Octrooizaak kost Sony miljoenen ECONOMIE Besparen op energie door te meten Conducteurs gaan spoor controleren Minder pinpasfraude bij de geldautomaat Belg haalt bezem door vrachtafhandeling Schiphol Bedieningsapparaat draagbare PlayStations mag niet worden verkocht in VS Fruitteelt in gevaar door ziekte bijen Het belang van taal Aspergeoogst kan veel beter 35 n Huis biedt iwbouwcoach h oort - Kopers van louwwoningen kunnen r;lekomst een beroep V; p een 'nieuwbouw- De Vereniging Eigen EH) gaat haar leden die ervice aanbieden. De jegeleidt de huizenbezit- H arende de bouw en de ing, zodat onnodige isten voorkomen kun- irden. Huizenkopers be- >ms wel duizenden eu- /eel voor hun nieuw- f oning. Aannemers reke- ik onevemedig hoge voor meerwerk en aan- gen aan een nieuwe wo- indt de VEH. Met de pouwcoach moet het veel keiijker worden om aan een aan de woning te la- richten. i af one geeft kin prijs |ac - Van de vijf aanbie- in mobiele telefonie in land hebben alleen Tel- Orange hun marktaan- es|2004 weten te vergroten. ,-jine moest wat het aantal [efi betreft het meeste ter- ^Jjsgeven en ook T-Mobile onverwacht. Dat blijkt lerzoek van het vakblad jnpaper. KPN blijft met m iïktaandeel van 38 pro- 1,1 miljoen klanten) nog [de grootste aanbieder. ile omzet uit mobiel bel- ^sms'en in Nederland ^liet 5,8 procent en kwam 1 uit op 5,7 miljard euro. *ej optien van prijzenslag idK - De prijzenslag in de emarkten heeft voor was- islen en wasverzachters de erje gevolgen. Deze pro- en werden vorig jaar ge dijd 13,1 procent goedko- no korte afstand volgen de diialwatertjes die 12,6 pro- ra| prijs daalden. Soepen )nillons werden 10,9 pro- ziedkoper. Verder in de h»: thee (-10 procent), fris- e an (-9,9 procent), deeg- (-9,4 procent), koffie (- aiicent), afwasmiddelen lafe vaatwasser (- 8,2 pro- k rijst (-7,7 procent) en bier dq-ocent). m' ^osoft buigt idjr voor EU Afi lui - Microsoft komt met ofcuwe naam voor haar 'ejws software: Windows il hie Edition N. Het con- p6eft hiertoe besloten on- uiare druk van de Europe- 'ehmissie. De 'N' in de 06 naam geeft aan dat er ?ejedia Player is opgeno- ;e[| het pakket. De Europese r teeft Microsoft gedwon- efet een versie van :eiws te komen waarin Me- Iijyer ontbreekt. Deze stap ljp een zware boete die de dfegigant vorig jaar kreeg rijgd wegens monopolis- ojedrag. n p ii miljard Jar op Sungard iVftNcisco - Een groep in- fders heeft een bod van eöljard dollar uitgebracht inigard Data Systems, een ïliaans softwarebedrijf. De dvan zeven participatie- echappijen wordt aange- gloor het bekende Silver Cartners. Het is jaren gele- rijt investeringsmaat- slbijen zo'n hoog overna- 1 op een bedrijf hebben ij imannen gedagvaard' idDRK - De Amerikaanse i vaakhond SEC heeft t directeuren van Ameri- jrjternational Group (AIG) iligvaarding gestuurd, aiee heeft de beurstoe- puder een nieuwe stap |i het onderzoek naar [leuze boekhoudpraktij- de grootste verzeke- ïaatschappij ter wereld, eldde de zakenkrant The ^reet Joumal maandag. onderzoekt samen met Jerikaanse justitie en an- Hezichthouders of AIG janciële positie door van fraudes heeft opge- jm-emissie -ABN Amro' Iac - ABN Amro wil een f van nieuwe aandelen ,6m miljarden binnen te [oor een overname in Dat melden diverse me- 1SIN Amro voert een strijd Jcontrole over de Banca jj/eneta, waarin het nu een z[heidsbelang heeft. Als ofnro er in slaagt de Itali- jiank over te nemen, dan j^een claimemissie volgen, ^en uitgifte waarbij de I(E aandeelhouders voor tijgen om in te schrijven. 