Kroatië aan
zijden draad
BUITENLAND
Hoop en weerbarstigheid in Midden-Oosten f netreding
Nog meer dan 130.000
claims over nazi-roof
Watertekort dreigt voor
grote delen van Azië
Filip Dewinters Vlaams Belang lonkt naar moslims
3e is
Broers na 61 jaar samen £JJ voor vraag: Kroatië Ja ofNee?
Olifanten voor eetstokjes
Libanezen massaal tegen Syrië
i toren
junakend
[et hoogste gebouw
ijk, de Tour Mont-
Parijs, zit van bo-
'anpder vol met asbest,
(s en werknemers lo-
verhoogd risico op
ul nat blijkt uit recente
in het 59 verdiepin-
ide gebouw.
emrechts
er in Rijnland
- Het aantal geval-
:htsextremistisch ge-
[e Duitse deelstaat
ijnland-Westfalen is
ppenjaar sterk geste-
004 zijn ongeveer 2300
delicten gepleegd,
kmeer dan in 2003.
I-Arabië hakt
Sian hoofd af
Ttier wegens moord ver-
Te Filipijnen zijn giste-
udi-Arabië met een
w Uithoofd. De vier exe-
oppngen het aantal ont-
jen in Saudi-Arabië dit
luchtelingen
lien in Italië
het zuid-Italiaanse
mpedusa zijn sinds
ingeveer 720 vluchte
enden. De vluchte-
ider wie ook vrouwen
[en, kwamen met vier
p. Ze zouden afkom
st Pakistan, Iran, Irak,
,en de Palestijnse ge-
^mi' s grepen
eitsers
Het aantal geïdentifi-
uitse slachtoffers van
ni's na de zeebeving
rember is opgelopen
jat heeft het ministerie
[ïlandse zaken giste-
jdeeld. Nog steeds
liitsers vermist.
finiesië bouwt
P'-alarm
(Wetenschappers uit
bicaj en Duitsland begin-
ober met de aanleg
;tmi' steem dat waar-
et gen tsunami's. Het
nr Hat 45 miljoen euro
over drie jaar klaar
imeters en gps-sys-
via een satelliet wer-
nes,»;n snel en precieze
broduceren over on
net weer. De zeebe-
lë eiste ruim 290.000
j/ens.
dinsdag 15 maart 2005
3"k'
Balkenende: Sharon en Abbas willen verder, ondanks problemen
EU eist uitlevering generaal Gotovina
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
ram allah/jeruzalem - Hoop
aan de ene kant en een grote
weerbarstigheid aan de andere.
Dat is de belangrijkste indruk
die premier Jan Peter Balkenen
de heeft overgehouden van zijn
politieke besprekingen in Israël
en de Palestijnse Gebieden.
„Spreek je met premier Ariel
Sharon, dan merk je dat die
zich grote zorgen maakt over de
terroristische aanvallen. Hij wil
absoluut dat er stappen worden
genomen om meer veiligheid te
scheppen.
En omgekeerd, als je bij presi
dent Machmoud Abbas bent,
krijg je te horen dat er te weinig
vooruitgang te bespeuren is als
het gaat om Israëlische terug
trekking uit bepaalde gebieden,
om de problematiek van de
muur en andere onderwerpen",
zei hij gisteravond, kort na een
gesprek met Sharon in Jeruza
lem.
Wat hem toch hoop geeft is de
wil om vooruitgang te boeken,
die hij bij beide leiders heeft
waargenomen. In verband met
de opening van het nieuwe mu
seum van het Israëlische Holo
caust-instituut Yad Vashem,
vandaag, is een groot aantal in
ternationale delegaties in Jeru
zalem neergestreken.
Premier Balkenende inspecteert in Ramallah samen met de Palestijnse vice-president de erewacht. De
premier legde er een krans bij het graf van Arafat en tekende namens de EU het condoleanceregister.
