Pia Beck nog vol
'swing' en humor
KUNST CULTUUR
5Druk is dodelijk voor mijn inspiratie
Roy
nt
ositie
Geheim verjaardagsfeestje voert Herman van Veen naar Leiden
Amsterdam
String Quartet
gooit schroom
pas laat
van zich af
De mooiste
tekeningen
van Vincent
n C
e dDali. Foto: EPA
expositie
so goed
tel
rdl(M - De tentoonstelling
f in het Rotterdamse
Boijmans Van Beu-
ordt goed bezocht.
tenPpening begin maart
wilruim 70.000 bezoekers
er Bij Boijmans zijn ze
ik afheugd over de ver-
dofreid aan bezoekers. Zo
iokT kwart van de Dali-
lent België en Frankrijk
seriie leeftijd van de mu-
r, ziekers zeer uiteen.
jnrensemble
ltiIdoorVS
- Het koperensem-
8e%t Koninklijk Concert-
rkest (KCO) maakt ko-
eek een korte tournee
'erenigde Staten.
is het concert mor-
n^e kopersectie van het
Symphony Orchestra
icago Symphony Cen-
rkest is sinds 1954 18
Wnee door de VS ge-
heeft meer dan 250
gegeven in onder
laayYork, Chicago, Bos-
^lington, Los Angeles
ancisco.
Iiely Bailey
Nsden
jw - Jazztrompettist
iley is op 23 april op
leeftijd overleden. Dit
ociale Dienst in Am-
neniekendgemaakt. De
lens van Bailey is dins-
werd in
in Cleveland in
irr hij ook naar het con-
daim ging. Hij speelde in
met Bull Moose
lan Scatman Crothers
d lid van de Lionel
Orchestra. De laatste
leven woonde hij
(zcner in Amsterdam en
op.
Itérlee Lewis
adiso
Iwi - De Amerikaanse
llzanger Jerry Lee Le-
•p zondag 26 juni een
Paradiso in Amster-
9-jarige rocker kwam
195 en 2004 ook al
dens naar Neder-
rerd in de jaren vijftig
ïr bekend door hits
lalls of Fire en Whole
dn' Goin' On. De
top begint op zater-
onsteling
larbie
Marijke Helwegen, de
Tide ambassadrice
imetische chirurgie,
14 mei in Arnhem een
elling over Barbie. De
n het Historisch Mu-
grot in het teken van de
de plastic pop. Ruth
rnedeoprichter van
jëerde Barbie in 1959,
tad ontdekt dat haar
.rtie^hoefte had aan een
"op gjop. De expositie
emion met 14 augustus.
inte
Jkri;
engeM/ANP - Edwin de
Zuydewijn heeft in
inkersloot in Amster-
(grPq)ositie '25 jaar Ko-
Beatrix' geopend.
qoet prikkelen", ver-
uur Jcderiehoudster Caro-
opijer haar opmerkelij-
alig partner van prin-
|ten,pta weidde uit over
|and vvoor kunst, reden om
a.v. aiodiging van Donker-
ooAyfe gaan. Hij erfde de
ri ab°|- muziek en schilder
zijn ouders en groot-
n mijn enthousiasme
t, heb ik samen met
een kleine, beschei-
^b^stcollectie' trachten
jitgevwen, maar die hangt
bij de curator", zei
n Zuydewijn.
ie die hij opende, be-
verk<jferzameling schilderij-
"8eyMatrix, gemaakt door
rs uit heel Nederland.
1 daarvan is gemaakt
drt'le Tussauds, waar het
van Beatrix model
oordegens De Roy van Zuy-
de kunstenaars
aarte>rkten aan de exposi-
verder
HOC 941
door Lidy van der Spek
NOORDWiJK - De grote weelderi
ge wintertuin-zaal van Hotels
van Oranje loopt langzaam vol
met zomergasten. Bij binnen
komst kijkt Koningin Beatrix
glimlachend op ons neer. De
feestelijke draperieën zijn oran
je belicht. Heel veel 'jonge'
middelbaren, met hier en daar
een paar verdwaalde jonkies.
Tussen half acht en negen uur
treden 'nieuwe generatie' pia
nisten op, de Fransman Rémi
Toulon, de Oostenrijker Chris-
toph Rois, en David Maxwell,
de iets oudere Amerikaan.
