DENKSPORT
Koffiehuizen zonder computers
3
Tegen de zin van Ome Jan
Mooi Nederland in beperkte oplage
Toppers halen
vaak extra slagen
u
w
ZATERDAG 12 FEBRjj—
BRIDGE
PUZZEL
SCHAKEN
Marijke van der Pas
Veel bridgewedstrijden zijn tegenwoordig,
geheel gratis, te volgen op internet via
Bridge Base. Na de live-uitzending zijn de
spellen ook nog op te wagen uit de 'biblio
theek'. Zo was twee weken geleden de finale
van de Meesterklasse viertallen te volgen bij
Bridge Base en afgelopen weekend konden
we de topspelers aan het werk zien in Mos
kou. Tussen al die spellen zitten vaak
prachtige juweeltjes. Neem in het eerste
spel het tegenspel van Simon de Wijs in 34
gedoubleerd tijdens de MK-finale.
Spel 1
Z/OW
A B 4 3
f H B9
873
1054
985
¥V72 H
A 10 6 N A 10 8 5
V 9 3 2 1 H V B
w*~r° ♦AB876
Z
V 107 6 2
643
9542
*H
Aan de ene tafel opent zuid met 24, een
zeer zwakke twee in schoppen. OW ontdek
ken dat ze genoeg punten hebben voor de
manche maar geen schoppenstop. Het
eindcontract wordt 5*. Als de leider een
slag afgeeft aan ♦H en ook de hartenkleur
niet optimaal aanpakt, is het contract twee
down.
Aan de tafel met Simon de Wijs op de oost
plaats begint het bieden met drie passen.
De Wijs opent met 14. Ton Bakkeren volgt
als zuid met een vederlicht 14-bod. West
biedt 24, noord 2Met een doublet geeft
De Wijs overwaarde aan. Na 34 van west
biedt noord nog 34. De Wijs weet dat OW
de meerderheid der punten hebben. Met
nogmaals een doublet spoort hij zijn part
ner aan te kiezen tussen 3SA, 54 of pas.
West heeft een 4-3-3-3 verdeling, niet ge
schikt voor 54. Zonder schoppenstop komt
ook 3SA niet in aanmerking. West past dus
op 34 gedoubleerd.
Op de westplaats zit Bauke Muller. Hij weet
dat je tegen een deelscore die gedoubleerd
is op pure kracht het beste troef kunt star
ten en legt 45 op tafel. De leider heeft sterke
aanwijzingen dat west niet 4H bezit. Dan
zou toch allicht een keer sans atout zijn ge
boden. Toch legt hij een kleine schoppen in
de dummy, zodat De Wijs 4H maakt. Oost
vervolgt met 4H en weet uit het signaal van
zijn partner dat zuid over een vierkaart be
schikt. Ruiten doorspelen is geen optie, dan
kan later op de vierde ruiten een harten uit
de dummy weg.
De Wijs verzint een geweldig naspel. Door
nu ¥5 na te spelen, naar ¥HB9 in de dum
my toe, legt hij twee hartenslagen voor OW
vast. De leider neemt TV van west met de
heer, trekt de troeven en gaat verder op de
ruitenkleur af. Aan slag met 4B incasseert
De Wijs 4A en speelt ruiten door voor het
aas van west. Als Muller met harten vervolgt
zit De Wijs met ¥A10 achter ¥B9 van de
dummy. OW maken op die manier 4A, een
schoppenslag, twee harten- en drie ruiten
slagen. Het contract is drie down (500). Het
spel levert samen met de +200 van de ande
re tafel 12 IMP op.
Ook in Moskou valt er veel te genieten. Daar
spelen twaalf teams een sterk bezet invita-
tie-viertallentoernooi. Het Nederlands
team met Bakkeren-Bertens en Brink-Van
Prooijen verliest in de halve finale van het
Italiaanse team. In d strijd om de derde
plaats winnen de Nederlanders van de Rus
sische gastheren.
In spel 2 nemen Brink-Van Prooijen een
kwetsbare manche van de Serven uit met 54
Van Prooijen vindt een aardige manier om
slechts twee down te gaan.
