Kroatië, eindeloze kust vol verrassingen TOERISME Stoom afblazen in bruisende stad met twee gezichten vrijdag 25 maart 2005 Quality lodgings Het Paris City Passport. Voordeel in Parijs Voor wie van plan is binnenkort een paar aangename dagen in Parijs door te brengen, heeft het Office du Tourisme van Pa rijs een Paris City Passport laten maken. In dit boekje presente ren 57 musea, restaurants, win kels en theaters zich. Ze bieden kortingen oplopend tot 50%. Het gidsje attendeert houders vooral op de minder bekende, maar ook leuke attracties in de wereldstad. Het Paris City Pas sport is Frans- en Engelstalig en telt 48 pagina's. De deelnemers zijn gerubriceerd volgens zes thema's: cultuur, ontdekking, excursies, shopping, uitgaan en services. De Paris City Passport is het hele jaar geldig en niet persoonsgebonden. Het is voor 5 euro te bestellen via www.frankrijkhuis.nl. Voor het dubbele van dat bedrag is ook een versie van het boekje te koop waarin een openbaar ver voerkaart voor 1 dag is begre pen. Erkenning voor Laarder Het bedrijfje ArizonaPlus van de Laarder Peter van Winger den is door de indianen in Na vajo Nation, in het zuidwesten van de VS, erkend als organisa tor van groepsreizen waarin respect wordt getoond voor het land, de cultuur en de historie van het Navajo volk. Nooit eer der werd een dergelijke erken ning door de indianen afgege ven. Van Wingerden heeft ja renlang voor zijn werk bij IBM door Amerika gereisd en woon de twee jaar in Arizona. Na zijn vervroegde pensionering begon hij in 2003 met het organiseren van rondreizen in het zuidwes ten van Amerika. De reizen brengen de vijftig-plus klanten van ArizonaPlus naar de mooi ste plekken van de Navajo Na tion, dat delen van de staten Arizona, Utah en New Mexico beslaat en ongeveer twee keer zo groot is als Nederland. Voor meer informatie: www.arizona- plus.nl. Meer naar Zweden Hoewel je er nog steeds niet hoeft te vrezen onder de voet gelopen te worden door land genoten, weten meer Nederlan ders Zweden te vinden. Vorige jaar waren Nederlandse toeris ten goed voor bijna 239.000 overnachtingen in Zweedse ho tels. Dat is een groei van ruim 18 procent ten opzichte van 2003. Anne Tusveld, manager van het Zweeds Bureau voor Toerisme, zoekt de oorzaak voor deze groei in een groter Zweden-aanbod van de tour operators. „Zweden staat nu niet meer alleen in de zomer- brochures, maar werd het afge lopen jaar ook steeds vaker op genomen in de wintervakantie- brochures." Onlangs werd de jaargids Qua lity Lodgings gepresenteerd. Quality Lodgings is een samen werkingsverband van twintig landelijk gelegen kleine en kwa litatief hoogwaardige hotels met een goede tot zeer goede keuken. In de jaargids staan de aangesloten hotels beschreven. Extra aandacht in de gids voor de natuur: zo worden De Hoge Veluwe, De Landschappen, Stichting het Utrechts Land schap en Stichting Het Lim burgs Landschap belicht. Aan gesloten zijn: Augusta (IJmui- den), Blessing (Zuidland), De Beukenhof (Oegstgeest), De Campveerse Toren (Veere), Droste's (Tubbergen), Graaf Bernstorff (Schiermonnikoog), Van Gaaien (Heeze), De Hamert (Wellerlooi), De Havixhorst (De Wijk), Groot Warnsborn (Arn hem), 't Jagershuis (Ouderkerk aan de Amstel), De Kastanjehof (Lage Vuursche), De Leuf (Ub- achsberg), Merlet (Schoorl), Het Roode Koper (Leuvenum), Schuddebeurs (Schuddebeurs), Sterrenberg (Otterlo), De Tolka mer (Tolkamer), De Watergeus (Noorden) en De Zon (Ommen) De gids is bij deze hotels te ver krijgen. Zie ook www.qualitylodgings.nl Kornati, nationaal park aan de Kroatische kust - misschien wel de mooiste van Europa. Vol