Govert de Roos laat de sterren janken
Oudere jongere blijft de popmuziek trouw
De tulp als inspiratiebron
R5
2%
'Mijn eerste eigen project'
Ali B, Within Temptation
en Beatnach op Parkpop
Omburgeren
met Raymann
is leuk
De zere benen van de sneue mens
woensdag i8 mei 2005
heiHove.
O/Bas Beentjes
rtb
Awards
Van Hove
c - Toneelregisseur Ivo
ee e heeft maandag in
'j* k met zijn productie
jda Gabler' bij de New
itre Workshop vier
irds gewonnen. De
4roor de beste kleinscha-
sve tervoorstelling gingen
'en ïHove zelf voor zijn re-
8tf Jan Versweyveld voor
ir en naar Elisabeth
in Jason Butler Hamer
jeste vrouwelijke en
auv jke hoofdrol. Van Hove,
jisseur van Toneel -
nsterdam, was in New
iwezig bij de uitreiking
IBIE Awards, die wor-
-d° ihouwd als de meest
iuze prijzen in het 'off-
en iv" circuit.
pica op
e Werfpop
vet Gothicband Epica
1 m indag 10 juli op tijdens
beli editie van Werfpop in
Lige e Hout. Het nieuwe al-
r N inseign to Oblivion' is
;n een succes in Neder-
ar inmiddels wereld-
ewi jebracht. Op het pro-
iekf van Werfpop staan
itty Contana (winnaar
ijs van Zuid Holland),
(ast alle, Seymour Bits en
bezoekers
lunstRAI
den haag/gpd - Steeds meer
35-plussers en zelfs 50-plussers
gaan naar popconcerten. Fans
van popmuziek blijven de ido
len uit hun jeugd trouw, ook al
naderen die de pensioenge
rechtigde leeftijd. Inmiddels telt
de categorie 35-49 jaar meer
bezoekers aan concerten dan
de categorie 'tieners'. Dit blijkt
uit het rapport 'Cultuur min
naars mijders' van het Sociaal
Cultureel Planbureau (SCP), dat
gisteren aan staatssecretaris
Van der Laan (cultuur) is aan
geboden.
Het SCP vergeleek trends in de
belangstelling voor kunsten en
cultureel erfgoed tussen 1983
'Van den Ende geeft musical volwaardige plaats op uitagenda'
en 2003. Zo blijkt onder meer
dat bioscopen, monumenten
en musea de meest geliefde
culturele instellingen zijn. Mu
sea trekken daarnaast ook nog
miljoenen buitenlandse bezoe
kers, in 2001 ruim 4,5 miljoen.
Het deel van de bevolking dat
jaarlijks minstens één muziek
evenement bezoekt, steeg van
18 procent in 1983 tot 31 pro
cent in 2003. Met name de mu
sicals zijn populair geworden -
een op de zes Nederlanders be
zocht in 2003 minstens één
musical. Het SCP noemt Joop
van den Ende als de man die
'min of meer uit het niets' dit
genre 'een volwaardige plaats
op de uitagenda heeft gegeven'.
Het enthousiasme voor cabaret
steeg het hardst tussen 1995 en
1999, daarna bleef het stabiel.
Het feit dat enkele cabaretiers
van allochtone afkomst zijn,
betekent overigens niet dat on
der Turken en Marokkanen de
belangstelling voor dit genre
groeit. Deze groepen zijn eigen
lijk alleen onder bioscoopbe
zoekers goed vertegenwoor
digd. Surinamers en Antillianen
zijn wél in groten getale te vin
den bij dansvoorstellingen en
cabaret.
De cultuurdeelname van al
lochtonen is nog steeds aan
zienlijk lager dan die van de
Nederlandse bevolking als ge
heel, al was er de afgelopen ja
ren wel sprake van een stijging.
Het beleid van de toenmalige
staatssecretaris Van der Ploeg
van Cultuur, die eind jaren ne
gentig onder het motto 'cultu
rele diversiteit' meer allochto
nen wilde bereiken, heeft ken
nelijk vruchten afgeworpen: zo
bezocht 17 procent van de Tur
ken en Marokkanen in 1999 een
museum, vier jaar later was dat
gestegen naar 23 procent.
