MEOIA
Telefilms harder dan vorig jaar
Wedden dat? voor één keer ter
Vara kan fluiten naar Kopspijkers
De omroep
van de
toekomst
Goed gemaakte
show van Frans
Bauer mag weï
Frits Bom naar commercieel RNN7
Breed gedragen maatschappelijke angsten vinden hun weg naar scherm
SBS-serie over
CSI-studenten
zaterdag 7 mei 200
Amsterdam - SBS 6 begint 7 ju
ni met de serie 'Crime Scene
Academy, waarin de tv-makers
studenten aan de National Fo
rensic Academy (NFA) in het
Amerikaanse Knoxville volgen.
Tijdens een tien weken duren
de masterclass leren de studen
ten alles over technisch sporen
onderzoek aan de hand van
echte menselijke lichamen en
reconstructies van de plaats
van de misdaad. Dergelijk on
derzoek staat door de wereld
wijd populaire serie Crime Sce
ne Investigation (CSI) enorm in
de belangstelling. In de tv-we-
reld proberen vele producenten
mee te liften op de hype door
soortgelijke programma's te
maken.
Ruim 3,1 miljoen
kijkers voor AZ
Hilversum - Gemiddeld hebben
fruim 3,1 miljoen televisiekijkers
donderdagavond gezien hoe AZ
door Sporting Lissabon werd
uitgeschakeld in de halve finale
van de UEFA Cup. Dat blijkt uit
cijfers van de Stichting Kijkon
derzoek. Het rechtstreekse ver
slag van de NOS trok gemiddeld
3,12 miljoen kijkers, een markt
aandeel van 45 procent. Op het
hoogtepunt van de wedstrijd,
het einde van de verlenging, ke
ken 3,99 miljoen mensen.
Woensdag zagen gemiddeld 3,8
miljoen mensen de halve finale
van de Champions League,
waarin PSV werd uitgeschakeld.
Daarmee zijn beide wedstrijden
de best bekeken duels van dit
Europese clubvoetbalseizoen.
Radio 2 brengt
Musical Top 50
Hilversum - Vanaf morgen kun
nen musicalfans bij Radio 2
stemmen op hun favoriete mu
sicalliedje. Samen met de cast
van De Jantjes openen de pro
gramma's Uitgelicht en Volg
spot dan de speciale Musical
Top 50-site. Luisteraars kunnen
tot 1 juni via www.radio2.nl een
stem uitbrengen op hun favo
riete musicallied, en zo de sa
menstelling van de lijst bepa
len. Op zondag 5 juni komen
vervolgens de mooiste liedjes
tussen 20.00 en 01.00 uur voor
bij op Radio 2. De presentatie
van de Musical Top 50 is in
handen van Rinske Wels en
Hijlco Span. Het initiatief voor
de Musical Top 50 is genomen
door de redacties van Uitgelicht
en Volgspot, de twee theater
programma's op Radio 2.
RTL spreekt met
first lady Laura
Hoe ziet de publieke omroep van de toekomst er uit? DU
stellen we hier aan bekende en minder bekende Nederl;
allemaal iets met de omroep hebben of hadden. Vanda?
Kraneveldt, Tweede Kamerlid en mediawoordvoerder v<j
A*s
Margot Kraneveldt F
„Het huidige omroepbestel is
achterhaald en niet meer van
deze tijd met al die verzuilde
organisaties. Ik pleit voor één
sterke omroep die centraal
wordt aangestuurd door net
redacties. Die besluiten welke
programma's ze zelf willen
maken of laten maken en wel
ke programma's worden ge
kocht. De huidige omroepen
hebben hun rol echt gehad,
want hun legitimiteit en
draagvlak zijn echt niet meer
zo groot als men doet voorko
men. Ze kunnen nog steeds
wel programma's aanbieden.
