GESPREK VAN DE DAG
Frans Bauer tekent voor het goede doel
Lentekriebels, een heerlijke volksziekte
L
F
Kroonprins en Maxima
niet naar huwelijk Charles
wb
Mijn burgemeester
D
vrijdag 25 maart 2005
DAGELIJKS LEVEN
E.&M BE-ET^E. HEPDE/ ,s"
H6T EA1Ic;E W/»T IK. VIÏAAC?
MENSELIJK
<3Ë
Het uitbrengen van de nieuwe single
van Mirjam Timmer van het voorma
lige duo TWARRES is uitgesteld tot
in of na de zomer omdat de Friese
zangeres haar arm heeft GEBRO
KEN. De zangeres uit Wergea viel
ruim twee weken geleden van de
trap en liep daardoor een dubbele
breuk op aan haar linker bovenarm.
Naar verwachting zal ze pas eind
mei weer aan de slag kunnen, al zit
gitaarspelen er dan nog niet in.
Foto: GPD
CARLO BOSZHARD is het komende
jaar opnieuw te zien bij RTL. De
presentator verlengt zijn contract
met RTL Nederland met een jaar en
nog eens een optie voor drie jaar. Op
dit moment presenteert Boszhar Li
fe Cooking, Wint't In't en
Staatsloterij Live. Carlo Boszhard is
blij dat hij met de verlenging van
het contract een mooi programma
pakket kan combineren met zijn
theaterwerk. Vanaf oktober is hij te
zien als Lumière in de Disney/Van
den Ende-musical Beauty and the
Beast (Belle en het Beest).
De VPRO bereidt een televisiedrama
voor over de perikelen rond de verlo
ving van prins FRISO en MABEL
Wisse Smit en de rol van premier
Jan Peter Balkenende daarbij. Dat
is in Amsterdam bekend gemaakt
bij de voorvertoning van de televisie
film De Kroon, die handelt over de
gebeurtenissen voorafgaande aan de
verloving van prins Willem-Alexan-
der en Móxima Zorreguieta. De voor
bereidingen voor het televisiedrama
over Mabel en BALKENENDE, die
uit woede over het verzwijgen van
details uit haar verleden besloot
geen parlementaire toestemming te
vragen voor haar huwelijk met Friso,
bevinden zich nog in een pril stadi
um. Foto: ANP
De Amerikaanse zangeres Whitney
Houston is opnieuw opgenomen in
een AFKICKKLINIEK. Dat verklaar
de haar woordvoerster. Vorig jaar
verbleef Houston in een kliniek om
van haar drugsverslaving af te ko
men, maar zij verliet deze al na vijf
dagen. De zangeres ontkende lange
tijd dat zij drugs gebruikte, maar
vertelde tijdens een interview in
2002 dat zij cocaïne, pillen en ma
rihuana had gebruikt. In 2000 is zij
op het vliegveld van Hawaï aange
houden, omdat ze geprobeerd had
marihuana te smokkelen.
In een buitenwijk van LONDEN is opschudding ontstaan, omdat een man be
weert aangevallen te zijn door een groot KATACHTIG dier. Het beest, dat vol
gens het slachtoffer zeker 1,80 meter lang is, besprong hem en takelde hem toe
met zijn klauwen. Dat vertelde hij aan een Londense radiozender. De politie
heeft extra manschappen ingezet om het agressieve roofdier op te sporen. Ook
zijn buurtbewoners opgeroepen huisdieren binnen te houden. Het is niet duide
lijk waar het beest vandaan komt. De afgelopen jaren zijn vaker grote katachti-
gen gesignaleerd in Engeland.
Prinses Laurentien en prins Con-
stantijn zijn de enige leden van het
Nederlandse koninklijk huis die
zijn uitgenodigd voor het huwelijk
van de Britse kroonprins Charles
op 8 april. Kroonprins Willem-
Alexander en prinses Méxima, die
Charles wel hadden uitgenodigd
Evangelist Lucas
En Jezus riep met luide
stem: Vader, in uw
handen leg ik mijn
geest. Toen blies hij de
laatste adem uit
voor hun huwelijk, hebben geen
invitatie gekregen. Dat heeft de
Rijksvoorlichtingsdienst gisteren
gezegd.
