'Rechtvaardigheidsgevoel is weg'
KUNST CULTUUR
Hommage aan galeriehouder Henk J. Pruijsen
Slechte minnaars
Verrukkelijk onpretentieus
Juist in het cliché is Carmen sterk
Ratjetoe acteerstijlen nekt thrillers
HOC 941
vrijdag 25 februari 2005 1
R
Ouentin Tarantino
Foto: AP
Tarantino doet
Crime Scene
hollywood - De Amerikaanse
regisseur Quentin Tarantino
gaat een aflevering regisseren
van de succesvolle televisieserie
Crime Scene Investigation. Het
gaat om de laatste aflevering
van het seizoen dat momenteel
in de Verenigde Staten te zien
is. Niet alleen de regie, maar
ook het scenario van de CSI-af-
levering is afkomstig van Taran
tino, bekend van films als Pulp
Fiction en Kill Bill. Het is niet
de eerste keer dat Tarantino bij
draagt aan een succesvolle tele
visieserie. Tien jaar geleden
nam hij al eens een episode van
de ziekenhuisserie ER voor zijn
rekening. CSI is ook in Neder
land een succesvolle serie, die
te zien is bij RTL4. Afgeleiden
van de serie, CSI Miami en CSI
New York, worden uitgezonden
door Yorin.
L'eidols op zoek
naar kandidaten
leiden - De organisatie van de
Leidse talentenjacht L'eidols is
op zoek naar kandidaten. Het
gaat daarbij om zangers en zan
geressen van 16 jaar of ouder.
Voorwaarde is verder dat de
deelnemers zelf zorgen voor
hun achtergrondmuziek. De
eerste voorronde van L'eidols
heeft plaats op 18 maart, net als
vorig jaar in d'oude Harmonie
aan de Breestraat. De prijzen
van deze editie zijn nog niet be
kend. Op www.leidols.nl is
meer informatie te vinden over
de talentenjacht.
Educatieproject
over Romeinen
alphen aan den rijn - Het Cen
trum Beeldende Kunst en de
Kunstuitleen hebben de ko
mende weken circa vijfhonderd
leerlingen uit het basis- en
voortgezet onderwijs op be
zoek. Onder begeleiding van
een archeoloog van Archeon
bekijken ze de tentoonstelling
'Sporen in de klei' over de Ro
meinse vondsten die de afgelo
pen jaren in het Alphense
stadshart zijn gedaan. Er is ook
werk te zien van de Britse kun
stenaar Pothecary. Met dit pro
ject wil het in zijn voortbestaan
bedreigde CBK tonen in Alphen
een belangrijke rol te spelen op
het gebied van kunsteducatie.
Film over
De Olieman
Glasgow - De Schotse produc
tiemaatschappij Whisky Galore
Limited verfilmt het leven van
de Nederlandse oorlogsheld
Walraven van Hall. Change of
fortune heet de film over de
bankier die in de Tweede We
reldoorlog duizenden mensen
hielp. Van Hall, ook wel de
Olieman genoemd, redde in de
oorlog mensenlevens door via
zijn organisatie Nationaal Steun
Fonds (NSF) geld te verstrekken
aan onder anderen onderdui
kers. De Duitsers schoten de
bankier op 12 februari 1945
dood. De film gaat volgens de
productiemaatschappij over
„liefde, familiebanden, verraad
en een volk dat probeert te
overleven". Het script van
Change of fortune is geschre
ven door de Amsterdamse An
nie Perkins en Russ Haan,
wiens familie uit Nederland
komt. De film moet eind 2006
uitkomen.
Antillen vallen
voor Van Gogh
Willemstad - Alle voorstellin-
gen van het Theo van Gogh-fes-
tival dat gisteren op Curasao
begon, zijn uitverkocht. De
laatste films van de in novem
ber vermoorde regisseur draai
en de komende week dagelijks
in de megabioscoop in Willem
stad. Vaste Van Gogh-acteurs
Katja Schuurman, Tara Elders
en Faoud Mourigh waren bij de
opening aanwezig.
