Volhouden en overwinnen
A I*
Paul Nouwen handelt nog altijd in het belang van anderen
'Verzet tegen dingen Daarom heet het
die toch gebeuren,
is verzet van de domme' zmg
'Voorbij is vod
wat niet gaat, gaat
Op naar het volge
ZATERD
21 MEI
2005
Foto'S:
GPD/Phii
Paul Nouwen (70) is voorzitter van het platform dat een nieuwe
manier van betalen bepleit voor het gebruik van de weg. Een
spiritueel gedreven man, die ooit lonkte naar het artiestenleven
en nu in een levensfase zit waar trouwkaarten hebben plaats
gemaakt voor rouwkaarten. „Tragisch, maar verzet tegen
dingen die toch gebeuren, is het verzet van de domme."
door Dick Hofland
Is hoofddirecteur van de ANWB was u fel tegen
rekeningrijden. Als voorzitter van een platform
dat een landelijke kilometerbeprijzing adviseert
bent 11 een groot voorstander. Is dat is op z'n zachtst ge
zegd niet vreemd?
„Ik ben absoluut niet als een blad aan een boom omge
slagen. Ik ben nooit voor kilometerheffing geweest en
dat ben ik nog steeds niet. Het wetsontwerp dat Tineke
Netelenbos zeven jaar geleden verdedigde, was volstrekt
eenzijdig en zou automobilisten alleen maar geld kos
ten. Nu gaat het over totaal iets anders, namelijk een
voorstel dat de automobilist niet alleen laat betalen,
maar waar ook voordelen tegenover staan. Er is een
groot verschil tussen belasting betalen en een prijs beta
len; voor een
prijs krijg je na-
geen kilometer-
Hoe je het ook
noemt, volgens
bepaalde berekeningen zou een gemiddelde autorijder
driehonderd euro per jaar meer kwijt zijn.
„Dat is dan heel knap van die meneer of mevrouw die
dat heeft berekend, want de kilometerprijs staat nog niet
vast. Het enige dat vastligt, is dat het plan in totaal 5,5
miljard moet opbrengen. De motorrijtuigenbelasting
verdwijnt, maar ook de BPM, een hele forse belasting bij
de aankoop van een nieuwe auto. Daarnaast ga je alleen
een prijs per kilometer betalen, die varieert naar plaats
en tijd."
Politici hebben de gewoonte zelden een advies in zijn ge
heel over te nemen, doorgaans halen ze de dingen er uit
die hen goed van pas komen. Blijven we straks alleen met
die kilometerprijs zitten.
„Van de politiek kun je alles verwachten. Ik heb er alle
vertrouwen in, vooral omdat minister Peijs van verkeer
al heeft gezegd dat ze er samen met Zalm nog deze re
geerperiode een besluit over wil nemen. Volgens een en
quête van RTL is een kleine meerderheid van de bevol
king er nu al voor, terwijl dat een aantal jaren geleden
nog twintig procent was. Dat komt waarschijnlijk omdat
door ons voorstel de files daadwerkelijk minder zullen
worden en de wegen breder. Bovendien kan het voorko
men dat de toenemende verkeersdrukte Nederland doet
dichtslibben. Het huidige verkeer belast onze leefomge
ving wel heel erg."
U bent geen man van dilemma's?
„Niet op dit punt, wel in andere kwesties. Bijna mijn he
le leven heb ik op posities gezeten waar ik uiteindelijk de
beslissing moest nemen en dan kom je geregeld voor
moeilijke afwegingen te staan. Natuurlijk ging het daar
bij om zakelijke argumenten, maar ik heb ook altijd ge
probeerd te kijken naai' de belangen van met name de
zwakkeren. Als iemand gemakkelijk ander werk kon vin
den, was ik bij een reorganisatie
harder in mijn oordeel dan wan
neer dat niet het geval was."
.Dingen lukken lang niet altijd,
maar mijn houding in het leven
is dat je je uiterste best moet
doen het zo goed mogelijk voor
een ander op te lossen. Handel
niet vanuit egoïsme, maar reali
seer je dat een mens niets alleen
kan. Zoals je in je privéleven
steun van anderen nodig hebt,
heb je in het zakelijk leven
draagvlak nodig.
„Je kunt wel leuk beslissingen
zitten nemen, maar als je opvat
tingen niet door anderen wor
den gedeeld, stelt het niets voor.
In het Platform zaten zestien
mensen, die voor verschillende
belangen stonden. Ik heb ge
tracht die zoveel mogelijk op één
lijn te krijgen, want het advies
moest draagvlak hebben, anders
stelt zo'n plan niets voor. Ik had
ook tegen het kabinet kunnen
zeggen: Hier hebt u zestien me
ningen met een nietje erdoor, veel
iedereen."
Biografie
Geboren: i8 juli 1934 te Nijkerk.
