KUNST CULTUUR
Renovatie Rijksmuseum loopt vertraging op
The Gents positioneren zl
als Vocal ensemble' lighj
Alle 15 goed van Introdans: adembenemend feest
Landverrader
Brief Reve aan Brinkman opgedcvl
James Brown
naar Nederland
Parkpop
blikt terug
Tribute cd aan
Nina Simone
Expositie kunst
Bram Vermeulen
Nederlandse
Opera ontziet
kleine beurs
stemmingsplan inhoudt. Wij
zijn al aan het slopen. We vre
zen dat hiermee de bouw wordt
vertraagd met enkele jaren en
dat het project veel meer gaat
kosten. Wij maken ons dan ook
grote zorgen over het museum
en de stad."
Bebouwing van de passage is
volgens het stadsdeelbestuur
van Oud Zuid onwenselijk om
dat de stroom fietsers en voet
gangers wordt gehinderd. Ook
is er bij calamiteiten te weinig
ruimte voor hulpdiensten en
een snelle ontruiming.
In de oorspronkelijke plannen
van de Spaanse architecten An
tonio Cruz en Antonio Ortiz
worden de museumbezoekers
via de entree in de onderdoor
gang naar een ondergronds
plein geleid.
De bouwmeesters pasten hun
plannen eerder al aan na kritiek
van het stadsdeel en de Fiet
sersbond, die becijferde dat da
gelijks 11.000 fietsers door de
passage reden. De ingang werd
iets smaller gemaakt, waardoor
aan beide kanten meer ruimte
vrijkomt voor voetgangers en
fietsers.
Het Rijksmuseum in Amster
dam wil duidelijk maken dat de
hoofdentree in 2008 nog steeds
in de onderdoorgang is te reali
seren. Het museum organiseert
dinsdag een open dag voor het
publiek, waarbij het de herzie
ne plannen presenteert voor de
nieuwe toegang in het gereno
veerde gebouw. Het Rijksmuse
um zal nabootsen waar de
hoofdingang komt en hoe
breed de fiets- en wandelpaden
gaan worden volgens de plan
nen. „Het Nieuwe Rijksmuse
um wil daarmee aantonen dat
er in deze herziene versie ruim
te genoeg is voor fietsers en
voetgangers", aldus het muse
um. „Daarnaast is er plaats
voor een toegang met interna
tionale allure."
Het Comité Red de Onderdoor
gang, een samenwerking van
het wijkcentrum Vondelpark-
Concertgebouwbuurt en de
Amsterdamse afdeling van de
Fietsersbond, is bang dat de
verbouwing van het Rijksmuse
um zal leiden tot definitieve af
sluiting van de onderdoorgang.
De actiegroep voert sinds de
verbouwingswerkzaamheden
actie om de passage open te
houden.
Het college van B en W neemt
de zaak voor kennisgeving aan
en ziet geen reden het stadsdeel
buitenspel te zetten.
new york - Andy Warhol's werk 'Liz' uit 1963, een van een serie van dertien portretten van actrice Elizabeth Taylor, komt in mei bij veiling
huis Sotheby's in New York onder de hamer. Verwacht wordt dat 'Liz' tussen de negen en twaalf miljoen dollar op gaat brengen.
Foto: EPA/Sotheby's
TTeeft geschiedenis nut?
ii Maarten van Rossem, histo
ricus en beroepspestkop, stelde
die vraag deze week in het cul
tureel centrum van Voorscho
ten, aan het begin van de Boe
kenweek. Het is zoiets als infor
meren naar de zin van het le
ven. Een schier onmogelijke
vraag dus. Maar goed, als Van
Rossem een vraag
stelt zal ie-um be
antwoorden ook.
Dat politici en an
dere onheilsprofe
ten onze vader
landse geschiede
nis plotseling zo
belangrijk vinden
is, volgens Van
Rossem, een stuk
minder fris en on
schuldig dan op
eerste gezicht lijkt.
