A
4
Ontkenning
VS overtuigt
moslims niet
BUITENLAND
'Beledigen' koran ligt meer dan gevoelig in Arabische wereld
Oostenrijk viert bevrijding met patriottisch accent
Ontheiligen koran inzet protesten
Leeg in de rij
Bouterse zelfverzekerd
Bill Gates schenkt VN kwart miljard voor ziektebestrijding ?I!L!;es^taaLle!1d,ezm?,
Oproep Rice smoort in
Irak in golf van geweld
s 'non' in
leerderheid
Uit recente opiniepei-
llijkt dat in Frankrijk de
Inmers de overhand
fin de aanloop naar het
[dum over de Europese
fet op 29 mei. Uit peilin-
f de instituten Ipsos en
lek gisteren dat 51 pro-
i de ondervraagden
I iu stemmen en 49 pro-
d'. Zaterdag voorspel-
lerzoekers van het insti-
p dat de nee-stemmers
1 rocent zouden uitko-
rvvijl peilingen uit de
daarvoor een kleine
irheid voor 'ja' aanga-
t aantal ja-stemmers is
g» »1 bij de linkse als de
kiezers gedaald.
,1 [hen massaal
grondwet EU
Kiezers in Tsjechië zou-
ssaal voor de Europese
et stemmen als zij de
1aden krijgen. Dat blijkt
enquête waarvan de uit
teren is bekendgemaakt.
5 n ondervraagde kiezers
rocent voor te zijn en
llel 26 procent zou tegen-
os ;n. Het parlement heeft
n besluit genomen over
2 ivan goed- of afkeuring
ndwet. Van de onder-
n zei 62 procent de
fte geven aan een refe-
terwijl 22 procent
jmihet parlement moet
Ej inof het'ja'of'nee'
■wen Koeweit
en kiesrecht
r-stad - De vrouwen van
krijgen in 2007 actief
ief Idesrecht. Dat is de
;tvan de stemming in
ement ten gunste van
iwe kieswet. Een eerder
om de vrouwen kies-
igeven, haalde het in
et wegens ernstig verzet
servatieve vertegen-
;ers van stammen en
loudende moslims in
ement van het oliestaat-
igens staat als sinds
de grondwet dat man
wouwen gelijke rechten
Maar in datzelfde jaar
n kieswet van kracht
vrouwen werden uitge-
an kiesrecht.
odox klooster
lië heropend
- Meer dan 5000 men-
ben zondag bij Mostar
lening bijgewoond van
ngrijkste Servisch-or-
klooster van Bosnië,
imislic-klooster was in
)ouwd en werd in 1992,
legin van de oorlog in
vernield door Kroati-
remisten. Patriarch Pale
iervisch-Orthodoxe
pzijn toehoorders op te
aan vrede.
r Vietnamees
vogelgriep
Voor het eerst in een
is in Vietnam weer vo-
bij een mens vastge-
et gaat om een 52-jarige
besmet raakte door het
ikip. Dat hebben de
iten maandag meege-
let gebied rond het huis
nan is gereinigd. Viet-
latste geval van H5N1
[in april.
tiener zet
op broer
•Een 15-jarige jongen
anse stad Orleans zit
dat hij wordt verdacht
er met een kettingzaag
en aangevallen. De
iu er slecht aan toe zijn.
jaar oudere broer werd
[gevonden. Zijn gezicht
ninkt, hij miste een oog
ran zijn armen was
tamputeerd. Hulpverle-
ereerden hem ter plek-
s leidt naar
jeem-rechts
(- Een virus leidt Austra-
Jpmputergebruikers naar
pites met extreem-
(Duitse propaganda.