Veel mensen zeggen dat de
LPF een staatsomroep wil. Dat
klinkt erg negatief en is echt
niet zo. De overheid geeft de
nieuwe omroep slechts een
opdracht mee om de plurifor
miteit en de kwaliteit te kun
nen waarborgen. De redacties
gaan daar vervolgens mee aan
de slag. Na een jaar leggen ze
verantwoording af aan het
parlement, zodat de omroep
zich steeds kan blijven ver
nieuwen. Een reclamevrije
omroep klinkt hartstikke leuk,
maar daardoor gaan we wel
200 miljoen aan inkomsten
missen. Alle reclamegelden
gaan dan
naar de com
merciële om
roep en dat
betekent
voor de pu
blieke om
roep een
enorme inkomstenderving. Ik
denk dat we die 200 miljoen
best kunnen gebruiken voor
wat armslag. Daarom mag de
reclame van mij blijven.
Het afschaffen van het derde
net vind ik ook geen oplossing
om een reclamevrije omroep
te kunnen bekostigen. We
hebben toch drie netten no
dig, even los van de discussie
over de toekomstige techni
sche ontwikkelingen. Iedereen
moet op de netten wat van
zijn gading kunnen vinden.
Daarom ben ik ook niet tegen
amusement of voetbal. Een
leuke muziekspecial van Frans
Bauer is amusement en mag
van mij, mits mooi en kwalita
tief goed gemaakt.
Amusement is ook
draagvlak te behouc
commerciëlen al dr l
shows hebben, dan
daar als publieke or
nig aan toe, dus dar
je bijvoorbeeld in ei
landse comedy. Vot
nog altijd meer op c
kost, en daarom ma
blieke omroep best
den op de uitzendri
mits de opbrengstei
programma's wordi
teerd. Bij voetbal is
kosten-baten analy#
kelijk. Het paasakkc 3
ik heel vaag. De coa
en presenteren het
een soort overwinnk-
mand lijkt water bijl-
hé
ds
vij
dil j,
tal
de loep moet neme!
allemaal kleine zuillj 1
eerd, waardoor we 2
kleine omroepen hd
zijn er veel te veel.
Nog één ding: als d\i
zin krijgt en er koml
blieke omroep, dan
wel de ruimte krijgej(
te profileren, om nit
viteiten op bijvoorbi
net te ontplooien eife
draagvlak te creëreri-
diawet mag daar ber
worden verruimd, z^s1
nieuwe omroep ool^.
krijgt te overleven."^
Reageren? media@l?
iei
Nico Postma
Hilversum - RTL Nieuws-pre-
sentator Rick Nieman heeft
morgen in het Limburgse Mar
graten een exclusief interview
met Laura Bush. In RTL Nieuws
Extra: Rick Ontmoet Laura
Bush spreekt hij met de Ameri
kaanse first lady onder meer
over haar leven als presidents
vrouw. Recent merkte ze op dat
ook zij een 'desperate housewi
fe' is, omdat haar man George
al om negen uur onder de wol
kruipt. Verder komt in het in
terview aan de orde wat de be
vrijding van Europa, zestig jaar
geleden, voor mevrouw Bush
betekent. Haar vader vocht in
op het oude continent, en ver
loor daarbij vele kameraden.
rotterdam/anp - Presentator
Frits Bom gaat het televisiepro
gramma De Vakantieman pre
senteren op de commerciële te
levisiezender RNN7. De zender
is nu alleen te zien in Rotter
dam-Rijnmond en Zuid-Hol
land-Zuid, maar wil vanaf 1 ja
nuari 2006 in elke huiskamer in
Nederland digitaal binnenko
men. De directie van de zender
heeft voor Bom gekozen, omdat
hij 'een echte Rotterdammer is'.
Dat heeft directeur L. Houkamp
bekendgemaakt.
Bom maakte eerder hetzelfde
programma voor RTL4, de zen
der waarmee RNN7 vanaf vol
gend jaar wil concurreren. Per
dag schakelen ongeveer 300.000
mensen in op RNN7. Het is niet
bekend hoe lang of bij welk
programma de kijkers blijven
hangen.
De zender ging in september
2003 de lucht in en mikt op een
brede doelgroep. Vooral veel
jonge mensen zappen voorbij.
Met De Vakantieman verwacht
de directie ook oudere kijkers te
bereiken. Het programma trok
voorheen altijd hoge kijkcijfers.