lucht, licht en water, simpel en eenvoudig. Achteloos door God in zee gesmeten, zeggen de Kro- aten. Hun land heeft bijna twaalfhonderd eilanden, waar van vijftig bewoond. Steeds meer in trek, zeker bij Nederlan ders, elk jaar komen er zo'n der tig procent meer. door Thom OHnk De eenvoudige houten vissers boot in wit en gehavend blauw vertrekt vanuit Murter aan de Dalmatische kust, goed volge pakt. Zonder fratsen vaart de kapitein met wolkjes meeuwen om zijn stuurhut de binnenzee op, richting Kornati, grootste eiland en naamgever van het nationale park. En elk van de voorbijglijdende eilanden is an ders van maat, kleur en hoogte. Overal lopen er heuphoge mu ren van droog gestapelde ste nen, kaarsrechte strepen over deze door mensen verlaten schotsen van steen. Het gemek ker van de schapenfamilies draagt heel ver over het water. Een paar keer komt een zeil schip om de hoek, met volle zeilen, vreemde vogels in een stil en magisch landschap. Na uren legt de kapitein aan en zet zijn passagiers af op een slordig pad dwars over het ei land. Aan de andere kant van een heuvel heeft nog een boot - namaakantiek met hoge dekken - zijn ankers uitgegooid en lig gen kleurig geklede Kroaten en wat buitenlanders als aange spoeld in het ondiepe blauwe water, een piratenfilm lijkt het wel. Onder een afdak met een brommend koelkastje en lange houten banken krijgen we ma kreel van het houtgestookt vuur, heerlijke schapenkaas en wat koel bier en wijn. Een enke ling gaat zwemmen, anderen bungelen met hun benen in het water, waarin kleurige vissen als kantklossen heen en weer schieten. Later, terug op het ge schuurde dek, de wind om de kop vol zonnenvuur denken we als wel vaker op een reis: meer is er niet. Tijdens de tocht door midden- Kroatië, Dalmatië dus, blijven we in de buurt van de zee, niet zo moeilijk met een kust van die lengte, vol rotsen, inham men en verborgen stranden. Het is een paradijs voor vissers en duikers. Een kust ook door talrijke volkeren omarmd en geslagen, geschilderd door vele beschavingen, lang voordat de landen westwaarts uit de luiers kwamen. De recente geschiede nis van Hrvatska, zoals de in woners hun natie noemen, was ruw en vol ongeluk. Maar de meeste duiven zijn op hun nest teruggekeerd. „Ik heb jarenlang in Australië gewoond, heel aangenaam, maar ik toen de oorlog hier uit brak moest ik terug." De nog jonge gids in het nationale park Krka, wat hogerop in Dalmatië dan Kornati wijst ons de weg tussen prachtige watervallen, een eenzame blote bader en bomen met een hoog Maarten Toonder-gehalte, 't Is er druk. „De toeristen komen terug, steeds sneller", zegt hij, „ook veel Nederlanders". Nou kwamen die altijd al, aan getrokken door het landschap, de zee, de verschillende gezich ten van Joegoslavië en de goed koopte. Joegoslavië, dat was meestal Kroatië, met die geze gende kust en het schiereiland den, naar Italië, en verdere bu ren. De baai is gewoon een taxi standplaats voor grote schepen. Met een ijsje iri de hand, op de kademuur gezeten zien we hoe de avond valt, lampionnen flik keren boven de brede terrassen. Kleine kinderen zijn laat op. Honderden patrijspoortlichtjes van de schepen concurreren met de heldere sterrenhemel in het rimpelloze water. Het eiland Hvar op twee urn- stomen doet weldadig aan. Sta rt Grad aan een mooie bocht van het eiland werd al bewon derd door de Grieken en is nog niet onder het juk van massa toerisme doorgegaan. De man nen kuieren wat aan de haven, de markt is bescheiden en in de nauwe straatjes wonen tegen woordig veel buitenlanders, die onder strenge bouwregels hun Arcadische dromen vorm