Zwitserland ondervin -
aputergebruikers er
4 'an. Volgens computer
ier Symantec gaat het
variatie op de Sober-
ie in 2003 opdook.
dinsdag 17 mei 2005
Van onze correspondent
Harald Doornbos
Beiroet - Een koran aanraken doet Fatima
Daher, een 43-jarige Libanese huisvrouw uit
de hoofdstad Beiroet, pas wanneer ze haar
handen heeft gewassen. „Het is het woord
van God, dat vereist eerbied en respect," zegt
ze. Daher, moeder van zes kinderen, gruwelt
dan ook van de berichten over Amerikaanse
bewakers die in de Guantanamo-gevangenis
een koran door de WC zouden hebben ge
spoeld om moslim verdachtenonder druk te
zetten tijdens verhoren. „Ik snap dat mensen
de straat opgaan om hiertegen te demonstre
ren," meent ze, "Dit is pure godslastering, de
hele islamitische wereld zou in opstand moe
ten komen."
En dat is wat er gebeurt in een gedeelte van
de moslimwereld, waai' honderden miljoenen
mensen denken als Fatima Daher. Geweldda
dige protesten, met name in Afghanistan, te
gen het 'respectloos behandelen' van de ko
ran hebben al vijftien doden opgeleverd. Van
Indonesië tot Egypte gaan commentatoren te
keer tegenwat zij noemen 'een tweede Abu
Graib', hierbij doelend op de mishandeling
van Iraakse gevangenen door Amerikaanse
soldaten in een gevangenis net buiten Bag
dad.
In meerdere islamitische landen staat de
doodstraf op het respectloos behandelen van
de koran. In Afghanistan, Pakistan, Iran en
Saoedie-Arabië word je of opgehangen of
onthoofd wanneer er is bewezen dat je een
koran zonder respect hebt behandeld. In libe
rale moslim landen als Bosnië, Albanië, Tur
kije en in de moslimrepublieken van de voor
malige Sovjet-Unie in Centraal-Azië geldt dit
niet. Hier wordt de koran min of meer behan
deld zoals de gemiddelde Europeaan omgaat
met een bijbel.
De koran ligt zo gevoelig bij veel 'Derde-We
reld moslims' omdat zij geloven dat dit het
letterlijke woord van god is, opgetekend door
de profeet Mohammed. Dit in tegenstelling
tot bijvoorbeeld de bijbel of de hindoeïstische
Veda's die gevuld zijn met door priesters of
profeten geschreven verhalen over god. En
waar de bijbel bijvoorbeeld iedere paar de
cennia wordt herschreven in een eigentijdse
taal, is de koran tot op iedere punt en komma
identiek gebleven aan die van Mohammed.
Algemeen geldende regels zijn dat een koran
op een speciale plek in het huis moet liggen.
Als een koran in een boekenkast staat, mag
dat alleen op de bovenste plank. Een koran
dient altijd zorgvuldig te worden opgepakt en
weggezet. De meer fundamentalistische mos
lims zijn van mening dat het verboden is voor
niet-moslims om een koran aan te raken. De
koran is zo heilig dat in sommige, zeer con
servatieve gedeelten van Pakistan, vrouwen
worden uitgehuwelijkt aan de koran, wat be
tekent dat ze de rest van hun leven naast een
boek in een kamer moeten zitten. Het Ameri
kaanse blad Newsweek, dat het verhaal over
het doortrekken van de koran publiceerde,
heeft inmiddels laten weten dat het incident
wellicht niet waar is. Maar de meeste mos
lims hier hebben daar geen boodschap aan.
„De Amerikanen zijn tot alles in staat," meent
Fatima Daher, de huisvrouw uit Beiroet.„Het
is een schande dat een kafir [een ongelovige]
onze Koran durft aan te raken. Laat staan dat
ze ons heilige bpek in een toilet gooien."
if over nieuw
eenapparaat
fCTON - de Amerikaanse
Khtenorganisatie heeft
Mangetekend tegen
pet een nieuw röntgen-
jit op enkele Amerikaan-
Havens. Het geavan-
Jpparaat kan een beeld
n een reiziger zonder
1. Het biedt de moge-
[te zien of iemand een
jt in zijn onder-
Jet apparaat zou al wor-
ruikt op twaalf luchtha-
Jt het scannen van per-
Ie worden verdacht van
lokkei.
kabul/anp - Moslims in Afgha
nistan en Pakistan toonden zich
gisteren sceptisch over het te
rugkrabbelen van het Ameri
kaanse weekblad Newsweek
naar aanleiding van het verhaal
over de ontwijding van de koran
op de Amerikaanse marinebasis
Guantanamo Bay.
