Lichte dooi in
kernconflict
met N-Korea
BUITENLAND
Tweede pinksterdag verscheurt Frankrijk
Rusland en de EU zijn weer dikke vrienden
Bom Noord-Korea zal machtsverhoudingen verstoren
■F
Fatah wint verkiezingen
voor gemeenteraden
Mogelijk hervatting overleg
Amerikaanse aanval op
verzet in westen van Irak
Zestig jaar vrede, zestig jaar verdriet
jigtrekking
Saza later
De Israëlische te-
ing uit Gaza wordt met
;en uitgesteld tot medio
in verband met een
•ligieus feest. Dat zei de
he premier Sharon gis-
ior de Israëlische televi
sion had eerder al ver-
i.djene keren laten weten te-
dbntte willen komen aan het
ize establishment. Ook
■daiSiet leger voor een vertra-
drie weken tot een
Sharon zegt dat de te-
tgop 15,16 of 17 au-
beginnen. In de Ga-
liggen 21 nederzettin-
kolonisten keren zich
het plan.
dinsdag io mei 2005
liarto
tig ziek
1 apijt voor
Is eiland
gM:
- Tussen het eiland
en het Zweedse vaste-
ft een 97 kilometer lang
mmige plaatsen 100
eed olietapijt. Het is
end welk schip de
of heeft geloosd. Hoe-
in zee drijft is moeilijk
ten. Het illegaal lozen
Bn geldt toenemend als
iet tste milieuprobleem
iere< lostzee.
j^tbrug van
naar Darfur
chie Verenigde Naties
todejvanuit Libië een lucht-
;ang gezet voor de ver
van twee miljoen men-
Sudanese provincie
)e toch al ernstige situ-
xor, 'dreigt te verslechteren
e'J naderende regensei-
VN brachten tot nu
aandelijks 50.000 ton
naar Darfur.
Jn vreest
I-epidemie
In Jemen zijn de afgelo-
gice-F weken meer dan zestig
Ivan polio gemeld. De
ISC por een epidemie neemt
erder toe. Weinig kin-
jn in het Arabische land
ziekte ingeënt. Vooral
lelijke provincie al-
heeft de ziekte toe-
idzic gezien in
lië en Servië
- De voortvluchtige
van Bosnisch Servië,
Karadzic, is de afgelo-
d tweemaal gesigna-
meest gezochte man
pa werd op 14 april ge
en restaurant in het
en van Bosnië, waar hij
et zijn vrouw Ljiljana.
k later werd hij met een
en in de Servische
d Belgrado, berichtte
dagblad The óuardi-
n. Karadzic bereidde
ns de ontmoetingen
jnlijk voor op de nade-
d van zijn moeder Jo-
e afgelopen donderdag
Karadzic woonde de
s zaterdag niet bij.
Gratis werken op Dag van Solidariteit leidt tot ruzie en stakingen
ier(k - De voormalige Indo
op president Soeharto is
jjiiek. De 83-jarige Soe-
UUerd donderdag in een
28/fcuis in Jakarta opgeno-
terrfij lijdt aan inwendige
ïgen die nog steeds niet
topt. Hierdoor is het le-
1 Soeharto in gevaar. Het
an het medische team
harto behandelt, dokter
Soebiandono, schatte
1 dat zijn kans op herstel
ent is. Soeharto heerste
f jver Indonesië en trad
af temidden van onlus-
Hhassale betogingen.
grenplan voor
iami-gebieden
- Het internationale Ro-
s heeft een vijfjarenplan
ld voor hulp aan tien
"ie door de zeebeving
lecember 2004 zijn ge-
Er komt ruim 522 mil-
:o beschikbaar. Het pro-
voorziet in hulp aan
een miljoen mensen
dit jaar. Het gaat dan
ieer om de wederop-
iekenhuizen, sanitaire
gen en (psycho-)so-
ilp. De landen die kun-
;nen op hulp zijn Indo-
[yanmar (Birma), Thai-
ieisië, Sri Lanka, India,
iven, Bangledesh, de
en en Somalië.
're gevechten
ghanistan
parijs/anp - In Frankrijk is grote ophef
ontstaan over tweede pinksterdag. Dat
was tot dusver officieel een vrije dag,
maar vanaf dit jaar zou er gratis gewerkt
moeten worden door mensen in loon
dienst. Deze 'Dag van de Solidariteit' is
bedoeld om geld vrij te maken voor fi
nanciële steun aan vooral de gehandi
capten- en bejaardenzorg. De solidari-
teitsdag lijkt intussen uit te draaien op
een dag van stakingen en protest.