Spel 2
O/OW
487
A B 5 2
B 103
49654
4 A H 4 2
H V 8 4 4 V 10 9 5
V N ¥10763
4 A 10 7 2 ,u t 4 9 4 2
4 V B
Z
4 B 6 3
¥9
A H 8 7 6 5
4 H 8 3
Oost past, Van Prooijen opent met 14. Na
een doublet van west biedt noord, Brink, 34
Dat ziet er tamelijk vreemd uit maar bij
Brink-Van Prooijen zitten alle evenwichtige
handen in de 14-opening. 14 belooft min
stens een vierkaart maar meestal een vijf-
kaart. Uiteraard heeft Van Prooijen geen
moeite om 44 nog uit te nemen met 54. Met
de opening achter 4H hoort het contract
drie down te gaan (winst 3 IMP) maar Van
Prooijen weet een slagje te stelen.
West start met 4A en switcht ¥H. Van
Prooijen speelt naar 4A en vervolgt met 4B,
de eerste goede manoeuvre. West is bang
dat Van Prooijen 4VB heeft en stapt op met
de heer. Hij zit al tamelijk lastig maar gaat
van slag met schoppen die de leider troeft.
Nu komt het: Van Prooijen speelt ¥2 uit de
dummy. Als oost de drie bijspeelt, gooit Van
Prooijen loser on loser een klaveren af. West
moet de slag overnemen en kan nu echt
niets meer doen. Omdat in de dummy nog
steeds 4B ligt, is het naspelen van schoppen
in de dubbelrenonce. ¥V na maakt ¥B hoog
en ook klaveren na geeft de leider een extra
slag. Door slechts twee down te gaan levert
dit spel 8 IMP op. De wedstrijd tegen Servië
wordt met 21-9 gewonnen.
Oplossing
nummer 5
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
RETOURNEREN en STIEFMOEDER
O
m;
e:
N
q]
R
1
N
ole
O
K
_A
D
E
n
K
IE
E
L
B
R
O
O
M
x
P
O
N
N
A
E
E
N
E
R
_F_
T
L
P
T
O
T
L
A
F_
E
L
1
A
I
K
IJ
K
E
R
j_
s
E
P
E
C
R
jl
N
R
O
O
M
s
N
U
L
Z
O
Z
S
Z
u
L
T
E
D
E
G
_E_
L
J<
P
O
0_
T
E
1
W
1
T
T
A
A
O
K
A^
_F_
A
A
V
R
IJ
E
E
IT
T1
T
E
M
_E
N
R
A
A
_P_
D
s
H
A
W
L
R
~j~l
B
E
S
K
E
E
R
E
C
S
A
N
|ö|T
E
R
E
N
E
E
T
T
LIJA
1_
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
W. Eijs, Duinzicht 10, Noord-
wijk (cryptogram).
R.P. de Zwart, Teijlingerlaan
73, Sassenheim (kruiswoord).
Cryptogram nummer 6
HORIZONTAAL:
5. Heeft dit dier last van winderigheid? (10); 6. Uiting
van dikke pret (3,5,4); 8. Gebied met slechte grond
(8); 10. Bij sla in de keel; 11. Met geweld (omhoog)
gaan (12); 13. Hecht zeer aan opium (3); 14.
Afstemmen op het werk van een sneldichter (11); 16.
In deze roes heeft men plezier zat (14); 18. Grote gla
zen maken is maar kinderspel (12); 19. Dik lastpak?
(8).
VERTICAAL:
1. Laat zien dat je flink bent met deze klankkleur!
(12); 2. Vetstof van een viespeuk (8); 3. Meteen con
sumeren van suikers (6); 4. Muziekgezelschap in een
tochtig kerkje (10); 5. Luchtig beetgenomen door het
toneel (9); 7. Het (opgeblazen) rinkelen van een tele
foon (12); 9. Plaats die men opgraaft (5); 12. Bij tob
ben gelden er topprijzen (8); 14. Om te biljarten met
een hoop mensen moet het over koetjes en kalfjes
gaan (8); 15. Dode woorden zijn zo slecht nog niet!
(7); 17. Dubbel voornaam in Dieren (6).
