Patstelling
na verkiezing
in Suriname
BUITENLAND
Barroso: Minder gezag Nederland bij 'nee'
Van keizerlijk geel tot Mao-pakje
Gezondheidsclaim hoeft niet bewezen te worden
Partijen moeten samenwerken
Groot offensief tegen
opstandelingen in Irak
One roepie, please
Verscherpte
inspectie bij
Onur Air
istan helpt
»mwaakhond
IAD - Pakistan heeft ou-
irdelen van kerncentri-
ar het Internationaal
•nergie Agentschap
iin Wenen gestuurd voor
>ek. Het IAEA denkt dat
(rdelen inzicht kunnen
fen in het nucleaire
ima van Iran. De
waakhond van de Ver-
Naties hoopt door tests
lOOlnen achterhalen of spo-
hoogverrijkt uranium
Iraans materiaal zijn
,75 iroffen afkomstig zijn uit
m, zoals Teheran be-
8^90 Hoogverrijkt uranium
93,49 jrden gebruikt voor de
ctie van atoomwapens.
191 la ontwikkelt
cin vogelgriep
- Chinese wetenschap-
12.56 sbben naar eigen zeggen
55 35 s ontwikkeld die de ver-
ing van de vogelgriep
n tegengaan. Dat bericht-
]hinese staatspersbureau
De vaccins, die door de
40 3' Izijn vrijgegeven voor de
ip, zijn gericht tegen de
21,14 rüjke H5N1-variant van
oj elgriep, die ook al men-
74^75 lieven heeft gekost. We-
appers van over de hele
jg'l luidden juist gisteren in
is!ii tenschapsblad Nature de
J a lok over de gevaren van
23M nep-
vrijdag 27 mei 2005
laait uit
r Amnesty
lassade VS
karta dicht
1 - De Verenigde Staten
alle diplomatieke mis-
Indonesië voorlopig ge-
Volgens de Amerikaanse
sade in Jakarta betreft
voorzorgsmaatregel. De
aanse vertegenwoordi-
aakte melding van een
ng" zonder bijzonderhe-
geven. De maatregel
p het moment dat de In-
sche president Yudhoyo-
bezoek brengt aan Was-
l De VS heeft een
lewaakte) ambassade in
en consulaten in Oost-
1 Bali en op Sumatra. In-
I, het grootste moslim
wereld, is de afgelopen
Bregeld het toneel ge-
an bloedige aanslagen
islimfundamentalisten.
ije arresteert
suna-leider
De Spaanse autoritei-
iben de woordvoerder
verboden Baskische par-
suna, Arnaldo Otegi, ge-
ïrd op verdenking een
zijn van de Baskische
dingsbeweging ETA. Dat
BBC gisteren bericht,
la is volgens de Spaanse
Siten de politieke arm
gewapende ETA en werd
verboden. De ETA, die
noordelijk is voor hon-
aanslagen en de dood
ia 850 mensen, zat ver-
ijk ook achter de aan-
woensdag in Madrid.
