BUITENLAND
Geen Chinees excuus
voor Japan-protesten
Onzekerheid troef onder kardinalen
Veel onduidelijkheid over gijzeling van tientallen sjiieten in Irak
Extreem-rechts
overschaduwt
herdenking
Opnieuw vele demonstranten de straat op
Manneke
pist cider
Twaalf doden door busongeluk Zwitserse Alpen
Positief bezoek Musharraf
Melkert geen baas van VN
ontwikkelingsprogramma
cremeert
d: flat in brand
i - In België heeft giste-
man geprobeerd zijn
iond te cremeren op de
rue. Daarbij veroorzaakte
brand. Het incident
ich voor op een terras
n appartementengebouw
aarbeek. Achteraf bleek
iade nogal mee te vallen:
de gevel had geleden on-
ivuur. De man had
ronden aan zijn arm en
id was volgens de politie
geblakerd".
iarde onthoofd
fout' huwelijk
In Egypte is een 80-jari-
onthoofd door de broer
vrouw van zijn zoon. De
lehoort tot de stam van
na s, die af zou stammen
profeet Mohammed,
s een oude traditie had
mogen trouwen met een
an eenvoudige afkomst,
in bruidegom schondèn
iwenoude taboe ondanks
arschuwing van de amb-
van de burgerlijke stand.
van de bruid liet het
de hoofd van de bejaar-
traat zien, ter afschrik-
ff toekomstige huwe-
igen beneden de stand
Haura's.
chwitz van
ië' herdacht
cradina - Meer dan 3000
joden en zigeuners
i gisteren in het Bosni-
inja Gradina de 60ste
dag herdacht van de be-
;van het concentratie-
asenovac. In dat kamp,
leens aangeduid als het
die Auschwitz', ver
den met het nazi-Duits-
allieerde ustasa-bewind
latië tijdens de Tweede
oorlog honderdduizen-
ven, joden en zigeuners.
trek Blair
it al geregeld'
Een naaste medewer-
de Britse premier Blair,
Campbell, is al bezig de
overdracht van Blair aan
tijgenoot Gordon
de huidige minister van
in, te regelen. Dit
het Britse dagblad The
]dent gisteren. Campbell
oor de twee topmannen
Britse Labour-partij een
tover wat ze doen wan-
I na de verkiezingen be-
aan de macht blijven en
toe Blair dan plaats
oor Brown. Volgens
,1 eilingen en veel Labour-
i|ten is Brown populair
ld en Blair niet.
maandag 18 april 2005
fj
'Heilige Geest weet al wie het wordt, maar heeft het ons nog niet verteld'
t president
s-Cyprus
Premier Talat van de
Republiek van Noord-
heeft gisteren de presi-
^rkiezingen gewonnen.
1 ia 40 jaar leiderschap
ufDenktash (81) het bijl-
neergegooid. Talat (53)
Republikeinse Turkse
TP), die in februari al
imentsverkiezingen
e nieuwe president is
iplan een einde te ma
lde Turks-Griekse
[V ng van het eiland.
e bemanning
^testation ISS
Een Sojoez-capsule
1 boord drie astronauten
ch gisterochtend vastge-
iaan het internationale
•tation ISS. Dat heeft het
ecentrum bij Moskou
Het ruimtevaartuig was
ichtend vertrokken van-
issische lanceerbasis
:r in Kazachstan. De
gej Krikalev en John
auit de Verenigde Staten
en de huidige tweekop-
ining en blijven een
aan boord van het ISS.
lanse medereiziger
Vittori keert over acht
ig naai' aarde.
Ngtuigwrak
rg Papoea
Reddingswerkers
gisteren na vijf dagen
iet wrak gevonden van
in passagiersvliegtuig
sdag verging in de afge-
ikK 'ost-Indonesische pro-
'apoea. Alle 17 inzitten-
3 - 1 de Twin Otter zijn om-
in. Het toestel van de lo-
tschappij GT Air bleek
Jmeter van de bestem-
larotali tegen een berg
pvlogen.
ir 7 doden
dien in Togo
iij botsingen tussen ri-
*nde politieke groeperin-
zaterdag in Lomé zeker
^Joden en meer dan 150
en gevallen. Dit is giste-
een Togolese mensen-
«ganisatie en van de
ie vernomen. Togo is
2 'dood van president
a in februari in een po-
lsis gedompeld.
door onze correspondent
Hans Celeijnse
Vaticaanstad - Het van de bui
tenwereld afgeschermde con
claaf dat een nieuwe paus moet
opleveren begint vanmiddag
zonder een duidelijke favoriet.
