REGIO
Na Parijs ook België en Barcelona 'ontdekt'
iT
'Bescherm kust met eilanden'
Oud plan van ingenieur Jesse is nog steeds actueel
Uitverkoop
VRAAG
de leerstoel voor de geschiedenis van Den Haag een plaatsje
rtop de Universiteit Leiden is minder vreemd dan het lijkt. De
1 7 7* academie was be-
jeerstoel stadsnistorie trokken by de op-
eft allure aan project' HogesSvan de
kunsten in de hof-
en heeft er in Campus Den Haag bovendien een dependance,
naast is Leiden bekend met het fenomeen: RUDI VAN MAANEN,
nct-archivaris van het Regionaal Archief, is al sinds oktober 2002
[leraar stadsgeschiedenis alhier.
dinsdag 22 februari 2005
Wat in het vat zit verzuurt niet. Tien
jaar geleden ontwikkelde Henk Jes
se uit Hoogmade een plan om voor
de Nederlandse kust, tussen Den
Helder en Hoek van Holland, twee
grote eilanden aan te leggen. Het
plan haakt moeiteloos in op het re
cente idee van Wouter van Dieren
om tien kilometer uit de kust een
twintig meter hoge dijk te bouwen.
Hij heeft de publiciteit destijds niet
opgezocht. „Maar mijn plan is nog
steeds erg actueel", zegt ingenieur
Jesse (70) strijdvaardig. In septem
ber 1994 vroeg de oud-interim ma
nager van Rijkswaterstaat in Haar
lem octrooi aan op zijn plan en
ontvouwde het aan toenmalig mi
nister Jorritsma van verkeer en wa
terstaat. Zij reageerde enthousiast.
De inmiddels ontbonden commis
sie 'Flyland' studeerde er drie jaar
op, maar ten slotte belandde het in
een archief.
Nu de discussie over de snelle stij
ging van het zeewaterniveau, ge
volg van de opwarming van de aar
de, in alle hevigheid is losgebar
sten, heeft Jesse opnieuw de koe bij
de hoorns gevat. Zijn plan ligt nu
op de burelen van minister Peijs,
die tegenwoordig de scepter zwaait
bij Verkeer en Waterstaat.
Wat houdt het in? Voor - en dus
niet aan - de kust worden tussen
Hoek van Holland en Den Helder
gefaseerd twee eilanden ter grootte
van de Noordoostpolder gebouwd.
Ze komen tien kilometer uit kust te
liggen, doorsneden door een ver
lengd Noordzeekanaal. De eilanden
zijn bij Den Helder en Hoek van
Holland aan het vaste land verbon
den, met grote dammen en zeeslui
zen. Zo ontstaat een enorm zoet
waterbekken in de vorm van een
randmeer.
„De kwaliteit van dit binnenwater
hebben we zelf onder controle",
zegt Jesse. „Daarmee kunnen we
een reserve drinkwatervoorziening
voor Nederland creëren." Het
randmeer biedt plaats aan tal van
recreatieve voorzieningen. De hui
dige kust („de mooiste van de we
reld", volgens Jesse) blijft onaange
tast. „Dan hoeven duinen en dijken
niet verhoogd te worden. En de
verzilting van het grondwater in
Zuid- en Noord-Holland zal tot het
verleden behoren."
Op het zuidelijke eiland, 'West-Hol
land' geheten, is ter hoogte van
IJmuiden plaats voor een nationale
luchthaven, met snelle treinverbin
dingen naar Amsterdam en Rotter
dam. Uitbreiding van Schiphol of
de luchthaven Rotterdam is dan
overbodig. „Maar ik geef toe, de
discussie over een luchthaven in
zee is enkele jaren geleden afge
rond. Maar je kunt mijn plan des
gewenst ook zónder luchthaven be
schouwen."
De eilanden bieden tal van oplos
singen voor de volkomen dichtge
bouwde en dichtgeslibde Randstad.
„Er is plaats voor woningen, terwijl
de infrastructuur zo wordt opge
bouwd dat files niet meer voorko
men." De dijken aan de westzijde
van de eilanden worden be
schermd door grote basaltblokken
(afkomstig uit Noorwegen), beton
en teer. „Daar heb je geen enkel
onderhoud aan, zo bewijst de prak
tijk in Zeeland."