Foto: ANP/Juan Vrijdag
Vele staatshoofden, regerings
leiders en ministers nemen de
gelegenheid te baat er politieke
besprekingen te voeren en ook
de korte reis naar Ramallah te
ondernemen. Balkenende be
zocht voor zijn gesprek met Ab
bas het graf van de vorig jaar
overleden president Yasser Ara
fat. In de politieke gesprekken
ging de aandacht vooral uit
naar de nieuwe kansen die de
dood van Arafat heeft gescha
pen, niet in de laatste plaats
door het optreden van diens
opvolger. Balkenende had lo
vende woorden voor Machm
oud Abbas, die hij „een presi
dent van goede wil" noemde en
„iemand die resultaat wil berei
ken, al gaat dat niet gemakke
lijk." De Palestijnen hopen dat
de voorgenomen Israëlische te
rugtrekking uit de Gazastrook
zal leiden tot een nieuw begin
van de havenaanleg.
In de jaren voor de intifada
hebben Nederland en Frankrijk
daarvoor onderzoek verricht en
volgens Balkenende is dat nog
steeds bruikbaar. Nederland is
nu bezig steun te werven bij an
dere Europese landen om de
havenplannen alsnog te kun
nen realiseren. Deze week nog
bezoekt een Nederlandse mis
sie de Palestijnse gebieden om
te zien wat er mogeüjk is. Israël
heeft laten weten dat het zich in
principe niet zal verzetten, al
moeten de veiligheidsvoor
waarden nog worden uitge
werkt.
Vandaag woont Balkenende de
opening bij van het nieuwe ho
locaust-museum en morgen
houdt hij er een korte toe
spraak. Vertegenwoordigers van
de Nederlands-joodse gemeen
schap in Israël hebben de pre
mier gevraagd bij die gelegen
heid te verklaren dat Nederland
medeverantwoordelijkheid
aanvaardt voor wat er in de
oorlog met de joden in Neder
land is gebeurd.
De verwachting is dat hij inder
daad iets in die richting zal zeg
gen, al is de precieze formule
ring nog niet erkend.
brussel/anp-afp - Het is hoogst
onwaarschijnlijk dat de Europese
Unie donderdag de onderhande
lingen opent met Kroatië over
toetreding tot de EU. Als Zagreb
oud-generaal Ante Gotovina niet
direct uitlevert aan het Joegosla-
vië-Tribunaal in Den Haag, gaat
het hele feest niet door.
De Luxemburgse premier en
EU-voorzitter Jean-Claude
Juncker heeft dat gisteren be
vestigd. Nederland en Groot-
Brittannië, die al langere tijd
aandringen op uitlevering van
de Kroatische oorlogsmisdadi
ger als voorwaarde voor het be
gin van besprekingen, krijgen
daarbij nu steun van Duitsland,
Zweden en Denemarken.
De regering in Zagreb rekent op
de steun van 'krachtige vrien
den' als Italië, Oostenrijk, Hon
garije en Slowakije, 'buur'-lan-
den die bereid zijn om het een
en ander door de vingers te
zien.
De EU-ministers van buiten
landse zaken moeten morgen
formeel - en unaniem - beslui
ten over het uitstel van onder
handelingen. Waarschijnlijk
komt er ook geen nieuwe da
tum, waarop onderhandelingen
wel zouden kunnen beginnen.
Daarmee hoopt de EU Zagreb
onder druk te houdeh om opti
maal mee te werken met het tri
bunaal in Den Haag. Vandaag
vindt nog diplomatiek overleg
plaats op het hoogste niveau
over Kroatië.
In een poging de EU milder te
stemmen, heeft de Kroatische
regering-Sanader gisteren di
verse bezittingen van Gotovina
bevroren. Een bron 'dichtbij
het EU-voorzitterschap' wees er
op dat dit een belangrijke stap
is, maar niet voldoende. De sa
menwerking met het tribunaal
moet volledig worden, aldus de
zegsman.
Hoofdaanklaagster Del Ponte
van het Joegoslavië-Tribunaal
zei in Parijs dat de zet van de
Kroatische procureur-generaal
Bajic te laat komt. „Dat (bevrie
zen van Gotovina's tegoeden)
hadden ze jaren geleden moe
ten doen," zei Del Ponte na een
onderhoud met de Franse pre
sident Chirac.
berlijn/anp-dpa - Duitsland
heeft nog altijd 130.000 verzoe
ken liggen voor teruggave van
eigendommen die tussen 1933
en 1945 in beslag zijn genomen
door de nazi's. Dat heeft het
verantwoordelijke agentschap
gisteren gemeld.
