Rusland en EU gaan
nauw samenwerken
BUITENLAND
Bezoek Bush volksfeest in Georgië
Israëliërs proefkonijn tegen wil en dank
Nieuwe elite in snel
groeiend Vietnam
Europees zwemwater
moet schoner worden
Poetin wil Europa zonder scheidslijnen
Westen betaalt
nieuw omhulsel
van Tsjernobyl
Klappertanden in New York
Generaal Jaruzelski: inval
Tsjechoslowakije was fout
i Omar
|rt amnesty
IK - Talibanleider
ihammed Omar heeft
is aanbod voor am-
irpen en zijn man-
tgen de strijd tegen
fflEse en Afghaanse mi
nt te zetten. De voor-
Ie regeringscommis-
'aüban moeten over-
[strijd op te geven,
eerder voor het
dat ook Mullah
woensdag 11 mei 2005
jer de amnestierege-
[mar is een van de
ichte leden van het
Afghaanse regime.
betaalt vier
in meeroker
1 Italiaanse vrouw die
ip haar werk in een
leidskantoor bloot-
garettenrook van
's en longkanker
t postuum een scha-
ng van 400.000 euro
en rechtbank in Ro
le Italiaanse de ver-
isdag toe. De scha-
ng, die wordt uitge-
le nabestaanden van
js de grootste die ooit
iegekend in een
ipjtieeroken.
ournalisten
iland gezet
Ind gaat protest in-
ftfoskou na de uitzet-
e Letse joumalis-
jjat om twee verslag-
tv-zender LTV. On-
Ige papieren werd
s Riga, het filmen
ij gemaakt. Maandag
hun filmmateriaal
a Rusland verlaten,
land en de grote
Jusland botert het de
^steeds minder. De
laten eisen nog
Jses van Moskou
nunistische on-
Jg die volgde op het
He Tweede Wereld-
liresidenten van Est-
«uwen lieten in Mos-
lag dan ook verstek
jherdenking van het
le Tweede Wereld-
g jaar geleden.
njaar cel
annibaal
n Duitser die we-
alisme terecht-
Jteren veroordeeld
r cel en behande-
iychiatrische kli-
j'de tweede keer in
"j een kannibaal voor
Itond. De 41-jarige
Ijarige slachtoffer via
internet ontmoet,
ïad 'een slanke
iepen voor een
[iDe man is gedood
roevendraaier.
Istierf
udvuur'
itische onderzoe
eindelijk de doods-
de farao Toetan-
cennen. De jonge
ins hen overleden
ival van koudvuur
been had gebro-
:oekers stelden
inbreuk vóór de
legendarische fa
in Jrd en niet tijdens de
tie of bij de vondst
imie in 1922. Toe-
stierf toen hij 19
ijn llbs
fop
ter dan tweehon-
11 Ierland, vooral op
Jid, hebben al de
t«ten sluiten wegens
K»rig jaar geldende
I De gasten blijven
te geen sigaret mo-
n, zo klaagde een
van Ierse pubeige-
en. Sinds de invoe-
rookverbod eind
is de gemiddelde
se kroegen met 10
nt teruggelopen. In
ctor als geheel gin-
ar 7600 banen ver-
tks een relatief goe-
J e, aldus de organi-
jbeigenaren dringen
3- 'op aan om nu zo-
rs te mogen in-
11 cafés.
ictie tegen
os
)e politie in Italië,
<i uxemburg, Noor-
veden is gisteren in
en tegen leden van
motorclub Bandi-
n de operatie Fro-
lag in Italië, zo be-
Den Haag zetelen-
ipolitieorganisatie
fren. De internatio-
"ftie was het gevolg
lek dat in 2003 be
weiding van een se-
p tussen de Bandi-
ll's Angels in het
Izano. De voorzit-
peling Bolzano van
feels werd mede
jerzoek tot 22 jaar
[eld wegens de
n lid van de club.
TBiLisi/anp-gpd- Vele tiendui
zenden Georgiërs hebben de
Amerikaanse president George
Bush op de laatste dag van zijn
vijfdaagse Europese rondreis
getrakteerd op een daverende
ontvangst op het Plein van de
Vrede in het centrum van de
Georgische hoofstad Tbilisi.