Het gaat hen er he
lemaal niet om ons
Nederlanders his
torisch besef bij te
brengen, maar 'om
onze allochtonen
in te peperen hoe dapper het
Nederlandse volkje wel niet is.'
Hollands Glorie moet aan de
man worden gebracht. Maar de
vaderlandse geschiedenis krijgt
op die manier wel een heel vies
bijsmaakje, meent Van Rossem:
„We willen allochtone burgers
alleen maar even laten weten
dat Nederland toch zo'n gezellig
en fijn land was toen zij er nog
niet woonden.
De historicus Herman Pleij is in
zijn essay 'Erasmus en het pol
dermodel' overigens een heel
andere mening toegedaan. Vol
gens Pleij heerst in Nederland
een enorme angst, of zelfs af
keer, om de zegeningen van het
eigen verleden te tellen. In zijn
ogen zijn Nederlanders juist be
vreesd op enige trots of zelfs
maar serieuze belangstelling
voor hun herkomst betrapt te
worden.
Hoe dan ook: als de positieve
aandacht voor ons verleden Van
Rossem niet bevalt, wat let hem
dan om er in te hameren dat dit
land ook groot is geworden van
de slavenhandel en dat de Ver
enigde Oostindische Compagnie
een meedogenloze instelling
was? Het aardige van deze Boe
kenweek, met als thema vader
landse geschiedenis, is immers
dat we kennis kunnen nemen
van heel veel verschillende me
ningen die ons in staat stellen
ons verleden in een juister per
spectief te plaatsen.
En belangrijker dan dat: dat we
kennis nemen van historische
feiten die ons leren genuanceer
der tegen het heden aan te kij
ken. Want, in een periode waar
in hysterische politici en publi
cisten ons dagelijks angst aan
praten, denken veel mensen dat
de tijd waarin we nu leven uit
zonderlijk gevaarlijk is. Onzin
natuurlijk. De geschiedenis leert
JAN RIJSDAM
ons dat het nooit
weest, en een beetje
risch besef zou ons
len de waan van d
zogenaamde const
dreiging, een beetje
tiveren.
Vijfentwintig jaar
kende Nederland
gijzelingen waarbi
len. Mi
ren me
in verw
omdat
politici
niet op
politiek
slaan u
er niet 1
conflict
escalere
de scha
ken. H
beschrij
say hoe
model,
naar ca
overleg
land
eeuwen
uitmaakt en de nu1
handhaven waardi
telkens weer een an
op schokken in de
en altijd weer naai
consensus leidt.
Het mag misschü
Maarten van Ross
ben wel trots op dit
tie die is voortgev
eeuwenoude Holh
mansgeest. En ik l
op onze hedenda
sieve, libertijnse
die daaruit is a
Een samenleving
en vrouw, heten
blank en zwart geit
tus, euthanasie en
legaliseerd zijn, ha
trouwen en vrouw
willen, vrij zijn 1
blote tieten op het
gen.
En ik heb geen
trots te zijn op eet
waaimachine als
verbeten Verdonk, 1
als Nawijn of am
kerde politici die e
relativering uit het
loren. Welbeschoi
een soort landverr
hun grote bek vt
aan die typisch Ne
ditie van verdraag
Ier an tie en gastvri
land in het verlet
hoed voor geweld
wrichting van de si
Politieke correcthi
dercultuur hebbi
groot gemaakt. En
tegen om daar tn
De ontkenning 0
van die Holland
consensus, en van
tussen heden en 1
vooral op een sta
heid van polderpi
genen die menen
geen deugd meer
HDC 941
ui
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: Crossing Bridges door The
Gents o.l.v. Peter Dijkstra. Gehoord: 10/3,
Stadsgehoorzaal, Leiden
The Gents hebben een brug
overgestoken, dat lijkt althans
de verklaring van de titel van
hun huidige tournee. Daarbij
hebben ze zich wat mij betreft
begeven op een terrein dat
minder tot de verbeelding
spreekt. De balans is veranderd.
