
foto: Dick Hogewoning
IDE STELLING I
Het is een schande dat
het nodig is om
voedselpakketten aan
armen te geven.
Geef uw mening
www.leidschdagblad.nl
door Herman Joustra
leiden - Niemand die het echt
in de gaten lijkt te hebben,
maar de leeuw Toby, die eerder
van de week met zo veel tam
tam naar het Scheltemacom-
plex werd gehaald, maakt geen
deel uit van de kunstmanifesta
tie Superville. De eerste bezoe
kers zien de bordjes wel - 'Geen
toegang, leeuw' en: 'Stilte, de
leeuw van Katwijk slaapt!' -
maar slaan er nauwelijks acht
op. Waarom zouden the bord
jes niet bij de manifestatie kun
nen horen? Bovendien, er valt
nog genoeg te zien en te horen
in de oude dekenfabriek aan de
Marktsteeg.
Dat laatste begint al tijdens de
openingstoespraak van Paul
Koek, slagwerker en leider van
de Veenfabriek die mede deze
doorlopende voorstelling
maakt. Hij kan een brede grijns
niet onderdukken als er een
enorme donderklap klinkt, ter
wijl de wind hoorbaar waait en
de regen luid op het dak klet
tert. Misschien krijgen we zo
meteen nog wel zo'n geweldige
klap. Zoiets hoort ook bij het
gebouw, de ruigheid ervan."
Die ruigheid en het slechte
weer bepalen inderdaad voor
een groot deel de sfeer tijdens
de première van Superville, de
manifestatie die is opgehangen
aan Leidenaar Humbert de Su
perville die tijdens zijn leven in
de achttiende eeuw kunste
naarschap en wetenschappelijk
en onderzoek wist te combine
ren. De oude balken in het pla
fond, het afgebrokkelde stuc
werk, de houten trappen en de
hobbelige stenen vloeren geven
het pand een bijzonder karak
ter. Dat van een niet alledaags
theater waar het verleden van
de oude dekenfabriek met een
beetje fantasie nog voelbaar is.
Zie het fijne stof dwarrelen in
het gebundelde licht van de
schijnwerpers!
Overal is wat te zien en te ho
ren. Op de begane grond zijn
twee mannen bezig een oud
gipsen beeld te restaureren, ter
wijl op de achtergrond bom
bastische muziek klinkt. Met
spateltj es schrapen ze de schil
fers van het reusachtige kunst
werk Lakoön. Het is een model
van een van de beelden die De
Superville ooit naar Leiden wist
te halen, naar het Rijksmuseum
van Oudheden.
Niet altijd is het verband duide
lijk tussen het gebodene en de
ideeën van De Superville. Op de
eerste verdieping zit een man in
wit pak op een glazen kubus die
op een zuil staat. In die glazen
kubus zit een piramide. Is dat
een verwijzing naar zijn idee
een groot gebouw van de vrede
te laten optrekken, in de stijl
van de Egyptische bouwkunst,
zoals het begeleidende boekje
vermeld? Wie zal het zeggen,
het geheel is in elk geval ge
heimzinnig genoeg om te prik
kelen. Zo is de zuil omgeven
door een halve crikel van wit
doek. De man zingt jazz, bege
leid door een piano. Af en toe
blaast hij op zijn trompet.
Elders spelen een paar pianis
ten een stuk dat zich ontwikkelt
van kalm tot woest, om vervol
gens weer weg te sterven. Daar
tussendoor komt plots een zan
geres, gezeten op de plank van
een schommel, door een gat in
de vloer naar boven, om even
later weer naar beneden te zak
ken. Weer ergens anders draai
en cirkels met kleurige motie
ven in het rond. Bij het veran
deren van de snelheid verande
ren de motieven. En wat doet
die naakte man daar, die ge
kleed in slechts een onderhoek
een trap bestijgt?
Superville is een geheimzinni
ge, sfeervolle manifestatie, die
oor en oog voortdurend bezig
houdt. Superville is nog te zien
tot en met 11 juni, dagelijks van
16.00 tot 23.00 uur.
door Herman Joustra
vervolg van voorpagina
leiden - Paul Koek, een van
de organisatoren van kunst
manifestatie Superville was
uitermate verbaasd over het
besluit van de AID dat leeuw
Toby direct het land uit
moet. „Ineens stonden ze
voor onze neus, met drie po
litieagenten. Ik denk dat ze
een telefoontje hadden ge
kregen over de aanwezigheid
van de leeuw. Helaas waren
ze niet te vermurwen. Grote
katachtigen schijn je wel te
mogen vervoeren door Ne
derland, maar voor het tijde
lijk gebruiken van de dieren
heb je een speciale onthef
fing nodig zeiden ze. Dat wis
ten wij niet."