Onder de verzoeken zijn 30.000
aanvragen voor de teruggave
van bedrijven en 102.000 ver
zoeken voor compensatie van
land, aldus het Bondsagent-
schap voor Onopgeloste Eigen-
domsvragen BAROV. De aan
vragen betreffen vooral eigen
dommen in het voormalige
Oost-Duitsland. Onder het
communistische bewind in het
land waren de meeste bedrij
ven staatseigendom, evenals
vrijwel al het land.
„Dit onderzoek is bijzonder in
gewikkeld, omdat de meeste
inbeslagnames ingeveer 70 jaar
geleden plaatsvonden en
slechts enkelen van de voorma
lige eigenaren nog leven", al
dus het agentschap. Voordat
land in het voormalige eigen
dom wordt verkocht, eisen veel
kopers een zogenoemde BA-
ROV-verklaring om er zeker
van te zijn dat geen voormalige
eigenaren rechten kunnen
doen gelden.
Mlumor
™^en Britse man die al
t/mjet doktersadvies
aajjf te vallen, bleek een
or van 25 kilo te heb-
-jarige Trevor Smith-
er nln aanklacht indienen
.ziekenhuis in Reading
nder behandeling
de de BBC gisteren,
ich uiteindelijk in een
s in Londen liet on-
cilitel. werd de kwaadaar-
islei«aam groeiende tu-
nr. Hikt.
te stad
r Genève en Zürich
"kw^d de meest leef-
*SM. Luxemburg is de
^ad ter wereld, op de
door Helsinki. Dat
'en vergelijkend on-
ssen 215 steden door
oka|eiman Resource Con-
t bedrijven adviseert
snr. Htaliteit van steden,
n - de enige onder-
derlandse stad - bezet
plaats. Bagdad
lit rijtje het laagst,
getroffen
irdbeving
Het oosten van Tur-
jrochtend vroeg ge-
)r een aardbeving
acht van 5,9 op de
us 3 Richter. Zeker acht-
kras ?n raakten gewond.
Aikm^aterdag werd de-
js.nl njik ook al getroffen
»v naaijardbeving.
Iden? j
i Ji kapen
r bij Maleisië
pur - Een bende van
gewapend met ma-
nade,%en en raketgrana-
weekeinde bij Ma-
p olbeladen gastanker
jet schip is snel vrij-
tar de kapitein en
irker zijn gegijzeld
'men. De Straat van
ïrucht; piraten
meestal gemunt op
iden. De laatste tijd
Is vaker beman-
jgegijzeld voor los-
»rig jaar werd een
;e- en bergingsbe-
'ervallen. Piraten
'n het vuur op de
Door smelten gletsjers in de Himalaya
beiroet - Demonstranten dragen in Beiroet een portret mee van de gisteren een
maand geleden vermoorde Libanese oud-premier Hariri. De demonstratie was de
grootste ooit in Libanon, dat slechts 3.5 miljoen inwoners telt. Bijna een miljoen men
sen eisten de volledige aftocht van de 15.000 Syrische militiaren in het land. Ook willen
ze dat de Syrische geheime dienst vertrekt. En ze eisen duidelijkheid over de moord op
Hariri. Er zit nog geen schot in het onderzoek. „Wij willen onafhankelijkheid, weg met
de Syrische bezetters", schreeuwde de menigte. De demonstratie verliep zonder inci
denten. Foto:EPA
door onze correspondent Pascale Thewissen
brussel - Het extreem-rechtse Vlaams Belang over
weegt bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober
2006 in de grote steden moslim-kandidaten op de lijst
zetten. Dat heeft Vlaams Belang-Kamerlid Gerolf An-
nemans gezegd tegen de krant Het Nieuwsblad.
