ïter slaagt
waar de
blitie faalt
D
De methode
Peter R. de Vries
krant en weekblad en later op televisie.
weigert hij zelfs naar andere informatie te
kijken," aldus Waisvisz.
Voordeel
De Vries zucht als de naam Waisvisz valt. „Ik
heb haar eindeloos aan de telefoon gehad.
Als ik een mening heb, dan heb ik mijn huis
werk gedaan. Ik geef mijn mening niet zo
maar. Pas als ik dossiers heb gelezen, er ben
geweest, met iedereen gesproken dan vorm
ik me een oordeel. Als ik dan een mening
heb en ik verkondig die, dan ben ik niet vaak
onder de indruk van de tegenargumenten
die door mensen die om te beginnen vaak
het dossier niet eens gelezen hebben en er
even een detail uitpakken."
De oud-collega's Jong
bloed en Vuijk vragen zich
beiden af hoe lang De
Vries nog doorgaat. „Hoe
lang kun je zo doorbeu
ken? Hoe lang houdt ie
mand het ook fysiek vol,"
zegt Vuijk. De Vries moet
er om glimlachen. „Ik rook
niet, drink niet. zorg dat ik
fit blijf. Anders is het een
slijtageslag die je niet vol
houdt. Ik heb altijd met nare verhalen te ma
ken, getraumatiseerde mensen, verdriet en
onzekerheid."
„Ik pak mensen aan. De advocatenfaxen met
schadeclaims vliegen me om de oren. Ieder
woord wordt op een goudschaaltje gewogen.
Het vergt dan veel van je om het altijd goed
te doen.
„Ik weet niet hoe lang ik doorga. Mijn con
tract duurt nog anderhalf jaar. Het is wel iets
dat me bezighoudt, of en hoe ik door moet.
Ik speel met de gedachte de politiek in te
gaan. Het is iets dat zich langzamerhand wat
uitkristalliseert. Ik ben er nog niet uit. Er zijn
mensen in mijn omgeving die zeggen dat ik
er in een mum van tijd gek wordt. Ik ben
niet iemand van compromissen en einde
loos vergaderen."
Peter R. d e Vries
misdaadverslaggever
ZATERDAG
5 FEBRUARI
2005
zan televisiemaker Peter R. de Vries wat
sjl
•n politie en justitie niet kunnen? Hij lost
n'
iik na moordzaak op. Is er een Methode
32
■xi Peter R. de Vries en is die onfeilbaar?
u
4
ATi door Dolf Rogmans
eter R. de Vries, de bekendste mis
daadverslaggever van Nederland,
houdt kantoor op een van de saaiste plekken
van Nederland: het Hilversumse mediapark.
In een goeddeels verlaten kantoorpand van
zijn werkgever tv-producent Endemol bezet
de redactie van Peter R. de Vries een be
scheiden ruimte op de vierde verdieping.
Dit jaar beleeft het televisieprogramma Peter
R. de Vries zijn tiende seizoen. De Vries zelf
is ruim 25 jaar actief als misdaadverslagge
ver; eerst voor de krant en weekblad en later
op televisie. Volgens zijn eigen boekhouding
heeft hij onderzoek gedaan naar 403 moord
zaken. In de tas van De Vries zit een mapje
met een paar A-viertjes waarop de moordza
ken op alfabetische volgorde staan.
De meeste ruimte in zijn kantoor wordt in
beslag genomen door de wand met archief
mappen. De Vries: „Het is maar een klein
deel. Thuis bewaar ik het meeste. Ik besteed
uren per week aan het bijwerken van mijn
archief. Als je me vraagt naar een zaak van
23 jaar geleden, heb ik in vijf minuten het
dossier te pakken."
Niet alles wat de misdaadverslaggever on
derzoekt, wordt ook opgelost. „We hebben
net twee zaken met de verborgen camera ge
draaid die mislukten. Er gebeurde niet wat
we hadden verwacht. Dat is jammer want
zoiets kost erg veel mankracht en geld. Ge
lukkig gebeurt dat niet al te vaak. Meestal
hebben we eerder door of een zaak succes
vol is."
Een steekproef op zijn site leert dat in zeker
de helft van de zaken, waarin De Vries on
derzoek deed, de dader nog spoorloos is.
Voor de misdaadverslaggever een belangrij
ke reden door te gaan. „Voor de moord op
Petertje Oort mogen ze me midden in de
nacht wakker maken. De zaak is verjaard,
maar het is me een lief ding waard te weten
wie het heeft gedaan."
„Het is mijn overtuiging, dat als je maar lang
genoeg aan een zaak werkt, je hem uiteinde
lijk oplost. Dat geldt ook voor de politie.
