Batman moet bioscopen redden
KUNST CULTUUR
Sluiting dreigt voor schouwburg De Meerse
in Rossen: 'Popartiesten weten dat ze niet gewoon zijn'
V
0('
Theater Muzenhof
wordt volwassen
Verliefde pubers
en hun wereldrijken
R7
ien
(leren
Exploitanten vestigen hoop op blockbusters
Zelfs woorden kunnen
ze laten dansen
donderdag 19 mei 2005
[iGogh. Foto: ANP
i/an Gogh
lerika
De film 'Cool!' van
Gogh gaat draaien in
'laanse filmhuis-cir-
is de tweede Neder-
iductie in korte tijd
icht wordt aan een
se distributeur. Ook
imedie 'Simon' van
itall werd in Cannes
:ht voor een bioscoop-
de Amerikaanse film
rol!, met onder ande-
Schuurman en John-
dI, vertelt over de be
an een aantal criminele
lanse jongeren in een
11 jeugdinrichting.
enbach weg
eulenhoff
a - Na de grote uit-
h Nederlandse auteurs
[nu ook buitenlandse
B uitgeverij Meulen-
de Israëlische auteur
t die naar De Bezige Bij
■te, en de Franse schrij-
Ick Modiano, die voor
|koos, heeft de bekende
aanse schrijver/dich
ter Breyten Breyten-
lloten Meulenhoff de
E keren. Het werk van
lach verschijnt voort -
|odium.
nman zamelt
or actrice
|m - Actrice Josine van
ïjgt hulp bij het inza-
1 geld voor de produc-
;t toneelstuk 'Leef tijd'.
;rpatiënte speelt hierin
taal zieke vrouw die
lereidt op haar dood.
in Henk Sprong heeft
de Josine van Dalsum
;op te richten nadat hij
e in een radioprogram -
iproep had horen doen
lateurs omdat ze geen
krijgt. Hij hoopt in het
ïdse bedrijfsleven geld
leien voor het stuk
an Dalsum aandacht
in voor kanker en het
id de ziekte wil door-
- De overzichtsten-
ing 'Schilders van de
iopse Plassen' eindigt
jekeinde van 28 en 29
juurmonumenten biedt
fce gelegenheid om net
Bidders van de Haagse
e School op locatie in
lengebied te schilderen.
los wal in Noorden
paterdag 28 mei om
Ir een excursieboot,
Joor maximaal 25 deel-
lilaats is. Aanmelding is
■op tel. 035-6559955.
door Martin Hendriksma
hoofddorp - Schouwburg De
Meerse dreigt per 1 januari
2007 zijn deuren te moeten
sluiten. Tot die tijd krijgt de
Hoofddorpse schouwburg res
pijt van de Arbo-dienst om de
technische installatie van het
theater aan te passen aan de
wensen van deze tijd.
Door vertraging in de uitbrei
dingsplannen van het theater
wordt die datum vermoedelijk
niet gehaald, zo maakte direc
teur Jan Gras bekend bij de pre
sentatie van het theateraanbod
voor het nieuwe seizoen.
Schouwburg De Meerse pre
senteert komend seizoen twaalf
premières, waaronder die van
De Kern met 'Juliana's derde
weg' over de Hofmans-affaire
en het Hoofddorpse Thriller
Theater (dat het huidige sei
zoen debuteerde met een thea
terversie van Agatha Christie's
'Tien kleine negertjes'). Opval
lend in het aanbod is de ruime
keus aan dans en wereldmuziek
in het Hoofddorpse theater. Als
vertegenwoordigers van dit
laatste genre komen onder an
deren Gustavo Toker, Mafalda
Arnauth, Busi Mhlongo en Ur
ban Trad naar De Meerse.
Het seizoen wordt op 8 septem
ber geopend met 'De verschrik
kelijke moeder' van De Mexi
caanse Hond. Dit stuk van Alex
van Warmerdam was tot dus
verre alleen in de kleinere thea
ters te zien. Een ander opval
lend toneelstuk is "Vendetta, de
Godvader deel IV' van De
Ploeg, dat in De Meerse zijn
eerste opvoeringen beleeft.
