Leidsch Dagblad | 2005 | 21 mei 2005 | pagina 17

REGIO

-ïollandse Nieuwe: een lekker vette maagd

k

ioag 2i mei 2005

heel even volhouden. Woensdag
jmag de verkoop van maatjesha-
weer beginnen. Traditiegetrouw
dat gepaard met Vlaggetjesda-
haringparties, veilingen en druk-
de visboer natuurlijk. Want de
idse Nieuwe is - hoe smakelijk
ooi vooral een geweldig marketing-
;elo uct geworden. Terecht, vindt het
:3tfrlands Visbureau, dat deze week
ipte dat het er dit jaar weer
uitziet voor de maatjesharing.

eld
en

nc'i al trek krijgt kan natuurlijk ge-
rzo ieen harinkje bestellen bij de
)e(! jer. Daar krijg je deze week nog
,u' jllandse Nieuwe uit 2004, die
3111 jevroren al die tijd prima te be-
n is, zegt Luc Ouwehand, voor-

0 van het Nederlands Visbureau
'sc recteur van Ouwehand's Rede-
a iVisverwerking in Katwijk. Hoe-

Ie Hollandse Nieuwe alleen
111 t gevangen tussen half mei en
juli, is hij het hele jaar rond te
Haring die later in het jaar
gevangen, mag geen maatjes-
heten. Die is anders van
i k en vetgehalte en wordt ver-
'nt l, bijvoorbeeld tot zure haring
:t01 d potje van Ouwehand. Een
l0& ideel van de haring die in de
P11 rdzee wordt gevangen gaat trou
pe 1 naar Afrika. Ouwehand: „Daar
eoi leren ze hem boven een hout-
n(' tje en eten ze hem met kop en
n op. Zo'n visje zit vol eiwitten,
lat is hartstikke gezond."
ederland hoef je met warme ha-
iet aan te komen. De vis die al
jde lijst van meestverkochte
°'fl vis aanvoert, gaat bij voorkeur
Ie staart naar binnen, met of
uitjes. Waarbij overigens
iworden vermeld dat inwoners
de Randstad veruit de grootste
0/ igeters zijn en dat haring vooral
vijftigplussers wordt geconsu-
pi. Regionaal blijken de voor-
Upn te verschillen: in Amsterdam
en graag een doorgerijpte, gro-
ling, liefst in stukjes gesneden
iet zuur. Rotterdammers verkle
de le kleine, lichtgezouten variant.
nen in noordoost Nederland
™foorkeur heeft voor zoutere ha-
is historisch gegroeid, zegt Nico
jng van de Nederlandse Haring-
do [handelsvereniging. „Hoe lan-
haring moest worden be-
- bijvoorbeeld om te kunnen
leren - hoe zouter hij werd ge-

1 ft."

Inwoners van de Randstad en vijftigplussers zijn de grootste consumenten van Hollandse Nieuwe. Archieffoto: GPD

Wat er eigenlijk zo bijzonder is aan
de Hollandse Nieuwe? Dat het een
lekker vette maagd is. De naam
maatjesharing is een verbastering
van de 'maagdelijke haring', de term
die vroeger werd gebruikt voor de
haring die wordt gevangen in de pe
riode van half mei tot juli. De vis
heeft in die maanden nog geen hom
of kuit gevormd, is met andere
woorden nog maagdelijk (of wéér
maagdelijk; Noordzeeharing kan
acht tot tien jaar oud worden). Tot
het voorjaar is de haring eigenlijk
een mager scharminkel. Hij leidt in
de winter een sober bestaan in het
koude water van de Oostzee (bij De

nemarken) en de Noordzee. Hij eet
niet en vermagert tot het voorjaar
komt, de 'vette' tijd. Bij mooi weer in
mei kan hij door een overmoedig
voedselaanbod in enkele dagen tijd
snel zijn vetgehalte opbouwen. Zo
dra de haring minimaal 16 procent
vet bevat, mag hij als Hollandse
Nieuwe op de markt verschijnen. Hij
moet dan wel op de traditionele
Hollandse manier gekaakt, gerijpt,
gezouten en gefileerd zijn. Bij het ka
ken worden de kieuwen, ingewan
den en de keel van de haring verwij
derd. Alleen de alvleesklier blijft zit
ten, omdat die enzymen produceert
die ervoor zorgen dat de haring rijpt.