De directie wil nog meer beken
de Nederlanders aantrekken.
Wie is nog niet bekend. Dat is
ook afhankelijk van hoeveel
geld ze vragen. In elk geval
komt er een programma 'Koken
met...'. Topkoks geven het ge
heim weg van een recept. Be
kende advocaten in het juridi
sche format Advocaat Plus de
len hun expertise. Op een
avond zendt RNN7 onder meer
twee nieuwsprogramma's, het
entertainmentblok Showgalle-
ry, de soap Rijk Ongelukkig,
sport en een film uit.
Format populair programma blijkt heel lastig te beschermen
door Patrick Meershoek
Amsterdam - Een flinke zak met geld lijkt
voor de Vara het maximaal haalbare in het
conflict met presentator Jack Spijkerman
over diens vertrek naar de familiezender
Tien van John de Mol. De omroep wil dat
Spijkerman zijn lopende contract uitdient,
maar de directie beseft ook dat een formi
dabele ideeënarmoede een wezensken
merk is van onwillige programmamakers.
De aangekondigde gang naar de rechter
door de Vara zal daarom waarschijnlijk lei
den tot een financiële schikking tussen de
partijen. Ook de rechten op het format van
Kopspijkers bieden de omroep weinig hou
vast, al is het maar omdat het populaire
programma na al die jaren te zeer verwe
ven is met de presentator. Het is moeilijk
voorstelbaar dat een collega de presentatie
van Kopspijkers overneemt. Op zijn beurt
zal Spijkerman bij Tien geen exacte kopie
van Kopspijkers kunnen maken, maar en
kele nieuwe elementen moeten inbrengen,
zonder natuurlijk de succesformule aan te
tasten.
Het blijkt in de praktijk buitengewoon las
tig de formats van tv-programma's te be
schermen. Joris van Manen van het advo
catenkantoor De Brauw, Blackstone en
Westbroek herinnert zich uit de afgelopen
jaren een stuk of twintig rechtszaken over
het kapen van formules, waarvan er slechts
drie werden gewonnen door de rechtmati
ge eigenaar. „De wet is erop gericht een
oorspronkelijk idee te beschermen," legt
Van Manen uit. „Maar met wat kleine aan
passingen ontstaat een nieuw, zeer herken
baar programma."
Helemaal lastig wordt het als de populari
teit van een programma sterk drijft op de
persoonlijkheid van de presentator, zoals
in het geval van Barend Van Dorp. „Een
satirisch programma als Kopspijkers bevat
nog elementen die je kunt laten vastleggen,
zoals het spel met de hamers. Maar Barend
Met Jack Spijkerman raakt de Vara vrijwel
zeker ook Kopspijkers kwijt. Foto: Vara
en Van Dorp voeren gesprekken met gasten
aan een grote tafel met een glas wijn en wat
nootjes. Je kunt stellen dat zij het program
ma zijn. Daar valt auteursrechtelijk weinig
aan vast te leggen."
Enkele jaren geleden was Van Manen, des
kundig op het terrein van mediarecht, be
trokken bij de overstap van Gert-Jan Dröge
van de Avro naar SBS. De Avro wilde geen
vervolg geven aan het societyprogramma
Glamourland, maar wilde evenmin dat
Dröge hetzelfde programma voor zijn nieu
we broodheer zou maken. Het juridische
steekspel leidde uiteindelijk tot een natuur
getrouwe kopie van het vertrouwde Gla
mourland, met wel een nieuwe naam: Gaat
het weer een beetje, meneer Dröge?
Een ander bloeiend fenomeen is het kopië
ren van hits. Een succesvol programma
leidt al snel tot navolging, en soms zelfs tot
nog succesrijkere programma's. De beden
kers van het programma Survivor, het Brit
se productiebedrijf Castaway, maakten in
dertijd bezwaar tegen Endemols Big Bro
ther. De beschuldiging luidde dat het zon
overgoten tr opische eiland weliswaar was
vervangen door een deprimerende loods in
Almere, maar dat het concept verder wel
erg veel overeenkomsten vertoonde met de
Britse inspiratiebron. De actie bleef zonder
resultaat, en Big Brother veroverde de we
reld.