De directe aanleiding voor de vervan
ging van tweede pinksterdag door een
gewone werkdag, was de hittegolf van
zomer 2003. Daardoor kwamen 15.000
mensen, vooral bejaarden, om het leven.
Het grote aantal sterfgevallen leidde tot
een felle maatschappelijk discussie over
de kwaliteit van de zorg in Frankrijk.
Al snel bleek dat er zeker 2 miljard euro
nodig was voor meer personeel, nieuwe
tehuizen, meer thuiszorg of bijvoorbeeld
de installatie van luchtkoelinstallaties in
bejaardenhuizen.
De verwarring is evenwel compleet, on
der meer door een hele serie van lokale
uitzonderingen. Officieel moeten leer
lingen van openbare scholen bijvoor
beeld op tweede pinksterdag hun lessen
volgen. Hier en daar hebben burge
meesters evenwel besloten de scholen
die dag dicht te houden. Zij zijn immers
verantwoordelijk voor de veiligheid van
leerlingen en ze kunnen niet garanderen
dat er personeel is om hen op te vangen,
dat kinderen veilig van en naar school
kunnen en er te eten krijgen zoals te
doen gebruikelijk in Frankrijk. Veel ou
ders peinzen er ook niet over die dag te
gaan werken, want de crèches zijn ook
dicht.
In de verwarring heeft het merendeel
van de Franse vakbonden opgeroepen
tot een proteststaking die dag. Dat geldt
met name de spoorwegen, het onder
wijs, het openbaar vervoer en vooral de
schoolbussen en -kantines.
Bij de SNCF (de spoorwegen) zijn de
bonden in principe bereid op een ande
re manier hun bijdrage te leveren. In
plaats van een vrije dag op te offeren
wordt er elke dag 1 minuut en 52 secon
den meer gewerkt. Uitgestreken over
een jaar komt dat neer op een werkdag.
De over het algemeen toch zeer „han
delbare" christelijke CFTC weigert dat
en heeft opgeroepen tot een staking. Ze
wenst niet dat „het middeleeuwse sys
teem van verplicht onbetaald corvee
voor landheren" nieuw leven wordt in
geblazen.
Niemand in Frankrijk is overigens tegen
inleveren voor een nationale solidariteit,
maar dan moet dat wel gelden voor ie
dereen, bijvoorbeeld via de inkomsten
belasting. Maar de helft van de Fransen
betaalt die niet omdat ze te weinig ver
dienen. De linkse oppositiepartijen zien
in de maatregel vooral een poging om
de officieel nog geldende 35-urige werk
week in Frankrijk verder onderuit te ha
len.
ramallah/anp-rtr - President
Mahmoud Abbas' nationalisti
sche partij Fatah heeft de laat
ste ronde van de Palestijnse ge
meenteraadsverkiezingen ge
wonnen. Maar de radicaal-isla
mitische Harnas heeft opnieuw
een sterk gepresteerd. Dat bleek
uit de semi-officiële resultaten
gisteren.
Volgens functionarissen van de
kièscommissie won de regeren
de Fatah in vijftig van de 84 ge
meentes in de Westelijke Jor-
daanoever en de Gazastrook.
Harnas vormt in dertig gemeen
teraden de sterkste partij, onder
meer in Rafah aan de grens met
Egypte en Qalqilya op de West
oever. Het zijn nog niet de offi
ciële resultaten. Die worden
pas bekendgemaakt nadat een
onderzoek naar ongeregeldhe
den is afgerond. Zowel Harnas
als Fatah hebben geklaagd over
fraude. Buitenlandse waarne
mers lieten eerder weten dat de
stembusgang in het algemeen
eerlijk was verlopen.
Woedende aan Fatah gelieerde
leden van de al-Aqsa Martela
ren Brigades bezetten zondag
in Gaza-stad nog kort het kie
zersregistratiekantoor voor de
komende parlementsverkiezin
gen. Zij verklaarden dat Harnas
in verscheidene steden via frau
de met stembriefjes had ge
wonnen.
Later dit jaar zijn er verkiezin
gen voor het Palestijnse parle
ment. Harnas neemt daar voor
het eerst aan deel en vormt dan
een serieuze bedreiging voor de
macht van Fatah. Die partij be
zet nu nog een ruime meerder
heid van de zetels, maar heeft
veel aanhang verloren door
corruptie. Een sterke Hamas in
het parlement kan een compli
cerende factor worden in het
vredesproces. Harnas erkent Is
raël niet en wil de joodse staat
zien opgaan in een grote Pales
tijnse staat. De partij is door
haar gewelddadig verzet tegen
Israël en een sterk sociaal net
werk populair geworden.