De 115 kardinalen die in dit ritue
le onderonsje kiezen wie de lei
der wordt van meer dan één mil
jard katholieken in de wereld,
zijn te verdeeld om een blok te
vormen dat bij de eerste stem
ming vandaag een tweederde
meerderheid voor één 'papabile'
oplevert.
Toch spraken 'prinsen van de
kerk' die vorige week de inge
stelde radiostilte trotseerden
anoniem de verwachting uit dat
het tot een snelle pauskeuze
komt. „De heilige geest heeft
haast", zei een van hen. De
Mexicaanse kardinaal Rivera
Carrera voegde daar gisteren na
een misviering aan toe dat „de
Heilige Geest al weet wie het
wordt, maar hij heeft het ons
nog niet verteld".
De eerste stemming vandaag
levert de afgevaardigden uit 52
landen in elk geval een goed in
zicht over de belangrijkste
voorkeuren in het gezelschap.
De 78-jarige dekaan van de Cu
riekardinalen, de Duitser Jo
seph Ratzinger, kreeg in de bin
nen- en buitenlandse media de
meeste kansen toegedicht. De
zeer conservatieve Ratzinger,
hoofd van de Congregatie voor
de Geloofsleer en ook om die
ideologische functie beplakt
met etiketten als 'Gods Rottwei
ler', zou op meer dan 40 stem
men kunnen rekenen.
Dat is echter lang niet genoeg
om de vereiste tweederde
meerderheid van 77 te halen.
Niettemin heeft zijn kandida
tuur tot reacties geleid: een
blok van meer progressief inge
stelde kardinalen schuift de
eveneens 78-jarige Italiaanse
kardinaal Carlo Martini naar
voren. Martini heeft zich in het
verleden niet alleen krachtig
uitgesproken over kwesties van
sociale rechtvaardigheid, maar
ook laten doorschemeren dat er
iets zou moeten veranderen in
omstreden standpunten van de
kerk als het verbod op voorbe
hoedmiddelen en vrouwelijke
priesters.
Martini beschouwt zichzelf niet
als 'papabile' (hij heeft lichte
verschijnselen van de ziekte
van Parkinson) maar geldt als
een van de lobbyisten voor Ita
liaanse gematigd-conservatie-
ven als Tettamanzi en Ruini.
Opvallend is dat de laatste -zeer
prominent aanwezig in het ver
zet van het Vaticaan tegen een
berlijn/anp - De herdenking
van het einde van de Tweede
Wereldoorlog in Duitsland
wordt dit jaar meer dan ooit
overschaduwd door extreem
rechtse tendensen. Neonazi's
hebben aangekondigd op 8
mei in Berlijn een grote beto
ging te houden. Het parlement
zag zich genoodzaakt daar met
een speciale wet een stokje
voor te steken. Officieel viert de
Bondsrepubliek 8 mei als dag
van de bevrijding van de
„mensenverachtende" natio-
naal-socialistische tirannie.
Zestig jaar na het einde van de
Tweede Wereldoorlog zag het
parlement zich ook genood
zaakt het strafrecht te verscher
pen. Personen die in het open
baar de nazi-dictatuur bagatel
liseren, verheerlijken of recht
vaardigen, kunnen voortaan
drie jaar worden opgesloten of
een geldstraf krijgen.
De Bondsrepubliek kan en mag
niet toelaten dat neonazi's de
zestigste viering van het einde
van de Tweede Wereldoorlog
ontsieren, zei minister Schily
van Binnenlandse Zaken. „Alle
ogen in de wereld zullen die
dag op ons zijn gericht."
peking-tokyo/anp - China biedt
Japan geen verontschuldigingen
aan voor de anti-Japanse protes
ten. Dat zei de Chinese minister
Li Zhaoxing gisteren in Peking
tegen zijn Japanse collega Nobu-
taka Machimura. Dit weekeinde
gingen opnieuw duizenden Chi
nezen de straat op.
Machimura toonde zich onte
vreden na het gesprek, aldus
het Japanse persbureau Kyodo.
„De Chinese topleiders schij
nen niet te begrijpen wat voor
enorme schok deze kwestie bij
het Japanse volk teweeg heeft
gebracht. Ik vond de reactie
zeer betreurenswaardig", aldus
de minister.
Li zei tijdens het twee uur du
rende onderhoud „excessieve
acties" niet te steunen, maar
liet ook weten dat de „Chinese
regering niets heeft gedaan
waarvoor het haar verontschul
digingen moet aanbieden aan
het Japanse volk". De foute Ja
panse houding inzake onder
meer de Tweede Wereldoorlog
Het beroemde balkon van de Sint Pieter, waar binnenkort de nieuwe paus zal verschijnen. Foto: EPA
referendum over kunstmatige
bevruchting- zich totaal uit de
publiciteit houdt. Dat geldt
trouwens ook voor Latijns-
Amerikaanse kanshebbers als
de Braziliaanse kardinaal Hum
mes en zijn collega Rodriguez
Maradiage uit Honduras.