Kopieerdrift heeft altijd bestaan in de tele
visiewereld, vertelt Van Manen, die enkele
jaren geleden een boekje schreef over de
bescherming van tv-formats. „In de jaren
zestig en zeventig was het volstrekt nor
maal dat de omroepen een medewerker
naar de VS stuurden om een paar dagen op
een hotelkamer televisie te kijken. Terug in
Nederland werden de nieuwe programma's
gemaakt."
Niemand nam daar aanstoot aan, ook om
dat de omroepen en zenders bakken met
geld verdienden. Dat veranderde met de
komst van de commerciële televisie. Vanaf
dat moment ontstond concurrentie, en
argwaan en het verlangen het eigen bezit te
beschermen. Het auteursrecht werd een
belangrijk wapen. Van Manen: „Het aardi
ge is dat het auteursrecht ooit juist is uitge
vonden om een gevarieerde cultuur te sti
muleren. Het idee was dat je liever zelf iets
nieuws zou verzinnen dan voort te bordu
ren op het idee van een ander. Nu is het
auteursrecht een melkkoe geworden, waar
mee makers hun idee te gelde maken."
De advocaat stelt vast dat de actieve wer
ving door John de Mol van succesvolle ma
kers en programma's een schokeffect heeft
veroorzaakt. „Bij de omroepen heerste tot
voor kort een sfeer van vrijheid blijheid.
Het was de gewoonste zaak van de wereld
dat een presentator de ene omroep verruil
de voor een andere. Je merkt dat men nu
toch wat geschrokken is. Er worden con
tracten opengebroken met belangrijke pre
sentatoren en programmamakers. In de
nieuwe contracten worden, naast een ver
betering van het salaris, ook zekerheden
voor de omroep vastgelegd."
Hilversum - Voor wie het drama
in films graag klein en persoon
lijk heeft, is de lichting 2005 van
het fenomeen Telefilm mogelijk
een tegenvaller. Wie daarente
gen niet vies is van 'grote' the
ma's, zit goed bij de zes nieuwe
producties van onafhankelijke
producenten en de publieke om
roepen, waarvan de eerste van
avond is te zien.
door Patrick van den Hurk
Stond bij de vorige vijf jaargan
gen het individuele drama vaak
centraal, in deze reeks hebben
maatschappelijke verharding
en breed gedragen angsten de
overhand. In liefst vier van de
zes films spelen grote zaken als
terreur, onverdraagzaamheid,
geweld, verruwing en vergel
ding een grote rol.
Volgens de producenten, om
roepen en het meebetalende
C0B0-fonds weerspiegelt de
reeks daarmee een tendens die
duidelijk zichtbaar was in de
zeventig voorstellen, maar zijn
de uitverkoren scenario's niet
op thema geselecteerd. Er
moest ook het vooruitzicht zijn
dat de makers met het beschik
bare budget van bijna acht ton
per film een goed product van
anderhalf uur konden neerzet
ten.
Veel meer dan vorige jaren is er
ook sprake van 'faction': verzin
sel en werkelijkheid ontmoeten
elkaar, en komen soms oncom
fortabel dicht bij elkaar. Zo is
Staatsgevaarlijk van Marcel Vis
been (te zien op 14 mei) ge
filmd vóór de moord op Theo
van Gogh, maar daar niet meer
los van te bekijken. In de film
heeft de Nederlandse Nicolette
een relatie met de Marokkaan
Mohammed. Ze wonen net een
dag samen als in de Rotterdam
se haven een explosie plaats-
vindt die een aanslag lijkt te
zijn.
Mohammed wordt wegens ver
meende betrokkenheid van zijn
bed gelicht, en Nederland ver
andert razendsnel in een ge
spannen, intolerant land, waar
het leger de orde moet bewaken
en 'nieuwe Nederlanders' pre
ventief worden geïnterneerd.
