Sonja Schuurman supertrots
op twee succesvolle dochters
GESPREK VAN DE DAG
De beren voor Pim wachten op de wetenschap
Albatrosrace nieuwste
rage bij Ladbrokes
'Gedragsproblemen Britse
kinderen door slechte voeding'
1
Alfabetisch tijdreizen
De opkomst en ondergang van het feno
meen Fortuyn mag voor politiek Nederland
nog altijd een raadsel zijn, ook de weten
schap worstelt nog steeds met zijn precieze
betekenis. Mede daarom heeft het Meer-
tens Instituut in Amsterdam een deel van
dat wat de Fortuyn-collectie is gaan heten,
nu ontsloten voor een groter publiek.
Onder de titel 'Nagelaten aan Pim' is van
af deze week op internet een greep te zien
uit de schier eindeloze hoeveelheid knuf
felberen, stropdassen, waxinelichtjes en
briefjes die na de moord op verschillende
plaatsen in Nederland werden neergelegd.
„Het is maar een deel", zegt onderzoeker
dr. Peter Jan Margry van het Meertens In
stituut. „In ons archief hebben we twintig
strekkende meter staan. Dat is nog lang
niet alles van wat er destijds op verschil-
lepde plaatsen na de moord door het volk
is neergelegd. De bloemen waren natuur
lijk niet te bewaren, en we hebben veel
van de knuffelberen moeten vernietigen
uit oogpunt van hygiëne. Bovendien heeft
de familie ook nog wat, net als de LPF - al
weet daar niemand meer waar het geble
ven is."
Margry kreeg de spullen van de familie,
die er eerst over dacht alles over te bren
gen naar Italië en in te metselen in de
muur van de begraafplaats waar het li
chaam van Fortuyn ligt. Margry: „Maar
we vonden dat hier sprake is van zo'n be
langrijke, ingrijpende gebeurtenis dat het
beslist voor wetenschappelijk onderzoek
beschikbaar moest blijven."
Margry is nog altijd bezig met die verwar
rende dagen van mei 2002, die hij 'uniek
in de Nederlandse geschiedenis' noemt.
„Er is natuurlijk allereerst de politieke im
pact van de moord op Fortuyn, de eerste
politieke moord sinds eeuwen in Neder
land. Eigenlijk zijn alle gevolgen daarvan
nog steeds niet duidelijk. Maar zeer inte
ressant en enig in zijn soort was ook die
hele opvallende uiting van de mening van
het volk, met briefjes, bloemen en beren.
Ook in het buitenland doet iets dergelijks
Gokkers die eens wat anders willen
dan windhonden en renpaarden,
kunnen vanaf deze week hun geld
inzetten op albatrossen. Zeventien
vogels zijn voor deze gelegenheid ge-
chipt en worden op hun jaarlijkse
migratieroute vanuit Australië naar
Zuid-Afrika gevolgd.
Liefhebbers kunnen gokken welke
albatros het eerst Zuid-Afrika be
reikt. Ze kunnen de vogels volgen op
de website van het Engelse wedkan
toor Ladbrokes, die de. race in sa
menwerking met een milieuorgani
satie en het milieudepartement in
Tasmanië heeft georganiseerd. De
opbrengst van deze uitzonderlijke
race gaat naar een milieuproject
voor het behoud van de albatros.
Gisteren was de officiële start van de
albatroswedstrijd vanaf drie eilanden
voor de kust van Tasmanië. „Maar er
is geen startschot of zo. De vogels
vertrekken wanneer ze er zin in heb
ben", aldus een van de organisato
ren. Op hun vlucht van zo'n 9600 ki
lometer krijgen de vogels te maken
met haaien, roofvogels, slecht weer
en het gevaar om te verdwalen. Ook
verdrinken jaarlijks bijna 300.000 al
batrossen omdat ze in lange vissnoe
ren terecht komen en onder water
worden voortgesleept.
Onder de deelnemers die naar ver
wachting in augustus in Zuid-Afrika
aankomen, zijn Kubla Khan, Eight
een Stone of Idiot en Parkie, die ge
sponsord wordt door de Britse televi
sieberoemdheid Michael Parkinson.