De kardinalen zijn onderge
bracht in het Vaticaanse 'hotel'
Huis van de Heilige Agnes. Van
daar zullen zij per speciale bus
naar de Sixtijnse kapel worden
gebracht voor de dagelijkse
stemmingen, twee 's morgens
en twee 's middags.
Elk contact met de buitenwe
reld is verboden. Telefoontjes
moeten worden ingeleverd en
ze moeten het gedurende het
conclaaf ook zonder televisie,
radio en kranten stellen. Uit
angst voor elektronisch afluiste
ren -door nieuwsgierige inlich
tingendiensten en journalisten
is de Sixtijnse kapel waar de
stemmingen worden gehouden
voorzien van de meest moder
ne afweerapparatuur.
Volgens het dagblad Corriere
della Sera, zeer goed geïnfor
meerd over de roerselen binnen
het Vaticaan, zullen de meeste
kardinalen zich bij het stem
men laten leiden door het voor
beeld van Johannes Paulus II.
„Favoriet is een kerkvorst met
behoudende standpunten maar
wel een die weet te inspireren
en het directe contact met de
gelovigen zoekt", schreef de
krant. In die laatste twee ver
langens zit ook weerstand tegen
de meer introverte Ratzinger
verpakt.
brussel/anp - Het Brussel-
se beeldje Manneke Pis
plast op 4 juni geen water,
maar een alcoholische ver
snapering. Brusselse sup
porters van de 100-jarige
Spaanse voetbalclub Spor
ting Gijon hebben dit gere
geld, zo meldde de Vlaam
se krant De Morgen zater
dag. Het beeldje laat die
dag cider stromen, de
drank van de regio waar
Sporting Gijon speelt. Om
te voorkomen dat liefheb
bers te dicht bij het bron
zen beeldje komen, delen
de supporters ook drank
uit aan het publiek. Het
eeuwenoude Manneke Pis
bij de Grote Markt van
Brussel trekt dagelijks dui
zenden toeristen. Volgens
de legende herinnert Man
neke Pis aan een jongetje
dat een beginnende brand
bluste door erop te plas
sen. Het stadsbestuur laat
het beeldje regelmatig aan
kleden, bijvoorbeeld als
Sinterklaas of Elvis Presley.
zürich/anp-afp-dpa - Bij een
busongeluk in de Zwitserse Al
pen zijn gisteren twaalf doden
gevallen - zes vrouwen, vijf
mannen en een 15-jarige jon
gen. Vijftien andere inzittenden
raakten volgens de politie ge
wond. Het gaat om het ernstig
ste busongeluk in Zwitserland
sinds 1982.
De bus met 27 mensen aan
boord stortte op weg naar de
Grote Sint-Bernardspas in het
zuidwesten van Zwitserland in
een ravijn. De inzittenden wa
ren 24 Zwitserse toeristen die
op weg waren naar Italië, twee
buschauffeurs en een reisleid-
ster. Het voertuig sloeg ver
schillende malen over de kop
en landde 200 meter lager in
een dal. Sommige passagiers
werden uit het voertuig geslin
gerd en overleefden. Anderen
die de val helemaal meemaak
ten, kwamen om het leven. Cir
ca 200 reddingswerkers haal
den de slachtoffers met touwen
omhoog. Het westen van Zwit
serland wordt door zware
sneeuwval geplaagd. Veel we
gen en treinverbindingen zijn
lamgelegd door de sneeuw. Op
de plek des onheils was de
sneeuw echter geruimd. De
oorzaak van de ramp is dan ook
nog onduidelijk.
Een brandweerman verzamelt brokstukken van de verongelukte bus. Foto: EPA
Ook in het zuiden van Frankrijk
zorgde hevige sneeuwval afge
lopen weekeinde voor chaos.
Onder het gewicht van de
sneeuw sneuvelden bomen die
elektriciteitsleidingen verniel
den. Zeker 145.000 huishou
dens zitten zonder stroom.
Vooral het bij Nederlanders po
pulaire departement Ardèche is
is de oorzaak van de protesten,
zei een Chinese zegsman.
De spanning tussen beide lan
den loopt de laatste tijd sterk
op. De protesten begonnen na
een besluit van de Japanse re
gering om schoolboeken goed
te keuren waarin de Japanse
misdaden tijdens de oorlog
worden verdoezeld.