Nicolette komt voor een moei
lijke keuze te staan: moet ze
haar hart volgen en blijven ge-
- - bi
Hilversum - „Dan gaat de weddenschap nü in!" Met die uitspraak
van Jos Brink en de meest bizarre activiteiten van de kandidaten
die daarop volgden, hield het programma Wedden dat? in de jaren
tachtig miljoenen kijkers aan de buis gekluisterd. Nu, bijna twintig
jaar na het stoppen van de show, geldt het als puur jeugdsenti
ment.
Vanavond wordt het legendarische programma nog één keer in
zijn oude glorie hersteld, met het presentatieduo Jos Brink en San
dra 'kroepoekje' Reemer. De live-uitzending zal in het teken staan
van het 25-jarig jubileum van het Liliane Fonds, waarvoor Reemer
al vijftien jaar ambassadrice is. Dit fonds zet zich in voor ge
handicapte kinderen in ontwikkelingslanden.
De show Wedden dat? behoeft nauwelijks introductie.
Iedere uitzending kwamen gasten voorbij met de
meest bijzondere en spraakmakende wedden
schappen, zoals de dame die geblinddoekt iedere
chocoladesoort kon benoemen die ze voorgescho
teld kreeg, inclusief soort en merk. Hoogtepunt
was altijd de weddenschap die Brink met de zaal
aanging, en zijn tegenprestatie als het mislukte.
„Ik ga vanavond weer een tegenprestatie doen, of
de weddenschap nou lukt of niet", vertelt Brink.
„En ze hebben iets vreselijk engs voor me be
dacht met Hans Klok." Een tegenprestatie als
vanouds, volgens Brink. „Ik heb zo veel enge din
gen gedaan in die show. Ik moest eens in een bak
met haaien lopen, dat werd me trouwens niet in
dank afgenomen thuis. Eén keer heb ik ervan afge
zien. Toen zou ik onder het voetje van een olifant
gaan liggen, maar ik kreeg zo'n enorme klap van zijn
slurf dat ik het niet gedaan heb."
Vanavond zullen vier oude weddenschappen,
die in het verleden mislukten, opnieuw wor
den afgesloten. „De kandidaten krijgen
een herkansing", zegt Reemer. „En dat is
meteen de link naar het Liliane Fonds:
die kinderen geven we ook een tweede
kans." Ook is er weer een panel vol be
kende gezichten en staat een telefoon
team klaar met twintig bekende Neder
landers, onder wie Willeke Alberti, Jaap
Jongbloed en Nance, om nieuwe dona
teurs in te schrijven.
Brink is zich erg bewust van de populari
teit van de show. „Wedden dat? is bijna
heilig verklaard, het is een beetje een ei
gen leven gaan leiden. De kijkers hebben
hoge verwachtingen en ik hoop dat ik die
kan waarmaken vanavond. Maar ik vind
het ontzettend leuk om weer eens met
mijn oude vriendin Sandra iets op televi
sie te doen. Als ik de persfoto's bekijk, zie
ik echt nog dat koppeltje van toen. We
zijn wel twintig jaar ouder, maar de che
mie tussen ons is er nog steeds."
Dat de show live is, zorgt bij Reemer voor
de nodige zenuwen. „Ik vind het dood
eng! Als ik er over nadenk, krijg ik hele
maal het heen en weer." Brink vindt het
juist fijn, zo'n live-uitzending.Als het van
tevoren wordt opgenomen is er altijd wel wat.
Dan wordt het weer stilgelegd en raak ik uit mijn
ritme."
En krijgt dit avontuur nog een staartje? Een hele
nieuwe serie afleveringen van de show bijvoorbeeld?
„Ja, de tamtam gaat voortdurend", zegt Brink. „Dan
roept iedereen: die ouwe kan het nog best. En 'die
ouwe' kan het ook nog best, maar ik ben al erg druk n
pers en het theater. Ik ben er destijds mee gestopt omJ
beetje op was. Maar gesteld dat het doorgaat en Weddl
langere tijd terug op de buis komt, wil ik het alleen me J
doen."