3^rde van de Banca An- leta wordt geschat op on- 7 miljard euro. utrecht/anp - Het plaatsen van speciale beschermingskapjes op geldautomaten heeft de pin pasfraude via de 'flappentap- per' tot een minimum terugge bracht. De laatste maanden zijn geen nieuwe meldingen bin nengekomen van bij geldauto maten gekopieerde pasjes, waarmee illegaal bedragen zijn opgenomen. Dat heeft Interpay, dat in Ne derland het elektronische beta lingsverkeer regelt, zaterdag verklaard. Bij de betalingsver werker komen alle meldingen van pinpasfraude binnen. Interpay turfde jaarlijks hon derden meldingen van zoge noemd skimmen. Daarbij plaatsten criminelen op geldau tomaten kleine camera's en speciale leesapparatuur waar mee ze pinpascodes kopiëren. Met die codes deden ze spook- opnames. Interpay, banken en geldautomatenleveranciers be sloten daarop de geldautoma ten uit te rusten met bescherm kapjes op de pasgleuf en het ge deelte waarin klanten hun code moeten intoetsen. Eind vorig jaar is die aanpas sing afgerond. tokyo/anp-afp - Sony moet een schadevergoeding van 90,7 mil joen dollar betalen in een oc trooizaak over de spelcomputer Playstation. Ook moet het elek tronicaconcern in de Verenigde Staten de verkoop van bedie- ningsapparatuur voor de Playstation stilleggen. Dat heeft een rechtbank in Californië be slist. De opgelegde schadevergoe ding is bedoeld voor een Ame rikaans technologiebedrijf, Im mersion. Het Japanse Sony zou bij de fabricage van de bedie ningspanelen voor de Playsta tion het patent van dat techno logiebedrijf hebben geschon den. Een woordvoerder van So ny zei dat het concern tegen de uitspraak in beroep gaat. Gedu rende het hoger beroep kan de verkoop van PlayStations ge woon doorgaan, aldus Sony. Immersion stelt dat Sony in breuk heeft gemaakt op zijn technologie die bedieningsap- paratuur van spelcomputers kan laten trillen. Het Japanse elektronicaconcern spreekt de aantijgingen tegen. „Wij willen de procedure voor hoger be roep zo snel mogelijk begin nen", aldus de woordvoerder. De Verenigde Staten vormen een belangrijke markt voor So ny. Vorige week nog begon het concern er met de verkoop van zijn draagbare Playstation. De Japanse elektronicagigant is daarmee de strijd aangegaan met Nintendo, dat met zijn Gameboy in dat segment marktleider is. De draagbare spelcomputer van Sony is al sinds december te koop in Ja pan. Sony noemt de PlayStation Por table (PSP) ook wel de multi media Walkman van de 21ste eeuw, naar de Walkman waar mee het concern in de vorige eeuw furore maakte. Indertijd betrad Sony met de Walkman (alleen muziek) nog onontgon nen terrein. De situatie is nu wel anders, niet alleen omdat het de hete adem voelt van concurrent Nintendo maar ook omdat de PlayStation zelf vol gens kenners wat mindere kan ten heeft. De bedoeling was ei genlijk dat de PSP vlak voor Pa sen ook in Europa op de markt zou komen. Sony zag daarvan af omdat er een gebrek was aan chips voor de apparaten. Het concern wilde bovendien meer exemplaren beschikbaar hou den voor de lucratieve markt in de Verenigde Staten, waar de economie er een stuk beter voor staat dan hier. door Richard Mooyman schiphol - Menzies Aviation Nederland heeft een goed jaar achter de rug. De onderneming die passagiers en vracht afhan delt op Schiphol behaalde winst en sleepte nieuwe klanten binnen. Zelfs de vrachttak, waarin jaren achtereen verlie zen zijn gemaakt, zorgde voor zwarte cijfers. De concurrentie blijft niettemin moordend. „De marges zijn erg klein", aldus di recteur Dirk Goovaerts. Met een personeelsbestand van tussen de 1000 en 1200 mede werkers - afhankelijk van het seizoen - is Menzie.s de grootste afhandelaar op Schiphol. Het bedrijf nam drie jaar geleden het noodlijdende FR8 op Schip hol Zuidoost over. Nadat de 42-jarige