Naast de protesten over het Ja
panse oorlogsverleden liep de
relatie afgelopen week een
nieuwe deuk op toen Tokyo
aan Japanse bedrijven toestem
ming gaf om te boren naar olie
en gas in een omstreden gebied
in de Oost-Chinese Zee. China
beschouwt de regio als zijn ter
ritorium. Ook levert de Japanse
poging om lid te worden van de
VN-Veiligheidsraad frictie op.
Het Chinese Volksdagblad riep
gisteren het volk op problemen
op een ordentelijke en beheers
te wijze op te lossen en om de
„sociale stabiliteit" te bewaren.
Desondanks gingen dit week
einde weer tienduizenden Chi
nezen de straat om te proteste
ren. Volgens deskundigen blijkt
uit de omvang van het protest
dat Peking het stilzwijgend
goedkeurt.
In de zuidelijke stad Shenzhen
gingen tienduizenden mensen
gisteren de straat op. Hier werd
een pop van Koizumi verbrand.
„Wij gaan deze protesten niet
stoppen", zei een demonstrant.
In Hongkong riepen 5000 man
leuzen tegen Japan. Verdere de
monstraties waren er volgens
het persbureau AFP in Sheny
ang, Nanning, Zhuhai, Dong-
guan en Changsha. In de me
tropool Sjanghai uitten zater
dag 20.000 man hun ongenoe
gen. Hier werd het Japanse
consulaat bekogeld met onder
meer stenen. Ook werden ra
men van Japanse restaurants
ingegooid. In deze stad wonen
40.000 Japanners en zijn hon
derden Japanse bedrijven ge
vestigd. Het is de ergste crisis in
de Sino-Japanse relatie sinds
beide landen hun diplomatieke
banden in 1972 normaliseer
den.
new delhi - Het bezoek van het Pakistaanse staatshoofd Pervez
Musharraf aan buurland India is dit weekeinde in een bijzonder posi
tieve sfeer verlopen. Beide landen hebben besloten hun handelsbe
trekkingen uit te breiden. Over de omstreden kwestie Kashmir werd
zoals vooraf verwacht geen doorbraak bereikt. Musharraf (r.) en de
Indiase premier Manmohan Singh (I.) spraken gisteren twee uur met
elkaar. „Naar mijn mening is op alle fronten vooruitgang geboekt",
zei Musharraf na afloop. De nucleaire aartsrivalen repten over de
noodzaak om alle openstaande kwesties op te lossen, en dan vooral
het al lang voortslepende conflict over Kashmir. Musharraf arriveer
de zaterdag in Ajmer waar hij een belangrijke islamitische tombe be
zocht. Later reisde hij door naar de hoofdstad voor een banket met
premier Singh. Het Pakistaanse staatshoofd omschreef in New Delhi
de reis als „zeer historisch". Foto: EPA
getroffen. De Fréjus-tunnel tus
sen Italië en Frankrijk is geslo
ten. De hogesnelheidstrein TGV
van Grenoble naar Parijs rijdt
niet.
washington/anp - Ad Melkert
loopt een prestigieuze functie
bij de Verenigde Naties in New
York mis. De Nederlandse ex-
minister en voormalige PvdA-
topman heeft zelf van VN-
baas Kofi Annan gehoord dat
hij geen directeur van het Ont
wikkelingsprogramma
(UNDP) van de VN wordt.
Dat heeft vice-premier Gerrit
Zalm zaterdagmiddag tijdens
het voorjaarsoverleg van het
Internationaal Monetair
Fonds in Washington bekend
gemaakt. Melkert had Zalm
zelf vrijdagavond op de hoogte
gesteld van zijn afgewezen
kandidatuur na een gesprek
met Annan op het VN-hoofd-
kantoor.
„Het is erg jammer want Mel
kert had naar mijn gevoel een
goede kans", aldus Zalm. „Wie
het wel wordt, weet ik niet.
Melkert was in elk geval tevre
den over de inzet van de Ne
derlandse regering en dat is
leuk om te horen." Volgens
Zalm is er geen enkele twijfel
over het aanblijven van Mel
kert als bewindvoerder van de
Wereldbank.
Het kabinet droeg de oud-
PvdA-leider in maart voor als
opvolger van de Brit Mark
Malloch Brown. Premier Bal
kenende noemde zijn oude
politieke rivaal toen nog een
serieuze kandidaat voor de
post.
Het leek voor de ambitieuze
Melkert de kans te zijn om te
rug te keren in de (internatio
nale) spotlights. Daaruit ver
dween hij na de voor de PvdA
desastreus verlopen verkiezin
gen van mei 2002. Met dank
aan Balkenende werd Melkert
later dat jaar bewindvoerder
van de Wereldbank in Was
hington.