1953: Diploma gymnasium-A
1959: Afgestudeerd Nederlands recht in
Leiden
1959-1987: Directeur Nationale Neder
landen
1987-1999: Hoofddirecteur ANWB
1999-heden: Bureau Management en
Advies in Rotterdam
Enkele andere functies: voorzitter Plat
form Anders betalen voor Mobiliteit,
voorzitter Platform Goede Doelen, voor
zitter Bestuur Opleidingsinstituut voor
de Rijksoverheid (ROI), voorzitter Muse
um Het land van Thorn, president-com
missaris Noorder Dierenpark te Emmen
en van Robein Leven, voorzitter Raad
van Advies SOS Kinderdorpen, lid Raad
van Advies ING Groep NV.
dan een slechte musicus."
„Ik had eenvoudig niet genoeg ta
lent voor een muzikale carrière.
Als ik naar het theater ging, dan
keek ik altijd met het oog van:
göh, misschien had ik... Inmid
dels ben ik zeventig en ik lijd niet
aan een onvervuld verlangen. Ik
ben altijd een fanatiek wielrenner
geweest, maar ik ben niet teleur
gesteld dat ik nooit de Tour de
France heb gereden. Ik heb één
racefiets weggegeven, de andere
twee staan op zolder. Voorbij is
voorbij, wat niet gaat, gaat niet.
Op naar het volgende."
geluk ermee. Dat kan
Bent u zo'n sociaal mens?
„Ik probéér het te zijn. Ik ken behoorlijk wat mensen in
mijn omgeving die het moeilijk hebben, die hun man of
vrouw hebben verloren, een kind zelfs, die gescheiden
zijn of een zware periode in hun huwelijk hebben. Die
mensen probeer ik zo goed mogelijk te steunen. Als je
bijvoorbeeld op een begrafenis bent geweest, wat nabe
staanden erg waarderen, dan moetje na een halfjaar
nog eens bellen hoe het ermee gaat. En vraag na een
jaartje eens of hij of zij zin heeft ergens mee naar toe te
gaan."
„Mijn instelling is om mijn naasten zoveel mogelijk te
steunen. Ruim twaalf jaar geleden is mijn eerste vrouw
overleden aan kanker, na een lijdensweg van vijfjaar. We
zijn 22 jaar getrouwd geweest. Dat is een klap in je leven,
die je alleen met hulp van anderen te boven kunt ko
men. Mijn vrouw heeft me in die laatste jaren gestimu
leerd vooral door te gaan, om niet stil te blijven zitten in
treurigheid."
„Ze heeft tijdens haar ziekte, waarvan ze wist dat die on
geneeslijk was, honderden gedichten geschreven om an
deren te ondersteunen. Vijf jaar geleden ben ik her
trouwd en zij heeft de gedichten van mijn eerste vrouw
uitgegeven in België. Gisteren zijn we samen nog naar
het graf geweest om bloemen te leggen. Met mijn huidi
ge vrouw verzorgen we dat graf maandelijks. Zij is een
grote steun voor mij."
Hebben die gebeurtenissen uw leven veranderd?
„Eerlijk gezegd weet ik nog heel goed dat ik in mijn jon
ge jaren wel eens dacht: Het gaat zakelijk zo goed, ik kan
het wel alleen. Naarmate je ouder wordt, ga je steeds
meer beseffen dat het leven niet draait om geld, status
en carrière, want in dat geval leef je slechts voor de ver
getelheid. Als je probeert iets voor je naasten en voor de
samenleving te betekenen, voel je je als je gaat slapen
toch een beetje rijker. Die gebeurtenissen hebben die
opvatting niet wakker gemaakt, maar versterkt."
Uw vader was jurist, uw zus, een broer en u zijn ook ju
rist. Uw andere broer, die inmiddels is overleden, is een
bekend priester geworden, was hoogleraar in Amerika en
werkte uiteindelijk voor dubbel gehandicapten vanuit
Canada. Was hij de vreemde eend die u had willen zijn?
„In mijn studententijd had ik kleine rolletjes in het caba
ret van Paul van Vliet en dat waren niet voor niets kleine
rolletjes. Ik speelde saxofoon en drums en was gek op
cabaret. Het artiestenleven vond ik geweldig. Mijn vader
zei altijd: Kijk of je talent hebt; beter een goede advocaat
Is het zo makkelijk?
„Je kunt het leven op twee manie
ren bekijken. Je kunt genieten van
een schilderij of je kunt zeggen: ik
kan dat schilderij niet kopen en
daarom ben ik teleurgesteld. Als
je iets in het leven niet hebt, niet
kunt, niet bereikt, dan is het de
grote kunst met dat gebrek om te
gaan. Zeg niet te snel: Die Nou
wen heeft makkelijk praten. Zakelijk misschien wel,
maar menselijk heb ik ook grote tegenslagen moeten
overwinnen."
