MEDIA
NOS zendt alle duels
van WK junioren uit
CNN is al 25 jaar de 'pvc-buis van de wereld'
I
Gebroeders Van Es zijn statistieken zat
Samenwerking TR G
en Tien van de ba
1=
Referendum centraal in
extra NOS-uitzendingen
De omroep
van de
toekomst
Onderlinge
concurrentie
moet stoppen
KRO-leden
tegen fusie
Hilversum - KRO-leden zijn te
gen een fusie van de KRO met
andere (christelijke) omroepen.
Dat bleek op zeven ledenbij
eenkomsten die de KRO afgelo
pen weken in het land organi
seerde. De grote meerderheid
was tegen fusie, er ontstonden
soms felle discussies over dit
thema.
Op de bijeenkomsten werd te
vens gediscussieerd over KRO-
beleid op het gebied van de
journalistieke koers. De leden
steunden ook in dit opzicht de
KRO koers, om op journalistiek
gebied een integere, onafhan
kelijke en geloofwaardige koers
te varen. Daarnaast kregen de
leden stellingen voorgelegd op
basis van de tien beloften van
de nieuwe KRO campagne, (bij
voorbeeld 'God is er', Ik ben
eerlijk, ik ben trouw, ik wil le
ven). De bijeenkomsten werden
in het totaal door bijna 4500
mensen bezocht.
dinsdag 31 mei 2005
utrecht/gpd - De NOS zendt alle
52 wedstrijden uit, die op het
WK voetbal tot twintig jaar in
ons land worden gespeeld. De
wedstrijden van het Nederlands
elftal worden zelfs live uitgezon
den. Dat geldt ook voor twee
kwartfinales, de halve finales en
de finale. De openingswedstrijd
van het FIFA WK voetbal tot
twintig is op vrijdag 10 juni, de
finale wordt op zaterdag 2 juli
gespeeld. Alle uitzendingen vin
den plaats op Nederland 2.
Het voetbaltoernooi is het op
twee na grootste internationale
voetbaltoernooi ter wereld, al
dus Maarten Nooter, hoofdre
dacteur van NOS Studio Sport.
„Alleen het grote WK en EK zijn
groter."
35 Landen
De wedstrijden zijn samen
goed voor zon 105 uur live tele
visie. Inmiddels hebben 41 tele
visiestations uit 35 landen aan
gegeven de beelden over te wil
len nemen. „Deze klus is groter
dan Euro 2000."
De complete televisieploeg be
staat uit circa 250 mensen,
waarvan tachtig NOS-mensen.
De rest bestaat uit werknemers
van verschillende productie
maatschappijen waar de NOS
mee samenwerkt. Zij moeten
zaterdag 18 juni flink aan de
bak: die dag worden acht wed
strijden gespeeld in vier stadi
ons.
Bij elke wedstrijd staan acht ca
mera's opgesteld, bij de finale
zelfs elf. De NOS gaat met het
Tracab Image Tracking System
ook iets nieuws uitproberen.
Via dit systeem is het mogelijk
om alle verrichtingen van spe
lers nauwgezet te volgen, zoals
gemiddelde snelheid, topsnel
heid en het aantal gelopen kilo
meters.
Hilversum - Onder de titel
Grondwet ja/nee houdt de NOS
vanavond een live debatavond
over de Europese grondwet.
Voor- en tegenstanders, debat
teren aan de hand van de the
ma's veiligheid, economie en
de snelehid van Europese ont
wikkelingen.
Tijdens de uitzending, te zien
vanaf 21.00 uur op Nederland 2
zal blijken of de mening van de
aanwezige zwevende kiezers op
basis van de debatten over de
grondwet verandert. De presen
tatie is in handen van Maartje
van Weegen. Ferry Mingelen
treedt op als debatleider.
Morgen op de dag van het refe
rendum gaat de NOS opnieuw
live de lucht in met een speciale
uitzending, vanaf 20.50 uur via
Nederland 2 en via het digitale
kanaal nosjoumaal24.nl.
Gedurende de avond komen
uitslagen van de gemeenten
binnen, waarop aanwezige (eu
ro) parlementariërs en kabinets
leden kunnen reageren. Ook
wordt er geschakeld met NOS-
correspondenten in Parijs en
Brussel. Zo spoedig mogelijk na
de einduitslag volgt een slotde
bat onder leiding van Paul Wit-
teman. Fractievoorzitters uit de
Tweede Kamer zullen ingaan
op de einduitslag en op de con
sequenties ervan.