Een heikel punt blijft in dit soort
kwesties: wie gaat dat allemaal be
talen? Tien jaar geleden becijferde
Henk Jesse de kosten van zijn plan
nen globaal op veertig miljard gul
den. „Ik ben toen langs verschillen
de grote bouwers geweest, waaron
der Ballast Nedam. Men achtte het
plan technisch volledige uitvoer
baar. Het geld moet worden opge
bracht door het rijk, particulieren
en het bedrijfsleven. De kosten
gaan voor de baat. Het is niet wei
nig, daarom kunnen we de eilan
den alleen in fasen bouwen. Zand
is er genoeg: de Noordzee is slechts
vijfden tot 25 meter diep. Als we er
toe besluiten, dan gaan we daar
straks enorm profijt van hebben."
Hein Flach
LEIDEN, 15.00 UUR
Ongegeneerd graaien in grote
bakken. Tijdens de uitverkoop
slaat de hebzucht toe. Zoekende
meisjes, in alle soorten en maten.
Hun handen strijken langs rijen
minirokken, blouses en broeken. Ze
verlustigen zich aan alle franje en
zien zichzelf al schitteren op de
dansvloer. „Kijk, dat is leuk voor
het weekeinde."
Twee meisjes - de een mooi, de an
der lelijk - bespreken de noodzaak
van diverse aankopen. De witte
blouse voor schooluren, het zwarte
jurkje voor een familiefeest en een
groene rok voor het uitgaan. Ze
hebben vooral véél op het oog.
Het Lelijke Meisje kleedt haar
Mooie Vriendin. „Zo, zal ik ik 's effe
een rokje voor je uitzoeken?" De
vraag behoeft geen antwoord. Ze
voegt meteen de daad bij het
woord.
Voortvarend huppelt ze langs groe
ne franjes en oranje topjes. De
Mooie Vriendin krijgt in korte tijd
een reeks kledingstukken en acces
soires toegestopt.
Ze weet precies wat ze wil. En wat
haar vriendin past. „ja leuk, dat
topje, maar ik zou het wel passen.
Da'lijk is het net zo'n vuilniszak als
de vorige keer. Weet je nog?" De
Mooie Vriendin knikt. Ze kan zich
de miskoop nog goed herinneren.
Een paar rekjes verder stuit ze op
een piratenbroek in BB-ruitjes.
„Kijk dan, hoe vind je dit? Echt iets
voor zo'n oud Engels dametje."
Nee, dat wil ze haar vriendin echt
niet aandoen. Dan liever een kort
bruin jasje met vetersluiting.
Als de Mooie Vriendin genoeg heeft,
kijkt ze zoekend om zich heen. „Ik
wil wel een gypsy-rok. Je we«t wel,
zo'n vintage rok." En dan, la
Cruijff: „Zo een wat Joss Stone al
tijd aan heb." De Mooie Vriendin
begrijpt het: een lange, zwierige
bloemetjesrok. Maar ze kunnen
hem niet vinden.
Jammer voor het Lelijke Meisje,
maar ze neemt genoegen met het
succes van haar Mooie Vriendin.
Die gaat straks splinternieuw over
straat. Ze trekt alle blikken moeite
loos naar zich toe. De jongens zul
len kwijlen. En dan glijdt de blik
vast ook even af naar haar. Samen
zijn ze een mooi stel.
Erna Straatsma
Kidskompas laat ook kinderen genieten van een stedentrip
Amsterdam: „Bij het schrijven van de Kidskompassen proberen we ons voor te stellen en te herinneren wat we zelf als kind leuk of niet leuk vonden."
Dagmar Jeurissen (links) en Janneke van
Foto: United De Boer/Poppe de Boer
Vakantie is leuk, vakantie kan leuk
zijn, maar wat te doen met de kinde
ren? Reisgidsen beloven soms een
hoop op dat gebied, maar bij nadere
bestudering blijkt dat vaak om niet
meer te gaan dan een verwijzing naar
een pretpark of een enkel museum.