Het zwaartepunt ligt nu vooral
bij de counters en de tenoren
en dat leidt tot een wat minder
stevige klank, maar belangrijker
is dat ze in hun repertoire een
bedenkelijke voorkeur voor
zoetelijke popmuziek hebben
ontwikkeld. En dat maakt Cros
sing Bridges na de pauze een
lange en moeilijke zit.
Voor de pauze presenteren ze
zich als een serieus mannen
koor met elegante religieuze
muziek van Duruflé en Poulenc
en wat meer aardse Duitstalige
muziek. Op een schreeuwerige
counter na, is de homogeniteit
subliem. De muziek blijft licht
en wordt prachtig opgebouwd
met een groot gevoel voor wen
dingen. Bomvol dynamische
contrasten en fraai dissonante
harmonieën. Maar dat er veel te
beleven is, wordt je ook wel een
beetje ingepeperd. The Gents
zingen gemaniëreerd. Ze impo
neren met Poulencs gebeden
van Sint Franciscus en de Oden
van Sint Antonius, maar veel
minder met de volkse liederen
van Eugen Suchon, die bezwij
ken onder de mooizingerij. Juli
us Röntgens 'Um Mittemacht'
en 'Alles Tosen' klinken zo pre
cieus en overgeinl
dat het muziek als'^
een stolp wordt, h
is vertrokken; het e
een kunstmatige
in Schuberts 'Gral
stijgen ze daar bo|r|
In het poppige na
het dubbeltje dan
de verkeerde kant e
volksliedjes word
men, zodat het vt .e
ons toch vooral ni
gaan. De Beatles-r
een tandeloze bek
behandeling met Ti
kunstmatige suik
blokje Blof laat vw"*
delijk de baritons p
horen, maar ovei
het niet. De onve
gende gospeltoef
balsem voor de
Gents hebben zier
dels onmiskenbat
neerd als 'vocal ef
den haag/gpd - In het Natio
naal Archief is een uit 1988 da
terende brief opgedoken die
Gerard Reve destijds schreef
aan CDA-minister Brinkman
van Welzijn, Volksgezondheid
en Cultuur. De brief geeft Reves
visie op de affaire rond het ge
weigerde manuscript voor het
Boekenweekgeschenk van 1980.
De schrijver was dat jaar ge
vraagd het geschenk te schrij
ven. Maar de toenmalige com
missie, die de inhoud van het
jaarlijkse Boekenweekgeschenk
moest bewaken, vond de in
houd niet geschikt voor een
groot publiek. Het manuscript
zou later verschijnen als 'De
vierde man'.
Gerard Reve, die aan het eind
van zijn epistel zegt de minister
'voor de gezelligheid' en 'uit
medemenselijkheid' geschre
ven te hebben, komt in deze
brief terug op de affaire. Hij
grijpt de gelegenheid aan om
Brinkman een pocketuitgave
van 'De vierde man' te doen
toekomen, maar niet dan nadat
hij heeft vermeld dat hem nooit
is uitgelegd waarom zijn manu
script werd geweigerd.
'De redenen tot die weigering
zijn mij nooit zwart op wit me
degedeeld, noch werd mij enige
vergoeding voor de moeite aan
geboden. Men zoude zeggen
hoe kan zoiets, nfifl
in Nederland isj
Ik stuur U genójtuc
zen werkje in
keteditie, niet
maar omdat U hé°
scheiden formaat
zak van Uw regq
ken.'
Reve schrijft er vi
los en spreekt d<£
zelfs amicaal to&pos
de weigering hen^tes
heeft gedaan, on?Var
ver toch al in eete A-
had voorzien, vc*11 in
het mis zou garfeef
dus blijkbaar oo)*e g
den. vc
James Brown. Foto: Reuters
Amsterdam - 'The Godfather of
Soul', James Brown, komt voor
een eenmalig concert naar Am
sterdam. De 71-jarige soulzan
ger staat op 29 juni in de Heine-
ken Music Hall. Het concert
maakt deel uit van de toemee
'Seven Decades of Funk - Euro
pe 2005'.