Het slotdebat is ook via Radio 1
te volgen in het uitslagenpro
gramma tussen 21.00 en 24.00
uur. Uitslagen zijn eveneens te
volgen vanaf Teletekst-pagina
450 en op NOS internet.
De Irak-oorlog, de aanslagen van
11 september, de conflicten in
voormalig Joegoslavië, de tsuna-
mi-ramp in Azië; de val van de
Berlijnse muur: momenten
waarop tv-kijkers over de hele
wereld massaal afstemden op
CNN. Het Amerikaanse nieuws-
station bestaat morgen 25 jaar.
De concurrentie is door de jaren
heen fors toegenomen, maar
nog altijd bepaalt Cable News
Network de internationale
nieuwsagenda.
door Berrit de Lange
Hilversum - CNN was erbij toen
in 1991 de eerste bommen wer
den afgeworpen boven Bagdad.
Goed, de kijker zag niet veel
meer dan wat schokkerige, on
scherpe beelden van onophou
delijke lichtflitsen in de nachte
lijke hemel en flakkerende
puinhopen op de grond. Maar
de live-verslaggeving van Peter
Amett en zijn collega's was re
volutionair: het was voor het
eerst dat wereldnieuws zich
rechtstreeks voltrok voor de
ogen van een massapubliek.
Sindsdien is CNN synoniem
voor breaking news'. Alle be
langrijke gebeurtenissen die
sindsdien de wereldbevolking
opschrokken, staan dankzij de
nieuwszender bij miljoenen tv-
kijkers duidelijk op het netvlies
gegrift.
CNN beleefde de grote interna
tionale doorbraak tijdens de
Golfoorlog van 1991, elf jaar na
dat mediamagnaat Ted Turner
op 1 juni 1980 het eerste
nieuwsstation ter wereld lan
ceerde. In de beginjaren be
diende CNN alleen de thuisba
sis, maar al snel groeide de zen
der uit tot het belangrijkste in
ternationale nieuwsstation.
Want vergeten oorlogen als de
oorlog in Midden-Amerika, 'de
achtertuin van de VS', en het
conflict tussen Irak en Iran wa
ren in de jaren tachtig al te vol
gen via CNN. Hoewel de con
currentie de Amerikaanse zen
der tegenwoordig overal ter we
reld dicht op de hielen zit, wa
ren het eind december toch
weer de CNN-verslaggevers die
als eersten voet zetten op de
door de tsunami verwoeste Azi
atische kusten.
CNN heeft de afgelopen 25 jaar
Historische CNN-beelden van onder meer de ontploffing van de
ruimteshuttle Challenger op 28 januari 1986 en de aanslagen op het
World Trade Center in New York op 11 september 2001.
Foto: CPD/CNN
CNN was er ook bij toen in 1991 de eerste bommen werden afgewor
pen boven Bagdad. De live verslaggeving van Peter Amett en zijn
collega's was revolutionair. Voor het eerst voltrok oorlogsnieuws
zich rechtstreeks voor de ogen van een massaal publiek.
een revolutie ontketend op het
gebied van 24-uurs nieuws
voorziening, maar de zender,
via 24 netwerken te ontvangen
in 260 miljoen huishoudens
over de hele wereld, heeft niet
langer het alleenrecht. De afge
lopen 25 jaar zijn er wereldwijd
meer dan zeventig nieuwssta-
tions ontstaan, en vrijwel elke
journaalredactie stuurt een ei
gen verslaggever naar de be
langrijkste brandhaarden.
Voor CNN is het geen eenvou
dige opgave om de voorsprong
op de concurrentie te behou
den. „CNN moet accepteren
dat de manier van tv-kijken
door de jaren heen drastisch is
veranderd", zegt Nick Wrenn,
hoofdredacteur van de CNN In
ternational-afdelingen Europa,
Midden-Oosten en Afrika. „De
kijker heeft tegenwoordig een
enorme keus aan nieuws. Dus
zal CNN zich moeten aanpas
sen aan de veranderende eisen
van het publiek. Mensen weten
dat CNN staat voor gedegen,
betrouwbare informatie, maar
willen dat in toenemende mate
op zelf gekozen momenten tot
zich nemen. CNN loopt dan
ook voorop in de ontwikkeling
van nieuwe technologieën, zo
als het aanbieden van nieuws
via de mobiele telefoon."
