I
Shoppen op de
onderwijsmarkt
H
Groeiende groep
zorgleerlingen in
particuliere circuit
ZATERDAG
12 FEBRUARI
2005
rijf?
irect
nb«
Illustratie: Marco Jeurissen
Ouders van kinderen met
leerproblemen storten zich
massaal op de particuliere
onderwijsmarkt. Voor
duizenden euro's kopen ze
onderwijs in bij
huiswerkinstituten,
pedagogische adviesbureaus en
particuliere scholen om zo het
beste uit hun kind te halen.
Toch blijkt niet alles te koop.
„Uw zoon is geen vwo-leerling.
Hij hoort thuis op het vmbo."
Het particuliere opleidingsinstituut Maupertuus is gevestigd in een oude villa in Bosch
en Duin. Foto: GPD/Phil Nijhuis
door Carine Neefjes
un hele vermogen besteden ze
aan het schoolgeld van de kin
deren. Een erfenis, het spaar
geld voor het eigen huis en dan is er ge
lukkig nog een rijke schoonfamilie. „De
school van mijn zoon betalen we zelf, die
van mijn dochter wordt betaald door
mijn schoonmoeder", vertelt Barbara
Rijnders (42), moeder van drie kinderen.
De familie Rijnders uit Amsterdam-Zuid
is al jaren een trouwe klant op de particu
liere onderwijsmarkt. De zoektocht naar
de best mogelijke opleiding begon toen
bleek dat Freek, de oudste, op zijn negen
de een taalachterstand had van tweeën-
halfjaar.
„Freek is slechthorend en dyslectisch. Hij
zat op een montessorischool en kreeg ex
tra begeleiding. Toch heeft hij daar een
enorme taalachterstand opgelopen", ver
telt Barbara Rijnders. Haar zoon moest
naar een andere school, maar welke in
hemelsnaam?
Een speciale school voor slechthorenden
vond Rijnders te weinig stimulerend. Via
een moeder op de sportschool kwam zij
óp het spoor van Maupertuus, een parti
culiere school in Bosch en Duin (Utrecht)
voor kinderen met leerproblemen. Voor
15.000 euro per jaar - de huidige school-
Voor 15.000 euro per jaar krijgen leerlingen les in kleine klassen en staan er voort
durend hulpverleners paraat die de kinderen persoonlijk begeleiden.
Foto: GPD/Phil Nijhuis
kosten - krijgen leerlingen les in kleine
klassen en staan er voortdurend hulpver
leners paraat die de kinderen persoonlijk
begeleiden.
Binnen twee jaar had Freek zijn achter
stand ingehaald en ging hij terug naar het
reguliere onderwijs. Na verloop van tijd
ging het toch weer mis. „Die leerkrachten
halen er niet uit wat er in zit", aldus Rijn
ders, die haar zoon zag terugvallen van
havo naar vmbo. Freek zit nu weer op een
particuliere school in Amsterdam: hij
doet groep 3 en 4 van vmbo-theoretische
leerweg in één jaar. Schoolgeld: 16.000
euro.
Verzuipen
Duizenden ouders zoeken hun toevlucht
tot de particuliere onderwijsmarkt, omdat
hun kinderen vastlopen in het reguliere
onderwijs. Basis- en middelbare scholen
worden overspoeld met moeilijk lerende
kinderen, maar zijn niet in staat deze
leerlingen goed te begeleiden. Geen tijd,
geen geld, geen deskundigheid.
Dat scholen bijna in deze problematiek
verzuipen, heeft alles te maken met de
wet Weer samen naar school, die halver
wege de jaren negentig is ingevoerd. Kin
deren die voorheen naar het speciaal on
derwijs gingen, gaan nu naar een gewone
school. Die krijgt extra geld voor begelei
ding en dan moet het wel lukken, was de
hoopvolle gedachte.
Niet dus. Veel scholen hebben wel nieu
we hulptroepen in huis, maar in de prak
tijk staan zij vaak als leerkracht voor de
klas. De zogeheten intern begeleider - ie
mand die in kaart brengt welke specifieke
hulp een leerling nodig heeft - houdt zich
hier slechts een paar uur per week mee
bezig. Dat geldt ook voor de remedial tea
cher - een leerkracht die het kind per
soonlijk helpt met speciale lees-, schrijf-,
of rekenoefeningen.
Dit handjevol extra begeleiders weegt niet
op tegen het groeiende aantal zorgleerlin
gen. liefst twintig procent van alle leer
lingen op de basisschool heeft extra zorg
nodig, alarmeerde de Rekenkamer on
langs in een rapport.
Voor wanhopige ouders met een beetje
geld is de beslissing snel gemaakt. Op de
particuliere onderwijsmarkt is van alles te
koop voor kinderen met leerproblemen.
Wie gaat winkelen op internet, moet niet
alleen geld hebben, maar ook behoorlijk
zelfrecLzaam zijn om een gedegen keuze
te maken uit het gigantische aanbod.
Huiswerkinstituten, orthopedagogische
adviesbureaus, particuliere scholen of -
gogen en -peuten met een eigen praktijk,
allemaal beloven ze veel goeds voor het
moeilijk lerende kind.
Opvallend is dat de meeste aan de weg
timmeren met een eigen leermeester of
methode. Instituut Agora - opgericht in
1984 met vestigingen in Kampen, Gene-
muiden, Harderwijk en Nunspeet -
zweert bij het gedachtegoed van prof.
Wilhemina Bladergroen, hoogleraar or
thopedagogiek aan de Rijksuniversiteit
Groningen (RUG). Haar theorie luidt dat
bij twaalf procent van de kinderen die
uitvallen op school, het niet ontbreekt
aan intelligentie. Hun probleem is dat ze
niet goed kunnen onthouden, aldus wij
len hoogleraar Bladergroen.