Een week nadat in Afghanistan
en enkele andere moslimlan
den bloedige protesten waren
ontstaan over het bericht dat
Amerikaanse ondervragers op
de basis de koran op de toilet
ten hadden gelegd of hadden
doorgespoeld, meldde het blad
zondag in zijn jongste editie dat
het verhaal mogelijk niet klopt.
Newsweek meldde dat het Pen
tagon zeer verontwaardigd had
gereageerd op het artikel. Vol
gens het ministerie van Defen
sie klopt er niets van. Ook het
Witte Huis was woedend.
Hoofdredacteur Mark Whitaker
van Newsweek bood zijn ver
ontschuldigingen aan. De bron
van het tijdschrift zei volgens
hem bij navraag niet meer ze
ker te zijn van zijn verklaring.
Islamitische geleerden in Af
ghanistan vragen zich af wat de
waarde van de verontschuldi
gingen is. „Wij laten ons hier
door niet voor de gek houden.
Dit is een besluit van Amerika
om zijn gezicht te redden.zei
de extremistischemullah Sadul-
lah Abu Aman maandag in de
Noord-Afghaanse provincie
Badakhshan. De Afghaanse
president Karzai zei maandag
dat hij zeer ongelukkig is met
de manier waarop Newsweek
met het verhaal over de koran is
omgegaan. Hij zei het ten sterk
ste af te keuren dat het blad een
verhaal heeft gepubliceerd zon
der diepgaand te controleren of
het juist was", zei hij in een ver
klaring. .Zaterdag had Karzai de
anti-Amerikaanse protesten
naar aanleiding van het stuk in
Newsweek scherp veroordeeld.
Door de rellen vielen zeker zes
tien doden. Volgens de presi
dent waren de betogers 'tegen
versterking van het vredespro
ces" in Afghanistan. Minister
van Buitenlandse Zaken Abdul
lah Abdullah zei maandag in
Londen dat extremisten de aan
zet hebben gegeven tot de pro
testen.
travemünde - Denkend aan Duitsland/zie ik oneindige rijen badhokjes/ leeg op het strand van Travemiinde staan. Een enkele strandganger begaf zich het afgelopen pinkster-
weekeinde tussen de badhokjes in de Duitse badplaats. Net als aan de Nederlandse Noordzeekust was het aan de Duitse Oostzeekust koud en nat. Foto EPA/Kay Nietfeld
door onze correspondent
Bob Kroon
Geneve- Bill Gates, mogelijk nog steeds
de rijkste man ter wereld, verraste de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)
gisteren met een donatie van 250 mil
joen dollar voor een intensievere aanpak
van aids, tbc en malaria.
Op de openingsdag van de jaarlijkse We
reldgezondheids Assemblee, bijge
woond door ministers en gezondheids
specialisten uit 191 landen, zei de op
richter van Microsoft, dat zijn cadeautje
vooral de medische wetenschap moet
stimuleren 'geneesmiddelen en vaccins
te ontwikkelen voor arme landen, en
zich niet alleen te richten op lucratieve
markten in rijkere landen.'
De Bill Melinda Gates Stichting, die de
software-tycoon samen met zijn vrouw
runt; heeft 28 miljard dollar in kas voor
goede, merendeels medische doelen.
Gates gaf begin vorig jaar al 200 miljoen
dollar voor de bestrijding van aids, ma
laria en tuberculose en zijn totale finan
ciële steun aan de volksgezondheid in
ontwikkelingslanden beloopt nu 4.9 mil
jard dollar - aanmerkelijk meer dan het
hele jaarbudget van de WHO.