Rugzak
CNN zet internationaal nog
steeds de toon door journalis
ten uit te rusten met de nieuw
ste elektronische snufjes. De
apparatuur die de gemiddelde
CNN-verslaggever waar dan
ook ter wereld nodig heeft om
beelden te versturen, past te
genwoordig in een doorsnee
rugzak, zegt Wrenn. „De grote
uitdaging voor de nabije toe
komst is onze voorsprong als
leverancier en distributeur van
nieuws te behouden."
Vooral CNN United States - een
zender die wezenlijk verschilt
van CNN International - heeft
het zwaar. Het nieuwskanaal
van Fox is dankzij de conserva
tieve, laagdrempelige bericht
geving in korte tijd uitgegroeid
tot een geduchte concurrent.
„Fox speelt heel handig in op
de verrechtsing in Amerika en
verwijt CNN een groot links
bolwerk te zijn", zegt Charles
Groenhuijsen, tot voor kort
NOS-correspondent in Ameri
ka. .Amerikanen kijken graag
naar Fox onder het motto: zij
zeggen wat wij al lang denken.
Ondertussen blijft CNN zijn re
putatie van objectieve, be
trouwbare internationaal geres
pecteerde nieuwsbron uitdra
gen. De mensen van CNN ha
meren er stevig op dat zij de be
langrijkste boodschapper zijn
van nieuws over hoofdthema's
als terrorisme en veiligheid.
Terwijl Fox conservatieve gas
ten, veelal oud-officieren, naar
de studio haalt om hun zegje te
doen, stuurt CNN liever ver
slaggevers op pad, ondanks de
dure satellietwagens en de to
renhoge verzekeringspremies.
Bewonderenswaardig dat ze dat
consequent blijven doen."
Arnold Karskens, oorlogsver
slaggever voor Nieuwe Revu en
auteur van diverse boeken over
oorlogsjournalistiek, komt de
'collega's' van CNN al 25 jaar
tegen in alle uithoeken op de
aardkloot. Vaak wordt CNN ver
weten het nieuws te domine
ren. Iets is immers pas nieuws
als CNN het op het scherm
brengt. Karskens: „Daar kun
nen ze zelf niets aan doen. Het
is een misvatting dat CNN zich
alleen maar op de grote conflic
ten stort, snel een paar stand-
upjes doet met schietende mili
tairen op de achtergrond en
dan gauw weer vertrekt. Ik ben
vaak genoeg mensen van CNN
tegengekomen op de meest on
ooglijke plekken van de wereld,
waar op dat moment verder
niemand zich om bekommer
de. CNN-verslaggevers volgen
een conflict vaak lange tijd en
zetten zo onderwerpen op de
politieke agenda. Op de Balkan
heeft CNN zeker bijgedragen
aan een politieke oplossing."
Het prettige van CNN is dat je
veilig kunt aannemen dat hun
berichtgeving klopt, stelt Kars
kens. „En als dat niet zo is, zijn
ze de eerste om dat toe te ge
ven." De CNN-collega's aan het
front noemt hij afstandelijk.
„Ze zijn niet bepaald genegen
faciliteiten met collega's te de
len, hoewel dat wel gebruikelijk
is in crisisgebieden. Ze houden
graag alles exclusief. Dat ver
klaart ook een deel van de kin
nesinne onder concurrenten.
De CNN-ploeg in den vreemde
vormt een eigen koninkrijkje.
Ze kopen in een gebied meteen
de beste tolken, chauffeurs en
locaties op. Dat is ook begrijpe
lijk. Ze zijn 24 uur per dag in de
lucht, en zo'n operatie krijg je
niet voor elkaar vanuit een sim
pel hotelkamertje."
Charles Groenhuijsen stelt dat
de 'CNN-isering' van het
nieuws geen slechte ontwikke
ling is. „Het is veel te gemakke
lijk om CNN af te doen als sen
satiebelust en pro-Amerikaans.
De balans slaat wat mij betreft
door in het voordeel van CNN.