Een enthousiast schreeuwende
menigte van naar schatting
150.000 mensen verdrong zich
gisteren voor het podium voor
het stadhuis waar Bush uitge
breid de loftrompet stak over
Georgië en zijn bevolking.
Alsof het popsterren waren, be
traden Bush en de Georgische
president Michael Saakasjvili
het podium. Een zee van rood,
wit en blauw strekte zich uit
voor de beide staatshoofden die
werden begroet met de leuzen:
„Mischa, Mischa, Mischa" en
„Bushi, Bushi, Bushi." Vele toe
schouwers hadden vele uren
opeengepakt staan wachten op
de komst van de Amerikaanse
president.
„Jullie verzamelden je hier be
wapend met niets anders dan
rozen en de kracht van jullie
overtuiging en jullie eisten vrij
heid op. Omdat jullie handel
den, is Georgië vandaag de dag
souverein, vrij en een baken
van vrijheid in deze regio en de
wereld", prees de Amerikaanse
president de Georgiërs en hun
vreedzame machtsgreep in no
vember 2003.
„Voordat er een paarse revolu
tie was in Irak, een oranje revo
lutie in Oekraïne, een cedar re
volutie in Libanon, was er de
rozen revolutie." Dankzij Geor
gië „rukt vrijheid op naar de
Zwarte Zee, naar de Kaspische
Zee en over de hele wereld",
hield de Amerikaan de dolen
thousiaste menigte voor. „Uw
moed is een inspiratie voor de
mocratische hervormers en
stuurt een boodschap aan de
wereld dat vrijheid de toekomst
van elke natie en elk volk op
aarde zal zijn."
Tegen een achtergrond van
grote Georgische en Ameri
kaanse vlaggen en een enorm
spandoek ter meerdere eer en
glorie van vrijheid en democra
tie verzekerde Bush Georgië
van zijn vooral morele steun.
Wel zijn de Verenigde Staten
bereid de voormalige sovjetre
publiek Georgië te helpen bij
het oplossen van conflicten met
separatisten.
Vooral in de bergachtige grens
streken met Rusland zijn gewa
pende strijders actief die de Ge
orgische staat niet erkennen.
Voorts heeft het centrale gezag
in Tbilisi het geregeld aan de
stok met bewoners van het
zuidwestelijke Adjarië (400.000
inwoners).
De binnenlandse onrust in Ge
orgië zorgt voor spanningen
De Amerikaanse president George Bush stak uitgebreid de loftrompet over Georgië en zijn bevolking.
Foto: Reuters
met het grote buurland Rusland
en werpt een schaduw over de
aanleg van een oliepijpleiding
die van het olierijke buurland
Azerbeidzjan door Georgië naar
de Turkije leidt. De belangrijk
ste haven van Georgië, Batumi,
is in de landstreek Adjarië.
Ondanks de lovende en warme
woorden van Bush was het niet
alleen maar positivisme dat de
boventoon voerde in Tbilisi.
Mensen uit landen in de regio
waar autoritaire regimes nog de
scepter zwaaien, beklaagden
zich tegen het Franse persbu
reau AFP dat ondanks de mooie
woorden van Bush over de ver
spreiding van democratie ze
daar nog bitter weinig van mer
ken. „Hij praat en praat maar
dat heeft geen effect op onze
leiders", aldus een man uit
Azerbeidzjan. Deze dissidente
geluiden werden echter over
stemd door de toegestroomde
menigte, de strakblauwe hemel
en de opgewektheid die zich
maandag al meester had ge
maakt van de Amerikaanse de
legatie. De speech van gisteren
in Tbilisi op het Plein van de
Vrede paste weliswaar naadloos
in het beleid van het Witte Huis
om bezoeken van Bush aan Eu
ropa doorgaans af te laten slui
ten in het voormalige oostblok
waar de president een grote po
pulariteit geniet, toch overtrof
de Georgische ontvangst de
stoutste verwachtingen.