Reisgidsen richten zich nu eenmaal op
volwassenen. „Leuk voor de ouders",
zeggen schrijfsters Janneke van Am
sterdam en Dagmar Jeurissen in de
inleiding van hun Kidskompas België,
„maar hoe weetje dan waar je moet
zijn voor de écht leuke kindermusea,
de (pret)parken en speciale kinder
winkels? En denk je nou echt dat dat
er in die gewone reisgidsen staat
waar je de lekkerste pannenkoeken
kunt eten of waar je kunt discozwem-
men?" Nee dus, luidt het antwoord op
die vraag. „Er bestonden gewoon
geen reisgidsen die zich bezig houden
met kinderen en dat is best vreemd",
zegt Dagmar, „want zulke gidsen zijn
best gebruikelijk in Engeland of Frank
rijk." Jeurissen en Van Amsterdam do
ken twee jaar geleden in het gat met
Kidskompas Parijs, dat in eigen be
heer werd uitgegeven.
Een sprong iri het diepe en een leuk
risico, zeggen de twee over het avon
tuur van toen. „We hebben veel ge
leerd van die ervaring", vertelt Jan
neke, die de dochter is van Sassen-
heimer Herman van Amsterdam,
schrijver van menig boek over de ge
schiedenis van de Bollenstreek.
„Dan kreeg ik de vraag of we een
staffelprijs hadden. 'Maar natuurlijk
hebben we een staffelprijs', zei ik en
ik zocht gelijk op wat dat eigenlijk
inhield. Verder bleek datje goede
contacten moet hebben om sommi
ge belangrijke publiciteits- en distri
butiekanalen te bereiken. Die had
den we niet, wij deden alles met on
bevangenheid en zin om er iets van
te maken."
En dat lukte, Kidskompas Parijs liep
goed. Van de vijfduizend gedrukte
exemplaren verkochten ze er vier
duizend en dat aantal stijgt nog
steeds. De nachtmerrie dat ze tot in
lengtes van jaren verjaardagsca
deautjes hadden voor hun vrienden
en familie, werd niet bewaarheid.
„Dat zeiden we toen als grapje", zegt
Dagmar. „Het risico dat we namen,
zag ik toen ook al als een leuk risico.
Echt wakker gelegen hebben we
niet, geloof ik."
Hoe dan ook, Kidskompas België,
-met speciale aandacht voor Antwer
pen, Brussel, Gent en Brugge, is uit
gegeven door Mo'media uit Breda,
dat de twee alle ruimte laat hun ei
gen ideeën uit te werken. Dat heeft
naast Kidskompas België inmiddels
ook Kidskompas Barcelona en de
Costa's opgeleverd. Die derde gids,
Uitbreidingsplannen
De Kidskompassen, Parijs, België
en Barcelona, kosten 14,95 euro.
Eind dit jaar verschijnt een up
date van Kidskompas Parijs.
Cheeky Monkeys heeft plannen
voor meerdere Kidskompassen,
maar houdt de betreffende steden
en landen nog even geheim. Meer
informatie is te lezen opwww-
.cheekymonkeys.nl en www.mo-
media.nl. Kidskompas Barcelona
is vanaf 1 maart te koop in de
boekhandels.
met behalve tips ook leuke triviale
weetjes en het tragische levensver
haal van architect Gaudi, komt 1
maart op de markt. Een markt die
dankzij het netwerk van Mo'media
wel wat groter is geworden. „Zij heb
ben wél de juiste contacten bij bij
voorbeeld de ANWB. Daar zijn wij
nooit echt goed tussengekomen. We
zijn blij met Mo'media, het is ons
idee gebleven waar we zelf invulling
aan kunnen blijven geven. Alleen de
keuze van de volgende bestemming
gebeurt in overleg."
Kidskompas België is nog meer dan
het Kidskompas Parijs toegesneden
op gebruik door kinderen. Met spel
letjes, ruimte voor tekeningen en no
tities, af en toe een kleine speurtocht
in een museum en quiz-vragen. Een
blijvertje is het taalgebruik, dat net
als in de eerste gids eenvoudig, maar
niet kinds en zeker niet te populair
is. Geen 'vet cool' dus in het Kids
kompas. Maar wel op pagina 17,
over bier: „De Belgen noemen Neder
land bier trouwens 'pis'. Ze vinden
Belgisch bier veel lekkerder.