Bij zware gevechten in
Jen van Afghanistan zijn
ïerikaanse mariniers en
len omgekomen. Dat
l het Amerikaanse leger
bekend. Het oplaaien-
ld heeft de afgelopen
V eer negentig levens ge-
-2i>ften van het verdreven
bewind hebben een
soffensief ingezet tegen
de Verenigde Staten ge-
alitietroepen en Af-
eenheden.
Berlijn - Bezoekers wandelen tussen de 2.711 betonblok
ken die samen het holocaustmonument in Berlijn vor
men. Zestig jaar na het einde van de Tweede Wereldoor
log is het verdriet om de moord door de nazi's op zes
miljoen joden nog tastbaar. Het monument - een ont
werp van de Amerikaanse architect Peter Eisenmann,
wordt vandaag officieel onthuld, maar daar is wel zeven
tienjaar steggelen aan vooraf gegaan. Over het feit dat
er een monument in het voormalige hart van Hitler-
Duitsland kwam voor alleen de joodse slachtoffers van
de nazi's. En over het ontwerp; zo haalde een voorstel
om een reusachtige betonnen grafzerk te plaatsen met
daarop de namen van de zes miljoen vermoorde joden
het niet. Eisenmanns betonblokken doen denken aan
grafstenen waartussen bezoekers kunnen wandelen als
op een begraafplaats.
Foto: Reuters
door onze correspondent
Erwin Tuil
Peking - China en Zuid-Korea
gaan opnieuw proberen de on
derhandelingen met Noord-Ko-
rea over diens nucleaire pro
gramma vlot te trekken. De pre
sidenten van de twee landen
hebben dat afgesproken in de
marge van de herdenkingsfesti
viteiten in Moskou. Noord-Korea
zou wel voelen voor een hervat
ting.
De onderhandelingen, waaraan
ook wordt deelgenomen door
Rusland, Japan en de Verenigde
Staten liggen inmiddels bijna
een jaar stil.
Ook Noord-Korea zou het over
leg willen hervatten. Volgens
het staatspersbureau van het
land zou Pyongyang voorover
leg willen met de VS om te zien
of hervatting van de vastgelo
pen gespreken wel zin heeft.
Pyongyang beklemtoonde hier
bij dat het geen aparte onder
handelingen met Washington
nastreeft.
Knelpunt is momenteel de
Noord-Koreaanse woede over
de opmerkingen van de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken Condoleezza Rice
dat het regime in Pyongyang ti
ranniek is en terroristen onder
steunt. De Noord-Koreaanse
leider Kim Jong II voelde zich
persoonlijk beledigd en eist ex
cuses. Daarnaast wil Pyongyang
van de Amerikanen de garantie
dat het Noord-Korea niet zal
aanvallen. Volgens de Noord-
Koreanen willen de Verenigde
Staten sinds het einde van de
Koreaanse oorlog in 1953 het
land alsnog veroveren. Boven
dien moeten de VS eerst zelf al
le atoomwapens van Zuid-Ko-
reaanse bodem halen. Was
hington weigert dat omdat het
Pyongyang niet vertrouwt.
De kennelijke Noord-Koreaan
se gespreksbereidheid werd
evenwel al vooraf overscha
duwd door meldingen over
plannen van Noord-Korea bin
nen enkele weken een kem
proef te gaan doen. Het hoofd
van het Internationaal Atoom
energieagentschap IAEA, Mo
hammed El-Baradei, waar
schuwde zondag dat Noord-
Korea met een kemproef node
loos anderen zou provoceren.
Hij drong er bij Pyongyang op
aan „zo n roekeloze stap te her
overwegen".
Economie, transport, energie en telecommunicatie dicteren relatie supermachten
bagdad/anp-rtr-dpa-afp - Het
Amerikaanse leger is in de
West-Iraakse provincie al-An-
bar een groot offensief tegen
hetr verzet begonnen. In de
eerste 24 uur zouden daarbij
zeker 75 rebellen, onder wie
ook buitenlandse Strijders, zijn
gedood. Het is niet duidelijk of
de Amerikaanse strijdkrachten
verliezen hebben geleden.