Natuurlijk krijg je als kijker
nooit een volledig beeld van
wat zich in een oorlog of tijdens
een ramp afspeelt. Het kan
niets anders dan dat je maar
een klein stukje van de werke
lijkheid ziet. Het is alsof je via
een pvc-buis naar een oorlog
kijkt."
In de documentaire 'Defining
moments: Stories that touched
our lives' kijken CNN-verslagge
vers terug op de belangrijkste
gebeurtenissen van de afgelopen
25 jaar. De documentaire is te
zien op CNN op woensdag 1 ju
ni om 15.00, 21.00 en 2.00 uur,
op zaterdag 4 juni om 13.00,
23.00 en 5.00 uur en op zondag
5 juni om 14.00 uur en 19.00
uur
Hoe ziet de publieke omroep van de toekomst er uit? Die vra^l
stellen we aan bekende en minder bekende Nederlanders, di^NO
lemaal iets met de omroep hebben of hadden. Vandaag: Wir/J^
Baijens, verslaggever en presentator bij het NOS Jeugdjourna^.
„Er is één ding waar we bij de
publieke omroep nou echt
eens mee moeten ophouden,
en dat is dat we elkaar becon
curreren, vooral waar het om
nieuws- en actualiteiten gaat.
Daar heb ik me altijd al over
verbaasd. Ik zou wel opnieuw
willen beginnen, zónder om
roepverenigingen, op twee of
drie netten die je naar thema
invult. Dan kun je de beste
mensen van alle omroepen bij
elkaar brengen, en het geld
optimaal inzetten voor goede
programma's.
Het gekke is dat ik geen pro
grammamaker ken die blij is
met dat versnipperen van geld
en talent. Maar boven die ma
kers zit een dikke manage-
mentslaag die deze situatie in
stand houdt, terwijl die aan
toonbaar niet goed is voor de
publieke omroep. Neem nou
Z@ppelin. Hoe kun je als jon
gerenzender concurreren met
Jetix en Nickelodeon, als de
coördinator
alles moet
overleggen
met tien ver
schillende
omroepen die
ze niet mag
overrulen? Ik
vind het aparte jongerennet
dat in de plannen van het ka
binet zit een goed plan, maar
dan moet het wel goed wor
den uitgewerkt en georgani
seerd. Je wilt je doelgroep im
mers wél bereiken, en geen tv
maken voor bijna niemand.
Zo'n net moet daarom een
echte zendercoördinator krij
gen, die de programmering
met een beperkte groep men
sen effectief kan regelen.
Daar zullen de zendgemach
tigden dan weer niet blij mee
zijn, maar ik vind toch al dat
daar te veel macht ligt. Voor
mij mogen ze dan ook weg,
ook al omdat er maar een paar
Winfried Baijens
Foto: NOS/Goos van der VH
zijn die naar mijn meninme
echt een publieke functiejng
ben, zoals de NOS voor h^ov
nieuws en BNN voor de j<NO
geren. Met alle respect, Ltylel
bijvoorbeeld niet wat de jflTRi
blieke functie van de Trowel
is. Zij zouden het als comlTot
ciële omroep net zo goedkaa
misschien nog wel beter dt Z
En de religieuze omroepetale
heb je Mei
niet nofur.
In een Na<
eniginien
loos stCin
kun je j
één net
ma plat
maken voor programma's
over religie en spiritualitei*
Dat stelsel van vereniging
met leden is niet meer vajina
ze tijd. Het beste voorbeeK» z<
wat BNN overkwam toen^j:
onder de kritische ledengfe c
dreigden te zakken. Uitga 16
kend de omroep die absol^ro
bestaansrecht heeft omd^
als enige die bijna onberejo zi
bare doelgroep van pubepr. 2
jongeren bereikt, heeft kej^
hard voor haar voortbesta
moeten vechten."
Reageren? media@hdc.nln
Patrick van den Hurk
oc
et Is
■/c
Nv/
hilversum/gpd - De TROS heeft
in het diepste geheim gesprek
ken gevoerd met John de Mols
Talpa over een mogelijke sa
menwerking tussen de omroep
en De Mols nieuwe zender
Tien. Twee weken geleden be
sloten beide partijen de 'ver
kennende' gesprekken te beëin
digen omdat ze niet tot over
eenstemming konden komen.