Koek vindt het wrang dat Ne
derland het enige land in Eu
ropa blijkt te zijn, dat die ont
heffing niet verleent. „Circus
sen vormen een uitzondering
op die regel. Als je een ele
ment als het onze uit het cir
cus haalt, heb je wel zo'n
speciale ontheffing nodig.
Een tijdelijke circusstatus
wilden ze ons niet geven.
Want Superville is geen cir
cus, maar een kunstmanifes
tatie, zeiden ze. En daar heb
ben ze natuurlijk wel gelijk
in."
Ondanks het verzuim treft de
organisatie van het kunsteve
nement geen blaam, vindt
Koek. „Wij hebben de ge
meente ingelicht, de Dieren
bescherming en de politie.
Iedereen ging akkoord met
de komst van de leeuw. Nie
mand die van zo'n ontheffing
had gehoord."
Hij zegt het een schrale troost
te vinden dat de organisatie
van Superville verder alle lof
kreeg toegezwaaid van de
AID. „De veiligheid van de
bezoekers was niet in het ge
ding, zeiden ze. Die was pri
ma. En het dier werd ook uit
stekend verzorgd. Daarvan
zouden ze allemaal melding
maken in hun rapport. Rap
port ja, want we kunnen wel
sancties verwachten.
Toby arriveerde eerder deze
week met een grote bestelau
to uit Spanje, onder begelei
ding van een gezelschap En
gelsen dat in de buurt van
Valencia een groot aantal
leeuwen, tijgers en olifanten
houdt. De dieren worden ver
huurd aan circussen, maar
ook aan organisaties die eve
nementen organiseren. Zoals
Superville in het Scheltema-
complex. De organisatie be
sloot gistermiddag in allerijl
de ruimte waarin het dier
verbleef hermetisch af te slui
ten voor de bezoekers. Om
verder rumoer tijdens de pre
mière te voorkomen, werd
daarover vooraf geen mede
deling gedaan aan de toe
schouwers.
De AID - de controle- en op
sporingsdienst van het minis
terie van landbouw,
natuur en. voedselkwaliteit -
was gisteravond niet bereik
baar voor commentaar.
Zilveren speld voor Jeanne den Hoed-Buys
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Precies zijn vader' van Ria
de Looze-Lafeber door De Timdeler.
Regie: Auke Krispijn en Renate
Hundersmarck. Gezien: 3/6, schouwburg
Leiden
Karei is student. Hij krijgt on
verwachts een financieel mee
vallertje. Dus nodigt hij zijn
vriendin Monique voor een
etentje op zijn kamer uit. Moni
que is verhinderd. Geen nood -
Karei probeert het bij Sandra en
daarna bij Polly. Het gaat pas
mis, als zijn moeder verschijnt
die vrouwenbezoek verboden
heeft. Eerst afstuderen, dan pas
een vriendinnetje, want anders
trekt ze Kareis toelage in. Als
niet alleen Polly maar ook Mo
nique komt, plus een tante,
plus een vreemde logé en San
dra terugbelt, is de verwarring
compleet.
Halverwege het stuk is aan een
ieder duidelijk dat Karei de boel
beduvelt. De rivalen Polly en
Monique sluiten een bondge
nootschap en nemen als eigen
tijdse wraakgodinnen represail
lemaatregelen. Dat is een aardi
ge ommekeer in het stuk. De
Timdeler kiest hiermee voor
lichte kost die met een luchtig
speltempo wordt gebracht. De
jonge garde (Martin van der
Meijden, Marleen den Hoed)
tegenover bekende namen als
Jolanda van Gorkum en Ronald
van Brandwijk. Grote winst is
de tamelijk natuurlijke manier
van spreken die het onwaar
schijnlijke verhaaltje geloof
waardiger maakt. Geen sterk
overdreven kluchttoontje met
gesmijt van deuren.
Dat laatste zou trouwens niet
gaan, wanték vier benodigde
deuren zijn hier door felge
kleurde gordijnen vervangen.
Een handige en vooral ook
prijsbewuste oplossing, want
De Timdeler zal ongetwijfeld op
het geld moeten letten. In de
loop der jaren zie je het aantal
bezoekers (en dus de inkom
sten) slinken. Op het enthousi
asme van de spelers blijkt dat
geen invloed te hebben. Daarbij
is er gisteravond nog een extra
reden voor een feestelijke sfeer.
Jeanne den Hoed-Buys die de
bedillerige tante van Karei
speelt, viert haar vijfentwintig
jarig lidmaatschap bij De Tim-
deler. Dat betekent veel bloe
men en een zilveren speld van
de landelijke belangenbeharti
gers van het amateurtoneel.