Vlaming Goovaerts de organisatie onder handen nam, werd er met de vrachtafhandeling winst ge maakt. De vrachtonderneming was volgens de directeur in een vreden klanten en tarieven die neerwaartse spiraal beland, noodgedwongen omlaag moes- Slechte service leidde tot onte- ten. Goovaerts stelde orde op zaken. „Als het product beter is, behoud je de klanten. De naam en faam moet goed zijn." Slor dig en nonchalant werken moest worden uitgebannen. Het aantal vliegtuigschades moest omlaag. Volgens Goo vaerts zijn die niet alleen verve lend voor klanten, maar ook de oorzaak van stijgende verzeke ringspremies. Veiligheidsmana gers zien er permanent op toe dat het personeel conform de voorschriften werkt. Het ziekteverzuim werd terug gedrongen. Menzies geeft belo ningen als personeelsleden zich weinig ziek melden op voor waarde dat ook hun hele afde ling op dat punt goed scoort. Maar er is ook een korting inge voerd van tien procent op het loon vanaf de tweede ziekte melding. Dit blijkt volgens Goo vaerts onder meer effectief te gen de 'maandagziekte' na een zwaai' weekend. Menzies contracteerde vorig jaar veel nieuwe klanten, waar onder de passagiersvluchten van JAL, Singapore Airlines en Jet2. De vertragingen bij de af handeling van passagiers- en vrachtvluchten door Menzies zijn tot een minimum beperkt, aldus Goovaerts. En de koffers liggen volgens hem bij zijn on derneming sneller op de baga geband dan bij de concurrentie. Goovaerts ziet nog volop moge lijkheden om de bagage-afhan deling op Schiphol te verbete ren. Een zwak punt volgens hem is dat er te veel verschil lende partijen betrokken zijn, waardoor een goede coördina tie en aansturing ontbreken. De oplossing? Laat één partij de transferbagage voor alle lucht vaartmaatschappijen verzor gen, zoals Menzies op de Lon- dense luchthaven Heathrow doet. Het aantal vermissingen is daar volgens hem fors terugge drongen. utrecht/cpd - Spoorbeheerder ProRail gaat vijftig boventallige conducteurs inzetten bij sur veillances langs de rails. De be wakers moeten het vandalisme aan het spoor en bij overwegen terugdringen. Een proef in Noord-Brabant, Limburg en Zeeland heeft vorig jaar aangetoond dat het toe zicht werkt. Het aantal treinver- tragingen door vandalisme en wandelaars langs het spoor daalde daar met 23 procent. Landelijk registreert ProRail on geveer 1800 meldingen van vandalisme aan het spoor in heel Nederland. Het betreft ver nielingen, maar ook voorwer pen die van viaducten worden gegooid. De daders zijn vaak minderjarige jongeren die zich vervelen. Behalve toezicht werkt ProRail al enige tijd met cameratoe zicht en plaatst het hoge hek ken op 'hot spots', plekken waar vandalisme veel voor komt. Verder wordt voorlich ting gegeven op scholen en moeten aannemers hun bouw afval langs het spoor opruimen. Mede door die maatregelen is het aantal meldingen van van dalisme met veertien procent afgenomen. De boventallige conducteurs die nu als toezichthouders gaan werken, worden vooral ingezet in Gelderland, Overijssel en de noordelijke provincies. Zij gaan locaties in de gaten houden waar vandalen vaak worden ge signaleerd. In de Randstad en Noord-Holland blijven voorlo pig nog particuliere bewakings diensten surveilleren. Nadeel is dat zij geen boetes mogen uit schrijven. Conducteurs hebben die bevoegdheid wel. Zij mogen vanaf 45 euro bekeuringen uit schrijven. De Nederlandse Spoorwegen proberen steeds vaker de schade te verhalen op vandalen. Zo wordt binnenkort een claim neergelegd bij de ouders van drie vandalen uit Limburg. De jongens van zestien en zeven tien jaar zetten in 2003 een ton met stenen op de rails waar een