'Ik doe ruzies en fusies'
Voormalige topman Hunfeld ziet geen toekomst voor Vroom Dreesman
door Ed Blaauw
«238
Na zijn vertrek als lid van de raad van bestuur
van de Koninklijke Vendex KBB is zijn leven
veranderd in één grote snoeptrommel, stelt
eroen Hunfeld tevreden vast. „Ik pak er alleen
de leuke dingen uit. Ik heb interessante
commissariaten, zit in een aantal raden van
advies, begeleid overnames, help bij het
opstarten van kleine bedrijven en hou me
bezig met conflictbemiddeling bij mensen en
bedrijven. Als ze mij vragen: Jeroen, leg eens
uit, wat doe je nou zoal? Dan is mijn antwoord
steevast: ik doe ruzies en fusies."
ZATERDAG
19 FEBRUARI
2005
De Vroom Dreesman-vestiging in Breda met restaurant la Place, de afdeling sieraden, en de afdeling herenmode. Foto: CPD
liggen. Zo gingen we binnen drie jaar terug
van ruim twintig winkelformules naar veer
tien. Maar ondanks alle inspanningen bleef
de beurskoers laag. Er zijn tal van krachtige
besparingen doorgevoerd, maar aan de om-
zetkant wilde het niet overal vlotten."
Hij slaat een scherpere toon aan. „Ik haalde
steeds minder satisfactie uit mijn werk en
vond dat er wat moest gebeuren. In mijn vi
sie hadden we de drie formules, de Bijen
korf, V&D en Hema, stap voor stap moeten
terugbrengen naar twee. Hema draaide en
draait goed, de Bijenkorf marginaal en
Vroom Dreesmann zeer matig. Ik weet dat
je dan ook praat over een emotionele beslis
sing, maar ik vind dat je over emoties heen
moet kunnen stappen."
Zijn opvatting werd niet gedeeld. „Ik kreeg
onvoldoende steun. En als je dingen moet
doen waarin je niet echt gelooft, moet je een
keuze maken. Kijk, het ging niet goed met
Up één januari 2004 trad Bloemen
daler Jeroen Hunfeld af als topman
bij het beursgenoteerde Vendex
KBB, waartoe onder meer Héma, de Bijen
korf en de warenhuizen van Vroom Drees
mann behoren. Toen het besluit was geno
men terug te treden, was zijn vrouw er als de
kippen bij om met haar man een paar spel
regels af te spreken.
Hunfeld, met een gespeeld verongelijkt ge
zicht: „Ik moest weten dat onze interieurver
zorgster op maandagochtend en vrijdagoch
tend kwam en het zou voor beide partijen
niet prettig zijn als ik thuis bleef, zo deelde
ze mee. Mijn vrouw zei ook dat boodschap
pen doen haar afdeling was en dat ze niet
van plan was om dagelijks uitgebreid met
mij te lunchen. 'Ik lunch nooit en je snijdt je
eigen boterhammen maar'. Ook zei ze: 'Ik
ben met je getrouwd uit liefde, niet voor de
lunch'. Zij heeft natuurlijk altijd haar eigen
leven gehad en noodgedwongen alleen de
kinderen opgevoed. Wat we wel samen doen
is onze agenda's één keer per week naast el
kaar leggen en we gaan samen wat vaker op
vakantie."
In zijn 'vorig leven' maakte hij geregeld
werkweken van zèventig, tachtig uur. Eerst
als directeur van de drogisterijketen Etos
(eendracht, toewijding, overleg, samenwer
king), vervolgens als voorzitter van de Albert
Heijn-directie, later als algemeen directeur
van het door vriend en vijand geprezen re
clamebureau FHV/BBDO en tot slot als lid
van de raad van bestuur van Vendex KBB,
waar hij verantwoordelijk was voor de mar
keting en formule-ontwikkeling, maar ook
voor de gang van zaken bij onder meer de
warenhuizen en dus ook bij zorgenkindje
V&D. Hij had het plan vijf tot zeven jaar te
blijven, het werden er maar drieëeneenhalf.
Vertrek
Zijn vroegtijdig vertrek kwam mede doordat
hij geen kans zag warenhuisketen V&D te
'repareren'. Toen hij aantrad, verkeerde
Vroom en Dreesmann al in zwaar weer. „Ik
ben van origine een bouwer, maar ik kwam
terecht in een concern waar het accent op
woorden als saneren en afbouwen kwam te
|in^ in Haarlem. Tekening: Joost Veerkamp
Vroom en Dreesmann en ik was verantwoor
delijk. Ik vind het dan volstrekt normaal dat
dat ook consequenties heeft voor leden van
de raad van bestuur. Er is besloten dat ik
diegene was. We zijn, benadruk ik, in goede
harmonie uiteen gegaan. Ik heb nog steeds
goed contact met bestuursvoorzitter Ed
Hamming en met de financiële man Marcel
Smits, die inmiddels bij KPN werkt."