Het SCP trekt ook enkele weinig
verrassende conclusies: hoger
opgeleiden zijn oververtegen
woordigd op vrijwel alle terrei
nen: het sterkst geldt dat bij
ballet, klassieke concerten, lite
rair lezen en het bezoeken van
archieven. En ouderen hebben
De KunstRAI
jaar meer bezoekers
lUj(( n en een hogere omzet
iTlrTi dan vorig jaar. De
hg. itie van de beurs trok
ong ezoekers, tegen 16.113
eve r. De 115 deelnemers
taai en een gemiddelde om-
k00 5.500 euro, tegen
liro in 2004. 43 Procent
ezoekers gaf aan elk
ten; een kwart kwam
irst. De bezoekers ga-
even aan het jaarlijkse
lement.
an Marion
1 verfilmd
I Het boek 'Ver van Fa-
li schrijfster Marion
Jordt verfilmd. De
jr bewerkt haar gelijk
hoek zelf tot scenario
lok de regie over de
Ten. 'Ver van Familie'
■Indische migranten
ji andere omgeving een
[staan moeten opbou-
ir zich niet los kunnen
n hun verleden.
door Nico Postma
Amsterdam - Entertainmentfo-
tograaf Govert de Roos (51) foto
grafeert bekende mensen voor
filmaffiches, theaterposters, cd-
hoesjes, covers van tijdschriften
en hij fotografeerde achttien
jaar voor Playboy. Mooimakerij
noemt de topfotograaf zijn vak
gekscherend.
Voor zijn project 'Schreeuwen'
portretteerde hij sterren die be
reid waren nu eens zonder ma-
ke-up en smile in de lens te kij
ken, maar juist woedend, of in
tranen. Op de kaptafel in zijn
fotostudio, in het hartje van de
Jordaan, liggen vellen met daar
op aangrijpende foto's van
ruim zestig bekende Nederlan
ders, die huilen, schreeuwen of
intens verdrietig zijn.
De Roos begon zeven jaar gele
den met zijn project ,,Ik had
ook behoefte aan dit soort beel
den, dus maakte ik die voor
mezelf. Je ziet hysterie, boos
heid en verdriet. Huilen is iets
intiems, dat laten mensen nooit
zien. Bij het zien van een film in
de bioscoop verbergen mensen
hun tranen. Raar eigenlijk, want
huilen is net zo'n mooie emotie
als lachen. Heerlijk om je een
keer helemaal te laten gaan."
Govert de Roos beseft dat het
contrast van zijn werkzaamhe
den groot is. „De ene dag dra
gen de sterren voor mijn lens
nog Gucci en de make-up van
Leco van Zadelhoff en een dag
later staan ze naturel voor mijn
lens de longen uit hun lijf te
schreeuwen."
Katja Schuurman was destijds
de eerste die bereid was
schreeuwend te poseren. Naast
Katja's foto huilt Angela Schijf.
„De stap van schreeuwen naar
huilen heeft me een paar jaar
gekost. Dat kon ik aanvankelijk
niet. Kijk, iedere fotograaf kan
mensen vragen om even voor
het vogeltje te lachen. Lachen
kan iedereen, net zoals
schreeuwen. Dat noem ik regi
streren. Dat is iets heel anders
dan fotograferen, waarvoor ik
vrouwen bijvoorbeeld vraag he
vig gepassioneerd in de lens te
kijken. Dat lukt niet zomaar.
Huilen is nog moeilijker."
Govert de Roos pakt het blad
Pulse, met Irene Moors op de
cover er even bij om het duide
lijk te maken. „Een tijdschrift
koop je door de uitdrukking
van iemand op de cover. Irene
kijkt hier mooi, happy en eer
lijk. Dat komt door de ingredi
ënten die we in de foto hebben
gestopt. Voor het fotograferen
van een huilende Angela Schijf
komt wel even iets anders kij
ken. Daarvoor moet ik in ie
mands ziel kijken. Ze moeten
me volledig vertrouwen en seri
eus nemen."
Aanvankelijk was de serie foto's
in te delen in mannen die
schreeuwen en vrouwen die
huilen. Totdat Huub Stapel die
trend wilde doorbreken en ook
huilend op de foto wilde. Ook
Jette van der Mey was tegen
draads en wilde woedend op de
foto. „Jette werd zo kwaad dat
ik er bijna bang van werd", zegt
de fotograaf.
Zijn oog valt op de foto van een
schreeuwende André Hazes.
.André wilde nog eens langsko
men om te huilen. Het is er
nooit meer van gekomen. Hij
huilde hier wel vaker, als hij
persoonlijke problemen had.
Maar dan drukte ik natuurlijk
nooit af. Voor dit project kwa
men de artiesten hier langs op
afspraak, ze wisten die dag wat
van hen verwacht werd."