Oplossing
nummer 5
Horizontaal:
4. Vrijgezel; 6. rolbevestigend;
9. loopstal; 10. licht; 12. gym
pen; 14. uitstel; 16. berg
stroom; 17. ara; 18. geboorte
grond; 20. retourreis; 21. pel
smaker.
Verticaal:
1. Provisie; 2. bestelauto; 3.
bengel; 5. oorlogsboek; 7.
brommerkoerier; 8. nacht; 11.
tulband; 13. netstroom; 15.
tempobeurs; 17. abdis; 19.
gerekt.
Kruiswoordraadsel
nummer 6
HORIZONTAAL:
1. Spijkerbroek; 8. dierengeluid; 9. lage
zangstem; 10. familielid; 12. kwaal; 13.
grasland; 15. stoffer; 16. mannetjesoli
fant; 18. soort schaatsen; 20. lusthof; 21.
gereed; 22. wreedaard; 24. asvaas; 26.
familielid; 28. misdadiger; 30. takje; 33.
voorzetsel; 34. fijne, geestrijke drank; 35.
schouderjicht36. bijwoord; 37. toegan
kelijk; 39. geval; 40. voegwoord; 42.
handvat; 45. verharde huid; 48. vervoer
middel; 49. loopvogel; 51. werkelijk; 53.
vogel; 54. plant; 55. cijfer; 56. onzin; 57.
paardje; 58. meteen; 60. verdwenen; 61.
kat met driekleurig gevlekte vacht.
VERTICAAL:
1. Stroomopwaarts; 2. ladder; 3. laagtij; 4.
roofdier; 5. loofboom; 6. middag; 7. ver
spieder; 8. muziekinstrument; 11. woon
plaats; 12. plechtige gelofte; 14. roem; 15.
ziekenbroeder; 16. opschepperij; 17.
wapen; 19. deel van Frankrijk; 23. trein-
afdeling; 25. gebrek; 27. verwaande hou
ding; 28. Javaanse huisvogel; 29. lof; 31.
gesloten; 32. huisdier; 33. vreemde munt;
38. maatstaf; 39. koel; 41. witjes; 43. de
gezamenlijke werken van een kunste
naar; 44. dom; 46. lidwoord; 47. platte
steen; 49. zeeschildpad; 50. vragend
vnw.; 52. geliefde van Zeus; 54. bevloeid
rijstveld; 58. diskjockey; 59. verbran
dingsrest.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters in de vakjes 39-24-6-58-
11-53-40-38-47 en 8-43-44-60-13-46-51-
32?
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot. Oplossingen kunt u ook zenden naar ons e-mailadres:
<redactie.ld@hdc.nl>
Het overlijden van eigenaar en
uitbater Menashe Goldberg, op
15 januari op deze plaats her
dacht, is uiteraard een zware
klap voor schaakcafé Het Gam
biet in Amsterdam. Berichten
over de toekomst van het café
zijn nog niet bekendgemaakt.
Slecht nieuws is er wel al uit
Utrecht: schaakcafé Ledig Erf is
verkocht en wordt op dit mo
ment verbouwd. De nieuwe ei
genaar zal zich niet speciaal op
schakers richten. De stamgas
ten overwegen het etablisse
ment te blijven bezoeken en
dan maar zelf bord en stukken
mee te nemen, maar voor de
toekomst als exclusief schakers-
hol moet worden gevreesd.
Onheil is ook gemeld vanuit
Wijk aan Zee. Hotel/café Son-
nevanck was een paar jaar gele
den door oervader Bert Kisjes
verkocht onder voorwaarde dat
de schakers altijd welkom zou
den blijven. Zulke afspraken
zijn broos, Sonnevanck zal wor
den gesloopt en vervangen
door een appartementencom
plex. De 'huiskamer van Wijk
aan Zee' was tijdens het Corus-
toernooi altijd de stamkroeg
voor de schakers. Die zullen
hun plek elders vinden, maar
de sfeer zal nooit meer dezelfde
zijn.
Het gaat op dit moment even
heel slecht met de schaakcafés
in Nederland, maar toevallig en
onbedoeld is juist nu het mooi
ste boek verschenen dat ooit
over dit onderwerp is gemaakt.