Gewoontegetrouw is cabaret en
kleinkunst in De Meerse het
best vertegenwoordigd. Van
Muiswinkel en Van Vleuten
trappen op 12 en 13 september
af met hun alom geprezen 'An
tiquariaat Oblomow'. Nieuw
werk is er te verwachten van
onder anderen Sanne Wallis de
Vries, de Vliegende Panters en
Hans Liberg. De nieuwe gene
ratie cabaretiers duikt vanaf de
cember op in het dan heropen
de Oude Raadhuis.
De dansliefhebber komt royaal
aan zijn trekken met voorstel
lingen van Kristztina de Chatel,
Scapino Ballet, Conny Janssen
Danst, Rogie en Company,
Dance Works Rotterdam en
Anouk van Dijk. Opvallend ge
zelschap in dit genre is het New
Yorkse Pilobolus dat acroba
tisch danstheater maakt in de
geest van hun ook in Nederland
succesvolle landgenoten Mo-
mix.
Op muzikaal gebied biedt De
Meerse onder meer een kerst
concert van Holland Symfonia
en optredens van Wibi Soerjadi
en Miranda van Kralingen. In
het populaire genre komen on
der meer Ellen ten Damme
(première), Frank Boeijen, Ma-
thilde Santing en de Golden
Earring naar Hoofddorp.
De portemonneeloze pauze,
waarmee afgelopen seizoen in
navolging van de Leidse
Schouwburg werd geëxperi
menteerd, wordt het komende
seizoen uitgebreid. Ook in het
Oude Raadhuis wordt vanaf de
heropening een standaardtoe
slag van 2,50 euro ingevoerd,
waarna de garderobe en een
drankje gratis zijn.
vervolg van voorpagina
door Pieter van Lierop
cannes - De bezoekcijfers van de
bioscopen zakken niet alleen in
Nederland dramatisch in. In vrij
wel alle noordelijke landen van
Europa gebeurt hetzelfde. Het
fenomeen doet zich niet alleen
voor in de commerciële zalen, de
filmhuizen worden ook getrof
fen. Volgens Jan Boer gaat het
met het Kijkhuis in Leiden ook
niet goed, maar is de terugval
minder dramatisch.
In Utrecht is 't Hoogt, het oud
ste filmhuis van het land, aan
inkrimping van het personeel
begonnen. Directeur Henk
Camping: „Het vervelende is
dat als je filmpubliek wegblijft
ook een terugval volgt in de
omzet van bar en restaurant."
Sommige filmfestivals kampen
eveneens met een terugval. De
publieke opkomst voor Film By
The Sea in september was zo
slap dat de organiserende bio
scoop in Vlissingen er een strop
van een paar ton aan over
hield, terwijl de editie in Sche-
veningen zo droevig verliep dat
men heeft besloten die niet
meer te houden.
In de noordelijke landen van
Europa gebeurt hetzelfde. Het
bioscoopbezoek in Finland en
Zweden daalde vorig jaar 10
procent ten opzichte van 2003.
Denemarken en Noorwegen ge
ven hetzelfde beeld als Neder
land. En dat terwijl in 2004 de
totale Europese belangstelling
met ruim een miljard verkochte
bioscoopkaartjes juist hoger
was dan ooit tevoren.
Dat totaalbeeld valt te verklaren
uit aantrekkende cijfers in
Oost-Europa (in Polen werd 40
procent publiekstoename ge
boekt vanwege vooral The Pas
sion of The Christ) en meer ge
matigd gestegen toeloop in
Frankrijk, Spanje en vooral Tur
kije. De nationale filmindustrie
is daar sterker dan in het noor
den en bioscoopbezoek is er
veel goedkoper dan in Scandi
navië en Nederland. Maar
waarnemers verwachten dat de
terugval zich ook in het zuiden
verlaat zal voordoen.
De vertegenwoordigers van de
grote Amerikaanse filmmaat
schappijen in Nederland heb
ben verschillende verklaringen
voor de ontwikkelingen in
Noord-Europa. Max van Praag,
directeur van United Interna
tional Pictures (UIP) ziet de op
komst van dvd als voornaamste
boosdoener. Hij bestrijdt de
aanname dat het dan dus een
kwestie van vestzak-broekzak
zou zijn.