- De Amerikaanse
3 ig heeft fel uitgehaald
o, t internationale mensen-
ïorganisatie Amnesty In-
25,5! onal. Haar beschuldiging
VS het internationale
op martelingen omzei-
6f*|; 1 volgens het Witte Huis
47]o elijk. Volgens een zegs-
6-e in president Bush leiden
- 7 nternationaal juist de
57^9: m de naleving van men-
85-° hten. „We hebben 50
1 mensen bevrijd in Irak
13,5 lanistan en we werken
uJ'g ter wereld aan de bevor-
20,6; van vrijheid en demo-
aldus de woordvoerder
1,5 sh-
,11
inslang voor
ird toeristen
ïu tNABURi - Een Thaise po-
72 n is gisteren tot levens-
9 roordeeld wegens de
op twee Britse toeristen
r. De 40-jarige agent
leiden dood op 9 sep-
2004 nabij de beroemde
rer de Kwai-rivier. De
'4 en hadden plaats na een
16,0 it in het restaurant waar-
g veroordeelde politieman
5 tier Tjechië
ft' president
De Tsjechische premier
24,71 lubek heeft president
!05.a Klaus met een reisver-
dreigd als Klaus zijn op-
tegen de Europese
ret niet staakt. De rege-
let de reizen van het
oofd goedkeuren. Nor-
is dit een routinebesluit,
e vorige maand aange-
sociaal-democratische
r stelt nu dat Klaus zich
over de grondwet moet
en anders maar ge-
ooet thuisblijven. Vol-
aus is het verdrag een
ijke stap richting een
se superstaat waarin
anden zoals Tsjechië
ivorden gemarginali-
paramaribo/anp-gpd - In Suri
name is gisteren een dag na de
verkiezingen voor het parlement
een politieke patstelling ont
staan. De regeringscoalitie
Nieuw Front (NF) verloor tien ze
tels en heeft met 23 zetels geen
meerderheid meer in het parle
ment. Tweede werd de NDP van
ex-legerleider Dési Bouterse met
vijftien zetels en de WV van
oud-president Jules Wijden-
bosch kwam niet verder dan zes
zetels. De politieke toekomst
van Suriname is door de uitslag
onzeker.
Het parlement moet een presi
dent kiezen, maar de vraag die
nu algemeen wordt gesteld, is
wat er moet gebeuren nu geen
van de deelnemende partijen
een presidentskandidaat geko
zen kan krijgen. Een dergelijke
situatie heeft zich in de politie
ke geschiedenis van het Zuid-
Amerikaanse land nog niet eer
der voorgedaan. Politici en
grondwetsdeskundigen moe
ten aangeven hoe uit de pat
stelling te komen. Een presi
dent moet met tweederde
meerderheid van het parle
ment (34 zetels) worden geko
zen waarna het staatshoofd
met de vorming van een rege
ring kan beginnen.
Met deze uitslag is het voorlo
pig onduidelijk wie de nieuwe
president van Suriname wordt.
De grote partijen hebben el
kaar hard nodig, maar ze ver
ketteren elkaar. Zo heeft presi
dent Ronald Venetiaan tijdens
massa-bijeenkomsten gezegd
niet met Dési Bouterse of Jules
Wijdenbosch samen te zullen
werken. Toch hopen veel Suri-
namers dat de politici er samen
uit komen. „Het Nieuw Front
kan dit niet zomaar naast zich
neerleggen" zegt een kranten
verkoper op straat. „Ze moeten
wel samenwerken met de NDP,
hoe krijgen we anders een presi
dent? En misschien moet Dési
anders maar aftreden en ie
mand anders als president daar
zetten." Verderop praat een
groepje mannen over de uitslag.
Ze hopen ook op samenwer
king.
Nederlandse politici reageren
terughoudend op de uitslag van
de Surinaamse verkiezingen.
Minister Bot van buitenlandse
zaken beperkte zich gisteren tot
de opmerking dat zijn voorge
nomen bezoek aan Suriname dit
najaar niet doorgaat als Dési
Bouterse president wordt.
WD-Kamerlid Van Baaien vindt
dat Nederland „met iedere pre
sident die geen Bouterse heet
een goede zakelijke relatie moet
opbouwen." De nieuwe presi
dent moet ook uitgenodigd wor
den een officieel bezoek aan Ne
derland te brengen, aldus de
WD'er. „Dat geldt ook voor
Bouterse, maar die kan dan ge
lijk in Scheveningen blijven
hangen." De oud-legerleider is
in Nederland tot elf jaar cel ver
oordeeld wegens de smokkel
van cocaïne. Van Baaien bena
drukt dat het aan de Surinaamse
politiek is nu een president kie
zen. PvdA-woordvoerder Koen-
ders spreekt van unieke verkie
zingen. „Het is voor het eerst
dat er duchtige onderhandelin
gen gevoerd zullen worden over
de nieuwe president." Koenders
wil op die uitkomst niet vooruit
lopen.
bagdad - gpd/reuters - Tien
duizenden Iraakse en Ameri
kaanse soldaten zijn gister
avond begonnen met een mas
saal offensief tegen opstande
lingen in de hoofdstad Bagdad
en de omliggende steden. Bag
dad werd nagenoeg volledig
van de buitenwereld afgesloten
in Operatie Donder, de grootste
militaire operatie in het land
sinds de val van dictator Sad
dam Hussein. Bij de operatie
zijn 40.000 Iraakse en tiendui
zend Amerikaanse soldaten be
trokken.