ge ven. Overal is men bezig over blijfselen uit de antieke oud heid bij elkaar te brengen en te reconstrueren. Ontspanning Een uurtje verder ligt de naam gevende stad Hvar met een prachtige haven. Visserssloepen en slagroomwitte jetsetpaleizen vlucht van een vogel voldi' kan zijn voor het einde. We moeten terug naar Spff C maar slaan Trogir niet ov<> E Want deze stad is bijzond C na een drukke markt aan Is water wandelt de bezoekt D de brug rechtstreeks in d($ L men van het verleden. Hél Is drukke verkeer, de contoi' van zware scheepsbouwij5 E strie aan de horizon en hi waai verdwijnen als bij to slag in de nauwe straten deze oude, wijze plek. Er noeg om je aan te vergap maar de ware schatten zi geborgen in paleisjes en zen, die van buiten niets den. Het stadsmuseum vt C van Tragurion, zoals de G» T deze haven noemden. Ze den gevolgd door Romeii? b klotsen zij aan zij voor de kade. Ook hier hangt de ontspanning van een wereld die nog niet is Kornati eilandenpark. Foto: Kroatisch Verkeersbureau Waterval in Krka: altijd veel bekijks. Foto: GPD Istrië. Hier in Krka scharrelden al mensen rond in het Stenen Tijdperk. Net als nu de toeris ten werden ze aangetrokken door het milde klimaat en de rijkdom van de natuur. Als we over de rivier varen, waarnaar het park is genoemd vliegt een roofvogel hoog boven het veel kleurig groen op de grillige hel lingen. „Daarachter ligt mijn dorp, velen'zijn gesneuveld, ook mijn broer. In de bossen liggen nog de mijnen, ver en veilig weg van de toeristen. Maar het landschap brengt me elke dag herinneringen." Al varend brengt elke kloof, ie dere bocht nieuwe ontdekkin gen; eilanden, stroomversnel lingen, trotse kloosters, water molens op snelheid en vogels, vogels te over. Als we met de ri vierboot aankomen in Skradin zitten, tussen alle handen, tyvee prachtige vlinders op de reling, flapperend in de lauwe wind. In Sibenik slenteren inwoners langs de boulevard, wisselen kussen uit en het nieuws van de dag en de familie, vissen en ver velen zich, al naar de leeftijd. Met handen en voeten praten we met een visser, die diepe ge dachten meedraagt. „Ik wens me maar een ding, een gezonde zee. Helaas, de natuur is wel van goud, maar ze blinkt niet." Er is troost voor onze filosoof met hengel, die vertelt net bui ten Sibenik te wonen. Kroatië heeft een naam opgebouwd met zijn krachtig natuurbe houd. Het land wordt interna tionaal toegejuicht en slaat an dere landen rondom de Mid dellandse Zee met vele lengtes. In de schaduw van de magistra le kathedraal van St. Jacobus en tegen een decor van rijke gevels eten we meer dan voortreffelijk. In de nagloei van de dag wordt ook aan tafel met trots gespro ken over natuurbehoud en we deropbouw, zoals diep in het zuiden in Dubrovnik. 's Avonds laat kunnen we moeilijk slapen. Het hotel lijdt met andere uit de voormalig communistische tijd als een vrouw in de overgang; te heet of te koud. Later nabij Tro gir zullen we zien hoe een mas saal hotel verdieping na verdie ping de moderne tijd wordt in geduwd. De verwachtingen van Kroatië zijn immers hoogge spannen als het om toeristen gaat en cijfers lossen deze ruimschoots in. De huizenaan koop van vele beroemdheden is een indicatie dat deze kusten grote toekomst hebben. We zoeken het water weer op en gaan vanuit Split varen naar het eiland Hvar. Bij het wach ten komen we ogen tekort, wat een veerboten naar de eilan- omgebouwd voor de waan van de dag en zijn nieuwste eisen. We genieten van de lokale keu ken, veel vis, zonder poespas en snoepen weer van de schapen kaas. Het eiland Pag, waar de schapen zout water drinken en zo een