Hunfeld is opgevolgd door de Belg Dirk Goe-
minne, die samen met Eugene Randag ver
antwoordelijk is voor het succes van Hema,
de andere Vendex-dochter. Ruim anderhalf
jaar geleden maakte Vendex KBB bekend dat
er bij V&D 1.800 banen zouden verdwijnen
en dat minimaal twaalf kleinere filialen zou
den worden gesloten. Ook op het hoofdkan
toor kregen destijds een paar honderd me
dewerkers te horen dat ze weg moesten.
Nog steeds is de warenhuisketen verliesge
vend en is er volgens het concern structureel
een te laag rendement. Besparen en bezuini
gingen, het zijn woorden die Vendex KBB
ook in 2005 hoog in het vaandel heeft staan.
Zo verraste het bedrijf deze week met de me
dedeling dat leveranciers voortaan maar wat
langer op hun geld moeten wachten. Per 1
maart gaan V&D, Hema en de Bijenkorf hun
rekeningen pas na zestig dagen betalen. Ter
wijl er nu binnen dertig dagen wordt afgere
kend. De verlengde betalingstermijn zou
tussen de 100 en 200 miljoen euro op jaarba
sis opleveren. Dat bedrag wordt door
Vendex KBB ontkend noch bevestigd.
Schip van bijleg
Vroom Dreesmann, schip van bijleg, lijdt
doorlopend (operationeel) verlies. Klanten
komen, maar kopen relatief weinig. Het aan
bod is volgens consumenten beperkt en de
concurrentie van speciaalzaken moordend.
Ook lukt het maar niet het oubollige imago
te veranderen. Hunfeld heeft, zo geeft hij
ruiterlijk toe, het tij niet kunnen keren.
U bent nu een jaar weg. Heeft u het idee dat
het beter gaat met V&D?
Hunfeld: „Nee."
Is de formule van V&D uitgewerkt?
Hunfeld: „Ja."
Uw visie was en is de sterke Hema's uitbou
wen tot warenhuizen van 5.000 a 6.000 vier
kante meter en de sterke V&D-onderdelen
implementeren. Dat betekent één formule
minder. Verwacht u dat u toch gelijk zult
krijgen?
Hunfeld: „Ja."
Hoe lang blijven de V&D's in de huidige vorm
nog bestaan? Een jaar of drie, vier?
Hunfeld: „Korter"
Dat betekent dat binnen twee jaar alle V&D's
weg zijn?
Hunfeld„Geen commentaar."
Hoe anders was het vijf jaar geleden? Hij
voelde zich vereerd en verguld toen hem ge
vraagd werd toe te treden tot de hoofddirec
tie van de Koninklijke Vendex KBB. Hij zei
destijds: „Ik had nauwelijks bedenktijd no
dig. Vroom en Dreesmann, de Bijenkorf.
Prachtige warenhuizen. Non-food. Ja, dat
wilde ik. En wie mij kent, weet het: ik ben
een winkelman in hart en nieren."
Dicht op de huid van de consument zitten,
dat sprak hem altijd al aan. In de retail, bij
Etos en Albert Heijn en later in de commu
nicatie-industrie bij
FHV/BBDO, destijds ook verant
woordelijk voor reclame-uitingen
van Albert Heijn. Albert Heijn en
FHV, twee werelden, zegt hij. „Bij AH
riep ik tegen medewerkers dat ze vaker
op hun intuïtie, hun onderbuikgevoel af
moesten gaan en niet alles maar moesten
doorrekenen. En bij FHV zei ik tegen die cre
atieve mensen dat ze meer naar de ratio
moesten kijken."
Reclamebureau FHV (Franzen, Hey en Velt-
man) en kruideniersconcern Albert Heijn
staan in ons land immer hoog op de lijst van
beste bedrijven om voor te werken. Dat heeft
mede te maken met promotiekansen, sala-
Jeroen Hunfeld. Foto- United Photos De Boer/Poppe de Boer
riëring, werkzekerheid en ontplooiingsmo
gelijkheden.
Gamma's
„In een onderneming heb je twee soorten
mensen nodig, alpha's en bèta's. De eerste
groep is sterk menselijk gericht, beschikt
over grote sociale vaardigheden en laat het
onderbuikgevoel nog wel eens spreken. De
bèta's creëren structuren en bewaken die
nauwgezet. Zij zijn ook keihard nodig. Wat
zie je vaak in de praktijk? Dat alpha's en bè
ta's elkaar niet verstaan, slecht luisteren en
ook strak langs elkaar heen praten. Een klein
groepje, de zogeheten gamma's, verstaat
beide groepen wel en is in staat een brug te
slaan."
„Anderen zeggen dat ik een gamma-man
ben. En, als ik zo onbescheiden mag zijn, dat
vind ik zelf ook wel een beetje. Een bedrijf
lijkt op een gezin of familie. Net als in een
gezin is het van belang dat mensen in een
organisatie natuurlijk gedrag vertonen. Als
ze zichzelf zijn werken ze beter en voelen ze
zich prettiger. Uit talloze onderzoeken blijkt
dat medewerkers respectvol bejegend willen
worden; ze moeten het gevoel hebben zinvol
bezig te zijn en ze willen veiligheid. Respect,
zinvol en veiligheid, als aan die voorwaarden
wordt voldaan krijg je een organisatie waar
strenge regels gelden en waarin mensen
spijkerhard zijn in het afrekenen met elkaar.