Behalve een leuke weddenschap is
de race van de Tasmanian Shy Alba
tros ook een goede gelegenheid om
meer te weten te komen over de trek
van de vogel.
MENSELIJK
Britse kinderen hebben gedragspro
blemen en leerstoornissen door
slechte voeding. In hun eetpatroon
ontbreken vitale voedingsstoffen die
de hersenen nodig hebben om nor
maal te kunnen functioneren. Dat
blijkt uit een onderzoek van de Ox
ford Universiteit, meldde de Britse
krant The Guardian gisteren.
Francois Rabelais
Een wijs man leert nog
van een gek
De onderzoekers ontdekten dat kin
deren die op school niet goed pres
teerden en soms ook gedragsproble
men hadden, het beter gingen doen
als ze visolie kregen toegediend. Dat
is een vetzuur dat van belang is voor
de ontwikkeling van de hersenen. In
moderne eetpatronen komt dat, vol
gens voedingsdeskundigen, te weinig
voor. Veel onderzochte kinderen
konden zich beter concenteren en
werden rustiger.
Er zijn 117 kinderen tussen de 5 en
12 jaar onderzocht, bij wie dyspraxie
werd vermoed, een coördinatie- en
motorische stoornis. Ze deden het
niet goed op school. Zeker vijf pro
cent van de Britse kinderen heeft er
last van. De groep die visolie kreeg
toegediend, ging snel vporuit met le
zen. ANP
De NOORSE KONING Harald V is gisteren, een maand na zijn hartoperatie, uit
het ziekenhuis ontslagen. Bij de 68-jarige vorst werd op 1 april een kunsthart
klep ingebracht. Negen dagen later moest hij opnieuw onder het mes. Toen
werd vocht verwijderd dat zich na de eerste ingreep had opgehoopt in zijn borst
holte. Zijn zoon Haakon (31) verving hem tijdens zijn ziekte. Volgens het Noorse
hof gaat Harald eind mei weer aan het werk.
Het wereldrecord RODE PEPERS
eten is verbeterd. De Zuid-Afrikaan
Johan Hattingh verorberde er maar
liefst 51 achter elkaar en dat was er
een meer dan het oude record. Dat
meldde de Zuid-Afrikaanse krant
The Star gisteren. Hattingh versloeg
negentien concurrenten. Met tra
nende ogen gaf de laatste rivaal het
na vijftig pepers op. Met enorme
wilskracht at Hattingh ook de 51ste
habanero, een bijzonder scherp
exemplaar, op. Nog nahijgend en
ietwat penibel kijkend nam de nieu
we wereldrecordhouder de prijs
(380 euro) aan.
Zanger en musicalacteur BASTIAAN RAGAS en televisiepresentatrice TOOSKE
BREUGEM zijn verkozen tot het ultieme Nederlandse liefdespaar. Dat maakte
Joop van den Ende Theaterproducties, organisator van de verkiezing, gisteren
bekend. Bezoekers van de website www.musicals.nl konden de afgelopen week
stemmen op hun favoriete koppel. Bastiaan en Tooske kregen 32 procent van de
stemmen. Presentatoren Chris Zegers en Wendy van Dijk eindigden met 28 pro
cent op de tweede plaats. Kroonprins Willem-Alexander en prinses Méxima
haalden een derde plaats met 19 procent. Zanger Marco Borsato en zijn vrouw
Leontien kregen 16 procent van de stemmen.
zich hoogstzelden voor. Wel noemt Mar
gry de uitingen van rouwbeklag na de
moord op de Zweedse premier Olof Palme
en het overlijden van prinses Diana. Mar
gry denkt dat de bloemenzee voor For
tuyn en de kennelijke noodzaak zich te ui
ten aansluit bij veranderingen in de wes
terse samenleving, waar publieke rouw
vaker voorkomt - zoals in bermmonu
mentjes - en waar men massaal emotio
neel reageert na rampen.