Volgens Van Praag moet de he
le filmproductie worden be
taald uit de opbrengsten van de
theaterexploitatie. „Als mijn
films, van Universal en Para
mount, slecht renderen in de
theaters, dan levert dat een
strop op die niet wordt gecom
penseerd door eventueel hoge
re dvd-inkomsten. Want die
gelden stromen terug via een
totaal ander kanaal."
Warner Brothers ziet een direct
verband tussen het achteruit
hollende bioscoopbezoek en
filmpiraterij als het downloa
den via internet. BuenaVista
(Disney en Touchstone) wijst in
dit verband op Nederland als
dichtst bekabelde land ter we
reld en tevens het land in Euro
pa met in 2004 de hoogste ver
kopen van breedbeeld-scher-
men voor tv en internet.
Maar de theaterexploitanten lij
ken zich krampachtig vast te
houden aan de visie dat het
gaat om iets tijdelijks. In de eer
ste maanden van 2005 hebben
de 'blockbusters' ontbroken, zo
redeneren ze, en dat gaat ver
anderen. Het lenteoffensief is
geopend met Kingdom of
Heaven, deze week komt de
laatste aflevering van Star Wars
die alle records moet breken.
Deze zomer volgt Spielbergs
War of the Worlds, en als de cri
sis dan nog niet is bezworen
komen de nieuwe Batman en
Pirates of The Carribean zich
ermee bemoeien.
Volgens Jos Stelling, cineast en
bioscoopexploitant in Utrecht,
zijn de bioscoopcijfers echter
teken van een niet meer om te
keren proces. Max van Praag:
„De jongeren van nu hebben
niets meer met de magie van de
bioscoop, het pluche, de gordij
nen, dat enorme scherm."
Monique van Schendelen, on
afhankelijke veterane in film-
marketing, vreest dat het met
film dezelfde kant op gaat als
met de muziekindustrie, waar
piraterij schering en inslag is
geworden: „Er moet snel iets
gebeuren. Misschien moet ie
dereen naar Den Haag. Maar ik
zie niemand haast maken."
San Fu Maltha, filmproducent
en tevens onafhankelijk film-
importeur, reageert laconiek op
Acteur Hayden Christensen met een van de karakters uit Stars Wars, tijdens de première van 'Star Wars -
episode III - Revenge of the Sith' van afgelopen dinsdag in Berlijn. Foto: Reuters/Fabrizio Bensch
het dreigende drama en advi
seert de Nederlandse exploitan
ten minder benepen om te
gaan met het filmaanbod: „Hun
ogen zijn nu vrijwel volledig ge
richt op de top-20-films. Ze
zouden veel minder kwetsbaar
en afhankelijk zijn als ze de be
reidheid opbrachten meer aan
dacht te besteden aan het mid
densegment."
De producent van Vet Hard! -
importeur van Lord of The
Rings maar ook Der Untergang
- vindt dat in Nederland crea
tiever zou moeten worden ge
keken naar de toekomst: „Voor
ons vormen de bioscopen al
lang niet meer de belangrijkste
bron van inkomsten. Al gerui
me tijd gaan de inkomsten via
video, dvd, en tv-rechten daar
overheen. De theaters zijn
vooral van belang als etalage.
En wie de toekomst wil beheer
sen, moet zich richten op digi
tale distributie."
•emkolk
- Popfotograaf Lex
en (1950) werd vorig
'de jury van de Pop
'de frontsoldaat van de
lalistiek' genoemd. Van
ou dat nooit zo formule-
r het is geen onzin. In
evan De Melkweg in
am, passende plek voor
oonstelling van zijn fo-
hij dat sommige van
inderdaad fysiek voor
en van de hel moesten
Weggesleept.
sen: „Je moet vooraan-
vrij zicht hebben. Daar
dereen het mee eens.
Jetje onderhandelen of
eihard je plek inne-
it was Paradiso volge-
et te veel mensen, toen
daar optrad. Het was
tt je totaal geen ruimte
d om te manoeuvreren,
ïr verder weg, maar dat
ileuk."
concertfoto's van Van
jjn van dichtbij ge-
Zie zijn klassieke,
eer opduikende beeld
gehurkte Bono in De
tekend tegen een don-
drukken zo werd behandeld dat
om de zanger een aura hangt.