„Wat Rémi Toulon met z'n lin
kerhand presteert is werkelijk
fabelachtig" zo introduceerde
burgemeester Groen de eerste
pianist. Z'n optreden is hemel
bestormend, met inderdaad
een razendsnelle linkerhand,
waarbij de rechter akkoorden
slaat gelardeerd met waamzin-
nig passagespel; ritmisch strak
als een jeans uit de jaren zeven
tig. Deze rellerige 'Festival's
Boogie' is zoals je kunt ver
wachten behoorlijk versterkt en
dat blijft zo de hele avond,
waarom nou toch? Toulons ei
gen improvisatie met een snufje
'sentimental journey', staat bol
van hoekige patroontjes en
schokkerig syncopisch 'slag-
'werk. Hij ramt wellustig de
toetsen met een big smile, die
linkerhand constant in een zelf
de kantelend motiefje draaiend.
Zijn rechterhand vliegt hoger
en hoger, jankt met klikkende,
kletsende dissonante tweeklan
ken tot zijn hand van het toet
senbord afvalt Een optreden
met een grote dosis muzikale
grappen en geestige slapsticks;
van een ijzersterke entertainer
die zijn zaakjes op alle fronten
tot op het bot beheerst.
Boogie-Woogie van Christoph
Rois is veel ingehoudener, her
kenbaarder. Z'n tempi zijn
sloom, z'n accenten voorspel
baar. Maar gaandeweg wordt
zijn spel kruidiger met een pit
tige baskant, waarop de rech
terhand heerlijk zwijmelt.
Peaceful and Crazy hakt er in,
in a steady beat. Opvallend in
de 'Slow Blues' geïnspireerd op
Lionel Hampton zijn z'n ont
spannen slappe handjes. Zon
der enige druk lijken ze te ge
hoorzamen aan de wet van de
zwaartekracht.
David Maxwell is op de valreep
naar Nederland gekomen om
de zieke Big Joe Duskin te ver
vangen. Zijn aanslag is agres
sief, z'n repeterende motiefjes
zijn niet alleen aan de linker
hand toebedeeld, beide handen
wringen heftig om elkaar heen
in 'Twisted Tendon'.
Na de rumoerige pauze met
veel drank en happen, ver
schijnt een nog immer stralen
de Pia Beek op het toneel. Haar
valt een oorverdovende staande
ovatie ten deel die ze als een
vorstin ondergaat. Op haar
81ste is zij nog steeds de ijzeren
lady die drie kwartier de en
thousiaste zaal in lichterlaaie
zet. Met 'mijn' Henk (Haver-
hoek) op contrabas en Nanning
van der Hoop op drums maakt
ze een geweldige performance
waar de vonken vanaf vliegen.
Haar spel zit nog steeds vol ver
holen swing en humor.
Al haar toppers passeren in
sneltreinvaart de revue, als Pia's
Boogie, Stomping at the Savoy,
These foolish things, April in
Paris, the Man I love met een
ondeugend 'Happy Birthday to
You' ter ere van onze Majesteit.
De zaal adoreert haar. Ze ein
digt zoals ze vroeger begon met
'Lullaby of Birdland', haar her
kenningsmelodie sinds 1952.
Beek heeft zélf als verrassing
haar 90-jarige vriendin en colle
ga Bakke Hertstein uitgenodigd,
die met een energie en pit waar
je warm van wordt de hele zaal
meekrijgt met 'PIA is back in
Pia Beek zette de zaal gisteren drie kwartier in lichterlaaie. Foto: Taco van der Eb
Town' en dit natuurlijk einde
loos herhaald.
De tapdancers Philou en Jelly
zijn een hartveroverende buffer
tussen Pia Beck en Little Willie
Littlefield. In een adembene
mende act, met totaal ontspan
nen schouders, armen, lijf, als
ledepoppen vertellen zij met
virtuoos hak- en teengeklik in
ontelbare ritmetjes dolle verha
len aan elkaar.
En dan is daar die kleine grote
man uit Amerika, die al be
roemd werd op z'n zestiende
met 'Little Willie's Boogie', de
man die samen met muziek-
grootheden als Duke Ellington
en Nat King Cole optrad. Zijn
hele kleine lijf straalt ritme, hu
mor, souplesse uit, en een ge
weldige power. Zijn spel stampt
hij uit de grond, bonkend met
vuisten, buiten-, zij- en binnen
kant van zijn elastieken han
den. Met een stevige knipoog
naar Beethovens vijfde, maar
even goed naar 'Mieke heeft
een lammetje' en 'daar komt de
bruid' speelt hij een explosief
'Undecided Boogie' en 'Have
you heard the News'. De onge
kroonde koning van de jazz,
blues en boogie met een zinde
rend hart voor de stad New Or
leans.