De haring, Clupea harengus in het
Latijn, is al eeuwenlang een van de
belangrijkste vissoorten voor de Ne
derlandse visserij. De bloeiende ha
ringsector was mede verantwoorde
lijk voor de Nederlandse welvaarts
spurt in de Gouden Eeuw. Daar heb
ben de Nederlanders overigens wel
voor moeten vechten met de Engel
sen. In de 17de en 18de eeuw woed
den er serieuze haringoorlogen over
de beste viswateren in de Noordzee,
weet De Jong. „Vissers gingen onder
begeleiding van oorlogsschepen de
zee op." De overvloedige vangst
bracht de haringsector uiteindelijk
ook tegenspoed. Tussen 1977 en

1984 lag de haringvisserij op de
Noordzee stil, om de soort te kun
nen redden. De visstand was tot ver
onder het veilige biologische niveau
gedaagd. Tegenwoordig groeit de
stand gestaag en wordt het vangst
quotum door de Europese Commis
sie steeds een beetje hoger vastge
steld. Dit jaar hopen de vissers
535.000 ton haring te vangen. De
Noren zijn verantwoordelijk voor het
grootste deel daarvan. Nederlandse
vissers rekenen erop 75.000 emmers
van vijf kilo aan land te kunnen
brengen.

Saskia Buitelaar

VRAAG

ANNO 1955, zaterdag 21 mei

LEIDEN - Gistermiddag werd tijdens een bijeenkomst in het Geo
logisch Museum door de Leidse geologen en directie en personeel
van genoemd instituut afscheid genomen van prof. dr E. Niggli,
hoogleraar in de petrologie, kristallografie en mineralogie, die bin
nenkort naar zijn vaderland Zwitserland zal terugkeren om daar
een wetenschappelijke functie te Bem te aanvaarden. Na dit min
of meer officiële afscheid volgde nog een diner in intiemere sfeer
in het Hof van Holland te Noordwijk, waar nog vele woorden wer
den gevoegd bij de waarderende afscheidstoespraken van de mid
dagbijeenkomst. Hoezeer Leiden ook begrip heeft voor de terug
keer van prof. Niggli naar zijn geboorteland, evenzeer wordt dit
heengaan uit Leiden als een verlies gezien en betreurd. Niet alleen
vanwege het kaliber van zijn wetenschappelijke arbeid en zijn onr
derwijsgaven, evenzeer vanwege zijn persoonlijkheid die getekend
werd door een hoge plichtsopvatting.

De liefhebbers van het Eurovisie Songfestival hoeven vandaag niet in
spanning te zitten. Nederland doet niet mee. Glennis Grace zat niet
bij de tien deelnemers die zich in de halve finale van donderdag

plaatsten voor het 'ech-

Songfestival is een te'festival van van-

17 1 ij avond. De Noordwijkse

politiek Spel geworden zangeres en songfesti
valfan RUBY VAN URK-
zal dan ook niet voor de buis hangen. Jammer. Dat was altijd leute-;
met een groep vriendinnen op de bank, drank en hapjes erbij."

tekst: Gerard Baas

UIT DE ARCHIEVEN

Je gaat dus niet kijken. Ben je zo teleurgesteld?

„Nee, joh. Ik moet optreden en anders zou ik waarschijnlijk ook

niet kijken. Zonder je eigen land is er niet zo veel aan.

Heb je helemaal niets van het songfestival gezien?
„Jawel. Wat ik kon zien heb ik gezien.

Het optreden van Glennis bijvoor
beeld. Ze was geweldig. Ik vind haar
een onwijze zangeres met internatio
nale allure. Voor mij is ze een tweede
Whitney Houston. En aan het liedje
lag het ook niet."