Van Blokland
overleden
Rotterdam - De Rotterdamse
theatermaker Annekee van
Blokland (49), tot de jaarwisse
ling artistiek leider van theater
groep Bonheur, is deze week
overleden. Van Blokland leed al
enige jaren aan darmkanker.
Onder leiding van Annekee van
Blokland bracht Bonheur zo'n
twintig producties op de plan
ken. In oktober vorig jaar maak
te Van Blokland haar laatste
stuk^'Poste Restante'.
NOODZAKELIJK K W A A Q
Autofabrikant Audi wordt tot
2014 sponsor van het Stede
lijk Museum in Amsterdam. In
ruil daarvoor komt er geen auto
op het dak, verzekerde de Am
sterdamse cultuurwethouder
vorige week nog maar eens. Wel
wordt er een zaal naar Audi ver
noemd en mag het bedrijf gas
ten in het museum ontvangen.
Geen gewone gasten natuurlijk,
maar de grachten
gordelmens in
(mantel)pak die
gefêteerd moet
worden. Dat is nu
eenmaal zo.
De naar schatting
5 miljoen euro die
Audi beschikbaar
stelt maakt veel
goed. Het wordt
gebruikt voor de
verbouwing van
het museum. Ook
zal Audi 'innova
tieve tentoonstel
lingen' op het ge
bied van design fi
nancieel onder
steunen. Daar pro
fiteren de gewone gasten weer
van.
Behalve door Audi wordt het
Stedelijk Museum met vergelijk
bare bedragen gesponsord door
de Joop van den Ende Founda
tion, ABN Amro, en er zouden
nog onderhandelingen lopen
met de Sponsor Loterij. Niks op
tegen, zou ik denken. Jaren gele
den heb ik wel eens beweerd dat
sponsors ontrouwe minnaars
zijn. Zo heb je ze, en zo ben je ze
kwijt. Maar cultuursponsoring
is intussen heel gewoon gewor
den (grote tentoonstellingen in
de musea zijn nauwelijks meer
denkbaar zonder bedrijfslogo's)
en sponsors blijken veel be
trouwbaarder dan ik had ge
dacht. Sterker nog: de landelijke
en lokale overheid zijn inmid
dels onbetrouwbaarder dan me
nig fabrikant. Orkesten en to
neelgezelschappen zijn in Ne
derland hun leven niet langer
dan vier jaar zeker. Een contract
tot 2014, zoals met Audi, kom
daar maar eens om bij meisje
Van der Laan!
In Leiden en ommelanden is het
niet anders. Lokale overheden
zijn niet alleen ontrouwe, maar
ook slechte minnaars. Culturele
instellingen zijn net heroïnehoe-
ren. Ze moeten soebatten om el
ke cent. De kunstuitleen in Lei
den, de muziekschool in Leider
dorp en het Centrum Beeldende
Kunst in Alphen worden zonder
pardon opgeheven. Vergeleken
met Audi is de lokale overheid
eigenlijk net een louche, tweede
hands autohandelaar.
Eigenlijk wilde het Stedelijk
Museum al in 1999 een sponsor
overeenkomst sluiten met de au
tofabrikant. Audi was destijds
bereid het Stedelijk een rentelo
ze lening van - toen nog
miljoen gulden voor de nu
bouw te verstrekken plus
bijdrage van 80.000 guldei
jaar. Als tegenprestatie 1
Audi een auto in het mui
tentoonstellen. Maar daar
de Amsterdamse gemeente
een stokje voor.
Liet de autofabrikant het S
lijk daarna in de steek? 1
maal niet. In
schonk Audi
museum no\
miljoen guide
ook daarna I
het Stedelijk
jaarlijkse bijt
van 80.000 gi
voor tentooi
lingen. Audi i
museum dw
woon trouw g
ven en wil hei
delijk ook ii
toekomst b\
ondersteunen
weer tot de c
rele top vai
wereld te gaa
horen'.