locomotief tegen botste. Verder legden ze een betonnen balk en een houten paal op het spoor. De schade loopt in de tiendui zenden euro's. De jongens wa ren opgepakt nadat ze van een viaduct tussen Geleen en Sit- tard stenen naar auto's gooi den. Inmiddels hebben ze der tig gevallen van vandalime be kend, waaronder die aan het spoor. Justitie legt ze poging tot doodslag ten laste. ECONOMIE WIJZER breda/gpd - Er dreigt een ramp voor de West-Brabantse fruitte lers. Doordat eenvijfde deel van de bijenvolken de afgelopen winter niet heeft overleefd, kunnen bij aanhoudend slecht weer niet alle bloesems be vrucht worden. Aad Rietveld, voorzitter van de Bijenhoudersbond van de ZL- TO, spreekt in eerste instantie van 'een drama' voor veel bij enhouders. Hij kent een imker die de afgelopen weken al zijn vijftig bijenvolken is kwijtge raakt. De grootste strop is echter waarschijnlijk weggelegd voor de fruitteelt. De bijenvolken worden in het voorjaar name lijk massaal ingezet om de bloe sems in de boomgaarden tc be vruchten. „We kunnen gewoon niet genoeg bijen leveren", zegt Rietveld. Als het in april/mei mooi weer wordt en de bijen kunnen flink vliegen, dan zal de schade beperkt blijven. Maar als de zon wegblijft, dan zal het niet veel worden met de fruit oogst." De oorzaak van de bijensterfte is nog niet bekend, maar er zijn wel sterke vermoedens. Riet veld: „We hebben al heel erg lang last van de varoa-mijt. Te gen die mijt hebben we bestrij dingsmiddelen. Maar ondertus sen zijn er al heel veel bijen door die varoa-mijt verzwakt geraakt. Hoogstwaarschijnlijk is er nu een virus bijgekomen dat eerst de verzwakte bijen heeft aangetast, maar nu ook de ge zonde bijen heeft besmet." helden - Seizoenarbeiders zijn in Limburg sinds vorige week druk in de weer met het binnenhalen van de aspergeoogst. De Heidense boerenbond denkt dat de gemiddelde opbrengst per hectare in de toekomst spectaculair zou kunnen verbeteren. Door aspergebedden te verwarmen, de afstand tussen de planten te verkleinen en er plas tic folietunnels overheen te zetten kunnen per hectare twee- tot driemaal zoveel asperges worden geoogst als tot nog toe het geval was. De teler moet daarvoor wel ongeveer 100.000 euro per hectare investeren. De bestaande aspergeteelt is volgens de bond geen vet pot meer door toenemende concurrentie uit de lagelonenlanden. Door het nieuwe systeem kunnen de asperges maanden eerder uitlo pen dan normaal. Nederland telt ruim duizend aspergetelers, van wie 650 in Limburg. De hoge investering voor het nieuwe systeem is overigens alleen op te brengen voor de grote telers. De kleinere zul len verdwijnen, vreest de bond. Foto: ANP Tips om energie te besparen? De meeste mensen kunnen er slechts drie of vier ophoesten, zo blijkt uit marktonderzoek. Dat is bar weinig. Energie besparen gaat het beste als je weet waar er bij jou in huis precies winst valt te behalen. Daar om heeft voorlichtingsinstantie Milieu Centraal de website www.consument- en-energie.nl geopend. Milieu Centraal is bovendien een estafette begonnen: Meten is weten. Spaarlampen gebruiken in plaats van gewone lampen. Het licht niet onnodig laten branden. Dit zijn de meest bekende besparingsmogelijkhe den. Gevolgd door: de verwar ming een graadje lager zetten en een uur voordat je weggaat of gaat slapen, de verwar ming alvast laag zetten. De nieuwe site van Milieu Centraal geeft tips en infor matie over drie onderdelen: duurzame energie, energie besparen en het kiezen van een energieleverancier. Een huishouden verbruikt gemiddeld genomen voor ruim 600 euro per jaar aan elektriciteit. De afgelopen 15 jaar is het elektriciteitsverbruik