„Belinda en ik vonden dat de WHO een
historische kans moet krijgen om paal
en perk te stellen aan de volksziekten die
honderden miljoenen nog steeds be
dreigen," aldus Gates. „We willen daar
aan graag een steentje bijdragen. Er
gaapt een tragische kloof tussen de
volksgezondheid in westerse landen en
de rest van de wereld."
De gulhartige Amerikaan kreeg een ova
tie van de bijna duizend afgevaardigden
in de grote Assembleezaal van het Ge-
neefse Palais des Nations, waar de jaar
vergadering werd geopend. De Zuid-Ko-
reaanse WHO-directeur Lee Jong-wook
zei in zijn openingstoespraak dat de
WHO met zijn partners een alom ge
vreesde uitbraak van epidemieën na de
tsunamiramp had weten te voorkomen.
„Als we dezelfde respons kregen voor de
eeuwigdurende strijd tegen aids, malaria
en tbc waren we een heel eind verder,"
aldus Lee. „Onze aanpak van tuberculo
se heeft een succesmarge van 82 pro
cent, maar de diagnose van nieuwe uit
braken blijft nog steeds achter. Malaria
kost nog steeds een miljoen mensenle
vens per jaar, maar nieuwe medicamen
ten en vooral klamboes bewijzen hun ef
fectiviteit."
De grootste dreiging voor de volksge
zondheid noemde de WHO-baas een
mutatie van de vogelgriep in een we
reldomspannende influenza pandemie.
De WHO heeft een permanent crisiscen
trum ingericht om voorbereid te zijn op
deze 'niet onwaarschijnlijke' influenza-
uitbraak. „Laten we niet vergeten, dat de
Spaanse griep-pandemie van 1918 twin
tig miljoen mensenlevens heeft gelost.",
waarschuwde Lee. „Toen wist men nog
niet wat de wereld te wachten stond. Nu
zijn we paraat."
paramaribo/anp - De Suri-
ex-legerleider Dési
Bouterse is er zeker van dat zijn
politieke partij NDP zal zegevie
ren bij de komende parle
mentsverkiezingen op 25 mei.
En „als God het wil" kan hij
daarna aantreden als president
van het Zuid-Amerikaanse
land. „We beheersen de zaak",
aldus de voormalig couppleger
in een vraaggesprek dat giste
ren werd uitgezonden door
RTL-Z. De huidige parlementa
riër zei geen moment wakker te
liggen van zijn veroordeling in
Nederland in 1999 tot elf jaar
cel wegens drugshandel. Ook
de aangekondigde rechtszaak
in Suriname wegens de Decem
bermoorden van 1982 maken
Bouterseniet zenuwachtig'.
Het parlementslid, profileerde
zich in het interview als een
fruit- en notenkweker. Hij gaf
aan dat ondanks een interna
tionaal opsporingsbevel hij ge
regeld reist. De parlementsver
kiezingen zullen volgens Bou
terse niet gemakkelijk worden
voor de politieke blokken onder
aanvoering van de huidige pre
sident Venetiaan en die van ex-
president Wijdenbosch. Bou
terse wees op peilingen die zijn
NDP een goede kans op succes
geven. Coalitievorming met de
partij van ex-kompaan Wijden
bosch is volgens Bouterse even
wel uitgesloten.
Vijftig jaar geleden kwam eind aan na-oorlogse 'bezetting' door geallieerden
bagdad/anp-afp-dpa -De Ame
rikaanse minister van Buiten
landse Zaken Condoleezza Rice
wilde met haar verrassingsbe-
zoek in het pinksterweekeinde
aan Irak een boodschap van
hoop en vertrouwen versprei
den. Maar de treurige balans
van de trip was dat het geweld
in het Arabische land in alle he
vigheid doorgaat. Zondag en
gisteren vielen er zeker weer
vijftig doden. Onder de doden
waren ditmaal ook zeker zes
journalisten.