Opvallende gelijkenis, zeker in het geval
van lady Di: het volk projecteert meer al
gemene gevoelens van onvrede op de do
de en zoekt schuldigen. Bovendien wor
den het slachtoffer al snel heilige eigen
schappen toegedicht. De meeste brieven
raken aan dat thema. Ze zijn voor een be
langrijk deel geschreven door vrouwen,
die de dode vaak opmerkelijk intiem aan
spreken, als familielid, geliefde of min
naar. Naast dat soort boodschappen is
een flink deel woedend van toon, met als
weerkerend mantra 'Jij zei wat wij dach
ten'. In het verlengde daarvan liggen de
schimpende woorden in de richting van
de heersende klasse. „Op deze wijze fun
geerden de herdenkingsplaatsen voor For
tuyn als nationale publieke schandpalen
van het volk jegens politiek en bestuur."
Het heilig maken van de dode, met een
ander woord messianisme, is volgens de
onderzoeker ook al een uiting van, zacht
gezegd, een land met problemen. „Mes
sianisme komt in elke cultuur naar voren
als gevolg van crisis of conflicten en om
spirituele verlossing te realiseren."
Het Meertens Instituut streeft er naar nog
meer delen van het Pim-archief digitaal te
ontsluiten. De twintig strekkende meter
blijft toegankelijk voor onderzoekers of in
stellingen, „die nu of in de toekomst de
betekenis van de moord op Fortuyn en de
gevolgen daarvan voor de samenleving
willen achterhalen of illustreren."
Meer informatie:
www.meertens.knaw.nl/
Luuk Kortekaas
De knuffels, de briefjes, de stropdassen die bij het Fortuynmonument werden neergelegd hc?^
volgens het Meertens Instituut allemaal bij 'het Pim-archief. Archieffoto: Ton Kastermans
p
h
De Amerikaanse acteur Danny
Glover is bij een bezoek aan Zuid-
Afrika benoemd tot ERE-ZULU-
KRIJGER. Glover, bekend van Le
thal Weapon, mag zich naar de Zu
lu-held Ukhandampemvu noemen,
aldus de Zuid-Afrikaanse krant The
Star gisteren. Glover kreeg de ereti
tel bij een ceremonie buiten Dur
ban. Zulu-koning Goodwill Zwelithi-
ni benoemde hem persoonlijk tot
krijger, wegens Glovers inzet voor de
mensenrechten in vooral Afrika.
Foto: AP
Tweederde van de lezeressen van
het weekblad FLAIR komt altijd
klaar, zo blijkt uit een enquête van
het vrouwenmagazine naar het
SEKSLEVEN van hun abonnees. De
helft van de duizend ondervraagde
vrouwen zegt met hun partner naar
pornofilms te kijken. De lezeressen
van Flair zijn tevreden over de seks:
meer dan 80 procent beoordeelt
hun seksleven met een zeven. Wel
zouden de vrouwen vaker seks wil
len hebben. Bijna de helft wil mini
maal twee keer per week seks, maar
lang niet iedereen haalt dat. Het ge
middelde ligt tussen de een en twee
keer per week. Flair richt zich op
middelbaar opgeleide vrouwen tus
sen de 25 en 40 jaar, die vaak een
jong gezin en een parttime baan
hebben.