De actie moet een eind maken
aan de golf van geweld en aan
slagen, die de afgelopen zes we
ken al meer dan zeshonderd
doden heeft geëist. Overal in
Bagdad zijn wegversperringen
opgericht en wordt alle verkeer
dat de stad in of uit wil, grondig
geïnspecteerd. De controles
worden vooral uitgevoerd door
de Iraakse soldaten, terwijl de
Amerikanen voor rugdekking
zorgen. Desondanks vonden
ook gisteren weer enkele aan
slagen plaats, waarbij vijftien
mensen werden gedood.
Volgens minister van defensie
al-Dulaimi zal de operatie later
naar andere steden en gebieden
in het land worden uitgebreid.
Maar hij zei niet waar Irak de
tienduizenden soldaten van
daan zal halen, die voor deze
acties nodig zijn. Het Iraakse le
ger is over het algemeen slecht
getraind en slecht gemotiveerd.
Bovendien is het animo om in
het leger te dienen gering, om
dat veel van de bomaanslagen
van de laatste tijd gericht waren
tegen soldaten en recruterings-
centra.
Woensdag al begonnen zo'n
duizend Amerikaanse mariniers
een offensief in het westen van
Irak, langs de grens met Syrië,
tegen aanhangers van de Jor
daanse terroristenleider Abu
Musab al-Zarqawi, die verant
woordelijk zouden zijn voor
veel van de recente aanslagen.
Enkele dagen geleden ver
scheen op een islamitische in
ternetsite het bericht dat al-
Zarqawi ernstig gewond zou
zijn tijdens een eerder Ameri
kaans offensief, maar dat kan
niet worden bevestigd.
Op een andere islamitische site
stond gisteren dat leiders van
het terreurnetwerk van al-Qae-
da in Irak bijeen geweest zou
den zijn om een vervanger van
al-Zarqawi te benoemen, maar
ook dat werd later weer tegen
gesproken. In Iraakse regerings
kringen wordt niet uitgesloten
dat al-Zarqawi is gedood. De VS
hebben een premie van 25 mil
joen dollar op zijn hoofd gezet.
Belang van fabrikant telt voor EP zwaarder dan bescherming consument
brussel/gpd - Fabrikanten van
voedingsmiddelen mogen ook
in de toekomst blijven beweren
dat voedingsmiddelen 'vetarm',
'light' of 'goed voor de gezond
heid' zijn zonder daar vooraf
bewijs voor te hoeven leveren.
Een voorstel van de Europese
Commissie om dit soort claims
aan veel strengere eisen te on
derwerpen, werd gisteren door
een kleine meerderheid van het
Europees Parlement (EP) ver
worpen.
Het samenwerkingsverband
van Europese consumentenor
ganisaties, BEUC, reageerde
teleurgesteld op de stemming
in het parlement. Volgens di
recteur Jim Murray heeft het
parlement een kans gemist om
de Europese consument beter
te beschermen tegen gezond
heidsclaims die niet of slechts
gedeeltelijk kloppen.
De Europese Commissie had
een totaal verbod voorgesteld
van gezondheidsclaims op
produkten die teveel vet, suiker
of zout bevatten en wilde be
drijven verplichten om vooraf
goedkeuring te vragen voor ge
zondheidsclaims op nieuwe
produkten. De bewijslast zou
daarmee bij het bedrijfsleven
komen te liggen.
Een kleine meerderheid van
het parlement, bestaande uit
de christen-democraten, de li
beralen en veel Duitse socialis
ten, kleedde het voorstel ver
gaand uit. Volgens de Duitse
christen-democrate Sommer
gebeurde dat om 'een bureau
cratisch monster' en onnodig
zware lasten voor de voedings
industrie te voorkomen. De
Nederlandse WD-er Jules
Maaten is het daar mee eens.