van consumen ten met bijna 20 procent omhoogge- gaan. Dat komt vooral doordat we enorm veel elektrische apparaten erbij hebben gekregen. Vooral wasdrogers, vaatwassers en computers worden nu triciteitsrekening. Zo ontstaat er een soort Meten is Weten Estafette. Wie met zo'n digitale energiemeter aan de slag wil, kan voor meer informatie terecht op www.consument-en-energie.nl (bij Me ten is Weten) en bij Milieu Centraal. Di gitale energiemeters zijn overigens ook te koop in on-line elektronicawinkels. Wie niet zelf wil meten, kan op www- .consument-en-energie.nl een advies op maat krijgen via de module Energie op Maat. Eerst vul je de leeftijd van de wo ning en de samenstelling van het huis houden in. Dan geef je aan welke appa raten er allemaal aanwezig zijn en geef je aan waarom jé energie besparen be langrijk of juist lastig vindt. Op basis van dit Energieprofiel worden de adviezen gegeven. Er verschijnt dan een woning in beeld met verschillende kamers met daarin apparaten en Voorzieningen. Door op verlichting, de radiator, de computer, een vrieskast en dergelijke te klikken, krijg je precies te zien waar je op gas en elektriciteit kunt besparen. En wat dat oplevert. Meer informatie: www.consument-en-energie.nl Milieu Centraal Informatielijn: 0900 1719 (15 cpm) In de Europese Unie worden twintig officiële talen gespro ken. In Brussel wordt daarom heel wat af vertaald. De lingua franca in Europa en de wereld is eigenlijk het Engels, maar daar denken de Duitsers, Italia nen, Spanjaarden en Fransen heel anders over. Babylonische spraakverwarring ligt altijd op de loer. Het Engels van de vorige voor zitter van de Europese Com missie was legendarisch. In on navolgbaar Ita liaans-Engels brabbelde Ro mano Prodi zijn wijsheden de wereld in. Het was beter om hem maar ge woon politiek- Italiaans te la ten babbelen. De vertalingen daarvan waren in ieder geval minder onbe grijpelijk dan zijn Engelstali ge doolhofzin nen. Op deze manier wordt een heel legioen tolken van de straat ge houden. Hoe vergaderingen met veelal honderden vertegen woordigers uit tientallen landen tot een zinnige uitkomst kun nen leiden, is vaak een raadsel. Ik vermoed dat daarom de uit komsten vaak helaas heel wat minder zinnig zijn dan zou mo gen worden gehoopt. Het is niet ondenkbaar dat door dat eindeloze taalgedoe beslissin gen en compromissen met eni ge regelmaat een onverwachte inhoud krijgen, die vaker wel dan niet ten koste gaat van effi ciëntie en effectiviteit. Taal is buitengewoon belang rijk. Het belang van taal - ook in de economie - wordt gemakke lijk onderschat. Het voorbeeld van multinationale onderne mingen spreekt boekdelen. In Nederland zijn ongebruikelijk veel van zulke internationale ondernemingen - waar een klein land groot in kan zijn. Duizenden bedrijven hebben verkoop- en/of productievesti gingen in het buitenland. Een bedrijf als Philips zit vooral niet in Nederland. Corns is Brits-Nederlands, net als Ko ninklijke Olie/Shell, Reed Else vier en Unilever. Air France- /KLM is Frans-Nederlands. Ak- zo Nobel is ontstaan uit een fu sie van Britse, Duitse, Neder landse en Zweedse onderdelen. Ahold wordt tegenwoordig ge- Arjen van Witteloostuijn hoogleraar economie Rijksuniversiteit Groningen leid door een Zweed. Binnen kort neemt een Brit het roer over bij Vendex. Laurus is gro tendeels in Franse handen. En zovoorts. Hoe wordt in deze onderne mingen met taal omgespron gen? Worden vergaderingen binnen Air France/KLM in het Engels of het Frans gehouden? Nederlands maakt geen kans, als te kleine taal - dat is zeker. Als de top van Koninklijke Olie/Shell of Unilever bij elkaar komt, wordt