Het maakt een bedrijf sterk en krachtig."
Een sterk en krachtig bedrijf, dat was en is
Vroom en Dreesmann allerminst. Zijn ogen
staan ernstig als hij zegt: „Er is langdurig te
weinig echt geïnvesteerd in mensen en ver
nieuwing. Je ziet trouwens wereldwijd dat
warenhuizen het moeilijk hebben. In Ameri
ka zie je dat warenhuizen kansrijker worden
als ze als supermarkten geregisseerd wor
den. Wallmart is daar een voorbeeld van."
Wallmart, 's werelds grootste kruidenierske
ten. Het bedrijf heeft 5.000 winkels in 180
landen. Het bezit ook tal van mega-stores.
Bij dat omvangrijke concern valt Vendex
KBB in het niet, terwijl het in eigen land toch
een speler van betekenis is. Het belangrijkste
Nederlandse (non-food) detailhandelscon
cern exploiteert vijftien bekende winkelfor
mules met in totaal circa 43.000 medewer
kers en bijna 1.800 vestigingen in zeven lan
den. In ons land horen winkelketens als For-
mido, Praxis, Claudia S trater, Dixons en M
&S Mode tot Vendex KBB. Het concern heeft
een netto-omzet van circa 4,5 miljard met
een piepkleine winst van om en nabij de ne
gen miljoen euro.
waarmee hij de bellers in de wachtkamer
zet. Hij praat met natuurlijke overtuigings
kracht. Hunfeld, zoon van een chirurg. Ooit
was hij een schooljongen die bij het voetbal
len als laatste werd gekozen. Zijn slechte
motoriek vormde een belemmering om goed
te zijn in sport. „Mezelf kennende, met mijn
ambitie, was dat volstrekt anders geweest als
ik wel aanleg zou hebben gehad. Ik golf en
tennis een beetje, maar dat mag eigenlijk
geen naam hebben."
Toen hij wist dat hij Vendex KBB zou verla
ten, liet hij het idee om „weer een baas te
zoeken" snel varen. „Terugkijkend stel ik
vast dat ik geleefd werd. Ik had drie soorten
dagen, van maandag zeven uur tot en met
vrijdagavond acht uur, plus een weekeinde
waarin ik de helft van mijn tijd aan mijn ge
zin besteedde. Op zondagmiddag ging de
koffer open en bereidde ik me voor op weer
een nieuwe week. Die verplichting bracht
het werk met zich mee. Het afgelopen jaar
ben ik er pas achter gekomen wat ik heb ge
mist."
Hij gaf leiding aan duizenden mensen, nu
alleen aan zichzelf. Een auto met chauffeur
heeft hij niet meer, zelfs een secretaresse om
zijn agenda bij te houden moet hij ontberen.
Pen in de aanslag en op doceertoon: „Reken
even mee. Een jaar heeft, gemakshalve, 350
•dagen. Daarvan vallen honderd zaterdagen
en zondagen af. Houden we 250 dagen over.
Ik heb meteen gezegd, ik wil tien weken va
kantie per jaar en ik wil tussen de honderd
en honderdvijftig dagen inplannen met vaste
werkzaamheden. Hou ik nog vijftig, zestig
dagen over voor aparte, nieuwe en onver
wachte dingen. En, nu? Nu zijn alle dagen
even leuk. Maandag, woensdag, zondag, het
maakt niet meer uit."
Hunfeld, getrouwd, vader van drie kinderen.
Bloemendaler in hart en nieren. „Ik woon
vijfhonderd meter van mijn ouderlijk huis. Ik
heb in deze omgeving op de lagere en mid
delbare school gezeten. Ik ben honkvast. Als
je je ergens thuis voelt ga je toch niet weg?"
Hunfeld, een prachtige loopbaan zonder
buitenlandse ervaring. „Ik had, eerlijk ge
zegd, wel naar het buitenland gewild. Zeker
bij Ahold waren er mogelijkheden. Maar
mijn vrouw wilde niet. Het was of het werk
of het meisje. Ik heb heel bewust gekozen
voor het meisje." En dat meisje wil nu niet
dat hij thuis is op de maandag- en vrijdag
ochtend. Met een flauw glimlachje: „Ja, zo is
het eigenlijk wel."
Boeren
Hunfeld: „Op maandagochtend als we de
omzetcijfers onder ogen kregen, natuurlijk,
dan schrok ik wel eens. Maar ja, retailers zijn
net boeren. Ze klagen altijd. De ene keer lag
het aan het veel te warme weer, het andere
moment was het veel te koud of te regenach
tig. Toch blijf ik geloven in het fenomeen
warenhuis. Alleen, er zijn er in Nederland te
veel. Toen Vendex en KBB fuseerden had er
een herschikking plaats moeten hebben.
Maar Vendex was de sterkste partner en..."
Tijdens het gesprek rinkelt zijn gsm ver
scheidene malen. Opvallend is
de charmante wijze