Zelf stond ik wel een bee
kijken van de reactie van h
Lakenhal in deze krant. Ni
tijd proef je de vrees dat
sors zich op ontoelaatbare
willen bemoeien met de in
van tentoonstellingen. Zei
ik daar niet batig voor c
natuurlijk geen enkele zit
respecterende museumdin
dat toelaat. Bovendien hai
de Nederlandse Museumu
ging al jaren een ethische
voor cultuursponsoring 1
breed wordt onderschreve
grond daarvan mag een sp
nooit inmenging in het ten
stellingsbeleid krijgen en
mag onder sponsoring get
clame worden verstaan. Dt
dat de directeur van De L
hal nog eens in shirtre'
over straat gaat lijkt mij d
ring.
Bij het Leidse museum, i
vindt men ook nog steeds
een verband moet bestaai1
sen sponsor en museum, t
heeft men er kennelijk get
in. Mijn moeder zei vroe\
als ik ergens geen zin itr
dan maak je maar zin. 1
zou zeggen: als er geen ve j
is met de sponsor, dan m
maar een verband.
Dat thans nauwelijks spi
van sponsoring bij het
Stedelijke Museum, en e1
geldschieters al evenmin 1
resseerd lijken te zijn in t
komstige ontwikkeling vt
Scheltemacomplex, zegt o
over hoe ver de gemeente
wel is op het terrein van 1
ne vormen van cultuurs
ring. Het is, net als het i
landse subsidiestelsel dat
ten en theatergezelschap}
nek omdraait, uit de tijd.
JAN RIJSDAM
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: Duizend en één snaren. Door
Harry Sacksioni, Eric Vaarzon Morel, Jan
Kuiper, Zou Diarra en Digmon Roovers.
Gehoord: 24/2, Stadsgehoorzaal, Leiden.
Vijf meest middelbare mannen,
zittend, allemaal een gitaar on
der handen. Dat zou best on
draaglijk saai kunnen zijn. Saai
was het geenszins. Want Eric
Vaarzon Morel, Harry Sacksio
ni, Jan Kuiper, Digmon Roovers
en Zou Diarra, dat betekent vier
Hollandse en een Malinese
meester op een rij.
Hun programma 'Duizend en
één snaren' is een verkenning
van alle hoeken en gaten van de
gitaar, een voorbeeld van be
geesterd samenspelen, een
waar muzikaal hoogstandje.
Verrukkelijk onpretentieus, vol
humor en rijk aan verrassingen.
Het onmiskenbare geluid van
Harry Sacksioni en de flamen
co-fantasieën van Eric Vaarzon
Morel vormen de basis en daar
aan voegt Zou Diarra op elektri
sche gitaar betoverend melodi
euze loopjes toe. Bassist Dig
mon Roovers en initiatiefnemer
Jan Kuiper vallen naast die drie
wat minder op, maar kunnen
bepaald niet gemist worden.
De vijf spelen in wisselende for
maties en dat alleen al maakt
het programma afwisselend en
spannend. Sacksioni's twaalf-
snarige impressie van een boks
wedstrijd van Cassius Clay, de
'Ali Shuffle', met het dansende
uitdagen, is een nummer vol
climaxen, druk en weelderig,
maar met een ongelooflijk hel
dere melodielijn. Vaarzon Mo
rel imponeert solo met 'Zinde-
go', natuurlyriek, zou je k
zeggen, die ingetogen en
concentreerd begint, en
fantastisch gedoseerd de
insluipt.
Maar waardoor je op het
van je stoel terecht komt,
samenspel, de manier wa P
ze elkaar inspireren, de ei
te in muzikaliteit. Vaarzoi
reis flamencotechnieken
opvallend en hij speelt ot
woon te goed om niet eei
hoorlijk stempel op het gi
te drukken. Hij is het voo
de vijf gitaristen tot een b
nisvol muzikaal discours
brengt, niet in de laatste j
omdat hij dol is op het to i;
uiterste uitbuiten van rus
De bijzonderste aanwezij
is echter Zou Diarra. Ten
gespeend van ieder uiterl
fect speelt, voegt hij onget(
ritmiek en zonnig tinkele
nevenmelodietjes toe. J'
door Theo de With
warmond - Het is nog onduidelijk of en
hoe de galerie van Henk J. Pruijsen in
Warmond wordt voortgezet. De galerie
houder overleed begin deze maand. Als
hommage aan hem wordt zondag een
laatste tentoonstelling in de galerie geor
ganiseerd.