Vele Koninginnedagen geleden stuitte ik op een ver
geeld woordenboekje Duits-Russisch. Het bevatte in
structies voor dwangarbeiders, werkzaam in de
Duitse industrie. Eerst stond er het Duitse bevel, dan
hoe zoiets klonk in het Russisch. Dat woordenboek
je, op handig zakformaat, heb ik van begin tot einde
gefascineerd uitgelezen. Met zinnen als liet is u niet
toegestaan te zitten', en 'op het ontvreemden van ge
reedschappen volgt een zware bestraffing. De lezer
kreeg, ruim vijftig jaar na dato, een alfabetische
rondleiding door de werkkampen van het Derde
Rijk. Op jongstleden Koninginnedag stuitte ik op
een leerboekje 'Maleisch in den dagelijkschen om
gang', uitgegeven in 1929. De omgang waar men op
duidde was uiteraard die tussen Nederlandse supe
rieuren en hun inlandse minderen. Iedere zin is een
tijdreis. 'Sla dat paard niet, ziet ge niet dat het kreu
pel is?' We zijn in Surabaya. Daar woonde, weet ik,
een hoogleraar die ik ken van filmpjes, want hij was
de opa van een vriendin. Tuan Hoogleraar maakt
een rondritje en ziet dat zijn koetsier plots op het
paard inbeukt. Nare inlandse wreedheden, niks
voor beschaafde Nederlanders. Hier moet worden
opgevoed. Met een welgekozen Maleise frase maakt
opa Hoogleraar de koetsier zijn standpunt duide
lijk. bfyjien het conflict zou oplopen, dan ïfëd hij
nog bozere zinnen voorradig. 1) 'Het verveelt me al
je te verbieden'2) 'Lieg niet: spreek recht uit'3) 'In
de volgende maand geef ik je je ontslag'. Mochten er
over dat ontslag vervolgens vragen komen, ook
daarvoor was uiteraard een degelijke standaard-zin
voorhanden: 'Aku tida ada kassian sama dia, sebab
dia punya salah sendiri'. Of, in hedendaags Neder
lands: eigen schuld, dikke bult. Er staan ook minder
invoelbare mededelingen in het boekje: 'morgen ste
ken wij voetzoekers af. Waarom moest een Neder
lander zoiets in het Maleis kunnen zeggen? Was het
ieder weekend gezellig knallen geblazen? Dat opa
Hoogleraar ook in Surabaya wel eens een gezellig
Hollands nieuwjaar wilde vieren, datsnap ik nog
wel. Maar waarom diende de buurt al een dag van
tevoren gewaarschuwd te worden? Zouden wellicht
de lokale opstandelingen, verward door plots ge
knal, hun geweren pakken en terugschieten? Ook
talloze kleine ongemakken van het leven in de tro
pen duiken in de Maleise zinnetjes op. Ranzige bo
ter. Gesmolten boter. Geschifte melk. De pap, Hol
landse neem ik aan, was dikwijls te dik of aange
brand. Ook een bekend probleem, zo blijkt uit dit
leerboekje Maleis, was dat kokkie telkens weer kip
op tafel zette. Vaak ook de verkeerde: soepkip en
vleeskip werden weleeqs verwisseld. Waarbij het
ook té vaak voorkwam dat kokkie de kippen smoor
de, en te zelden bakte. Indisch leed. Gelukkig kon de
koloniaal die wel eens wat anders wilde in de toko
een portie gezouten tong (lidah asinlaten halen.
Die gezouten tong, zou die destijds helemaal vanuit
Nederland zijn ingevoerd? Zijn er tegenwoordig
nog mensen die dat eten? Zo maakte ik, zittend
op een bankje aan een kakafonische gracht, op
eens een intrigerende rondreis in ons Indië van
1929. 'Ik wil gaan wandelen, gij moet mee
gaan om een paraplu te dragen, het kan
gaan regenen Een blanke die zijn eigen
paraplu droeg, op zich toch te doen, leed
voor hij het wist gezichtsverlies. Dat kon
gevaarlijk zijn. De Nederlandse su
perieur kon maar het beste per
manentzijn status tonen door
een ondergeschikte in de buurt te
hebben. Na de oorlog kwamen ze
terug naar Nederland, de gebruikers
van 'Maleisch in den dagelijkschen
omgang'. Elke keer dat ze in de koude
Haagse druipregen hun eigen paraplu
moesten ophouden, dachten ze terug aan
hun verloren paradijs, en mompelden wee-
nnQdig een Maleis zinnetje. Ik.
door Margriet Hunfeld
Sonja Schuurman-Bos Verschuur uit De Meern is de moeder van twee
succesvolle dochters: de populaire presentatrice/filmster Katja en de zan
geres/actrice Birgit. De populariteit van haar dochters heeft haar leven
niet veranderd, maar ze kijkt wel anders aan tegen de glamour en glitter
van de roem. „Soms heb ik wel eens gedacht: hadden ze maar een baan
van negen tot vijf."