Het hofprotocol schrijft voor dat
'gelijken in rang' worden uitgeno
digd voor dergelijke hoogtijdagen.
Een uitnodiging voor de Neder
landse kroonprins en zijn vrouw
zou daarom voor de hand hebben
gelegen. Het Britse hof kan dit keer
echter van het protocol afwijken,
omdat de 56-jarige Charles voor de
tweede keer trouwt.
Charles scheidde in 1996 van zijn
eerste vrouw Diana, die een jaar
later door een auto-ongeval om
het leven kwam. In april trouwt
Charles met de eveneens geschei
den Camilla Parker Bowles, met
wie hij al jaren een verhouding
heeft.
anp
Zanger Frans Bauer roept alle Ne
derlanders op om goede doelen te
steunen. Hij deed zijn noodkreet
woensdag in Villa Pardoes, het va
kantieverblijf voor zieke kinderen
in Kaatsheuvel waarvan hij am
bassadeur is. Volgens de volks
zanger hebben goede doelen te
lijden onder de massale inzame
lingsactie voor de slachtoffers van
de zeebeving in Azië.
„Het is natuurlijk heel goed dat er
zoveel geld is ingezameld voor de
slachtoffers van de tsunami, maar
we moeten niet vergeten dat er in
eigen land ook heel veel goede
doelen zijn die onze steun hard
nodig hebben", aldus Bauer.
„Daarom vraag ik iedereen het
doel waar ze achter staan niet te
vergeten."
Bauer voegde meteen de daad bij
het woord door een tekeningen
actie aan te kondigen voor zijn
Villa Pardoes. Woensdag 30 maart
maken bekende Nederlandse ar
tiesten en hun (klein) kinderen in
het vakantiehuis tekeningen, die
worden gebruikt voor het decor
van het 'Muziekfeest in de Am
sterdam ArenA' op 15 mei. „Ik wil
alle kinderen vragen een tekening
te maken en die op te sturen, zo
dat we ook die tekeningen in de
ArenA kunnen ophangen", aldus
de ambassadeur.
De zanger hoopt zoveel tekenin
gen te verzamelen dat een plaatsje
in het Guinness Book of Records
wordt behaald. „Het zou mooi
zijn als we het hele stadion kun
nen vullen met tekeningen en zo
een record neerzetten." De mooi
ste tekening komt op de kerst
kaart van Villa Pardoes te staan,
waarvan de opbrengst naar het
vakantieverblijf gaat. Ook de op
brengst van het muziekfeest, waar
ongeveer 25 artiesten optreden,
komt hieraan ten goede.
De ambassadeur zet zich in voor
het goede doel omdat hij iets po
sitiefs wil doen met zijn bekende
Nederlanderschap. „Je moet als
artiest goed met je vak bezig zijn,
maar ook iets extra's doen. Ik heb
veel succes, maar ik ken ook een
andere kant: ik heb ook sterfge
vallen in mijn directe omgeving
meegemaakt. Daarom zet ik me in
voor zieke kinderen en hun gezin,
die in Villa Pardoes gratis vakantie
kunnen vieren.
Ik hoop dat de rest van Nederland
dat ook doet voor een goed doel."
anp
Kindervriend Frans Bauer in Villa Pardoes, een vakantieverblijf voor
kinderen. Foto: ANP/John Schouten
Als de zon warmer wordt en de narcissen bloeien, springt het hart van mens en dier op
al
ne
Lentekriebels, bij-
I na iedereen heeft
ze op het moment.
I Maar waar die on-
stuitbare drang tot op-
ruimen, poetsen, werken in
I de tuin of flirten vandaan
komt, is niet bekend. Er is
nauwelijks wetenschappe-
lijk onderzoek naar de in-
I vloed van het weer of de
wisseling van seizoenen
op het gedrag van de
mens.