Rijk de Gooyer wilde aanvanke
lijk niet. „Ik wilde hem graag,
want hij heeft een mooie kop
en ik heb hem altijd bewon
derd. Toen ik Rijk eenmaal in
de studio had voor een foto in
het AD, wist ik hem te overtui
gen mee te doen. Je ziet de
woede in zijn ogen." Theo van
Gogh forceerde zijn stem en
heeft volgens De Roos twee da
gen niet kunnen praten na de
fotosessie. „Maar niemand
schreeuwde zo hard als André
Hazes."
De Roos besloot de foto's te
bundelen in een boek. Daar
naast benaderde hij het FotoF-
Angela Schijf, Bart Chabot, Manouk van der Meulen en Robert Long deden mee aan het project 'Schreeuwen' van fotograaf Govert de Roos.
Foto: GPD/Govert de Roos
estival Naarden, dat eerder zijn
foto's tentoonstelde. „Maar dat
was altijd opdrachtwerk uit bla
den. Dit is mijn eerste eigen
project."
De expositie 'Schreeuwen' van
Govert de Roos is te zien in
Het Arsenaal in Naarden-Ves
ting gedurende het FotoFesti-
val Naarden, tot 12 juni. Het
boek 'Schreeuwen' kost 99 eu
ro (Uitgeverij FC Klap).
nen de regio bestaat grote belangstelling voor professio-
amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt stad-
st (bi (genoten die musiceren, zingen, dansen, toneelspelen, fo-
jglj* ren of op andere wijze actief zijn. Vandaag: de schilderes
eidtf e Glas uit Lisse.
Den Haag en wordt dit jaar
voor de 25ste keer gehouden.
Speciaal onderdeel van Park
pop 2005 is de Haagse
Beatnach. Mariska Veres (Shoc
king Blue), Frans Krassenburg
(Golden Earrings), Nicko Chris
tiansen en John LaGrand (Livin
Blues), Hans van de Toom en
Fred de Wilde (Hu and the Hill
tops), Theo van Es (The Shoes),
Rob Bolland (Bolland Bol
land), Jody Pijper (Cashmere),
Polle Eduard (Tee Set), Johnny
Lion (Jumping Jewels) en Andy
Tielman (Tielman Brothers)
zullen te zien zijn.
den haag/gpd - Rapper Ali B,
een keur aan Haagse muziekve-
teranen onder de naam
Beatnach, de Belgische band
Zita Swoon, de Noorse zanger
Thomas Dybdahl en de bands
Within Temptation en Relax
completeren het programma
van Parkpop 2005.
Daarmee is het programma
compleet. Eerder waren al de
namen bekend van Killing Joke,
Gabriël Rios, Fish, Tokyo Ska
Paradise Orchestra, De Dijk en
Elvis Costello. Het gratis toe
gankelijke Parkpop is op zon
dag 26 juni in het Zuiderpark in
volgens het rapport meer dan
jongeren belangstelling voor
klassieke muziek, kunstpro
gramma's op tv en literair le
zen. De meer traditionele gen
res als klassieke muziek en ope
ra blijven tamelijk stabiel in
hun aantrekkingskracht, maar
de bezoekersgroep vergrijst
sterk. De piek ligt hier tussen de
50 en 64 jaar, direct gevolgd
door de leeftijdsgroep 65-79 en
zelfs een grote groep 80-plus-
sers. De belangstelling voor het
boek is intussen stevig gedaald.
Nam in 1980 nog 48 procent
van de bevolking eens per week
een boek ter hand, in 2000 was
dit gedaald tot 31 procent.
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'In Holland staat mijn huis'
van en door Jörgen Raymann. Gezien:
17/5, schouwburg Leiden.
Hij spreekt van 'omburgeren',
niet van meer van 'inburgeren'.
Het aantal allochtonen is bin
nen afzienbare tijd zo groot ge
worden, dat inburgeren niet
meer volstaat. Jörgen Raymann
lijkt daarmee op één groot we
derzijds aanpassingsproject te
doelen. In principe blijft zijn
boodschap immers positief, ja
zelfs beminnelijk van aard, ook
al maakt hij menigmaal een
foute opmerking. Dat doet hij
met zichtbaar plezier, want hij
kan en mag het zeggen - hij
heeft namelijk zelf een kleurtje.
Dat klinkt alsof Raymann de
veilige positie van troetelalloch
toon kan claimen. Maar nee, zo
braaf is hij niet. Hij weet zijn
multi-culti-thema zo met hu
mor aan te pakken, dat hij niet
zonder meer in een hokje te
stoppen valt. En zeker in dit
programma is hij wat dat be
treft uitstekend op dreef.
Raymann geeft een omburge-
ringscursus, waarin hij onder
meer de Surinaamse uitspraak
van de 'w' nadrukkelijk bepleit.