De militante groepering van de
Jordaniër al-Zarqawi, die vol
gens de Amerikanen de drij
vende kracht is achter de rebel
lie, ontkende gisteren evenwel
dat er 75 strijders zijn gedood.
De operatie vindt plaats in een
woestijngebied bij de grens
met Syrië. De regio kent veel
smokkelroutes en er houden
zich talloze opstandelingen
schuil. Het offensief komt na
een weekeinde vol bomaansla
gen. Ook is de nieuwe Iraakse
regering nog steeds niet com
pleet, drie maanden na de ver
kiezingen. Nabij Bagdad zijn
gisteren de lichamen gevonden
van acht Iraakse burgers. Ze
waren gemarteld en een dag of
twee geleden doodgeschoten,
aldus het Iraakse leger en art
sen. De lichamen waren gehuld
in uniformen.
Een militante moslimgroep in
Irak heeft gisteren de gijzeling
gemeld van een Japanse vei
ligheidsfunctionaris in dienst
van de Amerikaanse strijd
krachten". De ontvoering is be
vestigd door het Japanse minis
terie van buitenlandse zaken.
De ontvoerde Japanner is vol
gens de ontvoerders, de groep
Ansar al-Sunna, ernstig ge
wond geraakt tijdens de gijze
lingsactie.
door Carel Coseling
moskou/den haag - In december ston
den de ontwikkelingen in Oekraïne een
overeenkomst tussen de Europese Unie
en Rusland nog in de weg. De Russische
president Vladimir Poetin was niet van
plan een deal te sluiten met een Unie
die openlijk een revolutie steunde die
volgens hem een anti-Russisch karakter
droeg.
Een half jaar later is er veel veranderd.
Oekraïne heeft een pro-westerse presi
dent en regering. Desondanks wil het
de banden met Rusland handhaven en
uitbouwen. Afgelopen weekeinde beslo
ten Poetin en zijn ambtgenoot in Kiev,
Viktor Joesjtsjenko, elkaar daartoe elk
half jaar te ontmoeten.
Ook Tsjestjenië is geen struikelblok
meer. Nu de EU heeft aangegeven de
Russen voor het optreden tegen opstan
delingen in deze regio niet langer te zul
len veroordelen, is dit punt 'opgelost'.
Zeker nu de EU heeft aangeboden Rus
land te helpen bij de economische en
sociale ontwikkeling van de Kaukasus-
regio, waardoor in de landen in dit ge
bied enigszins 'normale' verhoudingen
kunnen ontstaan. Indirect moet zo de
basis voor opstandige elementen weg
vallen.
Samenwerking in plaats van kritiek en
irritatie vormen nu de basis voor de re
latie. De wetenschap dat de EU en Rus
land elkaar nodig hebben, heeft daarbij
zeker een rol gespeeld. De EU als inves
teerder in Rusland, Rusland als energie
leverancier van de EU - dat is zo onge
veer het beeld.
Vandaag zullen Poetin, de Luxemburg
se EU-voorzitter Jean-Claude Juncker
en de voorzitter van de Europese Com
missie, José Manuel Barroso, een pak
ket afspraken over economische sa
menwerking, buitenlandse veiligheid,
vrijheid en gerechtigheid alsmede on
derwijs, onderzoek en cultuur goedkeu
ren. „Deze top brengt onze relatie met
Rusland naar een nieuw en hoger ni
veau", aldus Barroso. Op economisch
terrein zullen handelsbelemmeringen
wegvallen zodat de weg wordt geopend
naar een gezamenlijke markt. Speer
punten vormen telecommunicatie,
transport, energie. Inzake vrijheid,
rechtszekerheid en veiligheid zullen de
nodige woorden worden besteed aan
het democratisch gehalte van Rusland.
Poetin zal herhalen dat democratie uit
de samenleving zelf moet ontstaan en
niet van buitenaf opgelegd kan worden.
Hij zal zeggen dat de overheid in Rus
land de media controleert naar het rijk
der fabelen verwijzen. Met 3200 radio-
en tv-stations en 46.000 kranten en tijd
schriften is overheidscontrole 'onmoge
lijk'.
Bij de externe veiligheid gaat het niet al
leen om de bestrijding van terrorisme.
Vanuit de EU zal de Russische (militai
re) aanwezigheid in Transdnjestrië, het
oostelijke deel van Moldavië, aan de or
de worden gesteld. Datzelfde geldt voor
de Russische militaire bases in Georgië,
de band tussen Rusland en het dictato
riale regime van president Aleksander
Loekasjenko in Wit Rusland, de erken
ning van de grenzen met de Baltische
Staten en de samenwerking tussen Rus
land en Iran op nucleair terrein.