Volgens hem hebben zich al verschillende kandidaten
gemeld. Hij vermoedt dat er ook nu al gematigde mos
lims zijn die voor zijn partij stemmen, om zich af te
zetten tegen 'de volgens hen lakse aanpak van een klei
ne minderheid van extremistische moslims die de is
lam misbruiken'. Het Vlaams Belang, voorheen het
Vlaams Blok, timmert al geruime tijd aan zijn imago in
de hoop het politieke isolement te doorbreken.
Toch is de discussie over de toelating van moslims tot
de partij op z'n zachtst gezegd opmerkelijk. Filip De-
winter, het Antwerpse boegbeeld van het Vlaams Be
lang, trekt al jaren van leer tegen de allochtonen in zijn
land. Het succes van de partij - goed voor een kwart
van de stemmen bij de jongste Vlaamse verkiezingen -
is grotendeels gestoeld op het principe 'eigen volk
eerst'. En dat 'eigen volk' is wat Filip Dewinter betreft
zeker niet islamitisch.
genève/anp - Voor honderden
miljoenen Aziaten dreigt een
watertekort, omdat gletsjers in
de Himalaya snel smelten. De
ijsmassa's, die de rivieren in
Nepal, India en China groten
deels van water voorzien, slin
ken snel door de opwarming
van de aarde. Dit blijkt uit een
rapport van het Wereld Natuur
Fonds.
Het smeltwater zal aanvankelijk
grootschalige overstromingen
veroorzaken. Binnen enkele de
cennia zal het watemiveau ech
ter zo ernstig dalen, dat grote
economische- en milieuproble
men ontstaan. De gletsjers slin
ken jaarlijks ongeveer 10 tot 15
meter.
Het Wereld Natuur Fonds pleit
voor onmiddellijke actie tegen
klimaatverandering om het
smeltingsproces van de glet
sjers te vertragen. Een woord
voerster van de organisatie
roept de deelnemers van de G8
top over klimaatverandering,
die deze week in de Britse
hoofdstad Londen wordt ge
houden, dan ook op het pro
bleem hoog op de agenda te
zetten.
Ter voorbereiding van de top
zijn ministers van milieu en
energie uit twintig landen in
Londen bijeen. Een foto van de
Kilimanjaro zonder besneeuw
de top moet hen duidelijk ma
ken hoe ernstig het klimaatpro
bleem is en dat snelle actie ge
boden is.
jeruzalem/anp-dpa - Twee
broers (67 en 63 jaar) die de ho
locaust overleefden, hebben el
kaar na 61 jaar weer gevonden.
Ze waren er beiden van over
tuigd dat de ander in de Twee
de Wereldoorlog was omgeko
men.
Avraham Paskez en zijn jongere
broer Ervin werden in 1944 van
elkaar gescheiden, nadat ze
zwaar ondervoed in hun flat in
Boedapest waren gevonden.
Hun moeder was niet terugge
komen van een zoektocht naar
eten. Avraham ging naar een
joodse familie terwijl de blonde
Ervin in een weeshuis belandde
en later door een niet-joods ge
zin werd geadopteerd. Hun ou
ders en veel familieleden over
leefden de oorlog niet. Avraham
ging in Israël wonen, terwijl Er
vin in Boedpast bleef.
Ze kwamen elkaar op het spoor
toen Avraham voor compensa
tie van de Duitse overheid be
paalde documenten zocht.
Zondag konden beide broers el
kaar omhelzen. „Het is onge
looflijk", zei Avraham in Jeruza
lem.
Brussel moet nu aantonen dat Europa inderdaad een hoge standaard voert
verkocht. Dat heeft de in Kenya
gestationeerde wildbeheerder
Esmond Martin gisteren be
kend gemaakt. Volgens hem is
het vanwege de burgeroorlog in
het zuiden van Sudan moeilijk
vast te stellen hoeveel olifanten
daar precies zijn gedood, maar
bekend is dat er van de 133.000
die er in 1976 nog rondliepen er
nu nog maar een kleine 40.000
over zijn.
nairobi/gpd-rtr - Het Sudane
se leger heeft illegaal duizenden
olifanten afgeslacht en de ivo
ren slagtanden naar China ge
ëxporteerd, waar er eetstokjes
van zijn gemaakt. De olifanten
zijn gedood in Zuid-Sudan, de
Democratische Republiek Con
go en de Centraal Afrikaanse
Republiek.