Vaak wordt te snel het bijltje er bij neerge
gooid. Ik heb een bepaalde mate van gedre
venheid. Ik kan niet iets half doen. Ik wil niet
weten waarom zaken niet opgelost kunnen
worden. Ik interesseer me alleen voor die
ene reden waarom een zaak wel lukt. Als ie
mand er drie keer niet is, is dat voor mij aan
leiding een vierde keer langs te gaan en geen
reden om te zeggen: hij was er niet, zaak ge
sloten."
Hoewel niet alles lukt, wist De Vries in een
flink aantal dossiers een doorbraak te be
werkstelligen. Zijn meest recente succes is
de moord op de 31-jarige Bebe Pana uit het
Brabantse Nuenen. Haar dode lichaam werd
aangetroffen onder een betonvloer van haar
zwager. Haar man is nu de hoofdverdachte.
Na speurwerk van De Vries. De politie zag er
nooit een zaak in. Dat geldt ook voor bij
voorbeeld de Baamse moordzaak, en in de
Puttense moordzaak stelde hij de dwaling
van politie en Justitie aan de kaak, ze had
den de verkeerde daders te pakken.
Camera
Waarom weet De Vries zaken wel op te los
sen, waar politie en justitie falen? Peter Vo
gelzang, oud-korpschef in Utrecht: „Hij kan
dingen doen die de politie niet mag doen.
Bijvoorbeeld met een camera bij mensen
naar binnen dringen, en hij heeft de luxe dat
hij die zaken kan kiezen, waar succes te ha
len valt. Wij als politie moeten minder kies
keurig zijn, en mensen praten soms liever
met hem dan met ons. Hij is bekend van te
levisie en sommige mensen hopen wellicht
nog eens in beeld te komen."
„Er is geen methode De Vries, het is gewoon
Peter zelf die het verschil maakt," zegt Si
mon Vuijk. Hij werkte acht jaar lang als
eindredacteur bij het tv-programma van De
Vries. „Hij werkt uiterst secuur. Hij heeft een
enorme feitenkennis en werkt hard. Hij is er
echt dag en nacht mee bezig."
Jaap Jongbloed (nu Tros Vermist) maakte
met De Vries begin jaren negentig het tv-
programma Crime Time. „Er zijn maar wei
nig mensen die zijn niveau halen. Het is dan
ook niet makkelijk om voor hem te werken.
Het succes van zijn programma laat zich
voor negentig procent verklaren door zijn
inzet."
Dagelijks, zo beschrijft De Vries, komen er
vele tips binnen bij de redactie van het pro
gramma. „Per mail, maar nog steeds ook per
brief. Van nabestaanden, vrienden, maar
ook van Justitie en advocaten die willen dat
ik eens naar een zaak kijk."
Als het even kan, bekijkt de Vries alle post
zelf. „Omdat ik vaak op kleine dingen aansla
die anderen laten zitten. Het is ook onder
deel van mijn werkwijze. Ik wil alles lezen
om goed op de hoogte te zijn. Alleen dan
kun je verbanden leggen."
Uit die stapel tips kiest De Vries slechts en
kele zaken waarmee hij aan de slag gaat. „Bij
een zaak moet de deur nog op een kier
staan. Er wat moet nog wat in te manoeuvre
ren zijn. Op het moment dat een zaak juri
disch is afgehandeld en dichtgetimmerd
houdt het een beetje op. Ik wil wel wat kun
nen bewerkstelligen in een zaak."
Samen met een van de zeven journalistert op
de redactie begint hij vervolgens aan de
zaak. De Vries: „Een ding is cruciaal. Dat je
ter plekke gaat kijken. Je moet daar zelf de
lucht opsnuiven en om je heen kijken en
zien hoe dingen zich tot elkaar verhouden.
Het grappige is vaak dat er dan net iemand
met zijn hond langskomt en die zegt: 'wat
doet u hier' Inmiddels ben ik wel bekend en
dan zeggen ze, u komt zeker voor die zaak
hè? Hoe vaak ik dan al niet gehad heb, dat
iemand zegt, ik heb wat gezien, heb de poli
tie gebeld, maar ben nooit gehoord. Dan
vertelt zo'n man een heel verhaal waar ik
van denk, mooi, bedankt."
Handwerk
„Het zit dus in de kleine dingen, het hand
werk. Dat is wat Jaap Jongbloed ook bedoelt.
Ik sla aan op dingen die Idein en onbeteke
nend lijken, maar waar ik van denk, dat
klopt niet. Als iets niet klopt, heeft dat con
sequenties voor de rest."
Vervolgens gaat De Vries of een van zijn re
dacteuren alle betrokkenen af. Desnoods
meerdere keren. Dat beaamt Hans van der
Velde, de broer van de in de Baamse moord
zaak vermoordde mevrouw Van der Velde:
„Wij hadden vooral contact met een redac
teur, Kees van der Spek. De Vries heb ik nau
welijks gezien of gesproken. Van der Spek
deed het allemaal heel keurig hoor. Hij is
vaak langs geweest, en ze hielden ons goed
op de hoogte en gaven prima adviezen."