Poetin zal het aanhoren, zijn gespreks
partners verzekeren dat Rusland geen
kwade bedoelingen heeft en beloven
zich aan de internationale rechtsorde te
houden, om vervolgens over te gaan tot
de orde van de dag. En die is een geza
menlijke toekomst van Rusland en de
EU. Steun heeft hij van de grote vijf bin
nen de Unie, 'en die bepalen het beleid
tenslotte. Of, om met de Italiaanse pre
mier Silvio Berlusconi te spreken: „We
moeten werken aan een hereniging van
dit continent. Rusland en de Oost-Eu-
ropese landen integreren in een groot
Europa." Duidelijker kan het niet.
door Erwin Tuil
Peking - Sinds een week wordt
gespeculeerd over een mogelij
ke ondergrondse atoomtest
door Noord-Korea. De rest van
de wereld maakt zich grote zor
gen. Is dat terecht? Hieronder
vragen en antwoorden over de
nucleaire activiteiten van de
stalinistische kluizenaarsstaat.
- Heeft Noord-Korea een kern
bom?
Ja, het land heeft dat toegege
ven. Het internationaal
atoomagentschap IAEA heeft
bij monde van zijn secretaris
generaal Mohammed El Bara-
dei het sterke vermoeden uit
gesproken dat Noord-Korea
over vijf of zes kernbommen
beschikt. In eigen land is tot
dusver nog geen kernproef ge
houden. Experts vermoeden
dat Pakistan een helpende
hand heeft toegestoken door
een Noord-Koreaanse bom in
Pakistan te testen.
- Hoe komt het aan de bom?
De Noord-Koreaanse bom
heeft vele vaders. Rusland
hielp met de bouw van kern
centrales die het basismateri
aal leveren. Pakistan is volgens
experts vooral leverancier van
kennis, dankzij de spionageac-
tiviteiten van de Pakistaanse
atoomgleerde Abdul Kadeer
Khan, die in de jaren zeventig
atoomgeheimen stal bij het
Nederlandse Urenco.
- Waarom zegt Noord-Korea
een kernbom nodig te hebben?
Er dreigt een invasie door 'de
Amerikaanse imperialisten',
beweert het regime in Pyongy
ang. Sinds het einde van de
Koreaanse oorlog in 1953 is
die dreiging nooit geweken.
Een vredesakkoord is nooit ge
sloten tussen de diverse kam
pen. Momenteel is er slechts
sprake van een wapenstil
stand.
- Wat hoopt Noord-Korea te
bereiken met een kernproef?
Het land streeft naar een nieu
we machtsverhouding in de
regio, waarbij Pyongyang an
dere landen kan bespelen en
concessies loskrijgt van rijke
buren als Zuid-Korea en Ja
pan. Ingewijden menen dat de
Noord-Koreaanse leiding be
reid is de bom overal te laten
vallen, als daarmee de eigen
positie kan worden veilig ge
steld. Tot dusver heeft Noord-
Korea zich redelijk ongevoelig
getoond voor dreigementen
uit de rest van de wereld. Chi
na zou nog de meeste invloed
hebben op Pyongyang. Kim
gaat, net als zijn voorgangers,
ieder jaar naar Peking om zijn
trouw aan de Chinese leiders
te betonen.
- Is dit de eerste nucleaire crisis
rond Noord-Korea?
Nee. De Amerikaanse presi
dent Bill Clinton heeft in 1994
al op het punt gestaan de
kernfaciliteiten in Yongbyon,
zestig kilometer ten noorden
van de hoofdstad, te bombar
deren. De Amerikanen hadden
informatie dat Pyongyang be
zig was de nucleaire capaciteit
te vergroten om ten minste
dertig kernbommen te kunnen
produceren. De Amerikaanse
regering zag er van af nadat
een van Clintons voorgangers,
Jimmy Carter, een bezoek
bracht aan Kim Jong II. Was
hington en Pyongyang spra
ken af dat de VS hulp en
brandstof zouden leveren in
ruil voor het bevriezen van het
nucleaire programma. Noord-
Korea is die afspraken nooit
nagekomen.
De Amerikaanse president Bush is in Noord-Korea weinig populair. In
een school in Noord-Korea gebruiken kinderen de foto van Bush als
schietschijf. Foto: Reuters