Aan deze expositie doen 58 kunstenaars
mee, die zich de afgelopen jaren eerder
hebben gepresenteerd in galerie Henk J.
Pruijsen. Ze hebben hun werk ook ge
bundeld in een boekje dat de titel 'Hom
mage a Henk' draagt. De gelijknamige
tentoonstelling wordt zondagmiddag
geopend door de Warmondse schrijver
Maarten 't Hart, die een geregeld bezoe
ker van de galerie was.
De uit de Alblasserwaard afkomstige
Pruijsen begint in 1997 een galerie in de
Warmondse Dorpsstraat. Vijf jaar later
verhuist hij naar de voormalige gymzaal
aan 'het pleintje met de dorpspomp'.
Daar gaat in de gemeenteraad het nodi
ge gekrakeel aan vooraf, want er zijn
meer gegadigden. Toch weet hij met zijn
combinatie van galerie met kunstcafé de
raad te overtuigen.
De voormalige machinebankwerker
weet steeds meer kunstenaars aan zich
te binden. Kunstenaars als Albert in 't
Veld, Ellen Toor, Daniel Tavenier, Ger
Stallenberg, Raffaele Rossi, Theo Koster,
Hans Innemee en Marti de Greef tonen
met grote regelmaat hun werk in de ga
lerie. Pruijsen staat bekend om zijn per
soonlijke en intense contacten met de
schilders en beeldhouwers. Het kunste
naarsdiner op tweede kerstdag in de ga
lerie wordt een traditie. Daarvoor ge
vraagd worden is een grote eer.
Als de galeriehouder hoort dat hij onge
neeslijk ziek is, heeft hij als ultieme wens
dat kunstenaars die hem na aan het hart
liggen zijn kist beschilderen. Dat gebeurt
op 4 januari 2005 in de galerie. Nog geen
maand later overlijdt hij.
'Hommage k Henk', zondag 27 februari
t/m zondag 20 maart, Galerie Henk J.
Pruijsen, Dorpsstraat 40, Warmond.
Carmen volgens Ramon Oiler. Foto: GPD
dans recensie
Roos van Put
Carmen. Choreografie: Ramón Oller.
Companyia Metros, met onder anderen
Sandrine Rouet en Javier Garcia.
Première: 23/2 Amsterdam
(Theaterfabriek). Te zien t/m 13/3.
Of je wilt of niet, het deuntje
blijft in je hoofd zitten. L'amour
est un oiseau rebelle, een mu
ziekstuk ook wel bekend als Ha
banera. Het is ongetwijfeld het
meest vermaarde onderdeel uit
Bizets Carmen. En waarom
blijft het je juist deze avond nog
zo lang bij? Niet omdat het zo
beroemd is maar omdat dit
specifieke nummer heel vaak
wordt herhaald.
Nog net niet tot vervelens toe,
maar dat scheelt niet veel. De
versie van Carmen door Ramón
Oller is in sommige opzichten
best geslaagd: de mix van decor
- een heuse sigarenfabriek waar
ook wordt gerookt en wel zoda
nig dat de stinkende dampen
ver in de zaal je neus binnen
dringen - kleding en licht staat
garant voor een zinderende,
sensuele stemming. Geheel in
lijn van de thematiek van het
verhaal. Wordt er met de heu
pen gedraaid dan zwieren de
strokenrokken lustig mee. Krui
sen blikken, dan zijn deze
warm zwoel. Wordt er omhelsd,
dan gebeurt dit met veel gevoel
voor drama dat soms griezelig
dicht de overtreffende trap na
dert. Daarnaast zijn de tyji&ch
Spaanse geborduurde sjaals
vanzelfsprekend onderdeel van
woeste duetten of van vrolijke
groepsformaties.
Deze versie van Carmen boeit
echter voor een groot deel niet.