Beter kan U2 niet in beeld wor
den gebracht. Het is Van Ros-
sens bekendste werk. Van Ros
sen, wijzend op de foto:Als je
het kader hebt gekozen, wacht
je op momenten die van belang
zijn. Die komen pas als het ka
der deugt. Alles werkt hier sa
men. Het is U2; dat heeft iets
bezwerends. Bono is een volks
menner, van de goede soort. Je
ziet die enorme massa. Bono is
zo groot op de foto, groter dan
een mens. Hij stijgt boven het
stadion uit. Het dreigende, het
kerkgevoel van U2 zit er mooi
in. Dat zit allemaal in die foto,
al heb ik dat pas achteraf be
dacht."
Van Rossen is tevreden over de
ze Bono. Maar eigenlijk vindt
hij de foto die ernaast hangt
nog beter: de band Apocalypta
tijdens het Dynamofestival
(hard rock). Die speelt num
mers van Metallica op cello's. Je
ziet twee muzikanten op de rug
met glimmende cello's in de
hand, terwijl ze buigen voor
een juichende massa met de ar
men in de lucht. De hemel
wordt doorsneden door elektri
citeitsdraden die van een hoog
spanningsmast komen. Van
Rossen: „Dat klassieke buigen
voor die hardrockers, die elek-
triciteitsmasten, de plek van de
Lex van Rossen: „Het ergste watje meemaakt zijn artiesten die niet geïnteresseerd zijn in mensen."
Foto: GPD/Marco van Hal
publiek in het midden. Prach
tig-"
Inderdaad, maar hij is nooit ge
publiceerd. De NRC, die hem
naar dat festival had gestuurd,
plaatste een fraaie publieksfoto
het is te begrijpen waarom hij is
geplaatst. Er staat een man op
die een gasmasker draagt; ach
ter hem op de publiekscamping
stijgt een grote rookkolom op.
Foto's als die van Bono worden
gen worden stringenter.Als je
dichtbij komt - en dat kon vroe
ger bijna altijd - kun je zelfs 'ge
stolen' portretten maken. Nu
sta je vaak achterin Ahoy' met
een 800mm-lens. Daar is niets
goede plek hebt en je drie num
mers zijn op, dan ben je weg."
Niet alle popartiesten zijn even
gewillig, als ze op de foto moe
ten. „Het ergste wat je mee
maakt zijn artiesten die niet ge-
interesseerd zijn in mensen, in
jou. Of als ze demonstratief af
wezig doen. Verwende rotjon-
getjes, zoals de zoon van Bob
Dylan. Oudere artiesten heb
ben geleerd dat je, als het dan
toch moet, er maar- het beste
iets van kunt maken."
Van Rossen heeft nog lang niet
genoeg van de popmuziek.
„Zelfs als het niet helemaal
mijn muziek is, vermaak ik me
nog. Het is geen slechte deal er
gens te zijn, want ik houd van
muziek en ik houd van kijken."
Dertig jaar popartiesten foto
graferen is geen beperkte bezig
heid, zegt Van Rossen. „Ik heb
wel eens schrijvers of schilders
geprobeerd, maar die missen
iets: het ster-zijn, de magie van
de popmuziek die erachter zit.
Popartiesten weten dat ze niet
gewoon zijn en daar gaan ze in
mee. Schrijvers hebben dat
niet. Ik voel me nog steeds be
voorrecht dat ik dit kan doen."
Rock Rossen Roll, foto's van
Lex van Rossen, Melkweg Ga
lerie, Amsterdam, t/m 12 juni,
door Theo de With
leiderdorp - Theater Muzenhof
heeft huis aan huis in Leider
dorp zijn programmagids voor
het achttiende seizoen ver
spreid. „Daarmee is de Muzen
hof volwassen geworden", con
stateert voorzitter Hein van der
Zande in zijn voorwoord. „We
hebben een stevige plek in de
Leiderdorpse samenleving ver
overd." De achttiende verjaar
dag wordt op zaterdag 20 mei
2006 gevierd met een concert
van de David Munnelly Band
uit Ierland.