De doelgroep bestaat uit kinderen
tussen 6 en 12 jaar. In het maken
van de kompassen gaan ze 'onbe
wust bewust' met die wetenschap
om. „We zijn allebei opgeleid als
psycholoog", zegt Janneke, „ik ben
afgestudeerd in kinderpsychologie
en Dagmar is arbeids- en organisa
tiepsychologe. We weten allebei het
nodige van de ontwikkeling van kin
deren, maar om nou te zeggen dat
we daarmee een wetenschappelijke
lading geven aan de kompassen,
gaat te ver. Het gaat op gevoel, waar
bij we ook ons best doen om het
voor de volwassenen een leuk boek
te maken."
„Ik denk dat je ver komt als je je nog
kan voorstellen en herinneren wat je
zelf als kind leuk of niet leuk vond",
voegt Dagmar toe. „Ik weet bijvoor
beeld nog precies wat voor indruk
de graftombe van Napoleon op me
maakte. Met dat beeld voor ogen,
haal je als het ware het kind in je
naar boven."
Maar ook voor ouders moet Kids
kompas aantrekkelijk zijn. Uit ver
schillende reacties blijkt dat de twee
daar in geslaagd te zijn. „We hebben
best veel e-mails gekregen, brieven,
telefoontjes, foto's met kinderen. De
respons was over het algemeen erg
positief, echt een bewijs dat we een
goed idee in de markt hebben ge
bracht. Ik heb voor een blad een
vrouw geïnterviewd die met kinde
ren en met ons Kidskompas naar Pa
rijs was geweest. Zij kende de stad
goed, maar vroeg zich altijd af of ze
voor kinderen wel genoeg leuke din
gen wist te doen en te bekijken. Zon
der te weten dat ik een van de
schrijfsters was, vertelde ze mij dat
Kidskompas voor haar als een ey-
eopener had gewerkt. Ze zei dat ze
Parijs opnieuw had ontdekt en din
gen deed die ze nooit had gedaan.
Dat zijn erg leuke dingen om te ho
ren", vertelt Dagmar.
De werkwijze was hetzelfde voor Pa
rijs, België en voor Barcelona: eerst
op internet en in bestaande reisgid
sen op zoek naar zoveel mogelijk in
formatie en daarna zelf testen. Jan
neke: „De vier steden in België heb
ben we in afzonderlijke reizen ge
daan, Barcelona en de Costa Brava
en Dorada gebeurde in twee reizen,
waarin we nagenoeg alle attracties,
musea en parken zélf bezochten of
uitprobeerden. Dat was heel leuk,
maar ook ontzettend intensief. We
hadden dus helaas niet altijd tijd om
van alle glijbanen te glijden of om in
alle achtbanen te zitten. Maar we
horen graag van lezers hoe onze tips
zijn bevallen."
Gerard Baas
s uw terrein?
tadsgeschiedenis in het algemeen. In de naam van de
oei komt de omschrijving Leiden niet voor. Wel in het func-
1 ifiel. Er is ook gekozen voor iemand die gepokt en gemazeld
1 de geschiedenis van de stad. Het Leidse voorbeeld staat bij
Hog in het vaandel."
1 uigse hoogleraar gaat de sociale historie van de stad onder-
fyi, mede om er interesse voor op te wekken. Wat is uw op-
s breder. In Den Haag wordt het onderzoek toegespitst op
1 aken van beleid, voor de integratie van bevolkingsgroepen
1 het vergroten van het gemeenschapsgevoel en de trots op de
)at is bij mij niet zo. Mijn hoofdtaak is het geven van colle-
probeer ik uiteraard wel belangstelling te wekken voor de
1 iedenis van Leiden. Met het schrijven van artikelen en het
1 van colleges voor een groter publiek."