Waar lag het dan wel aan

„Dat weet iedereen toch? Kijk nou
wie er door zijn gegaan. Zeven landen
uit Oost-Europa, ik noem het altijd
maar de Slovenische landen, die ge
ven elkaar allemaal punten. Dat is
toch scheef. Het lijkt wel een politiek
spelletje."

Zou het songfestival wat voor jou
zijn?

„Zeker wel. Ik volg het altijd en ik
weet er alles van. Ik heb wel eens
liedjes ingestuurd, maar ik ben nooit
uitgenodigd voor de voorronde. Je moet geluk hebben met je lied
je. Zeg maar dat tekstschrijvers zich bij mij kunnen melden als ze
een leuk liedje hebben voor het festival."

Maar als je het redt, weet je dat je kansloos bent tegen Oost-Eu
ropa?

„Zo moet je er nooit naar kijken, natuurlijk. Je moet overtuigd zijn
van jezelf en gewoon denken dat je de tv-kijkers in Europa kan la
ten zien dat jouw lied het beste is. Als ik er aan denk, krijg ik al zin
om er te staan."

RECEPTEN

Taco met haring en avocado

Lunchgerecht voor 4 personen.
Bereidingstijd: 10 a 20 minuten.
Ingrediënten:

4 haringen

1 rijpe avocado

3 tomaten

2 bosuitjes

sap van een halve citroen

2 eetlepels koriander, fijngehakt
zout en versgemalen zwarte pe
per

4 kleine soft-taco's (of tortilla's)

3 eetlepels olijfolie

3 eetlepels zure room
75 g waterkers of veldsla

Schil de avocado en snijd het
vruchtvlees in blokjes. Snijd de
tomaten in vieren, verwijder de
zaadjes en snijd het vruchtvlees
in blokjes. Snijd de bosuitjes in
ringetjes en de haringen in bre

de repen. Prak de helft van de
avocadoblokjes fijn en voeg de
zure room, 1 eetlepel citroen
sap en de helft van de tomaat,
bosui en koriander toe en roer
het geheel goed door elkaar.
Strooi er zout en versgemalen
zwarte peper naar smaak over
heen. Bestrijk de taco's dun
met 1 eetlepel olijfolie en bak ze
knapperig bruin in een koeken
pan. Leg de taco's op vier bor
den en strijk het avocadomeng
sel erover uit. Meng de water
kers of veldsla met de rest van
de avocado, tomaat, bosui, ko
riander, olijfolie en eeüepel ci
troensap tot een salade. Verdeel
de salade en de haring over de
taco's. Sprenkel de rest van het
citroensap erover en maal er
wat peper boven.

Haringhapjes met tortillachips en pittige saus

Voorgerecht.

Ingrediënten:

3 gefileerde haringen

1 klein tomaatje

1 klein uitje

circa 18 tortillachips

50 g veldsla

6 eetlepels zure room

een paar takjes
koriander of peterselie

Verwijder de staarten en snijd
de haringen elk in 6 stukjes.
Halveer het tomaatje, verwijder
de pitjes en snijd het vrucht

vlees in smalle reepjes. Pel en
snipper het uitje.

Beleg de tortillachips met wat
veldsla, een stukje haring, een
theelepeltje zure room, wat
reepjes tomaat, wat uisnipper-
tjes en een toefje koriander of
peterselie. Vistip: De haring kan
worden vervangen door tonijn
of zalm uit blik, garnalen of
krab.

Meer recepten zijn te vinden op
www.visbureau.nl en op
www.visgilde.nl

Rotten in een ton

Eten alleen Nederlanders haring? De Duitsers doen ook
hun best. Hun favoriete maatjesharing is doorgaans wat
groter, harder en zouter. Dat visje vraagt een 'stevige
bijt'. De Duitsers eten hun Hollandse Nieuwe niet 'van
de staart', maar meestal in combinatie met aardappelen
en sla. In de Scandinavische landen wordt haring uit de
Oostzee gegeten. De vis ligt dan eerst in de marinade. In
Noord-Zweden laat men de haring voor consumptie met
wat kruiden een tijdje rotten in een ton. De stank die
dan ontstaat is nogal heftig. Sommige restaurants weige
ren het gerecht binnen te serveren. De vis wordt gegeten
met brood en aardappelen. (Bron: visgilde.nl)

Uitje erbij?