Rice was zondag de eerste hoge
Amerikaanse functionaris die
Irak bezocht sinds de nieuwe
Iraakse regering begin mei is
gevormd. De bewindsvrouw
bracht eerst een bezoek aan de
noordelijke stad Arbil in het
Koerdische deel van Irak en
reisde vervolgens naar Bagdad
voor gesprekken met premier
Ibrahim Jaafari en president
Jalal Talabani.
Rice sprak haar vertrouwen uit
in de nieuwe Iraakse regering,
maar toonde zich bezorgd over
het aanhoudende geweld in
Irak, dat volgens haar alleen
kan worden overwonnen door
een 'sterk politiek alternatief.
In een voormalig paleis van
Saddam Hussein probeerde Ri
ce ook enkele honderden Ame
rikaanse militairen moed in te
praten. „Deze oorlog kwam op
ons af, niet omgekeerd", zei ze
over de Amerikaanse invasie in
Irak in 2003.
In een gesprek met The New
York Times van gisteren gaf Ri
ce aan dat haar bezoek aan Irak
vooral ook een politieke bedoe
ling had. Washington wil voor
komen dat de soennitische
moslims in het land politiek
buitenspel raken in het door
sjiieten en Koerden gedomi
neerde nieuwe bestuur. Rice is
zeer bevreesd dat de overwe
gend door soennieten geleide
gewapende opstand in Irak uit
mondt in een nieuwe burger
oorlog. Dat zou een afgang zijn
voor haar baas president Bush,
die Irak juist heeft gepresen
teerd als een nieuw baken van
democratie in de regio.
De soennitische leider van de
terreurorganisatie al-Qaeda in
Irak, Abu Musab al-Zarqawi,
zou vorige week gewond zijn
geraakt en in een ziekenhuis in
Irak zijn behandeld. De Britse
Sunday Times citeerde een arts
die zei dat hij al-Zarqawi
woensdag heeft behandeld toen
deze hevig bloedend een zie
kenhuis werd binnengebracht
in Ramadi. De arts, die ano
niem wil blijven, wilde niet zeg
gen wat de verwondingen wa
ren.
Het bezoek van Rice volgde op
het einde van een grootschalig
offensief van Amerikaanse en
Iraakse troepen in westelijk Irak
tegen opstandelingen. Volgens
Amerikaanse opgave vonden
aan de grens met Syrië zeker
125 rebellen de dood.
door Monique Broeshart
wenen - „Ronduit schofterig",
vindt de 81-jarige Erich Berhel
de afwezigheid van de Ameri
kaanse minister Condoleezza
Rice. „We hebben nota bene
zoveel te danken aan de Ameri
kanen."
Berhel zit in de feesttent van
het Weense Belvedèrepark,
waar gisteren werd gevierd dat
vijftig jaar geleden een einde
kwam aan de na-oorlogse be
zetting van Oostenrijk door de
vier geallieerde mogenheden.
In Belvedère ondertekenden de
ministers van buitenlandse za
ken van Engeland, Frankrijk,
Rusland en de Verenigde Staten
op 15 mei 1955 het Staatsver
drag. Het was voor Oostenrijk
de onafhankelijkheidsverkla
ring die garandeerde dat het
land neutraal zou blijven en
niet zoals de oostelijke buurlan
den, deel van het Warschau-
pakt zou worden.
Berhel volgt vanaf negen uur 's
ochtends het podiumgesprek
over de 'Successtory Oosten
rijk', zoals de organisatoren het
evenement ongegeneerd noe
men. Onder andere een voor
malige winnaar van een Olym
pische medaille en een astro
naut komen aan het woord, in
het Weense Paleis Belvedère.
De Oostenrijkse regering nodig
de ook de vier huidige ministers
van buitenlandse Zaken uit om
net als hun voorgangers, op het
Inwoners van Wenen in het park van het paleis Belvedère bij de her
denking van 'bevrijding'. Foto: Monique Broeshart.s
balkon van het paleis de jube
lende mensenmassa te begroe
ten. De Russische minister Ser-
gej Lawrow en de Franse minis
ter Michel Barnier gaven aan de
uitnodiging gehoor. Tot grote
teleurstelling stuurden de Brit
ten 'slechts' hun EU-minister
Douglas Alexander en de Ame
rikanen de vrijwel onbekende
oud-senator Rudy Boschwitz.