Alanis Morrisette heeft haar balans gevonden
door Han Neijenhuis
Rotterdam - Een album als 'Jag
ged Little Pill' maak je als artiest
één keer in je leven. Het is zo'n
plaat waaraan alles klopt. Songs,
sound, intensiteit en bovenal
was het de juiste plaat op het
juiste moment. Kortom, een on
vervalste klassieker. Dertig mil
joen keer ging 'Jagged Little Pill'
wereldwijd over de toonbank.
Verkoopaantallen die Alanis Mo-
rissette daarna nooit meer zou
halen. Maar de persoon in kwes
tie maalt er niet om. Tien jaar na
dato voelt Morissette zich beter
dan ooit.
De ergste boosheid en onrust,
die op 'Jagged Little Pill' voel
baar aanwezig zijn, heeft ze
achter zich gelaten. De rockdiva
is tegenwoordig vooral vriende
lijk en opgeruimd. Zo zag een
uitverkochte Ahoy' in Rotter
dam haar onlangs, klinkt ze op
haar recente album 'So Called
Chaos' en zo klinkt ze ook wan
neer ze tussen de drukke tour-
bedrijven door tijd heeft om
een interview te doen.
Ondanks alle hectiek rondom
haar persoon is Morissette op
getogen over de huidige toer.
„Het is de beste en leukste
tournee die ik tot nu toe heb
gedaan. Waarom? Omdat nie
mand mij heeft verplicht om te
gaan toeren. Ik wilde zelf graag.
Bovendien wisselen we iedere
avond van setlijst. Dat houdt
het fris en spannend."
Dat het publiek anno 2005 een
andere Alanis Morissette ziet
dan tien jaar geleden, wordt
door de in Canada geboren en
tegenwoordig in Los Angeles
woonachtige zangeres volmon
dig beaamd. „Ten tijde van
'Jagged Little Pill' was ik nog erg
op zoek naar mezelf. Ik maakte
me snel kwaad over van alles,
was wat onrustig. Door het
plotselinge succes gebeurde er
bovendien ineens van alles met
me. In de jaren daarna ben ik
enorm goed begeleid door di
verse mentors en coaches. Ze
hebben me veel feedback gege
ven, me enorm geïnspireerd.
Het was in al die hectiek inder
daad niet makkelijk om tijd en
rust voor mezelf te vinden,
maar ik heb dat heel bewust
wel zoveel mogelijk gepro
beerd."
Spiritualiteit is sindsdien een
Alanis Morissette: „Ik ben heel diep bij mezelf gekomen en heb m'n eigen definitie van spiritualiteit ontdekt." Foto: GPD
belangrijk element in Morisset-
tes leven. „Ik ben heel diep bij
mezelf gekomen en heb m'n ei
gen definitie van spiritualiteit
ontdekt. Dat is de basis van de
rust en de balans die ik in m'n
leven gevonden heb."
Het immense succes van 'Jag
ged Little Pill' schuilt volgens
Alanis Morissette zeker in het
feit dat de plaat precies op het
goede moment kwam. „Men
sen waren blijkbaar toe aan
heel autobiografische rockmu
ziek. De plaat gaat over mezelf,
over mijn emoties van dat mo
ment, maar toont ook affiniteit
met de wereld en de mensheid
in het algemeen. Het album is
op een perfect tijdstip uitge
bracht, hoewel dat soort dingen
natuurlijk onmogelijk te plan
nen fs."
Dat blijkt wel uit het relatief ge
ringe succes van Morissettes re
cente album 'So Called Chaos'.
Ook een uitstekende cd, maar
qua impact en verkoopcijfers
haalt dit vorig jaar verschenen
album het niet bij 'Jagged Litlle
Pill'. De zangeres kan er niet zo
mee zitten. Het gaat haar aller
eerst om het creatieve proces.
Bovendien is ze blij dat ze de
grote druk, die ze aanvankelijk
voelde, nu los heeft kunnen la
ten.