on getwijfeld Engels gesproken - geen Nederlands. Maar maakt dat wat uit? Sinds kort wordt onderzoek ver richt naar de in vloed van meer taligheid binnen bedrijven. Taal maakt heel veel uit, dat is wel ze ker. In een expe riment is aan Nederlandse ma- nagementstu- denten met werkervaring hetzelfde dilem ma voorgelegd in twee talen. De ene helft krijgt het dilemma gepresenteerd in het Engels, en de andere helft in het Neder lands. Het dilemma is identiek. Bijvoorbeeld: hoe moet worden omgesprongen met een slecht functionerende medewerker? De Nederlandse studenten die deze vraag in de moedertaal krijgen voorgeschoteld, verto nen de neiging voor een Neder landse overlego||^ssing te kie zen: een goed gesprek moet kunnen helpen. Nederlandse studenten die hetzelfde vraag stuk in het Engels moeten kra ken, opteren veel vaker voor een autocratische aanpak: ver beter het functioneren, want andersBlijkbaar nemen mensen de managementstijl aan die ze associëren met de cultuur van de taal waarin ze moeten werken. Daarnaast is gebleken dat taal- asymmetrieën machtsverhou dingen kunnen verstoren. Als de meerdere een ondergeschik te moet toespreken in de moe dertaal van de laatste. Dat komt veel voor in grote ondernemin gen uit kleine landen met vesti gingen in grote taalgebieden. In dat geval heeft de onderge schikte een taalvoorsprong op haar of zijn meerdere. Het ge volg is dat de hiërarchische ver houdingen worden afgezwakt of zelfs worden omgekeerd. veel meer gebruikt en dat kost enorm veel energie. Meer dan we vaak denken. „Er wordt bijvoorbeeld vaak gedacht dat screens- avers energie besparen, maar dat is niet zo", ver telt Linda Nijenhuis van Milieu Centraal. „Screens- avers die bewegen kunnen zelfs meer stroom verbrui ken dan een tekstverwer kingsprogramma." Milieu Centraal vermoedt dat doordat veel mensen in middels ADSL hebben, veel mensen de computer nu ook vaak op 'stand by' hebben staan. „Als je je computer dag en nacht aan hebt, kun je 25 euro per jaar besparen door hem uit te zetten als je klaar bent." Veel mensen realiseren zich ook niet wat het sluipverbruik is van de televisie, cd-speler, magnetron, kruimeldieven, opladers en de baby foon. Die blijven energie verbruiken als ze niet echt worden uitgezet. Wie écht het eigen verbruik van elektrische appa raten in huis precies wil weten, kan meedoen met de Estafette Meten is We ten van Milieu Centraal. Milieu Centraal stelt 500 digitale energieme ters beschikbaar voor geïnte resseerde consumenten (zie ondergenoemde website) waarmee mensen precies kunnen meten wat hun elek trische apparaten verbruiken. „Het is heel simpel", legt Nij enhuis uit. „Je steekt de ener giemeter in het stopcontact en stopt de stekker van bijvoor beeld de wasdroger in het ap paraatje. Vervolgens kun je af lezen hoeveel de wasdroger per uur of per droogbeurt ver bruikt. En wat dat kost." Op de website is dan een formu lier te downloaden waar je kunt aflezen wat de energiezuinige vari ant van dat apparaat verbruikt. Ook staan er adviezen om het verbruik naar beneden te brengen. „Als je bij de was droger bijvoorbeeld de knop drogen met een lagere temperatuur gebruikt, zul je merken dat het drogen weliswaar langer duurt, maar dat dit minder energie kost." Wie klaar is met meten, moet het apparaatje na maximaal drie weken weer doorgeven. Aan een buurman, vriend of collega die ook wel eens wil weten hoe hij kan besparen op de elek- EIGEN BEURS Directeur Dirk Goovaerts van Menzies ziet nog volop mogelijkheden om de bagage-afhandeling Schiphol te verbeteren. Foto: Capital Photos

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2005 | | pagina 11