Het ambacht van haringkaken, inleggen en verpakken
bestaat al meer dan 600 jaar. Tegenwoordig wordt de ha
ring ook diepgevroren. Hierdoor is hij beduidend min
der zout dan vroeger en is er het hele jaar door haring
verkrijgbaar van constante kwaliteit. Aangezien de ha
ring vroeger te zout was dompelde de handelaar de vis
eerst in melk. Om de oorspronkelijke smaak terug te ha
len werd een uitje bijgevoegd. Dit lapmiddel is gebleven,
maar de meningen zijn verdeeld of een uitje er nog
steeds bij hoort. (Bron: visgilde.nl)

De Katwijkse burgemeester Wienen nuttigt een harinkje.

Archieffoto: Dick Hogewoning

LEIDEN, 13.00 UUR

0(^ ïffoto: United Photos De Boer/Rob Hendriks

Haringtartaar met Zaanse mosterd

)r:
ekö

ééi jerecht voor 4 personen,
ïgv dingstijd: 10 a 20 minu-

diënten:

ïuwe haringen
jorsfote, zoetzure
erdamse ui
er

tlepel fijngehakte
:lie

H toefjes peterselie

garnering
lepel grove mosterd
ipels mayonaise
iels slagroom

Snijd de haringen en de ui in
heel kleine stukjes en meng ze.
Voeg peper en de helft van de
peterselie toe. Verdeel de ha
ringtartaar over het midden
van de vier borden. Meng de
mosterd met mayonaise en
slagroom. Verdeel kleine
schepjes van de saus rondom
de haringtartaar. Strooi wat ge
hakte peterselie over de saus.
Leg op elk tartaartje een toefje
peterselie. Smaakt heerlijk met
warme toost van volkoren
brood.

j ij heeft op zijn gezicht geschreven dat
1 hij liever ergens anders wil zijn. Over-
inaar niet hier. Niet op de markt, niet op
[tijdstip, in de drukte, niet slenterend
b kramen waar ze toch niks nodig heb-
De tegenzin straalt er vanaf,
schijnt het niet te merken. Ze duikt de
11 met gordijnstoffen in en voelt aan
I geels. „We hébben toch al gordijnen",
mpelt hij hard genoeg om voor omstan-
j» verstaanbaar te zijn. Een paar lotgeno-
I kijken hem met een meewarige, begrij-
'de glimlach aan. Zij dragen ook tassen
met komkommers, cashewnoten en
r paar sokken voor de prijs van vier. Ver

langend werpt de man een blik naar de
Vietnamese loempiakar. Maar dan moet hij
weer achter haar aansjokken, als ze voor
over in een bak met onderbroeken duikt.
Hij is midden vijftig, ziet eruit of hij uit een
middagdutje op de bank is gewekt om 'ge
zellig' even de stad in te gaan. Gekreukelde
trui, grijze broek, bruinieren slippers aan
zijn voeten. Schuifelend gaan ze verder,
vertraagd door een opstopping omdat twee
gezette vrouwen een bekende zijn tegenge
komen en - dat zal je altijd zien - precies op
het smalste stuk een gezellig praatje gaan
staan maken. Hoe het gaat, en met de
kleinkinderen op school, en de Europese

grondwet en dat Leiden de schoonste stad
van Nederland is, nou, mooi niet, want in
de schoonste stad van Nederland moet je
toch niet constant opletten waar je je voe
ten neerzet om niet in de derrie te trappen.
De vrouw heeft een net iets te strak rood
truitje aan voor haar rondborstige vijftig
jaar. Het leidt de aandacht mooi af van de
grijze wortels in haar helblonde kapsel, van
de rimpels in haar nek en gezicht en van
die vormeloze broek die de heupbreedte
nog maar net omspant. Ze schommelt langs
de groentekramen, bedenkt zich en knijpt
eens in een perzik. „Kom nou", maant hij
haar tot spoed. „Man, zeur toch niet zo",

bijt ze hem toe.