Door het formaat van het overi
gens tot de verbeelding spre
kende decor blijft er weinig to
neel over. Waardoor vooral op
momenten wanneer de groep
danst alle bewegingen een
soort gelijkmatige, kabbelende
brij worden waar een heel en
kele keer de hoge benen opval
len. Wat bijblijft zijn niet eens
de technische kwaliteiten van
Carmen en haar geliefde, ook is
het niet de moedige combinatie
van hedendaagse dans met fla
menco die zich vastbijt. Het
zijn juist wonderlijk genoeg die
onderdelen waar geen muziek
is te horen en waar bewegingen
in combinatie met het geluid
ineens wél emoties overbren
gen.
Zo staat het driftige gestamp
van hakken en het opzwepend
klappen van handen garant
voor een dreigend, escalerend
sfeertje. Hier steelt vooral de
oudere flamencodanseres de
harten zowel door haar krachti
ge persoonlijkheid als door
haar vurige uitstraling. En ook
laat een puntig duet tussen
vrouwen gewapend met waai
ers in alle scherpte de essentie
van dit verhaal voelen. Juist in
die cliché-momenten is deze
Carmen sterk. En dan neem je
het afsluitende onderdeel -
riekt duidelijk naar effectbejag -
met stromend water maar op
de koop toe.
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'En toen waren er nog
maar...' van Agatha Christie door het
Thriller Theater. Regie: Mette Bouhuijs.
Gezien: 24/2, schouwburg Leiden. Daar
nog te zien: vanavond.
De voorstelling loopt op haar
laatste benen. Na zaterdag zit
de tournée er op. Van profes
sionele spelers mag je verwach
ten dat je daarvan niets merkt.
Op één incident na kun je de
spelers op dat punt niet echt
iets verwijten. Maar het is wel
een kwalijk en veelzeggend in
cident. Eén van de spelers rea
geert kennelijk zo vreemd dat
zijn collega's even in de lach
schieten. Mogelijk slaat toch de
meligheid aan het einde van de
tournee toe. Het is in elk geval
uiterst knullig.
Aanstichters van die lach zijn
George van Houts en Tom de
Ket die samen als cabaretduo
Van Houts en De Ket bekend
heid genieten. Soms treden ze
ook als acteur op, maar hier in
dit stuk zijn ze het spoor bijster.
Beiden spelen vanuit hun caba
retervaring direct op het pu
bliek, alsof bij een klassieke
thriller geen vierde wand zou
bestaan: gewoon heel traditio
neel doen alsof het publiek er
niet is. Ze maken zich schuldig
aan goedkoop effectbejag.
Juist op dat punt gaat deze
voorstelling de mist in. Het en
semble vertoont op geen enkele
wijze een eenheid die het ijzer-
sterke gegeven van Agatha
Christie recht doet. Een ratjetoe
aan acteerstijlen nekt deze
thriller. Naast de reeds gesigna
leerde cabareteske aanpak is er
bijvoorbeeld Cas Enklaar die
vooral met enige ironische dis
tantie pleegt te spelen. Een
goed acteur die een dergelijk?
«j
speelstijl goed beheerst. 1
het combineert niet met 'g
rest, want Leonoor Pauw
entegen werpt zich weer 0;
haar eigen specialisme: e a
larische acteerstijl. Nu ve"1
je bij Agatha Christie altij£
kele excentrieke persona n
Wat Pauw echter doet, h -(
daar weinig tot niets mei
maken. De overige spele v
ten daar min of meer rea n
spel tegenover. Alleen is 81
dat niet overtuigend, om
kwaliteit en daarmee de
waardigheid daarvan no lt
sterk per persoon versch
Het nieuwe Thrillertheat
looft „de kenmerkende r.
tie-sfeer eer aan te doen' 5,
geldt hoogstens voor het
volle decor: de woonkan a|
een mooi en tegelijk bee in
zelig huis. Verder moet e
heel veel gebeuren, als d o
ducent het klassieke gen a,
de toneelthriller inderda gl
eus wil nemen.
Cabaretier Javier Guzman vraagt zich af waarom ze hem moeten hebben
amsterdam/gpd - Cabaretier Ja-
vier Guzman (27) werd vorige
week woensdagnacht op de Am
sterdamse Zeedijk in elkaar ge
slagen en daarna door de politie
in de boeien geslagen omdat hij
'zeer recalcitrant' was. Guzman
vraagt zich af, waarom de agen
ten hem moesten hebben en
waarom ze niet achter zijn bela
gers zijn aangegaan.