'Vermaarde schaakcafés en hun
illustere gasten' werd geschre
ven door Leo Diepstraten en
verscheen bij uitgeverij Tirion.
Het mooi ingebonden boek is
vooral een bonte verzameling
van kleurrijke afbeeldingen, die
een beeld geven van het
schaakleven in Europa in vorige
eeuwen. Voordat er schaak
clubs waren, waren er al de kof
fiehuizen. Tegenwoordig wor
den zij bevolkt door studenten,
werklozen en gepensioneerden
in sjofele kledij. Sommigen lij
ken van het dranklokaal hun
tweede woning te hebben ge
maakt. Vroeger, zo leren de illu
straties, waren de gasten heren
met lange jassen, hoge hoeden
en grote knevels. Volgens Diep
straten bestond het publiek
vooral uit artiesten, kunste
naars en intellectuelen. Zij
speelden niet, zoals nu, elk hun
talloze potjes, nee, als er een
schaakpartij werd gestart was
dat een Gebeurtenis met een
grote G. Het publiek verdrong
zich om de spelers, moedigde
aan en riep ach en wee. Diep
straten schrijft hier niet zozeer
over, maar toont vooral vele
meesterlijke afbeeldingen waar
de 'lezer' eigenlijk ook geen
woorden meer bij nodig heeft.
Geen leesboek dus, maar een
prachtig kijkboek.
Met de term 'koffiehuisschaak'
wordt bedoeld dat beide partij
en naar hartelust agressieve
zetten spelen zonder zich zor
gen te maken over de correct
heid. Koffiehuisschakers ne
men de schaakstudie niet al te
serieus. Wel willen ze altijd
winnen, maar het liefst op hun
eigen manier, wat die dan ook
moge zijn. Een voorbeeld is de
42-jarige Manuel Bosboom, een
meester die zo rond de 20ste
plaats van de Nederlandse
ranglijst bungelt. Hij woont in
een molen op de Zaanse
Schans, alwaar hij naar verluidt
geen computer en dus ook geen
internet heeft. Een doodzonde
voor schakers. Schaakprogram
ma's zijn echter weliswaar on
misbaar voor de professional,
maar belemmeren ook het zelf
denken. Onlangs gaf Bosboom
een leuk interview aan Spits.
„Schaken is een informatierace
geworden, een sport voor boe
kenwurmen. Ik kan niet op te
gen kinderen van veertien met
een fotografisch geheugen. De
spontaniteit is verdwenen. Alles
is bekend." Zonder namen te
noemen lijkt hij vooral te doe
len op jongens als Erwin l'Ami
(19), die dertig zetten in vijf mi
nuten op het bord kwakken
omdat ze de vorige avond in
hun elektronische databank
hebben opgezocht wat hun te
genstanders plegen te spelen.
Een andere koffiehuisschaker is
de 26-jarige Fries Sipke Ernst.
DAMMEN
Weliswaar bereid
goed voor, maar
dere manier w
ook altijd iets geks
wint of verliest. In
liep hij onthutseni
over de voormalig
per Predrag Nikol
Nikolic-Ernst
l.d4 d5 2.c4 dxc4
Pf6 5.Pc3 b5 6,f3
8.Lh4e6 9.Pge2Ij
exd5 ll.exd5Ld6=
13.Pe4 Pxe4 14.fc
Zie diagram. Zwaif
gerokeerd, wit koe
lopig niet aan toe,"
gende stukoffer d-
rechtvaardigd is,
lofelijk.
15...Lxe5 16.
DI6
Behalve op de
witte koning ricl
ook op zijn mooi
mag b2 uiteraardj
len.
18.Dc2 Lf5 19.
Toch, maar ja,
ternatief. Ld31;
graag toe.
19...Dxb2 20.Tdl
En afgelopen reet
volgt het ontnuclr
met torenwinst. jjjr
twee stukken vool
krijgt, is in zijn po"
van waarde.
21.Lf4Te4 22.Dn*
Lxdl 24.Kxdl Ta
26.Pcl Pxd5 27.15
Voor de bühne, (L
bitzers in het kom-
fraaie slotzet dies
verdient. Wit geel
b
b
Eric van Dusseldorp
Mag je als dammer op een zetje
spelen?