unieke smaak geven aan hun melk levert de beste kaas, vertellen ze overal. Vanaf het hoogheersende fort overzien we dit ooit Venetiaan- se hoofdkwartier met mooie ro de daken. De horizon is groen blauw water vol van eilanden in een verre heiigheid; waar is Odyseus? Beneden wacht een verrassing als we dieper het eeuwenoude, voormalig Arse naal binnengaan. We blijven roerloos en getroffen staan in het oudste burgertheatertje van Europa, teer, geheel behouden en schijnbaar onaangedaan door de tijden. Maar we horen etijd dat een tirje, een zucht, de Tartaren, Turken, Veneti. en vele andere volken vol overingsdrang. Laag over groeide een rijke historie trouwens deze hele kust In Split, hoofdstad van D tië, zeventienhonderd ja: onder de vleugels van de co geplaatst, zien we dat geschiedenis voor het gri In Split kun je door de ee heen wandelen, een erva die je een maatje kleiner De Romeinse keizer Dioc nus bouwde hier zo'n dri derd jaar na Christus een luxe paleis. Daarna golfd keren over de stad en het trale paleis. Maar nog sta ven, wonen en sterven ei zenden in dit doolhof m« verdiepingen. Want op h de paleis werden nieuwe ningen gebouwd en weei we; een stad op een stad stad, fascinerend. We eten iets op de hand 1 gaan zitten. Even rust in merkwaardige bijenkorf, beseffen ineens dat we h JP* het halfschemer van de s de paleisstad op een sten. 1« bankje zitten, dat glad is f 2 tijd, door Romeinen nees^j Daarna is de korte wand(uro onder de poort door naaj23. jachtig leven van de havi^ levard als een trip in de tri chine. ,we De herinnering blijft lan^ Rn pnd' gen. Voor meer informatie: Kroatisch Verkeersbureau, postbus! 2800 AG Gouda, tel: 0900 2022 102, e-mafl: info@kroatisi keersbureau.nl, www.kroatischverkeersbureau.nl. Veel h tie is ook te vinden op: http:/ /kroatie.pagina-nl en over h schreven gebied op http://kroatie-dalmatie.pagina.nl. Reisorganisaties naar Kroatië zijn onder meer: IDRiva ti Uit, OAD, VacanceSelect, Neckermann, Bei Air, Evenen Reizen, Sunair, Holland International, Arke en De Jong li kanties. door Ronald Vrugteman Shoppen tot je erbij neervalt, stappen tot het ochtendgloren, cultuur snuiven of gewoon even een paar dagen stoom af blazen: Istanbul biedt alle in grediënten voor een korte va kantie naar ieders smaak. Als een mes door de boter snijdt het busje door het drukke verkeer van Istanbul. 'Ja, ik zie er een.' Inderdaad, daar steekt zowaar een vrouw in traditio nele kledij de straat over. De eerste die we ontwaren na het verlaten van Atatürk Airport, genoemd naar de grondlegger van het moderne Turkije. Hoezo mannen met baarden en vrouwen met hoofddoekjes? Nee, strakke spijkerbroeken en naveltruitjes overheersen in de zonnige straten van de miljoe nenstad, de enige metropool ter wereld die in twee continenten ligt. Onze gids Atilay Uslu glimlacht. „Veel mensen denken nog zo over Istanbul. Maar deze stad is schoon en welvarend. Je kunt er als toerist net zo relaxed rondstruinen als in Parijs, Ber lijn of Rome. Je zult ervaren dat Istanbul twee kanten heeft, die van de overweldigende, eeu wenoude cultuur van onder meer het Osmaanse Rijk, en die van het trendy uitgaansleven, de ultramoderne winkelcentra en de chique restaurants." Maar we beginnen heel erg met de traditie als we ons hotel bin nenstappen. Wie het Pera Palas Hotel betreedt waant zich terug in de negentiende eeuw. Het hotel, dat in 1892 werd ge bouwd speciaal om de reizigers van de Oriënt Express te ac commoderen, heeft veel be roemdheden onderdak gebo den. Wat te denken van Mustafa Ke- mal (Atatürk), die er tussen 1915 en 1937 achttien keer lo