Onder de overgebleven kandi
daten voor de topfunctie zijn
de Noorse minister van Ont
wikkelingssamenwerking Hil-
de Frafjord Johnson en de
Britse Valerie Amos. Zij is een
voorvechter van vrouwenrech
ten en de eerste zwarte leider
in het Britse Hogerhuis.
De baas van de UNDP is na
Annan een van de invloedrijk
ste bestuurders bij de VN. De
ontwikkelingsorganisatie, de
grootste tak van de Verenigde
Naties, werkt in 166 tonden
aan onder meer armoHiebe-
strijding, democratisering en
de bestrijding van HIV/aids.
bagdad/anp-afp-rtr - Het Iraakse leger heeft de stad Ma-
daen omsingeld waar vermeende soennitische opstande
lingen mogelijk tot 150 sjiieten in gijzeling houden. Maar
veel blijft onduidelijk en zegslieden van de regering spra
ken elkaar dit weekeinde voortdurend tegen.
Madaen ligt 40 kilometer ten zuiden van Bagdad. Hier
zouden vrijdag 15 wagens met rebellen zijn binnengere
den en tientallen sjiieten in gijzeling hebben genomen. Zij
zouden het vertrek eisen van alle sjiieten uit de stad of de
gijzelaars zouden worden gedood. Over het aantal gijze
laars verschillen de meningen. Een zegsman van een sjii-
tische partij sprak van 150, terwijl een politiewoordvoer
der het op 60 hield. Anderen ontkennen zelfs dat er men
sen gegijzeld worden. In Madaen wonen zowel soennie
ten als sjiieten.
De regering droeg veel bij tot de onduidelijkheid. Zo ver
klaarde een minister op het ene moment dat het offensief
was ingezet, terwijl dat later weer moest worden ontkend.
Volgens de politie hebben Iraakse en multinationale troe
pen een cordon rond Madaen gelegd.
Niemand heeft de verantwoordelijkheid voor de actie op
geëist. En in een verklaring op internet stelde de Iraakse
vleugel van al-Qaeda dat het incident is verzonnen om de
stad te kunnen binnenvallen. Een andere soennitische re
bellengroep onderschreef deze theorie.
De regio ten zuiden van Bagdad staat bekend als zeer ge
vaarlijk. Hier vinden veel ontvoeringen en berovingen
plaats. Volgens een bron binnen het ministerie van bin
nenlandse zaken gaat het mogelijk om een vergelding
voor een eerdere ontvoering van leden van de soenniti
sche Dulaim-stam.
Ondanks alle onduidelijkheid neemt de angst voor een
sektarische strijd toe. De vorming van een nieuwe rege
ring waarin de belangen van sjiieten, soennieten en Koer
den evenwichtig moeten worden uitgebalanceerd, is nog
steeds niet rond. Al maanden steggelen de groepen over
de verdeling van posten.
Volgens een parlementariër heeft de belangrijkste geeste
lijke leider van de sjiieten in Irak, grootayattolah Ali al-Sis-
tani, rijn ongenoegen geuit over de vertraging. Al-Sistani
eist dat de partijen zich richten op het ontwerpen van een
grondwet in plaats van vechten over ministersposten.
De vooraanstaande sjiitische parlmentariër al-Hamudi zei
dat de regering deze week moet zijn gevormd „omdat de
veiligheid verder verslechtert en de economische situatie
het niet langer toelaat". Volgens hem moeten vooral de
soennieten tevreden worden gesteld.
Soennieten waren decennia aan de macht in Irak. Na de
val van Saddam Hussein verloren zij deze positie. Velen
voelen zich gemarginaliseerd door de Koerden en sjiieten.
Het rijn vooral soennitische oud-aanhangers van Saddam
Hussein die verantwoordelijk rijn voor het geweld.
Het Iraakse leger verklaarde gisteren een van de leiders
van de opstand te hebben gepakt. Het gaat om Hashim
Hussein Radhan al-Jabouri. Hij is een neef van Izzat Ibra
him, een van de naaste bondgenoten van Saddam Hus
sein. Al-Jabouri pleegde vooral aanslagen tegen het Iraak
se leger, aldus de regering.
Het geweld kostte in het weekeinde zeker 14 mensen het
leven. Onder de doden rijn drie Amerikaanse militairen,
een 27-jarige Amerikaanse hulpverleenster en een Frans
man van Tsjechische origine. Verder kwamen nog drie
Iraakse agenten en zes burgers door aanslagen om het le-