Wat is er nou precies gebeurd?
Guzman: „Ik was samen met
mijn broertje en twee meisjes
enkele biertjes gaan drinken in
de Nieuwmarktbuurt bij de
Zeedijk. We eindigden in café
San Francisco. Daar werd ik
continu lastig gevallen door een
paar gasten. Ik vroeg ze toen of
we het even gezellig konden
houden. Vervolgens kreeg ik di
rect een klap op m'n bek."
Wie waren die mannen?
„Geen idee. Ik had ze nog nooit
eerder gezien. Buiten zag ik dat
ze met z'n vijven waren. Ik
schat ze tussen de 30 en de 35
jaar. Het waren flinke kerels. De
kleinste was zo groot als ik, de
rest was zeker wel twee koppen
groter."
Buiten namen ze jullie te gra
zen?
„Ja. Het leek heel georganiseerd
allemaal. Mijn broertje werd te
gen een Amsterdammertje ge
zet, waar één man hem continu
op z'n gezicht probeerde te ra
ken. De andere vier hadden het
op mij gemunt. Eén stampte de
hele tijd op m'n hoofd, de an
deren concentreerden zich op
verschillende delen van mijn li
chaam. Ik ben niet goed in
vechten. De meeste tijd heb ik
op de grond gelegen. Ik heb zelf
niet één klap uit kunnen de
len."
De politie werd gebeld en die
zegt dat ze binnen enkele minu
ten ter plaatse was.
„Onzin. Er waren verschillende
Uiteindelijk ging je op de vuist
met de politie.
„Ik heb ook fouten gemaakt. Ik
ben dwars door het lint gegaan
toen mijn broertje werd gear
resteerd. Ik was op het laatst
gewoon ook helemaal de weg
kwijt."
omstanders bij die later hebben
gezegd dat het meer dan tien
minuten duurde eer de politie
ter plekke was. Ik had zelf geen
idee trouwens. Als je zo hard op
je hoofd wordt gebeukt, heb je
totaal geen besef van tijd
meer."
Volgens de politie was je zeer re
calcitrant.
„Vind je het gek? Ik wilde dat ze
die gasten zouden pakken. Ga
ze nou achterna, riep ik, ze zijn
die kant op. Maar de agenten
waren alleen maar met ons be
zig. Wij moesten rustig zijn, zei
den ze. Ik werd ontzettend boos
en wilde zelf achter die kerels
aan. Mijn broertje heeft mij
toen tegengehouden."
Je kreeg een proces verbaal voor
openbare dronkenschap.
„Ik was zeker niet dronken. Ik
had een hersenschudding en
mijn evenwichtsorgaan was
naar de klote. Ze hebben geen
blaastest gedaan en ook geen
bloed afgenomen. Hoe willen
ze dan hard maken dat ik dron
ken was? Sinds woensdagnacht
heb ik het gevoel dat ik mezelf
steeds weer moet verdedigen.
Eerst tegen mijn belagers, toen
tegen de politie en nu tegen alle
verhalen die de ronde doen.
Mijn hele gevoel voor recht
vaardigheid is weg."
Voel je je nu onveilig in Amster
dam?
„Nee. Ik ben nog niet op straat
geweest, omdat ik geen zin heb
mensen te zien of nagestaard te
worden. Maar ik hoop uiteinde
lijk weer gewoon naar de Zee
dijk te kunnen hoor. Want ik
vind het een geweldige buurt
daar rond de Nieuwmarkt."
Ben je inmiddels al wat opge
knapt?
„Heel m'n lichaam doet pijn, ik
loop moeilijk en ik heb geen ge
voel in mijn achterhoofd. Ik
Guzman: „Ik
was op het
laatst gewoon
ook helemaal
de weg kwijt."
Foto: GPD
probeer uit te rusten. Ik wil snel
de draad weer oppakken. Op
het toneel staan is het leukste
dat er is."