Het moet de goede stemming
zijn geweest in Georgië die de
wat stijve president Bush ertoe
verleidde maandagavond het
decorum te laten varen en met
zijn vrouw Laura in te gaan op
een aanbod van Saakasjvili en
zijn Nederlandse echtgenote
Sandra Roelofs een hapje te
eten in een restaurant in Tbilisi.
moskou/gpd - Rusland zal actief
meewerken aan het opbouwen
van een nieuw verenigd Europa
zonder scheidslijnen. Dit heeft
de Russische president Poetin
gezegd na afloop van een top
ontmoeting tussen Rusland en
de EU. Beiden partijen bereikten
een omvangrijk samenwerkings
akkoord.
Het akkoord omvat afspraken
inzake veiligheid (nationaal en
internationaal), mensenrech
ten, handel en economische sa
menwerking. Op economisch
terrein wordt gestreefd naar de
vorming van gezamenlijke open
markt.
„De vorming van een groter,
verenigd Europa is een proces
waarin ons land actief wil deel
nemen", verklaarde Poetin.
„Wij hechten daarbij prioriteit
aan een strategisch verbond
tussen de EU en Rusland. Wij
willen een Europa zonder
scheidslijnen. „Deze top heeft
laten zien dat Rusland en de EU
in staat zijn wederzijds aan
vaardbare oplossingen te vin
den door de meest complexe
problemen als zij de politieke
wil daartoe hebben", aldus het
den haag/gpd - Het Westen
stelt 270 miljoen dollar extra ter
beschikking voor de afscher
ming van de kerncentrale Tsjer
nobyl in Oekraïne. Uit de cen
trale kwam op 26 april 1986 een
grote hoeveelheid radioactief
materiaal vrij die grote delen
van Europa besmette. Later
werd de betrokken reactor,
Chemobyl-4, in een betonnen
omhulling gepakt. Die is aan
vervanging toe.
Oekraïne zelf legt 22 miljoen
dollar extra op tafel. Het land
zal ook de verantwoordelijkheid
voor de bouw van de nieuwe
betonnen omhulling op zich
nemen. Overigens meent het
Westen dat de kerncentrale
Chernobyl zo onveilig is dat
ook de overige drie reactoren
dicht moeten. Oekraïne wijst
dat van de hand omdat dan de
energievoorziening niet meer
voldoende gewaarborgd zou
zijn.
hanoi/gpd - In de pas geopen
de Levi's winkel in winkelcen
trum Vincom City Towers staat
Dong Minh Ha achter de kassa.
Het is een van de vele sjieke
winkels in het winkelparadijs
waar producten als Adidas-
gympen of Givenchy-parfums
worden verkocht. „We hebben
veel klandizie. De levensstan
daard ligt hier hoger", vertelt de
Vietnamese verkoopster. In een
land waar het gemiddelde inko
men per hoofd van de bevol
king rond de 565 euro per jaar
ligt, zorgt de opbloeiende eco
nomie voor de opkomst van
een nieuwe elite.
Met zeven procent groei per
jaar is Vietnam een van de
snelst groeiende economieën
van Azië, zegt John Pincus, eco
noom bij het ontwikkelingsbu
reau van de Verenigde Naties in
Hanoi. Die snelle groei is vol
gens zakenlieden en experts het
gevolg van beleidsveranderin
gen tijdens de tien jaar durende
economische malaise die het
land na 1975 teisterde na de val
van het door de VS gesteunde
regering. Economen van de VN
en de Wereldbank vrezen dat
de rijkste Vietnamezen hun in
komen het snelst zien stijgen.
Maar men geeft toe dat de
meeste van de 83 miljoen bur
gers op de een of andere ma
nier van het economische suc
ces profiteren. „Het aantal
mensen dat beneden de armoe
degrens leeft, is sterk afgeno
men en de levensstandaard ligt
drie maal hoger dan twintig jaar
geleden", stelt een VN-rapport.
„Vietnam raakt steeds verder
geïntegreerd in de wereldeco
nomie".