Bij vogels is het eenvoudig. De
lente heeft direct effect op hun
gedrag. Zodra de dagen gaan len
gen en het zonnetje begint te
schijnen, maken de mannetjes
meer testosteron aan. Onder in
vloed van dat hormoon ontwikke
len ze territoriumdrift en zoeken
ze naar een goede boom voor het
maken van een nest. Als dat een
maal klaar is, lokken ze met hun
gefluit een leuk vrouwtje dat daar
haar eitjes wel in zou willen uit
broeden. Dit seizoensgebonden
ritueel herhaalt zich elk jaar.
Makkelijk zat.
Nu de van de natuur vervreemde,
moderne mens. Die zit veilig in
zijn goed geïsoleerde nieuw
bouwwoning en heeft een baan
in een kantoor met airco. De sei
zoenen hebben geen vat meer op
hem. Zou je denken. Maar dezer
dagen is er op de werkvloer toch
meer vrolijkheid te bespeuren. En
in menige Vinexwijk is een opval
lende bedrijvigheid waarneem
baar. "Het lijkt wel alsof alle man
nen met elkaar hebben afgespro
ken dat de auto hoognodig weer
eens moet worden gepoetst. On
dertussen storten de vrouwen
zich vol overgave op de tuin of
het opruimen van het huis. En als
bij toverslag krijten alle kinderen
de stoeptegels vol vrolijke kleuren.
Het zijn allemaal symptomen van
de lentekriebels, een heerlijke
volksziekte - van het woord alleen
word je al vrolijk. Iedereen weet
waar we het hier over hebben,
maar wetenschappelijk bewijs
voor dit fenomeen is er niet. Er is
überhaupt nog maar nauwelijks
serieus onderzoek gedaan naar de
invloed van de seizoenen, het
weer of de stand van de maan op
de mens.
Gerard Kerkhof, van de faculteit
psychologie aan de Universiteit
van Amsterdam, moet een beetje
lachen als hem wordt gevraagd
naar het hoe en waarom van len
tekriebels. Hij weet alles over de
biologische klok, maar aan de in
vloed van de lente op het mense
lijk gedrag.durft hij zijn vingers
niet te branden. „Nee, dan moet
ik gaan gissen en veronderstellen
en daar ben ik geen wetenschap
per voor geworden." Maar hij
moet wel erkennen dat hij zelf
vrolijker is sinds de lente in de
lucht zit.
Pietemei Kölling, psychiater van
het Medisch Spectrum Twente in
Enschede, heeft geen weten
schappelijk onderzoek nodig, zij
merkt het effect van de wisseling
van de seizoenen op haar patiën
ten heel duidelijk. „Vooral men
sen die manisch depressief zijn,
reageren daar sterk op. Als de
blaadjes komen of vallen dan ra
ken ze uit het lood. Dat komt
vooral door de toe- of afname van
de hoeveelheid zonlicht. Daar
voor zijn mensen die manisch de
pressief zijn, gevoeliger."
Maar ook 'gewone' mensen rea
geren op die veranderingen in de
natuur. Kölling: „In de lente zijn
er allerlei zintuiglijke prikkels.
Geuren, warmte, heldere kleuren.
Die prikkels werken in de herse-
Wetenschap en weer
Harry Geurts van het KNMI dook in de geschiedenis van de mete
orologie en kwam tot de ontdekking dat het aan het begin van de
achttiende eeuw vooral artsen waren die zich verdiepten in het
weer. Geurts: „Met name de arts Herman Boerhaave was erg ge
ïntrigeerd door het weer. Samen met de waterbouwkundige Cru-
quius en de uitvinder van de thermometer Fahrenheit deed hij
baanbrekend onderzoek. In 1705, dus nu driehonderd jaar gele
den, begonnen ze voor het eerst het weer te meten." Dat deden
die wetenschappers niet omdat ze wilden weten of ze konden
gaan picknicken, maar omdat ze een verband vermoedden tussen
weersomstandigheden en ziekten. Geurts: „Daarbij ging het voor
al om epidemieën, die toen nog veel slachtoffers maakten. Ook bij
extreem weer vielen er toen veel doden. In de strenge winter van
1708 bijvoorbeeld. Er stierven toen zo veel mensen, dat het maat
schappelijke leven bijna stil kwam te liggen. De grafdelvers en
lijkkistenmakers konden het werk gewoon niet aan."