geerde. Telkens in suite 101, die thans is ingericht als museum. Of kamer 411 waar het twijfe laartje staat waarin Agatha Christie zich te ruste begaf. Maar de beroemde schrijfster sliep er niet alleen, ze schreef in die kamer ook haar beroemdste boek: Moord inrie Oriënt Ex press. De Aya Sofia is een van de imposante bouwwerken die je in Istanbul gezien moet heb ben. Foto's: Wegener De Bosporus scheidt in Turkije het Europese van het Aziatische deel. De lijst van beroemdheden die het Pera Palas aandeden is nog veel langer. Onze eigen Mata Hari logeerde er en koning Ed ward VIII, de Joegoslavische dictator Tito en Jacqueline Ken nedy. En allemaal gingen ze on getwijfeld met de krakende Schindler-lift naar een van de vier verdiepingen. Nostalgisch is het er, daar in het Pera Palas, maar wie prijs stelt op zijn rust doet er beter aan een hotel te zoeken in de rustige wijk Sultanahmet en het Pera Palas slechts vereren met een bezoekje overdag. Al heb je weinig met historie en cultuur, dan nog kun je in Is tanbul niet om drie, dicht bij el kaar gelegen, topattracties heen: de Blauwe Moskee (van sultan Ahmet I), de Aya Sofia en last but not least het Topkapi, dat is gebouwd op de eerste van de zeven heuvels waarop Con- stantinopel (letterlijk: Stad van Constantijn) is gebouwd. Zwevende koepel De Aya Sofia is een fraai over blijfsel uit de christelijke perio de van de stad. De kerk, die lan ge tijd als moskee heeft gefun geerd, werd in 1934 op last van Atatürk gesloten en tot muse um verklaard. De ruimte in de kerk doet je sprakeloos staan. Meer dan vijftig meter boven je hoofd 'zweeft' de enorme koe pel die ongeveer 32 meter over brugt. Buiten en binnen zijn duidelijk de sporen te zien van de vijf eeuwen dat het imposante ge bouw dienst deed als moskee. In de eerste plaats natuurlijk de vier minaretten en binnen de zangerstribune en de zetel voor de imam, terwijl ook afbeeldin gen van de kerkvaders zijn ver dwenen onder een pleisterlaag. Recht tegenover de Aya Sofia, aan de overkant van een plein met veel groen en wandelpa den, ligt de Blauwe Moskee van sultan Ahmet Canfii. Het impo sante bouwwerk dankt zijn bij naam aan de blauwe tegels waarmee het interieur was ver sierd. Bij het Topkapipaleis, dat sinds 1924 fungeert als museum, heb je een schitterend uitzicht over de Zee van Marmara en de Gouden Hoorn, de diepe inham die de oude stad scheidt van het stadsdeel Beyoglu. De twee delen zijn verbonden door drie bruggen, waarvan de Galata- brug de bekendste is. Van 's morgens vroeg tot laat in de avond staan op de brug grote aantallen mannen te hengelen naar een maaltje vis. Topkapi betekent kanonnen- poort en is afgeleid van de By zantijnse poort die zich in de zeemuren op het uiterste punt je van het schiereiland bevond. Het paleis bestaat uit vier ho ven. De eerste hof, waar toeris ten een beetje rondhangen, een ijsje eten, iets koels drinken of in de rij staan voor een kaartje, kom je binnen via de Keizerlijke Poort. Het paleis biedt de bezoeker veel, zoals de schitterende col lectie juwelen en gouden sier voorwerpen van de sultans. Maar ook de Kasikci-diamant, die tot de grootste ter wereld behoort en de met smaragden ingelegde Topkapi-dolk, die werd gestolen in de film Topka pi met onder anderen de on langs overleden acteur Peter Ustinov en de Griekse actrice Melina Mercouri. Maar nog interessanter zijn de relikwieën in het Paviljoen van de Heilige Mantel, die -naar men zegt- toebehoorden aan de profeet Mohammed en door Selim I uit Egypte zijn meege nomen in 1517. Mohammeds mantel ligt onttrokken aan het oog in een gouden kist, maar enkele