Ruth van Beek
Wedden dat?, vanavond op 21 uur op Nederland 1
Jos Brink en 'kroepoekje' Sandra Reemer, voor
even weer samen. Foto: GPD/Nick van Ormondt
loven in Mohammeds on
schuld, of kiest ze voor de op
vatting dat 'de anderen' alle
maal schuldig zijn? Uiteindelijk
betalen beide geliefden een
zware prijs.
In Off screen van Pieter Kuij-
pers (11 juni) - net als Staatsge
vaarlijk naar een scenario van
Hugo Heinen - komen fictie en
feiten nog dichter bij elkaar: de
film is gebaseerd op het ware
verhaal van de gewapende man
die op 11 maart 2002 de Am
sterdamse Rembrandttoren
binnendrong, en alle aanwezi
gen in gijzeling nam. Het was
zijn bedoeling om de net naar
een naburige toren verhuisde
Philips-top te treffen, omdat
het bedrijf volgens hem de we
reld belazerde met de breed-
beeld-tv.
Aan het eind van de dag pleeg
de hij zelfmoord op een toilet,
zodat niemand ooit heeft gewe
ten wat nou precies zijn motief
was. Heinen schreef daarom
een psychologisch drama over
wat er in de man kan zijn om
gegaan, en speelt daarin uitge
breid met waarheid en waan
zin. Buschauffeur John Voer
man, magistraal neergezet door
'Vlaamse reus' Jan Decleir, ziet
de vertrouwde wereld om zich
heen instorten, en bijt zich
daarom vast in het bedrog dat
Philips zou plegen met de
breedbeeldtelevisie.
Hij ziet 'geheime codes' in de
zwarte balken op de buis van
het apparaat, en vermoedt een
complot tegen de argeloze klant
en zelfs tegen de wereld. Op
weg naar Voermans onafwend
bare ondergang speelt zich in
anderhalf uur een fascinerend
verhaal af, waarin licht en don
ker, goed en kwaad, de fictieve
Philips-topman Gerard Wesse-
linck (een sterke rol van Jeroen
Krabbé) en de op film debute
rende Astrid Joost en bijzondere
rollen spelen.
Ook de film waarmee de reeks
vanavond aftrapt, Gebroken
rood van regisseur Erik Oost
hoek en scenarist Carel Donck,
staat dicht bij de werkelijkheid.
Nadat twee gedrogeerde pubers
een bejaarde vrouw met grof
geweld beroven en ombrengen,
komt op de begrafenis de ver
zetsgroep waarvan het slachtof
fer in de oorlog lid was weer
bijeen. Pratend over de brute
dood van hun medestrijdster
besluiten de resterende leden
de verharding van de wereld
niet meer te pikken.
Als de jonge moordenaars door
een vormfout weer vrij rondlo
pen, nemen de oud-verzets
strijders het recht in eigen
hand. Ze vinden dat ze zestig
jaar geleden anders voor niets
hebben gevochten. Na één ge
slaagde afrekening loopt echter
alles fout, en blijkt er een doos
van Pandora te zijn geopend
die niet meer dicht wil. Hoofd
persoon Simon (Hans Croiset),
een eenzame en verbitterde
oud-leraar, komt daardoor te
staan voor de ultieme keuze
tussen goed en fout.
Eigenrichting en onveiligheid
spelen ook een rol in Stille
nacht van Ineke Houtman (sce
nario Frank Ketelaar), de Tele
film van 21 mei. In een verhaal
dat enigszins lijkt te zijn geba
seerd op de beruchte - en nooit
gepakte - Utrechtse seriever
krachter, besluiten vijf studen
tes zelf op zoek te gaan naar de
man die in een park tussen de
universiteit en hun kamers re
gelmatig vrouwen verkracht.
Telefilms, vanaf 7mei toten
met 11 juni elke zaterdag om
22.35 uur op Nederland 3. Van
avond: Gebroken Rood (IKON).
De films zijn nauitzending ook
nog een week te bekijken via in
ternet op www.telefilm.nl
Jan Decleir als gijzelnemer in Off screen, op het moment dat hij beseft dat hij in de verkeerde kantoortoren is. Foto: GPD/Bas Losekoot