Raymond Mallon, adviseur
voor de Wereldbank, weet zich
de schrijnende armoede van de
jaren tachtig nog levendig voor
de geest te halen. Een cruciale
verandering destijds was het
huishouden in plaats van de
commune als economische ba
sis te beschouwen. Families en
individuen werden gestimu
leerd eigen bedrijfjes op te rich
ten. Daardoor is er, volgens
Mallon nu veel minder armoe
de onder Vietnamezen. „De
veranderingen zijn haast on
voorstelbaar". Het bruto bin
nenlands product is met 50
miljard euro nog maar half zo
groot als dat van de Filipijnen,
maar er zijn verschillende be
drijfstakken die nog jarenlang
zullen groeien. Naast arbeidsin
tensieve industrieën als kleding
en schoeisel, begeeft het land
zich nu ook op de electronica-
markt. Ruwe olie, die voor en
tijdens de oorlog geïmporteerd
werd, wordt nu uit zee opge
pompt en geldt als het grootste
exportproduct, gevolgd door
textiel, schoeisel, rijst, koffie en
rubber. Buitenlandse bedrijven
en investeerders stromen toe.
Vietnam is inmiddels toegetre
den tot de Associatie van Zuid-
oost-Aziatische Naties (ASEAN)
en de Aziatische Vrijhandelsre
gio en heeft met een aantal lan
den, waaronder de Verenigde
Staten, een bilaterale handels
overeenkomst gesloten. Deson
danks zal het land nog een flink
aantal hervormingen moeten
doorvoeren om lid te kunnen
worden tot de Wereldhandels
organisatie (WTO). De zwakke
schakel op weg naar langdurig
economisch succes is het bank
wezen.
Vietnam heeft nog steeds een
socialistisch georiënteerde
markteconomie: ruim 40 pro
cent van de bedrijven is in han
den van de overheid. De rege
ring bereidt zich nu voor een
aantal van haar banken te ver
kopen aan commerciële instel
lingen. Daarnaast vormt ook
corruptie nog een probleem.
Maar een economie die steeds
meer consumentgericht is, trekt
buitenlandse investeerders. De
Vietnamese firma die voor Le
vi's franchisehouder is, opent
binnenkort nog zes winkels. „Er
zijn hier nog steeds veel arme
mensen", zegt de eigenaar.
„Maar in vergelijking met tien
jaar geleden gaat het allemaal
een stuk beter".
new york - 'Dinosauriërs, oude fossielen, nieuwe ontdekkingen' is de titel van een tentoonstelling die
op zaterdag 14 mei voor het publiek open gaat in het American Museum of Natural History in New York.
Gisteren werden de objecten, dié inzicht geven in het leven van deze prehistorische dieren, alvast aan de
pers getoond.Foto: Reuters/Seth Wenig
Russische staatshoofd. Poetin
zei dat alles gedaan moet wor
den om gemeenschappelijke
bedreigingen het hoofd te bie
den: racisme, nationalisme,
vreemdelingenhaat en terroris
me.
De afspraken inzake de samen
werking betekenen volgens Po
etin een grote stap voorwaarts
op weg naar een verenigd Euro
pa, waardoor vrij contact tus
sen alle burgers mogelijk wordt.
Rusland en de EU gaan visabe-
palingen voor eikaars burgers
herzien waardoor het makkelij
ker wordt de wederzijdse gren
zen te passeren. Uiteindelijk
moeten de visabepalingen ver
vallen. Tegelijk zullen beide
partijen de aanpak van illegale
immigratie intensiveren, net als
alle andere vormen van illegale
grenstransporten.
De partijen willen ook beter sa
menwerken bij het oplossen
van grensconflicten die al tij
dens het uiteenvallen van de
Sovjetunie zijn ontstaan, vooral
in Moldavië, Armenië, Azerbei
dzjan en Georgië. De EU wil
onder meer ook helpen dit jaar
nog echt vrije verkiezingen te
houden in de Russische deelre
publiek Tsjetsjenië.
De helft van alle Russische ex
port gaat naar de EU. Het land
levert 20 procent van olie en
gas die in de EU nodig heeft. De
Russen zien de deal als belang
rijke stap op weg naar meer
westerse investeringen. Vast
staat dat de EU Rusland zal hel
pen begin 2006 lid te worden
van de Wereldhandelsorganisa
tie WTO.
Beide partijen gaan ook op vei
ligheidsterrein samenwerken.
Dat betekent dat terrorisme,
vreemdelingenhaat en racisme
beter aangepakt kunnen wor
den, meende Poetin. Mensen
rechten, ook die van etnische
minderheden, kunnen beter ge
diend worden.
De voorzitter van de Europese
commissie, Barroso, zei dat de
top een nieuwe impuls voor de
onderlinge banden betekent.