De blanke 'w' klinkt vaak als
een 'v', en dat vindt hij raar - je
zegt toch ook niet 'laag hangen
de be-v-olking'?! Het zijn mis
schien geen grandioze grappen
die Raymann debiteert, maar
hij weet daarmee wel een prima
sfeer te creëren.
Bijna verwarrend wordt het, als
Raymann met iemand uit de
zaal een sketch gaat spelen. Het
gaat om het quizje 'Bellen met
Achmed', waarbij anderhalf
schaap valt te winnen. Dat be
tekent dus dat een Surinaams-
Nederlandse Raymann een
Turk parodieert in een amuse-
mentsvorm die zo rechtstreeks
uit onze Nederlandse revuetra
ditie afkomstig zou kunnen
zijn.
Soms spreekt hij over algemene
trends. Zo dreigt naar zijn me
ning het zeurderige Nederland
te veel een 'middelvingermaat
schappij' te worden, waar me
nigeen bij het minste of gering
ste het bewuste gebaar maakt.
Meestal echter confronteert hij
eigenaardigheden van de Suri
naamse en de Nederlandse
volksaard met elkaar. Door ty
petjes ten tonele te voeren, in
liedjes en in zijn talrijke onder
onsjes met het publiek. Zonder
venijn, maar met veel goed
moedige spot en een guitige
blik. Nederlanders kunnen bij
voorbeeld niet dansen, Surina
mers wel. Dat vindt Raymann
gek. Dansen is ritme, en ritme
is tellen. En dat kunnen Neder
landers toch wel, zegt hij sug
gestief. Volgens Raymann is de
verklaring hiervoor simpel: de
Surinamer luistert bij het dan
sen naar de bas, de Nederlan
der probeert alle instrumenten
in zijn bewegingspatroon te
verwerken. Zulke beschouwin
gen maken 'omburgeren' met
Raymann leuk.
theater recensie
Dick van Teylingen
Voorstelling: Zere benen van George van
Houts en Tom de Ket. Regie-. Pieter
Bouwman en Leopold Witte. Gezien: 11/5,
Utrecht Te zien: 19/5. Leidse
Schouwburg.
Het uitgangspunt van Van
Houts en De Ket is pittig. Ont
regelen willen ze, in plaats van
behagen. Weg met het 'Spijker-
manpubliek', dat al lacht om de
simpelste imitatie. Vorig jaar
was 'Dolle pret' een aanklacht
tegen verpretparking en enter
tainment. 'Verrassend en intel
ligent' schreef de pers, en 'diep
gaand dijenkletsen'. Andersom
kreeg Van Houts het ook voor
zijn kiezen toen hij met Pieter
Bouwman het cultuurprogram
ma RAM presenteerde. Kunst
paus Michaël Zeeman noemde
ze de Cliniclowns van de VPRO.
En ze spelen lekker toch de Ka
nis Gunnink-reclamespotjes,
als pensioenvoorziening.
Hoe pakken ze de wereld aan in
hun nieuwe productie, 'Zere
benen'? Eerst de situatie. Het is
een besloten avond, mopperen
de cabaretiers achter de scher
men op het podium. Ze moeten
optreden voor de Vereniging
van Gelijkgestemden, zeg maar
de sneue mens in de samenle
ving: zonder lef, schuchter, hu
morloos, en altijd maar klagen.
Als de voorzitter hen in al z'n
onhandigheid aankondigt, den
dert Van Houts er als leipe
clown ongenadig doorheen.
Geen medelijden met de losers!
Die krijgen harde grappen te
verstouwen: een vader-zoonge-
sprek over seks, een oorlogs
pretpark met goede en foute
routes, de pelikanen uit Noord-
Afrika die de oorspronkelijke
avifauna van Nederland ver
dringen.
In feite zetten Van Houts en De
Ket de cabaretlij n van 'mensch
durf te leven' voort, die loopt
van Dirk Witte naar Youp van 't
Hek. Niet zeuren, besef hoe
goed je het hebt, makeer iets
moois van. Wel gaan^K ge-
laagder en minder obligaat te
werk dan Youp: waar hij altijd
aan de goede kant staat bij het
burgermannetje te kakken zet
ten, neemt het duo ook zichzelf
op de hak. Ze gaan incorrect
om met de zielige tiepjes in de
zaal en streven niet naar keurig
afgeronde sketchjes.
Absurder en interessanter dan
veel cabaret. Maar meer zelfkri
tiek kan geen kwaad. Ik vond
het verrassend om te zien hoe
goed ze zijn op gitaar en drums,
maar ook hoe zwak de tekst is
van de nummers die ze spelen.