De algemene opinie luidt dat je
met het spelen van een zet een
combinatie mag 'meepakken'
mits je je eigen positie daarmee
geen schade berokkent. Zó
heeft haast iedereen het spel
vroeger geleerd en de dreigende
contouren van 'Ome Jan die
zijn neefje leert dammen' ver
schijnen al snel op ieders net
vlies.
Maar stel: je hebt een positie
die bij gewoon doorspelen snel
remise wordt. Je kunt een zet
doen die analytisch verliezend
is, maar waarbij de kans dat de
tegenstander het fout doet zo'n
zeventig procent is. 'Toch niet
doen', zou Ome Jan met een
vermanende blik zeggen, maar
hoe denken bijvoorbeeld back-
gammonspelers en pokeraars
hierover? Geen lastige vraag: ze
zouden vrijwel zeker de gok ne
men en naarmate het toernooi
vordert uiteindelijk goede za
ken doen. In de halve finale om
het kampioenschap van Neder
land, die momenteel aan de
gang is, leek Auke Scholma in
zijn partij tegen Foeke Tie-
mensma enigszins op een
backgammonspeler.
Zwart: Auke Scholma - Wit:
Foeke Tiemensma
1. 32-28, 17-22; 2. 28x17, 11x22;
3. 37-32,12-17; 4. 31-26, 6-11; 5.
36-31, 8-12; 6. 32-27, 16-21; 7.
27x16, 22-28; 8. 33x22, 18x36;
Een bekende, interessante ope
ning. Beide spelers hebben iets
om op te spelen.
Diagram nr. 1
9. 41-37,13-18; 10. 39-33, 9-13;
11. 44-39, 4-9; 12. 50-44, 20-24;
13. 34-30, 14-20; 14. 30-25, 19-
23; 15. 25x14, 10x19; 16. 40-34,
5-10; 17. 44-40, 10-14; 18. 34-29,
23x34; 19. 40x20, 15x24; 20. 45-
40, 18-23; 21. 40-34, 12-18; 22.
34-29, 23x34; 23. 39x30, 18-23;
24. 37-32, 13-18; 25. 46-41, 7-12;
26. 16x7, 2x11; 27. 42-37, 14-20;
28. 49-44, 20-25; 29. 44-39,
25x34; 30. 39x30, 9-13; 31. 32-
28, 23x32; 32. 37x28, 18-23; 33.
48-42, 23x32; 34. 38x27, 13-18;
35. 43-39, 18-23; 36. 41-37, 12-
18; 37. 39-34, 11-16(?!);
Met deze zet verkwanselt zwart
zijn wat betere positie in zijn
jacht op 'goedkoop succes', zo
als de Amsterdamse dammer
Hein Meijer pleegt te zeggen.
Het voor de hand liggende 42-
38 wordt fraai verhinderd door
(23-28) 33x13 (19x8) 30x19 (17-
21) 26x17 (8-13) 19x8 (3x41).
Maar na wits volgende zet
wordt hij in een nadelige klas
sieke stand gemanoeuvreerd.
Zie diagram 1.
Diagram nr. 2
38. 37-32!, 3-9; Het zou kunnen
dat Scholma te laat heeft zien
aankomen dat (17-22) nu wordt
afgestraft middels 33-29 (24x33)
32-28 (23x21) 16x39 en zwart
kan niet voorkomen dat wit
snel en winnend doorbreekt.
39. 33-28, 9-14; 40. 30-25, 1-7;
41.42-38, 7-12;
Nu volgt op 38-33 (16-21) 27x16
(23-29) en op 26-21, 28-22 (23-
29!). Na 34-30 (24-29) is 38-33!
(29x38) 32x43 (23x21) 30-24
(19x30) 35x24 een veilige remi
se. Tiemensma weet zijn grote
opponent echter te verrassen
met een fraai gambiet.
Zie diagram 2.
42. 35-30!, 24x35; 43. 38-33,
Zwart staat nu analytisch verlo
ren.