„Na 'Jagged Little Pill' heb ik
aanvankelijk wel veel druk ge
voeld om met goede nieuwe
songs te komen. Ik haat die
druk, kan er slecht mee om
gaan, het is dodelijk voor m'n
inspiratie. Een deadline daar
entegen kan geen kwaad, dan
weet ik dat ik aan de slag moet.
Anders schuif ik het werk voor
me uit. Aan 'So Called Chaos'
heb ik in een ontspannen sfeer
gewerkt. Ik ben erg blij met die
plaat. Verkoopcijfers vind ik
daarbij minder belangrijk. Ik
ben daar niet zo mee bezig, nu
niet en tien jaar geleden ook
niet."
Tijdens de huidige toumèe
speelt Alanis Morissette als ge
zegd iedere avond een andere
set. Zowel de nummers als de
volgorde waarin ze worden ge
speeld, wisselt telkens. Fans
hoeven echter niet huiverig te
zijn. Krakers als 'Ironie' en 'You
oughta know' komen uiteraar d
elke show weer langs. Songs die
Morissette nog altijd met even
veel overtuiging en intensiteit
brengt als tien jaar geleden.
„Ik kan me nog precies herin
neren hoe ik me voelde toen ik
die nummers schreef en kan
me ook makkelijk in dat gevóél
verplaatsen. Het is voor mij
geen enkel probleem om het
met evenveel gevoel te brengen
als toen. Ik doe het ook nog
steeds graag, het zijn geweldige
songs en ze zijn natuurlijk heel
belangrijk geweest voor mijn
carrière."
Alanis Morissette speelt op 5
mei op het Dauwpopfestival in
het park Hellendoorn
door Wijnand Zeilstra
leiden - Er hingen wel wat posters in
de stad, maar verder was het optreden
onaangekondigd. Zomaar ineens komt
Herman van Veen naar Leiden. Dat is
op zich al opmerkelijk. In het grote
Amsterdamse Carré en het Rotterdam
se Luxor stond hij wekenlang; naar dat
kleine schouwburgje aan de Oude Vest
komt hij welgeteld één avond. Daar
moet een bijzondere verklaring voor
zijn, en die is te vinden op de site van
Herman van Veen: 'Zondag as. de Ne
derlandse derrière in Leiden, op de
verjaardag van Bart van Mossel. Hij
wordt net als ik ooit vijftig. Soms
is het hem aan te zien.'
Het gaat dus via de Utrechtse theater-
connectie om een geheim verjaardags
feestje van de ene jarige voor de ande
re jarige: Theaterdirecteur Van Mossel
komt evenals Van Veen uit Utrecht. De
een wordt binnenkort vijftig, de ander
vierde onlangs zijn zestigste verjaardag
en zijn veertigjarig jubileum. Dus kon
er één avond aan de jubileumtoer
worden toegevoegd: de voorlopig laat
ste voorstelling in Nederland oftewel
de dernière in Leiden (zou 'derrière' in
de weblog een verschrijving of een
grapje zijn?).
Afgezien van de Alfred Jodocus Kwak-
serie in december 2002 is Van Veen
hier in de stad met zijn eigen shows ja
renlang niet te zien geweest. Met een
ronduit prachtig optreden heeft hij dat
gisteren met die ene avond goedge
maakt. Van Veen put uit het omvang
rijke repertoire dat hij in al die jaren
heeft opgebouwd.
Hij zingt onder meer bekende num
mers als 'Hilversum III''Dat tedere
gevoel' en de nog altijd prachtige Brel-
vertolking 'Liefde van Later'. Hij
brengt een eerbetoon aan Willem
Wilmink en eert Ramses Shaffy als een
belangrijke inspiratiebron om dit thea
tervak te kiezen. Hij huppelt bij tijd en
wijle over het podium, combineert op
zijn eigen onnavolgbare wijze gekte
met beschouwelijkheid en geeft zijn
begeleiders ruim baan om hun muzi
kaliteit te tonen. Leuk om te zien is bij
voorbeeld dat hij zijn vaste gitariste
Edith Leerkes even een knipoogje
geeft, als zij weer schitterend gesoleerd
heeft. Dat tekent het pure speelplezier
dat er nog van afstraalt.