Ze zitten al jaren aan elkaar vast en zijn
vast en zeker gelukkig. Hij schikt zich in
zijn wekelijkse lot. Niet van harte, maar
daar is zij inmiddels ongetwijfeld allang
aan gewend. Het rondje gaat verder. Links
af langs de notenkramen, waar ze even
blijft staan om te kijken of ze iets wil kopen.
„We eten helemaal nooit noten", moppert
hij. „Ach man, het ruikt hier toch lekker?"
Hij draait zich om, trekt een pakje shag uit
zijn broekzak en moppert nog even door.
„Ik ruik alleen maar vis."

Anton Diedrich

(fcWEKOW*»'
jtePQN7^

ANNO 1980, woensdag 21 mei

LEIDEN - 'Help ons! Waar moeten wij heen! Wij zijn dakloos!' Dit zijn
enkele kreten afkomstig van de spandoeken die zijn opgehangen aan
de gekraakte wisselwoningen aan de Van Huisweg. De bewoners van
de panden, waaronder enkele jonge gezinnen, protesteren tegen het
feit dat de gemeente ze zonder pardon op straat zet.

Foto: archief Leidsch Dagblad

Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (afdruk van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op gironummer
8406 t-n.v. HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
de balie van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.

COLOFON n

Leidsch Dagblad

Directie: T. Klein en H. de Wit
E-mail: directie@hdcmedia nl

Hoofdredactie: Jan Geert Majoor.
Adriaan Brandenburg
E-mail: redactie [e-mail]

HOOFDKANTOOR

Rooseveltstraat 82. Leiden, tel [phone]
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
De openingstijden van de receptie zijn:
Maandag tot en met donderdag
van 08.30 -16.30 uur
Vrijdag van 08.30 -12.30 uur

Redactie fax [phone]
Advertentie fax [phone]
Familieberichten: overlijden, geboorte, jubilea
en andere familieberichten, desgewenst met
foto en/of afbeelding, via www hdcmedia.nl of
per e-mail: [e-mail].

Indien geen e-mail: fax [phone]. tel. 072-
5196699.

ADVERTENTIEVERKOOP

Advertenties m.b.t.:

Auto's: 072-6813661

Onroerend goed: 023-5 150 543

Personeel: 075-6813677

Overige detailhandel: 071-5 356 300

Reclamebureaus kunnen contact opnemen

met. 075-6813636

LEZERSSERVICE
0800 -1711 (gratis)

Mobiel: 072 - 5196800

ABONNEMENTEN

Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20.20 (alleen aut. ine)
p/kw €56.70 p/j €216.90

Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0.50 korting
per betaling

VERZENDING PER POST

Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
Voor zaterdagabonnementen geldt €0.60 per
zaterdag

GEEN KRANT ONTVANGEN?

Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis).

Mobiel: 072 - 5196800

ma t/m vr: 07.30-17.00 uur; za: 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12 00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd Wie
tussen 12.00 en 13.00 uur belt. ontvangt de
krant op maandag.)

OPZEGGEN

Opzeggen van abonnementMUitsluitend
schriftelijk, uiterlijk één maïBvoor afloop van
de abonnementsperiode, t a v afdeling
lezersservice, postbus 2.1800 AA Alkmaar
Voor leveringsvoorwaarden abonnementen ae
www.leidschdagblad.nl of KvK-nummer
37014187.

AUTEURSRECHTEN

Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
cq. de betreffende auteur

HDC Media BV. 2004

De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
8eeldrecht te Amstelveen

HDC Media BV is belast met de verwerking yen
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden Heeft u hier bezwaar tegen, dan kont
u dat laten weten aan HDC Media 8V. Afdeling
Lezersservice, postbus 2.1800 AA Alkmaar