Wel verbaast het Van der Velde tot op de dag
van vandaag dat het team van De Vries bin
nen twee dagen de bankgegevens van zijn
zus boven water had. Van der Velde: „Ze
kunnen blijkbaar meer dan de politie. Mis
schien kunnen ze een zak met geld bieden."
De Vries kleurt een beetje als hem wordt ge
vraagd hoe dat kan. „Vraag niet hoe het kan,
profiteer er van. Soms moet je geluk hebben
in zaken. Het geluk dat je een goed kanaal
aanboort. Ik ga niet het geheim van de smid
vertellen. Aan de andere kant is er heel veel
openbaar. Ik zeg altijd, een vliegende kraai
vangt altijd wat. Als je achter je bureau zit
gebeurt er niets."
Oud-collega Vuijk over de bankgegevens:
„Daar zeg ik liever niets over. Ik denk niet
dat het schering en inslag is. Maar ja, je kunt
er uit concluderen dat dergelijke dingen
kunnen in Nederland."
Wat De Vries betreft doet hij dus eigenlijk
niet veel meer dan de politie of willekeurig
welke andere burger ook zou kunnen doen.
De Vries: „Daar teken ik wel bij aan dat ik in
middels 25 jaar ervaring heb en daardoor
een enorm netwerk. Als ik een advocaat bel,
ken ik hem al jaren en praat hij wat makke
lijker. Dankzij mijn archief kan ik verbanden
leggen die een ander niet ziet."
„De politie laat vaak hele simpele aanwijzin
gen liggen. Dat komt doordat ze slecht geor
ganiseerd zijn. Rechercheurs die niets van
de zaak weten, worden op pad gestuurd om
iemand te ondervragen. Ik heb ze wel hier
op kantoor gehad. Ze kunnen dan niet meer
dan de standaardvragen stellen en afdrui
pen. Doorvragen is er niet bij."
Supers peurder
Oud-korpschef Vogelzang verzet zich tegen
het beeld van de domme dienders en Peter
als superspeurder. „In zijn tv-programma's
wekt hij dat beeld ten onrechte. Achteraf is
het makkelijk oordelen over wat de politie
doet. Dat vind ik irritant. Bovendien zien we
niet wat er bij De Vries allemaal mislukt."
„Overigens houdt De Vries de politie ook
scherp. Ik heb zijn werk intern goed kunnen
gebruiken door tegen mijn leidinggevenden
te zeggen: dit mag nooit meer voorkomen. Al
met al heeft hij een interessant programma.
Ik kijk regelmatig."
De regiopolitie Utrecht gaf ooit in een uit
zending van De Vries ruiterlijk toe dat zij
fouten had gemaakt bij het onderzoek naar
een overval op een echtpaar in Houten.
Wout Dekker, hoofd communicatie: „Sinds
die tijd ben ik de vaste contactpersoon voor
De Vries. We hebben destijds fouten ge
maakt, maar wat De Vries deed was ook niet
fris. Hij zond gesprekken tussen de politie en
de slachtoffers uit."
„Een van de rechercheurs heeft daarna een
tijd ziek thuisgezeten. We hebben de af
spraak met hem gemaakt dat hij altijd kan
bellen. Hij hoort niet meer dan een andere
journalist, maar we staan hem wel altijd te
woord."
Klaas Wilting, oud-woordvoerder van de
Amsterdamse politie, deed regelmatig zaken
met De Vries. „Ik liet Peter politiedossiers
zien als dat zo uitkwam. Dat deed ik met
meer journalisten. Je hebt elkaar soms no
dig. Als je beiden de zaak wilt oplossen, kun
je best samenwerken."
Als De Vries eenmaal zijn oordeel klaar
heeft, is hij daar moeilijk meer van af te
brengen. Dat merkte ook Wanda Wiasvisz
uit Almere. Samen met haar man heeft ze
een schriftkundig bureau en doet veelal in
opdracht van rechtbanken onderzoek naar
handschriften. Ze verdiepte zich in de De
venter moordzaak en kwam tot de conclusie
dat de inmiddels veroordeelde Emest L het
niet gedaan heeft.
De Vries meent dat justitie wel de dader van
de moord op weduwe Wittenberg te pakken
heeft en maakte op televisie gehakt van de
mening en werkwijze van Waisvisz. „Ik be
grijp dat niet. Hij heeft ons onderzoek niet
eens serieus bekeken. Hij heeft last van tun
nelvisie. Als hij eenmaal een oordeel heeft,
laat hij zich er niet meer van af brengen en
Dit jaar beleeft het televisieprogramma Peter R. de Vries zijn tiende seizoen.
Foto: Roland de Bruin/GPD
De Vries zelf is ruim 25 jaar actief als misdaadverslaggever; eerst voor