Sonja Schuurman: supertrots. Foto: GPD/Koen van Weel
„Met mijn kinderen Katja en Birgit is het eigenlijk
vanzelf gegaan. Het was een bewuste keuze dat ik
stopte met werken, toen ze klein waren. We hadden
een eigen hoekje voor ze gemaakt in ons huis in
Bunnik, met zelfgemaakte tafeltjes met teken- en
verfspullen en een bak met allerlei materialen. Om
dat mijn man Wim en ik allebei creatief zijn, was die
creativiteit in ons gezin vanzelfsprekend.
Kat was als kind al pienter en Birgit ook - dat geluk
hadden we, dat het in de genen zat. We hoefden ze
nooit achter hun vodden te zitten, zoals mijn moe
der dat bij mij ook niet hoefde.
Katja was behoorlijk streberig, soms zelfs té strebe-
rig. Op de lagere school kwam ze een keer huilend
thuis met een rapport waarop ze alleen maar ne
gens had, want dat hadden tienen moeten zijn.
Ja, dat was echt Kat, terwijl ik dan zei: Maar
kind, wat maakt dat nou uit? Birgit daarente
gen, was makkelijker, die was tevreden met
een zeven.
Of het mijn leven heeft veranderd, nu ik
twee beroemde dochters heb? Nee, dat
valt nogal mee, daarvoor zijn we, denk
ik, te nuchter. Mensen zien vaak al
leen de glitter en de glamour, maar
vergeten dat onze kinderen er heel
hard voor werken en ook wel eens
een dip hebben. Bovendien weet ik
dat het leven ook een andere kant
heeft, want ik ben een paar jaar
heel ziek geweest. Ik heb smet
vrees gehad en dat was vreselijk-.
.Gelukkig ben ik er helemaal van
af, dankzij een doorbraak in het
medisch onderzoek en de enorme
liefde en het grote geduld van mijn
man en kinderen. Er kwam in 1988
een nieuwe pil op de markt, fevarin,
die een ontbrekend stofje in mijn hy
pofyse aanvult. Sindsdien gaat het
heel goed met me. Ik heb me nooit ge
schaamd voor die periode en er altijd
open over gesproken.
De kinderen hebben nu wel veel meer
begrip voor zieke mensen, ook als je niet
direct ziet dat ze ziek zijn. Katja heeft, toen het
succes met Linda, Roos en Jessica haar allemaal te
veel werd, een jaar eens even helemaal niets gedaan
om met zichzelf in het reine te komen. Ja, ik heb
toen wel eens gedacht, o, had ze maar een baan van
negen tot vijf, want in die periode heeft ze heel wat
afgehuild. Mijn man heeft uiteindelijk veel met haar
gepraat en gelukkig kon ze ook dankzij goede vrien
den haar draai weer vinden.
Kijk, als mensen je interessant gaan vinden alléén
om je dochters, dan hou ik daar niet van, maar soms
ben ik te naïef om dat direct door te hebben, want ik
ben natuurlijk supertrots op ze. Het is ook vervelend
als ik me moet verdedigen, wanneer er nare opmer
kingen worden gemaakt, zoals in de periode
dat Katja wel eens iets te veel had ge
dronken. Wim heeft daar altijd een
heel mooi antwoord op, die zegt
dan: Het kan komen doordat
ik wat ouder word, maar ik
kan me niet herinneren
dat ik je iets gevraagd
heb.
Natuurlijk hebben we Kat
toen op haar kop gege
ven en gezegd dat het
stom was en vooral Birgit
was woest op haar. We
hebben Kat voorgehou
den dat er extra op haar
wordt gelet en dat ze al
leen al daarom niet met
Dj
een slok op in de auto moet stappen. Van enkeléj i
mensen die voorop liepen met zulke kritiek, wetoi
we dat ze zelf met enige regelmaat met een stuk iE
hun kraag naar huis reden. Nu is dat gelukkig aller
maal voorbij, maar het is jammer dat het haar zc c
lang wordt nagedragen, want Kat is altijd heel gair
vrolijk, amicaal en sociaal, maar mensen blijven et
dan daar op focussen, hè.