EU-voorzitter Juncker sprak
over 'een grote liefde' tussen de
EU en Rusland. Hij erkende dat
de onderhandelingen met Poe
tin 'niet makkelijk' waren ge
weest.
straatburg/gpd - De kwaliteit
van het zwemwater in de Euro
pese Unie moet binnen zes jaar
aanzienlijk worden verbeterd.
Tegen 2011 moet de rioolver
vuiling van stranden langs me
ren en zeeën waar veel wordt
gezwommen, met de helft zijn
verminderd, zo heeft het Euro
pees Parlement gisteren beslo
ten.
Het parlement stemde in met
een serie voorstellen van de Ne
derlandse Europarlementariër
Jules Maaten (WD) om de nor
men voor de kwaliteit van
zwemwater aanzienlijk aan te
scherpen. Een eerdere poging
daartoe van Maaten sneuvelde
op tegenwerking van een aantal
lidstaten, waaronder Neder
land. Die vrezen dat te scherpe
kwaliteitsnormen voor zwem
water hen dwingt tot forse in
vesteringen in rioleringssyste
men.
Hoewel de lidstaten nog moe
ten instemmen met de voor
stellen, verwacht Maaten dat
het dit keer wel lukt om tot een
compromis te komen. „Tachtig
procent van al het Europese
zwemwater voldoet nu al aan
de nieuwe, strengere normen.
Voor de overige 20 procent zijn
inderdaad wat extra investerin
gen nodig, maar dat hoeft geen
onoverkomelijk probleem te
zijn", meent de Nederlandse li
beraal.
Volgens de huidige normen
mag maximaal 12 procent van
alle badgasten na een zwem
partij binnen 48 uur een huid
uitslag of ziekte oplopen. De
nieuwe norm stelt dat hooguit
7,5 procent van de badgasten
nadelige gevolgen mag onder
vinden van een zwempartij. De
ANWB, verantwoordelijk voor
het plaatsen van blauwe vlag
gen die aangeven dat de kwali
teit van zwemwater goed is,
hanteert een nog strengere
norm van 5 procent. „Een zo
strenge norm is voorlopig niet
haalbaar op Europees niveau",
aldus Maaten.
Vooral de Noord-Europese lan
den hebben moeite met de
aanscherping van de normen
voor zwemwaterkwaliteit om
dat zogeheten e-colibacteriën
en andere vormen van rioolwa
tervervuiling veel sneller ver
dwijnen in warmer water. De
meeste Zuid-Europese landen
hebben daardoor minder pro
blemen om aan de strengere
normen te voldoen.
Als het aan het Europees Parle
ment ligt, hoeven gemeenten
en andere verantwoordelijke
instanties in de toekomst veel
minder uitgebreide metingen te
doen om de zwemwaterkwali
teit te testen.
Nu nog worden 19 verschillen
de soorten bacteriën gemeten,
maar volgens deskundigen
hoeft slechts naar twee soorten
bacteriën te worden gekeken
om vast te stellen of zwemwater
aan minimumnormen voldoet.
praag/den haag - De inval van
troepen van het Warschaupact
in Tsjechoslowakije, in augus
tus 1968, om een einde te ma
ken aan de zogenoemde Praag
se Lente was een 'politieke en
morele fout'. Dit heeft de oud
president van Polen, generaal
Jaruzelski, in een radio-inter
view gezegd. Jaruzelski was in
1968 minister van defensie.
Jaruzelski kreeg maandag van
de Russische president Poetin
een herinneringsmedaiJle na de
festiviteiten ter gelegenheid van
de 60ste verjaardag van het ein
de van de Tweede Wereldoor
log. De Tsjechische president
Klaus was daar zeer boos over.
Hij ziet Jaruzelski als symbool
van de invasie in 1968. Voor Po
len was de hele actie gericht op
de eigen veiligheid en lagen er
veel minder politieke of ideolo
gische motieven aan ten grond
slag dan bij de Sovjets.
door onze correspondent Ad Bloemendaal
tel aviv/gpd - Duizenden patiënten van
Israëlische ziekenhuizen en verpleegin
richtingen hebben de afgelopen jaren
gefungeerd als proefkonijnen voor de
medische wetenschap, zonder dat ze
daar weet van hadden.