Voorlopig is nu het buitenland aan de
beurt. Te beginnen met Wuppertal. De
zestigjarige denkt dus voorlopig nog
niet aan stilzitten. Integendeel, als hij
102 jaar oud is, gaat hij tango-lessen
nemen. Je gelooft hem op zijn woord.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert Amsterdam String Quartet:
Alida Schat (viool), John Wilson Meyer
(2e viool), Simon Murphy (altviool) en
Thomas Pitt (cello). Gehoord: 1/5,
Stadsgehoorzaal, Leiden.
Amsterdam String Quartet heeft
'archi budelli' oftewel darmsna
ren; dat wordt al meteen duide
lijk aan het barok/klassiek pro
gramma, en aan het tóch nog
even bijstemmen, je weet maar
nooit... Het eerste deel (allegre
tto) van Boccherini's Strijk
kwartet in Es komt voorzichtig
van de grond, 't Lijkt erop of het
viertal nog niet helemaal zeker
is van zichzelf, wellicht nog een
beetje moe van Koninginnedag.
Dit keurige weinig aanstekelijke
spel - absoluut fraai, delicaat,
transparant - mist (nog) een
kem, een uitgestippelde visie.
De vonk slaat na de pauze pas
over.
Mozarts Strijkkwartet in Bes
heeft al wat meer allure. Sierlijk
zet de tweede viool de lange lijn
in, doorgevoerd door de fraaie
alt, die helaas een enkele keer
iets aan de strijkstok laat han
gen. Echt sprankelend energiek
vallen we in het allegro, de fiere
unisono lijnen fel aangezet. Het
snelle passagewerk wordt fris
ser, alerter waardoor de zijden
lintjes ertussen subtiel wegzwe
ven. De violen dansen in het
rondo op vederlichte voetjes,
waarop het samensmelten van
alle klankkleuren een intens co-
loriet oplevert.
Boccherini's D-groot Kwartet is
frivoler dan de Boccherini van
voor de pauze. In het allegro
mogen cello en alt even een
fraaie boventoon voeren op een
lange repeterende noot van de
eerste viool. Prachtig bloeit een
gezamenlijk genomen toon dy
namisch open als een witte kelk
waar je zo in kan kijken. Die be
hoorlijk stralende klank blijft
gehandhaafd in het allegro vi
vo. Ook in een uitdijend fortis
simo blijven de snelle nootjes
transparant.
Na weer gedegen stemmen, el
kaar bemoedigend toeknikken,
worden luid en duidelijk twee
neerwaartse kwinten (een inter
val van 5 noten) geïntroduceerd
die af en toe tegen een denk
beeldige wand echoën in
Haydns Strijkkwartet in d, bij
genaamd 'de kwinten'. In ver
schillende toonsoorten en in
vier verschillende klankkleuren
lopen deze kwinten als een ro
de draad door het kwartet, in 't
bijzonder door het allegro. In
het menuetto zingt een bariton-
'stem' - de cello en de alt -
donker, stevig, compact; puntig
aangezet, steeds weer het the
ma herhalend. Pas in het laatste
vivace heeft het kwartet alle
grijsheid, schroom afgelegd;
speelt voluit, onder de nu
sprankelende aanvoering van
de primarius, vreugdevol de
adrenaline onbekommerd toe
latend.
amsterdam/opd - In samen
werking met het Metropolitan
Museum of Art in New York
presenteert het Van Gogh Mu
seum deze zomer uit openbare
en particuliere collecties van
over de hele wereld de mooiste
tekeningen van Vincent van
Gogh (1853 - 1890). Een repre
sentatief overzicht van ruim
honderd topstukken zal de ont
wikkeling van zijn bijzondere
talent als tekenaar laten zien.
Toen Vincent in 1880 besloot
kunstenaar te worden, deed hij
dat volgens eep eigen leerpro
gramma. Hij TOsefte dat teke
nen de basis voor schilderen
was en werkte hard om zich die
vaardigheid eigen te maken.
Een aantal landschapstekenin
gen uit Elten uit de lente van
1881 laat al de vaardigheid zien
die hij in dat genre zou ontwik
kelen.
Op de expositie zijn onder meer
vijf van de zeven indrukwek
kende landschapstekeningen
aanwezig die hij na een kort
verblijf in Drenthe in
maart /april 1884 in Nuenen
maakte. Vanaf de zomer 1885
richtte hij zich (weer) op de fi
guurstudie, met als resultaat
meesterwerken als 'Arenleester'
en de 'Houthakker'.
De expositie "Van Gogh teke
naar. De meesterwerken' duurt
van 2 juli tot en met 18 septem
ber.