den haag - Het Haagse gratis
openluchtfestival Parkpop be
leeft dit jaar zijn 25ste editie en
grijpt die mijlpaal aan om
bands die eerder op het evene
ment speelden opnieuw uit te
nodigen. Oude Parkpopbeken
den als De Dijk, Fish en killing
Joke staan op 26 juni opnieuw
op het podium in het Zuider
park. Parkpopdebutanten als
Elvis Costello The Imposters,
Gabriël Rios en Tokyo Ska Para
dise wist de organisatie ook vast
te leggen.
den haag - Een aantal muzi
kanten uit Nijmegen, onder wie
Frank Boeijen, Clemens Vande-
Ven en Fay Claassen, gaat een
cd maken met nummers van
Nina Simone. Aanleiding voor
het album is het feit dat Simone
enkele jaren in Nijmegen heeft
gewoond. De Amerikaanse zan
geres en pianiste overleed in
2003. Het is de bedoeling dat
het album in september uit
komt. De opbrengst gaat naar
Stichting Vrienden van het Kin
der Oncologisch Centrum van
het Universitair Medisch Cen
trum Nijmegen.
aalsmeer - Bij galerie De Oude
Veiling in Aalsmeer is vanaf 17
maart een overzichtstentoon
stelling van schilderijen en gra
fiek van de op 4 september
2004 overleden Bram Vermeu
len. Vermeulen begon met
schilderen in 1989 omdat hij
niemand kon vinden aan wie
hij uit kon leggen hoe het affi
che voor zijn programma 'Dans
met mij' eruit moest zien. De
expositie duurt tot en met 24
april 2005.
theater recensie
Tom Ruijfrok
Voorstelling: 'Alle 15 goed' door
Introdans Ensemble voor de Jeugd.
Gezien: 19/2, Schouwburg Arnhem. Te
zien: 26/3, Leidse Schouwburg, Leiden.
Wie jarig is heeft wel eens de
behoefte terug te kijken. Artis
tiek directeur Roel Voorintholt
stelde voor het jubileum van
Introdans Ensemble voor de
Jeugd een smaakvol program
ma samen, vol hoogtepunten
uit de geschiedenis van het ge
zelschap: 'Alle 15 goed'. Het re
sultaat is een letterlijk adembe
nemende feestproductie, waar
bij je nauwelijks de kans krijgt
de vijftien onderdelen te ver
werken.
Het spectaculaire gooi- en
smijtwerk uit William Forsythes
'Double/single' (2003) is nog
maar nauwelijks tot je doorge
drongen, of het onweerstaan
bare 'Psycho killer' (1997) van
Daniël Ezralow is alweer be
gonnen. Genoeg te beleven dus
in deze jubileumproductie, en
een uur is inderdaad lang ge-
noeg. Toch blijven er wat vra
gen hangen.
Zo is het oudste onderdeel
Hans van Manens 'Ajakaboem-
bie' uit 1995 en is het meren
deel van de keuzes afkomstig
uit producties van de laatste vijf
jaar.
Was het niet aardig geweest ook
iets te laten zien (een klein
stukje 'Pippi' bijvoorbeeld),
desnoods uit de allereerste
ploeterjaren van Introdans'
educatieve afdeling? Het had de
fenomenale ontwikkeling van
het gezelschap alleen maar on
derstreept.
Ook kiest Voorintholt voor deze
pastiche wat gemakkelijk voor
het theatrale effect. De voor
stelling begint en eindigt met
een aantal pure dansstukken,
Smaakvol programma vol hoogtepunten uit de geschiedenis. Foto: GPD/Cees Mooij
maar halverwege - van Conny
Jansens 'Clown' (1998) tot het
slowmotiongevecht 'Patch of
grass (2002) - zit een vrij lang
stuk waarin de gimmick het
wint van de bewegingskunst,
waaronder niet toevallig drie
stukken van Ton Wiggers. Aan
de andere kant: de bij de pre
mière verzamelde kinderen - en
daar is dit toch allemaal voor
bedacht - bleken al die visuele
grappen en grollen wel enorm
te waarderen.