Ook het optreden van Willem
van Oranje had beter gekund,
net zoals het slot van de voor
stelling. Daar staan goeie, spot
tende scènes tegenover en ster
ke absurde humor. Vooral Van
Houts blijft een prima acteur.
meteen al werk wil zien
oline Glas kan terecht
erenommeerde galerie
be20l| sloot in Amsterdam,
jntvï nog zeventig andere
en van Beatrix hangt
r kleurige interpretatie
uitsh koningin die 25 jaar in
vo« tenvak zit en met deze
ftdej ïstelling wordt geëerd,
jnne z'c^ °°k vereerd voelt is
num, Iers, want galeriehoud-
olien Herweijer kwam
nzalige idee om de ver-
lkreci I aardige expositie te la-
uii 'nen door Edwin de Roy
en ^dewijn. Die is, na de
veriJ' nte scheiding van prin-
Tjarita, zoals bekend
iger een vriend van de
'tellenden hoeven niet
tiar Amsterdam om het
n Caroline Glas te be
en maar kunnen ook
dagjbij terecht, in Hillegom.
?n g«i rie jaar heeft de Lissesse
sela* lares daar in de Meer
den" en e'8en galerie, Catha-
rina genaamd. Vanzelfspre
kend hangen daar ook haar
doeken. „Catharina bestaat al
meer dan twintig jaar. Iedereen
in de Bollenstreek kent de gale
rie onder die naam. We heb
ben na ampel beraad besloten
die dan ook maar niet te veran
deren."
Ze had haar galerie, gehuisvest
in een voormalige kolenopslag,
natuurlijk ook Derox kunnen
noemen. Want zo heet haar
lijstenmakerij. En het is tevens
de naam waarachter ze zich als
schilderes ook wel verschuilt.
„Lijstenmaker is mijn beroep.
Nee, er zijn inderdaad niet veel
vrouwen in Nederland die dat
doen. Als lijstenmaker ben je
zijdelings betrokken bij kunst.
Van jongsaf zat ik te tekenen,
te kleuren. En door dat inlijs
ten van andermans werk, kreeg
ik meer en meer het gevoel dat
ik dat zelf ook maar eens moest
proberen. Creativiteit bleek er
inderdaad in te zitten. Mijn
eerste twee doeken waren bin-
Caroline Glas tussen haar tulpen: „Ik ben gek op kleur." Foto: Dick Hogewoning
nen een mum van tijd ver
kocht."
Het verwerven van de galerie,
die te combineren met de lijs
tenmakerij en het besluit om
drie dagen per week te gaan
schilderen, nam ze tegelijker
tijd - nu zo'n drie jaar terug.
Van die stap heeft Caroline
Glas (39) nog geen seconde
spijt, al is het met opgroeiende
kinderen erbij een druk be
staan. Inspiratie opdoen voor
haar werk kost in elk geval
geen moeite, dat scheelt. Tul
pen zijn haar passie en zeker in
deze tijd van het jaar zijn er
velden vol van te vinden tussen
Lisse en Hillegom. „Ik ben gek
op kleur. Daar kun je je met
tulpen helemaal op botvieren.
Ik maak ze echt in alle kleu
ren."
Haar doeken blijken zeer in
trek. „Ik verkoop goed, heb
niet te klagen. Ik heb al ver
schillende exposities buiten de
deur gehad. Ben ook begonnen
aan een serie vrouwen. Op
smaller formaat dan de tulpen.
Doet qua sfeer een beetje
Spaans aan. Het is herkenbare
kunst. Ik ga daar niet gewichtig
over doen. Het geldt trouwens
voor het meeste werk dat hier
in de galerie hangt. Het is de
coratief en het is absoluut be
taalbaar. Boven de 2000 euro
vind je hier niks. O ja, die ene
vaas van die Roemeen Loan
Nemoi. Maar hij hoort dan ook
bij de top-drie van glasblazers
in de wereld."
Glas zegt niet eens een oplei
ding te hebben gehad. Daar
lijdt ze overigens geenszins on
der. „Nee, absoluut niet. Ik ben
autodidact, maar dat zijn er ge
noeg in de kunst. Zolang als ik
progressie zie, ga ik door. Je
moet je ontwikkelen. Ik maak
nu ook wel eens doeken in op
dracht. Portretten van Elvis,
van Bono. In de streek, in de
natuur vind ik nog genoeg in
spiratie. Ik ben altijd in voor
uitspattingen. Je kunt ook
voordeel trekken uit het feit dat
je wat later bent begonnen. Je
bent niet zo snel klaar.
Ad van Kaam