„Dat beschouw ik niet als een verdienste, maar kennelijk
is het mij gegund om het te overleven. Dan moet ik er
ook iets van maken yoor anderen. Voor mij is het leven
een weg waarop je onderweg hindernissen tegenkomt,
dat weet je vantevoren. Als je de Vierdaagse loopt, moet
je niet zegen: Wat heb ik toch een pech, ik heb blaren,
maar moet je juist doorgaan. Het volhouden, het over
winnen wordt beloond."
„Eerst zat ik in de periode van verlovingen, bruiloften en
maatschappelijke carrières, nu zit ik in de levensfase van
rouwkaarten van goede vrienden. Hoe tragisch ook, je
weet dat het niet alleen maar lang leve de lol en succes
na succes is. Tegenslagen, verlies, verdriet, dat hoort er
allemaal bij. Je kunt niet alles regisseren. Zo kijk ik er
naar en dat maakt het in zekere zin inderdaad gemakke
lijker. Als er iets triests gebeurt, kun je zeggen: er treft mij
een noodlot. Je kunt ook zeggen: hoe overwin ik die te
genslag? Dat noemen ze de positieve levenshouding. Als
jij het ziet zitten, ziet je omgeving het ook weer zitten. Je
hebt dus ook een verplichting, een taak voor de mensen
om je heen. Je kunt zeggen wat je wilt, maar ieder mens
heeft toch behoefte aan een moedgevende boodschap."
Het is bijna spiritueel.
„Ik ben zowel een zakenman als iemand die spiritueel
wil leven. Voor mij is het leven een zoektocht naar mij
zelf én naar God. Ik ben katholiek, maar je kunt ook zon
der religie spiritueel zijn. Ik spreek regelmatig in kerken
en bezinningscentra en ben voorzitter van de stichting
Hour of Power, die het tv-programma maakt dat elke
zondagochtend op RTL 5 wordt uitgezonden. Mensen
rennen maai' door, zijn hun hele leven bezig zichzelf te
bewijzen."
„Je moet je ook afvragen: Wie ben ik, hoe sta ik in dit le
ven? Veel mensen die naar het strand gaan, luisteren
niet naar de branding, maar naar de radio. Het is alleen
maar herrie, ze kunnen de hele dag gebeld worden, zit
ten in de file, staan stijf van de stress. Terwijl als je elke
dag eventjes de tijd neemt om stil te zijn, ook al heb je
geen geloof, dan leef je veel rustiger, ontspannener. Het
is niet goed als je de hele dag alleen maar prikkels en in
formatie binnenkrijgt, als er nooit een rustmoment is."
„Een zekere mate van meditatie is goed, onontbeerlijk.
Ik vind het wel eens jammer dat ik dit pas op latere leef
tijd heb ontdekt, maar ik zie tot mijn grote genoegen dat
veel jongeren zoiets doen. Die gaan met een groepje
twee dagen in een klooster. Zelfs de Rolling Stones doen
het. De Quakers-beweging in de VS bestaat uit mensen
die voordat ze gaan werken een kwartier bij elkaar in stil
te gaan zitten. Vind ik een goed idee, maar dat is in Ne
derland niet haalbaar, dat vindt men raar."
U zegt: het is een zoektocht. Hebt u iets gevonden, iets
ontdekt?
„Mijn priester-broer kreeg een hartinfarct en twee dagen
later nog een. Daar is hij aan overleden. Nog geen jaar
later kreeg ik ook een hartinfarct, en ik ben er niet aan
overleden. Je
hebt het leven
slechts deels in
eigen hand,
vooral over je
gezondheid heb
je praktisch niet
te zeggen. Je
kunt niet roken,
zorgen dat je ge
zond eet, wat
beweegt, dat soort dingen, maar dan houdt het wel op."
„Naarmate je ouder wordt, meer rust neemt, tot bezin
ning komt, dan ontdek je dat het leven voor een groot
deel toeval is, dat je maar gedeeltelijk kunt beïnvloeden.
Het is ook weer niet zo, dat alles vooraf bepaald is. Dat
vind ik te gemakkelijk. Die instelling heb ik mede te dan
ken aan mijn vader, die uit een gezin van elf kinderen
kwam en naast een baan in twee jaar avondstudie voor
zijn doctoraal rechten is geslaagd."
„Ik heb er in een gewone dagstudie vijf jaar over gedaan
en toen zei hij alleen maar: jonge, jonge. Het was een
positief strenge man, prestatiegericht, ook voor zijn kin
deren, wij moesten hard werken. Hij is een keer ge
vraagd voor de functie van staatssecretaris, maar dat
heeft-ie niet gedaan. Hij vond zichzelf niet geschikt voor
het Kamerdebat."
„Hij was een man met grote zelfkennis en hoge princi
pes. Werken, eerlijk zijn, aandacht voor de zwakkeren.
Benut je kwaliteiten, maak er iets van, en vooral: probeer
iets voor anderen te betekenen. Die dingen heb je volle
dig in eigen hand en bepalen voor een belangrijk deel
het geluk in je leven. Verzet tegen dingen die toch ge
beuren, is het verzet van de domme."