nen op het limbisch systeem, dat
zijn de 'oerhersenen' waarmee we
emotioneel en instinctief op om
standigheden reageren. Ook het
gebied in de hersenen dat de lust
regelt, wordt beïnvloed. En dan
bedoel ik niet alleen de seksuele
lust, ook de eetlust krijgt bijvoor
beeld een oppepper. Mensen
worden gewoon actiever."
Ook van bepaalde weersomstan
digheden wordt gezegd dat ze in
vloed hebben op de mens.
het gedrag van kinderen zoi
merken zijn of er storm op
is. Op school is dat altijd goi
merkbaar. „Met stormachtii
zijn de klassen gewoon moelng:
in bedwang te houden. Er gejkoi
ren meer ongelukjes, kindera vai
zijn minder geconcentreerd.|dur
ja, het is allemaal psychologiphti
de koude grond natuurlijk",
Gerard van Rij, directeur v;
Haagse Maria Montessoriscl
Applicatiebeheerder Wim dt
merkt de wisseling van de si
nen altijd goed. „In de lente
herfst heb ik het gewoon
Dan hebben mensen meer
blemen met hun computer,
gramma's lopen vast, er woi
meer fouten gemaakt. Simpi
omdat mensen afgeleid zijn. Id ai
Ze zijn er niet helemaal bij nters
hun hoofd. Hebben last van je ki
kriebels, voorjaarsmoeheid
herfstdepressie. Ach, als je hjen
bekijkt is er elk seizoen eigeijle p
wel wat."
Floor de Booys
Een statige man was het, een heer. Toen inmiddels
oud-burgemeester, dat vooral. Hij was ook mijn opa,
maarzo wilde hij niet genoemd worden. En dus was
hij mijn grootvader, met al het respect dat bij zo'n
term komt kijken.
Ik ging wel eens logeren, bij mijn grootvader en groot
moeder, die eigenlijk mijn echte oma niet was. Ze wa
ren streng, maar een verblijf had zo z'n voordelen. De
oude hoeve, iets buiten Zweeloo, in de gemeente Wes-
terbork, lag aan de rand van een bos, dat deels bij het
huis hoorde. In de onbegrensde tuin lag een klein
meertje en de kippen liepen los. Ik kreeg dan mijn ei
gen kamertje, waar een serviesje stond en je écht thee
en koffie kon zetten. Ze hadden twee porseleinen pop
pen met moeilijke Engelse namen en een antiek kin
derwagentje. Ze hadden ook een skelter en een hele
lange oprit, dwars door een aardappelveld. Logeren
bij mijn grootvader was een stapje terug in de tijd en
dan ook nog vanuit de randstad naar het platteland.
Altijd een beetje eng, ik ging dan ook meestal samen
met een nichtje of met een zus. Grootvader kon heel
boos worden. Met name die keer toen ik aan tafel met
een vork naar mijn zus wees. Dat had ik niet moeten
doen. Twee kleine meisjes hebben zich trillend en vol
komen lamgeslagen de rest van de avond opgesloten
in de wc. Grootmoeder jengelde door het sleutelgat
dat we ons niet zo aan moesten stellen en gewoon
even netjes excuses maken aan Grootvader. Dat was
lastig, wat later op de avond, want de man trok zich
dan terug in zijn studeerkamer, waar de ontzagwek
kende burgemeesterstoel achter het bureau uittoren
de. Daar keek hij 's avonds televisie. Voetbal en tennis.
Om acht uur keek hij het nieuws voor doven en
slechthorenden en dan moesten wij stil zijn. Ik vraag
me nu pas af waarom.
Mijn moeder, tantes en ooms vonden hem geloof ik
ook een beetje onvoorspelbaar. Er ging weinig liefde
van hem uit en stiekem hoopten ze het toch te krijgen.