Instituut Agora (Grieks voor marktplein)
biedt kinderen onder meer een speciale
geheugentraining aan. Succes verzekerd,
beweert directeur Jack Bossink, zelf leraar
en psycholoog. Ruim 92 procent van de
kinderen die na schooltijd huiswerkbege
leiding krijgt, gaat over. Kosten: 245 euro
voor vijf Uur per dag.
Beelddenkers
Wie verder winkelt op internet, komt on
vermijdelijk terecht bij Stichting Davis
Dyslexia Association Nederland, een me
thode van de Amerikaan Ron Davis. Op
de website prijkt een foto van de goeroe
die zegt: „Ik kon nauwelijks lezen en
schrijven tot ik 38 was en toch werd ik
een succesvol zakenman en ingenieur."
Davis gaat ervan uit dat dyslectici specia
le gaven hebben en verwijst naar groot
heden als Einstein, Churchill, Leonardo
Da Vinci en Walt Disney. Volgens de
Amerikaan zijn dyslectici beelddenkers
en daarom hebben ze moeite met lezen.
Hoewel nooit wetenschappelijk bewezen
is dat mensen in beeld denken, en
sommige ouders de methode af
schilderen als geldklopperij, zijn
er in Nederland meer dan ze
ventig speciaal opgeleide Da-
vis-councelors met een ei
gen praktijk.
Kosten: minimaal 1300 eu
ro voor vijf schooldagen.
Councelor Karin Meij: „Woor
den waarbij een plaatje be
staat, zoals bijvoorbeeld poes,
zijn voor dyslectische kinde
ren goed leesbaar. Bij abstrac
te woorden, zoals minstens of
wellicht, hebben ze geen beeld
en wordt het als het ware
zwart voor hun ogen. Bij deze
woorden moeten kinderen
hun eigen beeld maken. Dat
doen we met klei. Als ze tij
dens het lezen weer zo'n ab
stracte term tegenkomen, moet hun eigen
beeld naar voren komen.
Succes verzekerd? „Nee. In totaal zijn er
zo'n 180 vage woorden waar een plaatje
bij moet komen. Ouders moeten dus een
paar keer per week met hun kinderen
kleien. Lang niet iedereen doet dat."
Hectisch
Druk, druk, druk. Dat er nu veel meer
kinderen zijn met leerproblemen dan
vroeger, heeft ook te maken met de hecti
sche tijdgeest, zeggen deskundigen. Van
MSN naar internet en vervolgens met de
mobiele telefoon voor de televisie: de hui
dige jeugd krijgt gigantisch veel prikkels
en impulsen binnen. Kinderen kunnen
daar onrustig van worden, last krijgen
van concentratiestoomissen.
„Door al die drukte creër je geen zitvlees
om eens een goed boek te pakken. Daar
zijn rust en geduld voor nodig", zegt pe
dagoog Rob Broeren. Hij is mede-oprich
ter van Maupertuus, een particuliere
school voor kinderen met leerproblemen
in Bosch en Duin.
Als de leerlingen weer teruggaan naar het
reguliere onderwijs, zullen ze altijd extra
begeleiding nodig hebben, vertelt reme
dial teacher Nicole van den Hemel: „Hier
leren ze met hun problemen omgaan en
dat ze de rest van hun leven altijd harder
moeten knokken dan
leeftijdgenoten. Dat is
niet erg, maar dat
moeten ze wel accep
teren. Dat geldt ook
voor hun vaders en
moeders."
Dat ouders uitgebreid
inkopen doen op de
particuliere onderwijsmarkt, leidt op
school tot scheve gezichten. De enthousi
aste verhalen van pa en ma over dat fan
tastische huiswerkinstituut worden met
een half oor aangehoord. Of een leer
kracht zegt: „Wij doen precies hetzelfde,
alleen is het bij ons gratis."
Natuurlijk beseffen ook scholen dat ze
met hun groeiende groep zorgleerlingen
het particuliere circuit nodig hebben. Ze
hebben die kennis alleen liever zelf in
huis.
Zolang de nood hoog is, zal de markt flo
reren. De praktijk van Ofkje Teekens in
Den Haag, die tien jaar geleden bij haar
thuis begon, is inmiddels uitgegroeid.tot
een gerenommeerd huiswerkinstituut. Ze
heeft achttien deskundigen in huis die
wekelijks 150 kinderen bijstaan. Persoon
lijke begeleiding door een remedial tea
cher kost hier 175 euro per maand. De
studeerkamer, waar leerlingen in een
groep huiswerkbegeleiding krijgen, kost
115 euro per maand.
Volgens Teekens, van huis uit docente
Nederlands, stellen ouders steeds hogere
eisen. „Kinderen stikken soms van de
druk die op hen wordt uitgeoefend. Alles
draait om presteren, presteren, presteren;
terwijl het kind dat juist niet kan! Ik zeg
wel eens tegen ouders: Ga eens een ijsje
eten met je kipd of een dagje de stad
1."
De meeste ouders willen graag dat
hun kinderen naar het vwo
gaan. Als wij dan bijvoor
beeld een vmbo-advies
geven, zie je ze schrikken.
Sommige vragen dan: Wat? Ver
sta ik u verkeerd? U bedoelt ze
ker vwo." Op haar instituut
moet er binnen een maand be
weging zijn in de ontwikkeling
van het kind. Zo niet, dan is het
beter dat de leerling het instituut
verlaat. „Wat er niet in zit bij een
kind, halen wij er ook hier niet
uit. Al geef ik honderd bijlessen.
Ik zeg altijd maar: aan een dood
paard moet je niet trekken."