Volgens hem is het vooral in
het belang van het midden- en
kleinbedrijf om zware en dure
procedures te voorkomen.
De Nederlandse sociaal-demo-
crate Dorette Corbey is het
daar helemaal niet mee eens.
Bombay - Een Indiaas meisje, met aan haar voeten twee andere kin
deren, bedelt op het trottoir van Bombay om geld. Meer dan 400
miljoen mensen leven in India onder de door de VN vastgestelde ar
moedegrens van dollar per dag. Vele honderdduizenden Indiase
kinderen moeten al op al jonge leeftijd zware arbeid verrichten en
worden door hun ouders op bedeltocht gestuurd. Foto: Reuters
Volgens haar heeft het Europees
Parlement een mooie kans ge
mist om de belangen van de Eu
ropese consument te verdedi
gen. Corbey hoopt nog dat het
parlement van mening veran
dert. Ze vindt de uitkomst van
de stemming des te teleurstel
lender omdat de Europese
Commissie en de lidstaten wel
voor strengere regels voor ge
zondheidsclaims zijn. „Dan is
het triest als juist het parlement
een ander standpunt inneemt."
brussel/gpd - De Turkse lucht
vaartmaatschappij Onur Air
moet voortaan rekenen op ver
scherpte inspectie in de twaalf
EU-Ianden waar de prijsvechter
naar toe vliegt. De EU-landen
gaan elkaar sneller en beter in
formeren, wanneer ze van plan
zijn maatregelen te nemen te
gen 'verdachte' vliegmaat
schappijen.
Dergelijke maatschappijen
moeten in de toekomst uit het
hele EU-luchtruim kunnen
worden geweerd.
Dat is de uitkomst van een bij
eenkomst van luchtvaartexperts
uit alle landen van de Unie die
op initiatief van de Europese
Commissie was belegd. Aanlei
ding was het vliegverbod voor
Onur Air in Nederland, Frank
rijk en Duitsland, dat werd in
getrokken op voorwaarde dat
de toestellen van de prijsvech
ter uitvoeriger zouden worden
geïnspecteerd. Het zint de Eu
ropese Commissie niet dat de
drie landen aparte afspraken
met de Turkse autoriteiten
maakten, terwijl voor andere
landen geen afspraken over
scherpere inspecties bestaan.
Onur Air krijgt in alle twaalf
EU-landen met versterkte con
troles te maken. De gegevens
worden uitgewisseld. Als een
land in de toekomst maatrege
len wil nemen tegen een lucht
vaartmaatschappij, treedt er
een waarschuwingssysteem in
werking. Dat kan leiden tot in
specties in een groot aantal lan
den en eventueel een uitgebrei
der vliegverbod.
De lidstaten bleken na de affai-
re-Onur Air ook gewonnen voor
een herziening van de EU-wet
geving over veiligheidscontroles
van vliegtuigen van buiten de
Unie. Een wijziging moet het
mogelijk maken om een vlieg
verbod van één land tegen een
niet-Europese maatschappij uit
te breiden naar de rest van de
EU.
hilversum-parijs/anp-gpd - Voorzitter
Barroso van de Europese Commissie
denkt dat Nederland weken- en wellicht
maandenlang minder gezag zal hebben
bij belangrijke beslissingen over de Euro
pese Unie als de Nederlandse bevolking
tegen de Europese grondwet stemt. Dat
zei hij gisteren in een interview met het
televisieprogramma Netwerk.
De voorzitter van het dagelijks bestuur
van de EU herhaalde dat hij bezorgd is
over de uitslag van de referenda die in de
komende dagen worden gehouden in
Nederland en Frankrijk. Opiniepeilingen
geven aan dat in beide landen een meer
derheid denkt tegen de EU-grondwet te
stemmen.