43 14-20; 44. 25x14, 19x10;
45. 28x19, 17-22; 46. 19-13!,
Op het eerste gezicht lijkt ook
33-29 (22x31) 26x37 sterk aan
merking te komen, maar zwart
speelt dan (18-22) en het wordt
remise. 46 22x31'; 47. 13x22,
Diagram
10-14; 48. 26x37,1
28, 20-25; 50.37PI
mer, met de laat
tijdcontrole verg^1
winst. Logisch lijd
gische zetten zijifi
beste. Zo ook hie
5
50..., 12-17!; 51.1
28-22, 25-30; 53.
54. 25-20, 40-44;!=
49; 56. 32-28,49
35-24; 58. 22-18,1
13,38-20; 60.18
10, 20-25; 62.2
remise overeen^
FILATELIE
Op 8 februari zijn, zoals gemeld, de eerste
twee velletjes van de reeks Mooi Nederland
verschenen, respectievelijk gewijd aan het
plaatsje Nederland in de kop van Overijssel
en aan Nijmegen. De oplagen blijken zo
mogelijk nog magerder te zijn dan van de
twee jaar geleden uitgegeven Provincievel
letjes. Van Nederland zijn slechts 75.000
velletjes aangemaakt, van Nijmegen
100.000. Het is' dus opnieuw een kwestie
van er snel bij zijn.
De velletjes zijn zo vormgegeven dat zij pa
noramisch bekende en karakteristieke ge
bouwen en locaties van de plaatsen weer
geven. Zo toont het velletje Nederland on
dermeer het dorpje aan de horizon, het
plaatsnaambord, een ooievaarsnet en een
windmolentje uit het nabijgelegen natuur
gebied de Weerribben. Het velletje Nijme
gen laat onder andere de stad zien, het ge
bouw Belvedère, ooit een verdedigingsto
ren, de Waalbrug, het standbeeld Mariken
van Nieumeghen en een deelnemer aan de
Vierdaagse. Bijzonder is dat over de velle
tjes een perforatiekam loopt. In puntjes
staat Mooi Nederland geschreven. In de
velletjes zitten (steeds) vijf zegels van 0,39
en op alle vijf het identieke beeld: op de
Nederlandzegels het plaatsnaambord, op
de Nijmegenzegels het Belvedère.
De velletjes, en ook de volgende acht, zul
len dus, zoals eerder gemeld, alleen te krij
gen zijn bij Collect Club in Groningen en in
de respectieve plaatsen waaraan ze zijn ge
wijd. Het is de bedoeling dat in oktober
twee verzamelvelletjes zullen worden uit
gegeven. Op elk van deze velletjes zullen
vijf plaatsen worden samengebracht. Deze
velletjes zullen wel landelijk te koop zijn.
Huldigde België 17 januari de schilder Kees
van Dongen al door zijn werk De Violiste af
te beelden op een zegel in de reeks Promo
tie van de Filatelie, op 14 februari wordt al
weer een zegel aan een Nederlander gewijd
en wel aan de Zeeuw Johar^
Dale (1828-1872). Op de 0,!
portret van Van Dale en he
Dale, groot woordenboek^
taal'.
De zegel maakt deel uit vat tl
set met als thema Onze Ta^.
dere zegel (0,55) een portie^,
guïst en wel Maurice Grevfe,
Le bon usage (1936), tot opa
daag het meest gezaghebke;
spraakkunstboek. Beide ze^'
velletjes van tien.
Rotary International viert
eeuwfeest. Wereldwijd telt;
ganisatie van mannen envL
zakenleven en het vrije beu
den meer dan 1,2 miljoen
inzetten voor humanitair®
ry ontvangt jaarlijks meer^
dollar aan giften. Het grooj^
wordt onder andere beste^j,
ding van polio, het verstre! j,
den studiebeurzen en alfa!
sen. j
In het verleden hebben R(\g,
gen al heel wat zegels opgjjs
nu al zeker dat ook dit jaaip
den een zegel zal wordenu
eeuwfeest. In België is 14
ryzegel verschenen. Theme,
Plus. Op een 0,80-zegel eey.
poliovaccinatie plus het Eis,
jaar. Ook deze zegel zit in t
Nog even terug naar 17 ja^j
scheen een rode 0,06-zegtjp
hoornmotief van de Belgis