Sindsdien is ze enorm veranderd, doet veel nieuk
interessante dingen en nu Birgit ook veel succes1
heeft, klikt het nog steeds heel goed tussen die t\fl
ze begrijpen elkaar. Daarvoor had Birgit het er w
eens moeilijk mee dat ze alleen maar werd gevra' -
als het zusje van.... Kijk, Birgit kan heel goed zingd
en is heel eerlijk en kritisch tegenover zichzelf, nd
als Kat. k
Ze doen heel duidelijk hun eigen ding, laten zichR
niet van alles voorkauwen en hebben altijd een lal
hoorlijke vinger in de pap, want het zijn echte cose
trolefreaks. Of ze daarin op ons lijken? Ja, missclre
wel. jE
Dat Kat bij de televisie kwam, is eigenlijk vanzeljm
gaan. Toen een vriendinnetje van Birgit met eerer
krantenstukje kwam, waarin kjmdidaten werdendi
vraagd voor de serie Uit De School Geklapt van jid
NCRV, is ze meteen auditie gaan doen. Katja wan1
toen 16.
Of ik het stimuleerde, dat ze in tv-series ging spa
Nee, niet echt, maar ze zat op jazz- en showballi
trad al op. Van zulke uitdagingen genoot ze en cf
om mocht ze er van ons mee doorgaan. Wel was
na afloop van een auditie vaak onzeker, dacht al-1
dat ze het slecht had gedaan en als ze dan een tvg
de auditie kreeg, was ze stomverbaasd. Nee, we ve
ben die ambitie nooit afgekapt, omdat ze er helöe
maal voor ging. n
Alleen in het laatste jaar van haar vwo-studie, too
ze met school wilde stoppen vanwege alle druktei
hebben we gezegd: O, nee, dét doen we niet, meoi
sen die dingen niet afmaken zijn geen doorzetten
dus jij maakt dit gewoon af. Uiteindelijk heeft ze C
jaar overgedaan en is met hoge cijfers geslaagd, te
Daarna wilde ze politicologie gaan studeren orret
ze erg begaan is met kansanne mensen. j;e
Ten slotte heeft ze toch besloten om het als actmo
proberen. Dus schreef ze verschillende castingbal
reaus aan en kreeg een gastrolletje in Goede Tijd t
Slechte Tijden. Daar kwamen zoveel reacties opaj
ze haar een grotere rol hebben gegeven, hoewel
nooit acteerlessen heeft gehad. Later is zij haar lg
liteiten verder gaan ontwikkelen. Ik denk dat he
door haar uitstraling komt, dat ze zo succesvol jf|
Bij Birgit is het minder vlot gegaan dan bij Kat. 'l
koos voor zingen, omdat het haar droom was. \£e
en ik steunden haar in alles, maar op de voorwagi
dat ze helemaal achter haar keuze moest staan.ïj
git is ook een enorme doorzetter. Wij weten vaii r
dichtbij hoe moeilijk het is om in de muziekweiol
een duurzame plaats te bemachtigen. in
Zij heeft de afgelopen jaren heel veel prachtige br
jes geschreven. We zijn er zeker van dat die birusc
kort op een nieuw album te beluisteren zijn. Dale
tegenslagen is Birgit een sterke vrouw gewordeipc
de wereld aankan. Ze zingt en speelt nu de stereti
van de hemel in De Jantjes van Joop van den Etre
en ze heeft een mooi acteerdebuut gemaakt meel
haar filmrol in Floris. Ze is ook heel gelukkig mfi 1
haar nieuwe vriend Arne.
Met de kinderen gaan we hog steeds zeer geregjir
op vakantie, soms als gezinnetje, maar ook iede
ons apart met een dochter. Ze willen dat ook gri
Omdat we dan uren rustig kunnen praten. Wim
heeft een hechte, telepatische band met zijn dq
ters, hij voelt alles aan. Vooral als hij even niks iS
hen heeft gehoord, wordt hij nerveus. Nu hebbi
afgesproken dat hij op zulke momenten een sn^"f
stuurt met een code waarop ze direct reageren.1