Het ivoor is via handelaren in
Sudan en Egypte aan China
door onze correspondent
Hetty van Roolj
brussel - Kan één man de toetreding
van een land tot de Europese Unie te
genhouden? Wel als die man Ante Goto
vina heet, en door de hoofdaanklaagster
van het Joegoslavië -tribunaal in Den
Haag verdacht wordt van oorlogsmisda
den.
De kwestie-Gotovina toont aan hoe een
Balkanland als Kroatië worstelt met zijn
jonge oorlogsverleden. Maar ze legt ook
onbarmhartig bloot hoe de Europese
Unie in de problemen komt, wanneer
haar hoge standaard aan de politieke
praktijk wordt getoetst.
Op papier is het duidelijk: een Europees
land mag gaan praten over toetreding
tot de EU wanneer de democratie er ste
vig is verankerd en de mensenrechten
zijn verzekerd.
Kroatië was op de goede weg, zo leek
het, en het land zou moeiteloos de Eu
ropese Unie binnenglippen. De jacht op
de van oorlogsmisdaden verdachte
voortvluchtige generaal Gotovina leek
geen belemmering. De EU liet weten dat
Kroatië geacht werd mee te werken met
het tribunaal in Den Haag en de rege-
ANALYSE
ring in Zagreb beloofde dat gTif. Vervol
gens gebeurde er heel lang niets.
Maar Kroatië lijkt zich met die 'waait-
wel-over' mentaliteit flink in de vingers
te hebben gesneden. In twee brieven
aan het Luxemburgse EU-voorzitter
schap heeft hoofdaanklaagster Carla del
Ponte aangetoond dat Kroatië niet al
leen niet meewerkt, maar dat de rege
ring de arrestatie van Gotovina zelfs ac
tief belemmert. De generaal kan rekenen
op de steun van een wijdvertakt netwerk
in Kroatisch Bosnië, en hij krijgt nog
steeds pensioen. Del Pontes brieven
confronteerden de Europese lidstaten
met onaangename vragen. Heeft Zagreb
het voor het zeggen in het Kroatisch deel
van Bosnië, of is het andersom? Heeft de
regering echt afgerekend met het verle
den, of hebben nog steeds allerlei duis
tere types de macht? Hoort een land, dat
jarenlang niets onderneemt om schoon
schip te maken en een voortvluchtige
oorlogsmisdadiger op te sporen en te ar
resteren, eigenlijk wel thuis in de Unie?
Neen, zeggen Groot-Brittannië en Ne-
Ante Gotovina. Archieffoto: Reuters
derland hartgrondig. De Britse regering
baseert zich op belastende informatie
van de eigen inlichtingendiensten en de
Nederlanders willen het 'eigen' Haagse
Joegoslavië-tribunaal geen gezichtsver
lies bezorgen.Als Kroatië hiermee weg
komt, denken ze in Servië dat er met het
tribunaal valt te spotten. En dat het met
de opsporing van de hoofdverdachten
Karadcic en Mladic ook wel zal loslo
pen", zegt een diplomaat.
Het lijkt uitgesloten dat Nederland en
Groot-Brittannië zich op het laatste mo
ment laten overtuigen door, pakweg, de
Hongaren. „Wij zijn met meer landen en
onze argumenten zijn beter", aldus een
diplomaat gisteren.
Niet alleen voor Kroatië, ook voor de EU
staat een reputatie op het spel. Want als
Kroatië morgen onverhoopt groen licht
krijgt, staat de Unie wereldwijd te kijk
als een club die dol is op mooie woor
den, maar haar eigen hoogstaande op
vattingen over democratie en goed be
stuur opzij schuift als dat beter uitkomt.
Het gaat ook niet om één man, betogen
diplomaten. Het gaat om een land waar
een oorlogsmisdadiger zoveel steun ge
niet, dat het land zich daarmee wellicht
diskwalificeert voor de Unie. Een lak
moesproef, dus, maar een die even veel
zeggend is voor Kroatië als voor de Eu
ropese Unie.