Mijn oma niet. Die ging weg, in de grote stad wonen,
toen mijn moeder net wilde gaan puberen. Als oudste
dochter kreeg ze die kans niet. Scheiden was in die tijd
niet zo vanzelfsprekend als nu en zeker niet voor een
burgervader met een voorbeeldfunctie. Die voorbeeld
functie was hoe dan ook moeilijk te bewaken, aange
zien de vijf kinderen er onder andere plezier aan be
leefden op zondagochtend in hun nakie tikkertje te
spelen in de voortuin, die op de route lag van de kerk
gangers. Ze hadden het niet van een vreemde. Groot
vader was verzot op sauna, er is er zelfs één naar hem
vernoemd, en nam iedere dag in zijn blote togus een
duik in de waterplas in de tuin. Dat vonden wij maar
gek en, wat betreft dat natuurlijke meertje met al z'n
beestjes, waterplanten en rode modder, ook een beetje
vies. Lekker, daarentegen, was dat je iedere ochtend
ontbijt op bed kreeg van grootvader. Een beschuit met
kaas en een beschuit met hagelslag. Geen variatie, ook
niet voor grootvader, die iedere dag een gekookt eitje
at. En dat was een attractie. Min of meer ook een ver
plichting om hem je leeg gelepelde eierdopje zo non
chalant mogelijk als nieuw ei voor zijn neus te zetten.
Dan ging je in de gehaktmolen! Dan werd hij zoge
naamd boos, wat een stuk minder angstaanjagend
was, want hij had duidelijk plezier als je de kietel-
dood kreeg. Na het eten kreeg je vla. Niet zomaar vla.
Een paard in de wei. Grootvader kon bijzonder goed
paarden maken van chocoladevla, die vervolgens
werd bedolven onder gele vla. De truc was het paard
terug te vinden. Voorjaarsvakantie had extraatjes, dus
daar moest je als kleinkind op tijd op inschrijven.
Mijn zus won het meestal, vooral omdat zij niet bang
was om in haar eentje te gaan. Ze voelde zich won
derwel thuis op 'de Schorrepiep'. Het feit dat de hoeve
was vernoemd naar een niet nader te omschrijven
muizig beestje, die daar volgens grootvader en groot
moeder ook ergens huisde, geeft de kern weer van
mijn herinneringen. De toverlantaarn, die 's avonds
wel eens tevoorschijn kwam was net zo mysterieus. In
de voorjaarsvakantie werd het verblijf opgevrolijkt
met pas geboren lammetjes bij de buren en bovendien
kreeg grootvader als oud-burgermeester de eerste kie
vitseieren aangeboden. Ja, ja, dat kon nog en het was
één van z'n favorieten. En het mooie was dat jè die
eitjes, nadat ze gekookt waren, ook nog 's kon
platdrukken in je hand. Onbegrijpelijk en bij
zonder, net als grootvader.
Grootvader was van een andere tijd. Zo
veel is duidelijk. Tenslotte zou een blote
oud-burgemeester die verzot is op kie
vitseieren in het licht van de huidige
ontivikkelingen voorpaginanieuws zijn.
Hij moet het doen met de herinnerin
gen van een kleinkind, dat vijftien
jaar na dato, na bovenstaand schrij
ven tot de conclusie komt dat ze haar
grootvader eigenlijk helemaal niet
goed gekend heeft. De beelden die ik
heb van hem, wandelend met de hond
doorzijn bos, springend in de vijver,
mediterend in een sauna van 95ÈC, deftig
rokend in zijn stoel, zijn leren handtas,
z'n ongetemde wenkbrauwen, of de
mokken in de keuken, de reeën op het
land, het tot speelhuisje verbouwde kip
penhok, zijn net zo ongrijpbaar, curieus
en indrukwekkend als de plaatjes van
die toverlantaarn.
Reageren? Reacties_op_column@hotmail.com
tc
mei
pde
[Va
mei
bcal
iSei
ihc
iag
&n
met
lam'
pbri
Batr
zoi
iegt
ichti
5. H
jesti
mii
Eui
|clai