Voor het komend theatersei
zoen heeft de Muzenhof 25
voorstellingen geprogram
meerd, waaronder vijf kinder
producties. De nadruk ligt met
name op muziek en cabaret.
Onder de cabaretiers die naar
Leiderdorp komen voor een op
treden bevinden zich Guido
Weijers, Droog Brood, Richard
Groenendijk, Ernst van der
Pasch en taalvirtuoos Kees
Tom. De Haagse cabaretier
Sjaak Bral geeft op zaterdag 12
november een try-out van zijn
oudejaarsconference.
Het theaterseizoen wordt op
zaterdag 17 september geopend
door twee singer-songwriters:
Kaz Lux en Philip Kroonenberg.
Lux was in de jaren zestig en
zeventig een popheid als stem
van de formatie Brainbox.
Kroonenberg is beïnvloed door
J.J. Cale, Ry Cooder en Jim Cro-
ce, maar ook door de complexe
ritmes uit de Caraïben. Andere
concerten worden gegeven
door folkgroep Magna Carta, de
Brabantse troubadour Gerard
van Maasakkers, de a-capella-
formatie Rock4 en het Argen
tijnse tangokwartet Opus Cua-
tro.
Theater Muzenhof heeft ook
weer een editie van 'Liefde voor
het Lied' op de agenda staan.
Elk jaar staat er een bepaalde
zangkunst of liedstijl centraal.
Na onder meer aandacht voor
het chanson, The American
Songbook, de blues en de fla
menco staat op zaterdag 21 ja
nuari de middeleeuwse volks
muziek centraal.
Verder heeft het cultureel cen
trum van Leiderdorp elk sei
zoen een aantal afleveringen
van Prima Vista, een avond met
twee in de lift zittende cabare
tiers of ander opvallend artis
tiek talent. Op 29 oktober staan
de aanstormende cabaretiers
Jochen Otten en Pieter Derks
op het podium. De tweede Pri
ma Vista staat op 14 januari in
het teken van muziek met poë
tische teksten. Er wordt opge
treden door het duo Flower to
the People en het trio Villa Zee
zicht.
Op toneelgebied heeft de Mu
zenhof twee voorstellingen bin
nengehaald. Acteur Peter Faber
speelt in een solovoorstelling
zijn versie van Nicolaj Gogols
'Dagboek van een gek'. Het
Haarlemse gezelschap Het Volk
brengt het toneelstuk 'Loge
ment Van Dijk', waarin een
zaamheid en verdriet de boven
toon voeren.
Belangstellenden buiten Lei
derdorp kunnen de gids vaak
vinden in de bibliotheek in hun
woonplaats of bestellen via te
lefoon 071-5410957.
theater recensie
Dick van Teylingen
Voorstelling: 'All for love, of de wereld
schitterend verloren' van John Dryden
door Aluin. Hertaling: Benno Barnard.
Regie/ bewerking: Erik Snel. Gezien 3/5,
Den Haag. Te zien: 21/5, Leidse
Schouwburg.
„U gelooft dus echt, mevrouw
Octavia,/ dat hij het leven met
twee snotneuzen/ en een frigi
de huishysterica/ opwindender
zal vinden dan met mij?" Aan
het woord is niemand minder
dan Cleopatra, in 'All for love'
van John Dryden. Nou ja, Dry-
den op de manier van Benno
Barnard dan. Hij stofte de taal
uit 1677 tamelijk briljant af.
Cleopatra heeft een even
stormachtige als wereldpolitiek
ingrijpende verhouding met
Antonius, die samen met Octa-
vianus (de latere keizer Augus
tus) en Lepidus het Romeinse
rijk bestuurt. Na de dood van
Julius Caesar was het handig
om zo'n driemanschap in het
leven te roepen, maar intussen
waren ze alledrie graag bereid
de twee anderen uit te schake
len. Antonius heeft de beste pa
pieren, maar vergooit zijn kan
sen door zijn impulsieve aard.