„We hebben gekeken wat we
voor elkaar zouden kunnen be
tekenen. Niet vaak, niet langdu
rig en niet diepgaandaldus
een woordvoerder van Talpa.
TROS-presentator Ivo Niehe
verkeerde al in de veronderstel
ling dat hij via de beoogde sa
menwerking bij Tien terecht
zou komen, zo vertelde hij afge
lopen weekeinde bij Barend
Van Dorp. De presentator heeft
(nog) geen contract met het tv-
station van De Mol.
TROS-voorzitter Karei van
Doodewaerd wil niet
over de recente onderhaf kó
gen. „We hebben met vel[
tijen oriënterende gesp
gevoerd. Ik heb met mei
gesproken hierop geenrger
mentaar meer te geven. 09
het echtzover is.
De omroep heeft er no<jeSS
geheim van gemaakt te fet. 1
naar samenwerking m^Tas
commerciële partij, en s£gg
met SBS en het Vlaamse^
De TROS is bang dat de lant
ke omroep uiteindelijk5^
wordt' tot een staatsomrcLss
De omroepvoorzitter is uier
gens 'zwaar geïrriteerd' d 2:
openhartigheid van jjj^
„Het is bij mijn weten dqoo.:
keer dat een presentator jess
de media opwerpt als i03'
voerder van directie en qsch
van de Tros. Hij weet nieinds
het beleid en de strategifmii
zal ik hem op aanspreken
KIJKCIJFERS
Top 10 meest bekeken programma's
1.
AC Milan-Liverpool
NOS
2.789
2.
Postcodeloterij milj.jacht
TROS
2.178
3.
Willem II-PSV
SBS 6
2.082
4.
Goede tijden slechte tijden
RTL 4
1.991
5.
Journaal (ma 20 u)
NOS
1.840
6.
Journaal extra (ma, 22.50 u)
NOS
1.681
7.
Hart van Nederland
SBS 6
1.649
8.
Dit was het nieuws
TROS
1.555
9.
Crime scene investigation
RTL 4
1.395
10.
Reünie
KRO
1.367
Top 10 meest bekeken kinderprogramma's
1.
WinX club
Nickelodeon
196
2.
Totally spies!
Jetix
169
3.
Rangers
Jetix
152
4.
Fairly odd parents
Nickelodeon
148
5.
Potatoes and dragons
Nickelodeon
147
6.
Zoop
What's with Andy?
Nickelodeon
142
7.
Jetix
142
8.
Max
Jetix
129
9.
Jeugdjournaal
NOS
129
10.
Spongebob squarepants
Nickelodeon
127
Marktaandelen inc.
Nederland 1
12,4
(12,8)
-
Nederland 2
15,9
(17,5)
-
Nederland 3
5,6
(6,4)
RTL 4
17,8
(17,5)
RTL 5
4,1
(3,9)
Yorin
6,9
(6.7)
SBS 6
12,6
(11,3)
NET 5
5,1
(5,2)
Veronica
4,9
(5,0)
De weekcijfers zijn afkomstig van de afdeling Kijk- en Luister
onderzoek van de Publieke Omroep. Het aantal kijkers x 1000.
De lijst met meest bekeken kinderprogramma's bestaat uit kij
kers van 3 tot en met 12 jaar. Tussen haakjes staan de markt
aandelen van vorige week.
Hilversum - De gebroeders Van Es zijn
vooral populair in de doelgroep van 18
tot 39-jarigen, zo blijkt uit kijkcijferon-
derzoek. Het zal Marco en Tommy van
Es worst wezen. Ze ergeren zich juist
mateloos aan de hoeveelheid onder-
zoekjes die dagelijks over de consu
ment wordt uitgestort. Kranten staan
vol percentages van wat Nederlanders
allemaal vinden. Dit inspireerde de ge
broeders uit Arnhem tot het oprichten
van het Nederlands Instituut voor de
Toevallige Voorbijganger.
Het bijzondere instituut bestaat uit
een bureau en een ladenkast en het
staat midden in een drukke winkel
straat, waar de cabaretiers nietsver
moedende mensen aanspreken. In de
aflevering van vanavond gaat het om
de vraag hoe hulpvaardig Nederlan
ders zijn. Om de onderzoekscijfers te
staven gaat Marco daarvoor op straat
liggen en wacht hij minutenlang af tot
hij wordt geholpen.