31955, Dinsdag 22 Februari
- In de gisteravond gehouden buitengewone ledenvergadering
,S. waarbij de opkomst buitengewoon groot was, is het Semi-
i tbal aan de orde gesteld. De voorzitter, de heer Wondergem,
een uitvoerig betoog geschetst hoe op dit ogenblik de omstan-
c^n voor het toetreden tot het betaald voetbal ervoor staan. Hij
domwonden tot uitdrukking doen komen, welk een betekenis
voor de vereniging zal hebben, hierbij de nadruk leggende op
iilijkheden welke zich in de toekomst kunnen voordoen.
uw aanwezigheid
net de instelling
leerstoel te ma-
denk ik niet, want
niet de enige
leraar stadsge-
denis in het land.
3 n inmiddels al ze-
jerstoelen en er is
e van een achtste.
noet in Amsterdam
n. Leiden, Utrecht,
5 rg, Rotterdam,
tricht en Groningen hebben er al een. De enige verschillen
ussen zijn dat sommige puur op de stad gericht zijn en ande
de regio, terwijl er ook zijn die op beide mikken."
dt natuurlijk veel gevraagd voor lezingen?
dat. Het feit dat er een hoogleraar stadsgeschiedenis is, geeft
1 aan projecten. Maar ik begeleid ook onderzoeken en ik word
ivraagd om in redactionele commissies zitting te nemen. Ik
lofdredacteur van de vier boeken waarin de geschiedenis
iden wordt beschreven en dat loopt behoorlijk door."
I het belang eigenlijk van zo'n leerstoel?
nieuwe ontwikkelingen zijn, moet je kunnen zien hoe die
i(e gegroeid is. Daarvoor moet er draagvlak zijn voor de ge-
aenis en deze hoogleraren bevorderen de verbreding van dat
3 lak."
Talu de Tombe
archieffoto: Hielco Kuipers
^980, vrijdag 22 februari
- Leidse scholieren van Christelijk Lyceum Visser 't Hooft
n gisteravond het toneelstuk 'De Herbergierster' ('La Locan-
jan de Italiaanse toneelschrijver Carlo Goldoni. Het spontane
de leerlingen stond garant voor een verdienstelijke voorstel-
nb: archief Leidsch Dagblad
deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
g 2,50 (afdruk van 13 bil 18 In zwart wit) over te maken op gironummer
giv. HDC Media b.v., Postbus 2, 1800 AA Alkmaar, onder vermelding van
lagblad, ANNO d.d(datum van plaatsing) of door contante betaling aan
van het Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto
binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
wordèn verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
Voor zaterdagabonnementen geldt €0,60 per
zaterdag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 0800-1711 (gratis)
Mobiel. 072 - 5196800.
ma t/m vr. 07.30-17.00 uur; za 08.00-13.00 uur
(als op zaterdag voor 12.00 uur wordt gebeld,
wordt de krant dezelfde dag nabezorgd. Wie
tussen i2.oo en 13.00 uur belt, ontvangt de
krant op maandag.)
OPZEGGEN
Opzeggen van abonnementen: uitsluitend
schriftelijk, uiterlijk één maand voor afloop van
de abonnementsperiode, ta.v. afdeling
lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
Voor leveringsvoorwaarden abonnementen zie
www leidschdagblad.nl of KvK-nummer
37014187.
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c,q. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derden. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar
zdredactie: Jan Geert Majoor,
Adriaan Brandenburg
'nail: redactie.ld@hdc.nl
OOR
riat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
54,2300 AB Leiden.
Ijden van de receptie zijn:
->nen met donderdag
1.30 uur
f $.30 -12.30 uur
356 415
hé* 071-5 356 325
pJen: overlijden, geboorte, jubilea
lilieberichten, desgewenst met
s helding, via www hdcmedia.nl of
t Vnilieberichten@nhd.hdc.nl.
ilmail: fax 072-5196696, tel 072-
iel
nï/ERKOOP
ITh.b.t.:
|i 3661
le!d: 023-5150 543
;at"6813677
'Hiandel: 071-5 356 300
us kunnen contact opnemen
636
rla
tt^tis)
n. 196800
<^N
arling (acceptgiro)
n «leen aut. ine
akp/j €216,90
ins een machtiging verstrekken
itisch afschrijven van het
eld ontvangen €0,50 korting