Toch komt Patrick Delcroix's
'Jeu'(2001) hierna inhoudelijk
wel als een bevrijding, en valt in
de eindsprint nog van veel
moois te genieten. Het hilari
sche 'Black cake' (2003) van
Hans van Manen bijvoorbeeld
is zo'n choreografie waarin ef
fect (kleine danser, lange dan
seres) en dans wél hand in
hand gaan.
De afsluiter 'Ensemble' (2003)
van Nils Christe heeft daarna
iets van een anticlimax: een
meer spetterende finale was
denkbaar geweest. Gelukkig
komt er nog echt vuurwerk (let
terlijk) bij het slotapplaus, en
vallen er nog ballonnen uit de
toneeltoren.
New York Times prijst Introdans
Vier jaar geleden, toen Intro-
dans Ensemble voor de Jeugd
voor het eerst in New York op
trad, oordeelde The New York
Times niet onverdeeld positief
over het gezelschap. Maar de
ze keer hebben de dansers
niets te klagen over de recen
sie. Over de premièrevoorstel
ling van Funpackage op
Broadway, waar Introdans
nog tot zondag optreedt, is de
krant uiterst lovend. Ook de
Amerikaanse Star-Ledger be
veelt de voorstelling van Intro
dans warm aan.
amsterdam/gpd - De verbou
wing van het Rijksmuseum in
Amsterdam loopt jaren vertra
ging op en gaat misschien mil
joenen meer kosten nu het da
gelijks bestuur van stadsdeel
Oud Zuid niet wil dat de nieu
we hoofdingang van het muse
um in de onderdoorgang van
het gebouw komt.
Het Rijksmuseum reageert ge
schokt. „Wij maken ons ernsti
ge zorgen over de voortgang
van het bouwproject", zegt een
woordvoerder. „Het bevreemdt
ons dat in dit stadium aanvul
lende eisen zijn geformuleerd,
wat een afwijking van het be-
amsterdam/gpd - Het publiek
mag van de bezuinigingen bij
De Nederlandse Opera niet de
dupe worden. Met toepassing
van het CJP worden de goed
koopste plaatsen in het Amster
damse Muziektheater daarom
niet duurder dan 17,50 euro.
Het duurste kaartje voor een
première kost 100 euro.
Artistiek leider Pierre Audi
noemt het programma voor
2005-2006 een van zijn meest
ambitieuze. Daarin zal Ingo
Metzmacher als de nieuwe
chef-dirigent een grote rol gaan
spelen. Hij dirigeert 'The Bassa-
rids' van Henze, 'Het Sluwe
Vosje' van Janacek, 'Elektra' van
Strauss en 'Simon Boccanegra'
van Verdi. In het Holland Festi
val is Ingo Metzmacher dit jaar
te gast als hij met zijn Ham-
burgse operagezelschap 'Lulu'
en "Wozzeck' van Alben Berg
uitvoert.
Het seizoen opent onder Hart-
mut Haenchen met de 'Ring
Des Nibelungen', gevolgd door
wat de parel van het nieuwe
seizoen lijkt te worden: de door
Pierre Audi eerder voor Drot-
tingholm geregisseerde 'dub
bel' van Handel: 'Tamerlano'
en 'Alcina', gebracht in de Am
sterdamse Stadsschouwburg
door een droombezetting met
onder anderen Christine Scha-
fer en Marijana Mijanovic. Het
barokorkest 'Les Talents Lyri-
ques' staat onder leiding van
Christophe Rousset.
In het Muziekgebouw aan het IJ
brengt DNO de wereldpremière
van 'After Life' van Michel van
der Aa, die ook de regie voert.
Carlo Rizzi leidt in het Muziek
theater een andere 'dubbel':
'Cavalleria Rusticana/Pagliacci',
Mariss Jansons debuteert daar
met zijn Koninklijk Concertge
bouworkest bij 'Lady MacBeth
van Mtsensk' van Sjostakovitsj
en voor de laatste keer gaat
daar ook de nog steeds frisse vi
sie van Dario Fo op Rossini's 'II
Barbiere di Siviglia' in reprise.