Marco van Es: „Het onderzoek is een
terugkerend onderdeel van onze nieu
we serie tv-programma's. Het is een
parodie op de wildgroei van onder
zoeksbureaus en de enquêteterreur.
De mens heeft zijn geloof en idealen
ingewisseld voor statistieken. Alleen
percentages tellen nog. We gaan bij
wijze van spreken alleen oorlog voe
ren, omdat 87 procent van de Neder
landers het fijn vindt een gezamenlijke
vijand te hebben. Of neem de Bijbel.
Stel je voor dat 89 procent het onge
loofwaardig vindt dat Jezus over water
heeft gelopen. Zullen we het verhaal
daarom maar schrappen?"
Naast het wekelijkse onderzoek maakt
de kijker kennis met allerlei typetjes.
Een aantal van hen kennen we nog uit
de serie Hokjesgeestigheden van twee
109
3.30
Jre
jaar geleden, zoals de rappers Abesch
en Halil, Petra en Sipke en Ricardo de
clown. De typetjes gaan ditmaal in ge
sprek met gewone nietsvermoedende
mensen, op straat of bij hun thuis. „De
kunst was om deze mensen niet te
confronteren, maar ze proberen mee
te krijgen in ons spel. Dan vergaten ze
de camera. Als ze maar niet in de ver
drukking kwamen en als wij onze scè
ne maar overtuigend speelden zonder
cynisch te zijn", vertelt Tommy van Es.
De aanpak van de gebroeders Van Es
levert verbazingwekkende taferelen
op. Zo zien we vanavond in de eerste
aflevering hoe de Marokkanen Abesch
en Halil langs de deuren gaan om geld
op te halen voor de goede rapportcij
fers van atheneumleerling Halil. Dat
lukt wonderwel! Clown Ricardo gaat
De gebroeders
Tommy en Marco
Van Es hebben
het Nederlands
Instituut voor de
Toevallige voor
bijganger opge
richt, waarmee ze
de wildgroei aan
enquêtes aan de
kaak willen stel
len. Foto: RVU
vanavond ook langs de deuren om
door de brievenbussen te verkondigen
dat de rioolbelasting omhoog gaat.
Een idee van het nieuwe typetje Smul
ders, gemeentewoordvoerder. Dit on
der het mom 'slecht nieuws, maar leuk
verpakt'. Volgens Tommy van Es is het
een parodie op het beroep voorlichter:
„Bij ieder onderwerp op televisie
wordt tegenwoordig een woordvoer
der naar voren geschoven. Bet
en organisaties verschuilen zichtTe
voorlichters. Dat leidt tot vervlaPO
en communiceert moeizaam." "g'
Naast het onderzoek en de typetiht.
langs de Nederlandse voordeureps
trekken komt in iedere aflevering0
'minidrama' voor, waarin de ka4ht0
van de verschillende typetjes wobé
uitgediept. Vanavond maakt de foe.
beter kennis met de stugge Frie!
en zijn biseksuele vriendin Petr;
bovendien amateur is op spiritui
terrein. Met dit korte filmpje panooii
ren de gebroeders Van Es televis?ie N
gramma's waarin relatieproblenf^®
worden opgelost. nsat
En dan is er nog meneer Galjaaflvor
vanavond een Chinese serveerstj^
het zonnetje zet' door haar in hqi.o
taurant een bloemetje aan te bieli .3i
voor het feit dat Chinezen zo goi
geïntegreerd. In de volgende aJfle
gen maken we nog kennis met h
nieuwe typetje Jochem, een dakf
die managementtechnieken uiqWE
beert. :ntrr
Fragmenten van de huidige seri^on
tijdens de montage sneuvelen eif^
televisie-uitzendingen niet haleijges
de RVU als bonustracks op intennuz
Wie de moeite neemt achter de f mc
puter te kruipen, moet niet vergijQi
stemmen op de stelling van dez^rCj.|
'Er heerst een ware onderzoekscel oi
in Nederland'. Voorlopig is 65 pfr(*-'
van de bezoekers het daarmee e|He,
brd-l
NicoPostma Ihet
Rac
Gebroeders Van Es: Nederlands I\
tuut voor de Toevallige VoorbijgM U
vanavond, RVU, Nederland 3, iécht
uur.