Volgens Barroso hebben beide landen als
grondleggers van de Europese Unie een
extra verantwoordelijkheid om de Euro
pese grondwet mogelijk te maken. Het
verwerpen van de constitutie zal volgens
hem leiden tot economische schade
omdat het onzekerheid veroorzaakt bij
investeerders van buiten Europa.
De Franse president Jacques Chirac
deed gisteravond in een ferme toe
spraak, die door alle radio- en tv-zen-
ders rechtstreeks werd uitgezonden, een
dramatische oproep aan de bevolking
om 'ja' te zeggen tegen de Europese
grondwet. Afwijzing van de grondwet
door een meerderheid van de Fransen
betekent volgens de president een ver
zwakking van Frankrijk zelf, een ver
zwakking van de Frans-Duitse samen
werking en verdeeldheid binnen Euro
pa. Van Europa blijft alleen een vrijhan
delszone over en het zullen de zwaksten
in de samenleving zijn die daar het
meest onder te lijden krijgen, zei hij. Het
referendum van zondag is volgens de
president een 'historische verantwoor
delijkheid' van iedere stemmer. Volgens
de laatste opiniepeilingen zal 55 procent
van de stemmers het Europees verdrag
afwijzen, terwijl slechts 45 procent ja zal
stemmen. De Europese grondwet is
waardeloos, wanneer Nederland of een
andere lidstaat 'nee' zegt tegen het ver
drag. Dat zei Frits Bolkestein gisteren in
Den Haag bij de presentatie van zijn
boek 'Grensverkenningen. Dagboek van
een Eurocommissaris'. ,,Alle 25 lidstaten
moeten de grondwet ratificeren. Als
eentje dat niet doet, is de grondwet ka
duuk. Dan bestaat die niet meer. Alle
andere beschouwingen en scenario's
zijn indianenverhalen", beklemtoonde
Bolkestein, van 1999 tot vorig jaar euro
commissaris voor de interne markt. Eer
der voorspelden de Belgische premier
Guy Verhofstadt en anderen, dat de Eu
ropese grondwet zal worden doorge
drukt, wanneer Nederland als enige te
genstemt.
Bolkestein zelf zegt volgende week voor
de grondwet te stemmen. „Wanneer je
nuchter nadenkt, moet je vóór zijn. Feit
is dat het verdrag een hoop dingen beter
regelt. De besluitvorming wordt demo
cratischer, inzichtelijker en doelmati
ger", aldus de voormalige WD-leider.
Als het referendum woensdag echter
uitdraait op een ondubbelzinnig 'nee'
is dat in Bolkesteins ogen 'geen ramp'.
Pu Ren kreeg van zijn broer kunstschatten als beloning
o
iS
i
door onze correspondent
Erwin Tuil
Peking - Een keizerlijke broer in
het hart van Peking. Pu Ren, de
jongste en nog enig levende
broer van de kind-keizer Pu Yi
om precies te zijn. Faam verwierf
Pu Ren niet met zijn keizerlijke
achtergrond, maar met zijn kalli
grafie. Ook zonder zijn stempel
herkennen Chinezen zijn hand
schrift.
Aan een groot bureau aan het
raam zit de 87-jarige Aisin Gio-
ro Pu Ren. Een waterige namid
dagzon laat de schaduw van
een paar bomen vallen op de
boeken achter hem. Stapels
boeken, soms bijna twee meter
hoog opgetast. Verder foto's,
penselen, meer foto's en per
soonlijke spullen. Daartussen
verschijnt het vriendelijke ge
zicht van een man die in zijn
doen en laten verraadt dat hij
een andere opvoeding had dan
de meeste andere Chinezen.
In een van de oude steegjes van
Peking leeft Pu Ren in een tra
ditionele woning: binnenplaats,
groot woonhuis met veranda
op het zuiden en twee kleinere
huizen voor personeel. Het is
een van de weinige 'herenhui
zen' die door de Communisti
sche Partij niet verdeeld werd
over soms tien families die naar
de stad kwamen voor de indu
striële ontwikkeling. De rijken
konden wel inschikken.