In het park wacht een menigte
geduldig op het verschijnen van
het hoge bezoek op het be
faamde balkon waarvandaan
destijds de toenmalige Oosten
rijkse minister Leopold Figl
trots het Staatsverdrag aan het
volk toonde, „österreich ist
ff ei" had hij triomfantelijk ge
roepen. Het document is speci
aal voor deze gelegenheid uit
de Russische staatsarchieven
naar Wenen gebracht.
En net als toen, staat de Wener
Josef Maurer (75) weer vooraan
in de menigte. Hij ziet het weer
voor zich: „We stonden hier
uren gespannen te wachten,
alsmaar starend naar het bal
kon. We durfden er eigenlijk
niet in te geloven omdat we al
honderden keren het Russische
njet hadden gehoord. Maar nu
was het dan toch zover en het
voelde net als een vrijlating na
tien jaar gevangenschap." Mau-
erer is opnieuw zichtbaar aan
gedaan als de balkondeuren
opengaan en de ministers te
voorschijn komen.
Voor menig Oostenrijker kwam
de ware bevrijding pas in mei
1955. Tijdens de naoorlogse be
zetting heerste voedselschaars
te, de zwarte markt bloeide en
in de parken werden groenten
geteeld en konden melkkoeien
grazen. Mensen woonden in de
ruïnes van gebombardeerde
huizen. De toekomst was onge
wis aangezien Oostenrijk na de
Anschluss aan Hitler-Duitsland
in 1938 als natie was opgehe
ven. Na de bevrijding werd het
land verdeeld in vier zones: het
zuiden viel onder Britse, het
noorden onder Amerikaanse,
het westen onder Franse en het
oosten onder Sovjet-officieren.
Ook Wenen werd in zones inge
deeld, waarbij de vier gezag
voerders gezamenlijk in een
jeep door de straten patrouil
leerden. De regering mocht
geen wet of besluit goedkeuren
zonder hun toestemming. Tot
1955 waren twintigduizend
westerse en veertigduizend
Sovjet troepen in Oostenrijk ge
stationeerd.
Aan de ondertekening van het
Staatsverdrag ging tien jaar di
plomatie tijdens de Koude Oor
log vooraf. De Sovjet-Unie ging
pas akkoord toen Oostenrijk
had toegezegd geen deel van de
Navo te worden of zich bij een
ander bondgenootschap aan te
sluiten. De Sovjet-Unie had on
dertussen, eerder door de nazi's
onteigend eigendom in beslag
genomen. Vrijwel op alle trein
wagons, oliemaatschappijen en
staalfabrieken pronkte de rode
ster. Omdat Oostenrijk de Sov
jet-Unie hiervoor moest ver
goeden, betekende de onafhan
kelijkheid tevens een financiële
belasting.
De moeizame wederopbouw
van het land was, twÉtödrukt de
huidige minister van buiten
landse zaken Ursula Plassnik
tijdens haar toespraak, vooral
het werk van vrouwen wiens
echtgenoten waren omgeko
men of krijgsgevangen waren.
Om deze zogenaamde Trüm-
merfrauen - puinvrouwen - te
danken krijgen ze nu een een
malige uitkering van 300 euro.
„Een verkiezingsstunt", oor
deelt Berhel afkeurend. Hij is
niet de enige die de regering
verwijt de herdenking als pro
pagandamiddel te gebruiken.
Veel linkse kunstenaars en re
geringscritici gruwelen van de
overmaat aan patriottisme en
protesteren tegen de gebrekkige
schadevergoeding aan holo
caustslachtoffers. Zij vinden het
hoog tijd voor rehabilitatie van
Oostenrijker die uit de Duitse
Wehrmacht deserteerden.