In een aantal gevallen zijn er experimen
ten uitgevoerd op jonge kinderen en de
menterende bejaarden, zonder toestem
ming van hun vertegenwoordigers en
zonder voldoende overheidstoezicht.
Volgens het deze week uitgebrachte
jaarrapport van de Israëlische rekenka
mer ging het soms om experimenten die
konden leiden tot blijvend letsel of de
dood. Hoeveel mensen er als deelnemer
aan medische proeven zijn overleden
valt niet precies vast te stellen wegens de
gebrekkige documentatie. In een van de
ziekenhuizen, waar hele dossiers over
proefnemingen spoorloos zijn verdwe
nen, stelt de politie een onderzoek in.
Minister van gezondheid Dan Naveh
vertelde het dagblad The Jerusalem Post
"geschokt" te zijn door de bevindingen,
maar als het aan hem ligt zullen er geen
koppen rollen. „Ik wil geen beschuldi
gende vinger uitsteken. De ziekenhuizen
en het ministerie hebben gefaald", zei
hij. „Er is een ingrijpende reorganisatie
nodig om de zaak recht te trekken en we
zijn daar mee begonnen."
Volgens de rekenkamer heeft Naveh's
ministerie de ziekenhuizen nooit ter ver
antwoording geroepen wegens het te
laat rapporteren van de dood van deel
nemers aan medische proefnemingen.
Van de 37 sterfgevallen in 2003 is negen
tig procent niet op tijd - dat wil zeggen
binnen 48 uur - aangemeld. Dat wil zeg
gen dat er geen adequaat onderzoek
meer mogelijk was naar de vraag of de
dood verband hield met het experiment.
Bij de meeste van de duizenden proef
nemingen ging het niet om ingrijpende
operaties, maar om bijvoorbeeld bloed
onderzoek zonder toestemming van de
betrokken patiënten. Zo kon het inmid
dels failliete commerciële bedrijf IDgene
met toestemming van het ministerie van
volksgezondheid duizenden bloedmon
sters gebruiken voor genetisch onder
zoek. Pas later rezen er vragen over de
privacy. Voor de meest schokkende mis
standen tekenden geriatrische en psy
chiatrische inrichtingen, waar veel pa-
tienten geen besef meer hebben van de
dingen om hen heen. De rekenkamer
geeft voorbeelden van dementerende
hoogbejaarden die hun handtekening -
en soms een vingerafdruk - zetten onder
een formulier dat hen deelnemer maak
te aan experimenteel onderzoek. Twee
ziekenhuizen in de buurt van Tel Aviv
experimenteerden op baby's en jonge
kinderen met een medicijn dat nog in
geen enkel land is goedgekeurd.
In een ander ziekenhuis onttrokken art
sen als onderdeel van een experiment
met een naald urine uit de blaas van be
jaarde en deels demente patiënten, een
zeer pijnlijke ingreep. Twee vrouwen
overleden als gevolg van opgelopen in
fecties, maar het ziekenhuis rapporteer
de hun dood niet op de voorgeschreven
wijze. Voor ingrijpende operaties is, als
het om een experiment gaat, bestem
ming nodig van de nationale Helsinki
Commissie van het ministerie van volks
gezondheid en die was er in dit geval
niet.
Israël heeft zich ertoe verplicht de bepa
lingen na te leven van de Helsinki Ver
klaring, die in 1964 is aangenomen door
de Wereld Gezondheidsorganisatie
(WHO) ter regulering van medische ex
perimenten. De directe aanleiding voor
Helsinki waren de gruwelijke medische
- experimenten die in de loop van de
Tweede Wereldoorlog zijn uitgevoerd in
de Duitse concentratiekampen, vooral
op joodse gevangenen. Uit het rapport
van de rekenkamer blijkt dat veel zie
kenhuizen, evenals het ministerie van
volksgezondheid, de bestaande regle
menten aan de laars lappen. Al sinds
1997 - veel te lang volgens de rekenka
mer - werken juristen van het ministerie
aan een nieuwe wet op proefnemingen,
naar richtlijnen van de WHO. Waar
schijnlijk zal het resultaat later dit jaar
aan het parlement worden aangeboden.