„Het is wel kaal, die tuin", zegt
hij tijdens het eerste gesprek af
gelopen winter. „Straks in de
lente is het mooi." Pu Ren kijkt
er naar uit. Want de oren mo
gen het laten afweten, de ogen
doen het nog uitstekend en de
geest is nog scherp. Het licht in
de lente is beter dan in de win
ter. Kalligraferen lukt niet meer.
„De handen", zegt hij terwijl hij
ze omhoog steekt.
Achter hem staat een van de
weinige schatten uit de Verbo
den Stad die hij nog heeft: een
zwart-witte gepolijste stenen
plaat waarop de natuur een
boeddhistische tempel en een
boom heeft gemarmerd. De
steen kenmerkt een van de
pijnlijkste periodes van deze tak
van de keizerlijke familie.
Tijdens de Culturele Revolutie
in 1967 haalden de Rode Gar
disten zo'n beetje alle familie-
schatten weg. Veel werd ver
nield en verbrand. Daaronder
ook de cadeaus die de Duitse
keizer Wilhelm II gaf, waarde
volle boeken en kalligrafieën,
instrumenten en persoonlijke
spullen. Alleen een caleido
scoop bleef bewaard omdat de
Gardisten niet wisten wat het
was. En dan de steen.
Pu Ren is de laatste nog levende
van vier broers. Zijn kinderen
zouden volgens sommigen nu
op de troon met het Hemels
Mandaat hebben gezeten. Het
zijn als-vragen die volgens hem
niet relevant zijn. „Het zijn an
dere tijden. Je kunt niet terug."
Nog afgezien van de vraag of de
familie het zou willen. 'Heer
van Tienduizend Jaar' mag vlei
end klinken, te benijden was de
positie allerminst, verzekert de
jongste broer van de 'Zoon van
de Hemel'.
Pu Ren heeft de keizerlijke ge
vangenis van nabij gezien toen
zijn broer Pu Yi zat opgesloten
in de Verboden Stad. Een ge
vangenis van één vierkante ki
lometer blijft een gevangenis.
Samen met zijn andere broertje
mocht hij in 1922 lessen volgen
met de keizer die geen keizer
meer was. „Ik weet niet meer
precies hoe lang dat heeft ge
duurd", zegt Pu Ren. „Maar ik
heb er geslapen en gespeeld.
Mijn broer gaf beloningen als
we goed waren geweest." Later
bleken dit kunstschatten uit de
Verboden Stad.
De Japanse bezetting en het
marionettenkeizerrijk Manch-
ukuo van 1932 tot 1945 onder
Pu Yi heeft de familie geen goed
1
gedaan. Pu Ren heeft daar sa
men met hun vader gepro
beerd Pu Yi ervan te overtuigen
dat hij fout zat door met de Ja
panners te collaboreren.
„Maar hij zat te veel onder de
invloed van Japan", zegt Pu
Ren. „Onze vader is heel boos
geworden aan het diner in zijn
nieuwe paleis. Daarna zijn we
vertrokken. We wilden eigen
lijk niets met hem te maken
hebben."
Pu Yi en zijn broertje werden
na de oorlog heropgevoed van
wege hun rol tijdens de Japan
se bezetting. Pu Ren voegde
zich in zijn nieuwe taak als le
raar. Pas begin jaren zestig
kwamen de bFoers en hun kin
deren bij elkaar voor een reü
nie. Iedereen keurig in grijze
en blauwe Mao-pakjes. „Geen
keizerlijk geel meer."
Pu Ren loopt aan het eind van
het tweede gesprek naar bui
ten. De lente is al bijna zomer
geworden. Zijn tweede vrouw
is na de eerste ontmoeting
De 87-jarige Pu Ren heeft de keizerlijke gevangenis van nabij ervaren
toen zijn broer Pu Yi zat opgesloten in de Verboden Stad.
Foto: GPD/Erwin Tuil
overleden. Rouw trok hem naar
beneden. Maar nu de zon
schijnt voelt hij zich beter. Pu
Ren wijst naar de bomen in het
midden van de binnentuin en
vraagt: „Zouden tulpen daar
mooi staan? Die hadden we
vroeger ook."