van zijn baardharen, een tand en zelfs een voetafdruk (de profeet had kennelijk flinke voeten) zijn wel van dichtbij te bekijken. Of ze echt zijn? Ach, wat maakt het uit. Het is toch een kwestie van geloof. Net als de lijkwade van Turijn. Maar jadan word je even later geconfron teerd met een soort van pan die ooit zou hebben toebehoord aan Abraham. De soeppan van de aartsvader!? Shoppen en stappen Het wordt de hoogste tijd voor wat meer profaan plezier. Met miljoenen lira's brandend in de achterzak betreden we de Grote Bazaar, waar je overigens ook met euro's kunt betalen. Afdin gen natuurlijk. Laat dat maar aan een echte kaaskop over. En of je nu twintig euro of twee be taalt voor dat grappige theeser viesje, de handelaar moppert en gebaart met een gezicht als of zijn faillissement nog voor het eind van de middag een feit zal zijn. Een bezoekje waard zijn ook de moderne winkelcentra zoals Akmerkez aan Nispetiye Cades- si. De controle bij de ingang is bijkans nog strenger dan op de luchthaven, maar eenmaal bin nen vind je daar alle internatio nale topmerken. Interessant zijn ook de grote winkelstraten zoals Istiklal Cadessi in de Eu ropese wijk en Bagdat Cadessi, de langste winkelstraat van Turkije, in Kadikoy in het Azia tische gedeelte. Istanbul bruist, als grootste stad van Europa (het Aziatische deel voor het gemak meegerekend), natuurlijk niet alleen overdag, maar ook 's avonds en 's nachts. Dus op naar de cafés, de bars en de disco's. Sunset Grill and Bar aanonti Saygun Cadessi bijvoorb>,ei] waar je een prachtig uitzij j hebt over het water en dfe 7 joenen lichtjes van Istanjri E vriendelijke obers metee?96 een plaid komen aandrilf96 als de wind ietwat te koej het terras zweeft. We voealic ons zeer voornaam tusstf^ andere gasten, die volge£ Turkse vrienden heel befog zijn van radio en tv. 35 Later die avond worden weer op onze plaats gezfyun' we uit het busje stappeneut halt houdt voor discoth^™ na en achter ons Porschr^ grommen en MercedessfcF men; ongeduldig wacht£>K' onze chauffeur doorrijdt Maar gezellig is het wel openluchtdisco's aan di [lorus waar even gemi inke jachten aanmerei zonder uitzonderin^ dan wel kalende midden' gers afstappen om te gasho sagieren met minimaal Be mooie, dertig jaar jonge(cqhL vrouw aan de arm. Hai Het feesten tot aan het tf 1 tendgloren laat zijn spofè® en daarom valt het besl% op de dag van vertrek nas paar uurtjes door te brefi^ een echte Turkse hamai^ a gids brengt ons naar Qeis.c tas Hamam, het oudste l£ van Istanboel dat werd g bouwd in 1584. We wor& tig gemasseerd, gescrubfi - wolken van zeep gehuldne gen daarna ontspannen warme stenen tafel. Een afscheid van 'hot' Instan spi flir FEITEN CIJFERS VN) Istanbul is qua klimaat het hele jaar door te bezoeken. Een f1.9 paspoort of identiteitskaart is vereist. Tevens is een visum plicht dat bij aankomst voor 10 euro kan worden gekocht. Wie ter plekke even wil ontsnappen aan het drukke leven niN' veerboot (enkele reis 1,25 euro) naar de Prinseneilanden in>or< van Marmara. Op die eilanden heerst een paradijselijke rujj^ dat auto's verboden zijn. Je ziet Istanbul liggen maar hoort jn en je kunt er lekker zwemmen. Ook een tochtje per koets ot) F eilanden is zeker aan te raden. Het grootste eiland is Büyük°£ Leon Trotski, in 1929 verbannen door zijn communistisch^ R nent Stalin, heeft er tot 1933 gewoond. Zijn huis staat er no Algemene informatie: Turks Nationaal Verkeersbureau, Wa Pyrmontkade 872g in Den Haag, tel. 070 3469 998, M www.turizm.gov.trZie ook www.istanbul.com. rec

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2005 | | pagina 24