Hij heeft twee kinderen bij zijn
echtgenote Octavia, de zus van
Octavianus, vrienden (vaak op
portunisten vol eigenbelang)
wijzen hem op zijn plicht voor
het Rijk, maar uiteindelijk kiest
hij voor Cleopatra. Waarschijn
lijk beseft hij dat hij daarmee
zijn einde bezegelt; de dood
lijkt voor hem de enige manier
om rust te krijgen.
Cleopatra is al net zo'n brui
send vat van passie en onzeker
heid. Een femme fatale, goed
van de tongriem gesneden (Oc-
tavia kan erover meepraten),
maar geen berekenende bitch.
Bij Aluin zijn zij en Antonius
pubers, hoe machtig hun posi
ties ook zijn. Verliefdheid
maakt blozende bakvissen en
schutterige slungels van men
sen, zelfs als die aan het hoofd
van een wereldrijk staan, dat
lijkt de boodschap.
Regisseur Erik Snel zag meer in
de versie van Dryden/Bamard
dan in Shakespeares Antonius
en Cleopatra, een lang en inge
wikkeld stuk met veel omwegen
en zijlijnen. Vooral de mense
lijkheid van 'All for love, of de
wereld schitterend verloren'
sprak hem aan. En die is er
goed uitgekomen. Arend
Brandligt (Antonius) heeft een
mooie mix van stoerheid en
grommerige onbeholpenheid,
Maaike van der Meer is een
veelzijdige Cleopatra: arrogant,
twijfelend, bezitterig, harts
tochtelijk, koel, gepikeerd,
waardig, kinderachtig, het komt
allemaal voorbij. En de mooiste
bijrollen zijn van Dennis Coe-
nen. Hij is Cleopatra's eunuch
Alexas, een slimme buiten
staander met mysterieus-nich
terige lachjes, en als Antonius'
vriend Dolabella laat hij ver
moeden dat ook Romeinen niet
helemaal wars waren van de
Griekse beginselen. In het stuk
na de pauze gaat het wat lang
duren, maar het sterfduet van
de hoofdpersonen rondt de
voorstelling gevoelig af.
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: '10.000 Volt' door Het
Internationaal Danstheater. Gezien: 18/5,
Leidse Schouwburg.
'10.000 volt'. Dat is erg veel! Het
Internationaal Danstheater zet
hoog in door de nieuwste voor
stelling zo te noemen. Dit
voltage geeft aan hoeveel ener
gie er in de dansen zit en hoe
veel licht ervan afstraalt. Het is
fantastisch te ontdekken dat
deze hoog gegrepen titel hele
maal waar wordt gemaakt. De
dansen zijn van een verbluffen
de vitaliteit en perfectie en
daarbij houden de dansers en
muzikanten nog genoeg ener
gie over om er een vrolijk feest
met veel humor van te maken.
'10.000 Volt' is een reis van
Scandinavië, via Finland, de
Baltische staten, Polen en Hon
garije naar de Balkan. Al die
landen hebben hun eigen tem
perament. De noordelijke dan
sen zijn licht, helder, vol vrolijk
ker we komen, hoe opzwepen-
der en macho-achtiger de dan
sen worden. In alle stijlen leeft
de groep zich schijnbaar moei
teloos in, zodat je geleidelijk de
atmosfeer ziet veraderen. Het
wemelt van de mooie, virtuoze
soms grappige details, niet al
leen in de dans, maar ook in de
muziek en de kostuums. Het
toneel gloeit als steeds rijen met
hun flitsend snelle passen naar
voren komen. Een Noorse dan
ser imponeert een meisje door
met een enorme sprong een
hoed van een stok te schoppen.
In de Sobatsko lijken de jurken
mee te dansen. De klarinettiste
haalt steeds een stuk van haar
instrument af, maar speelt tot
op het laatste stompje hartver
scheurend door. Uit alle landen
worden liederen gezongen, een
fris jodelnummer uit Dalmatië
met net zoveel verve als een
Fins lied, dat de intensiteit van jjfl
muggengezoem krijgt. Een dan-J
seres komt met een mozaïek
van woorden uit vele talen. Het
zit vol struikelblokken, zoals
'schattige scheepjes uit Scheve-
ningen'. Bij het Internationaal
Danstheater kunnen ze zelfs
