KUNST CULTUUR
Kritische films
winnen Tigers
in Rotterdam
R.E.M. gaaf, maar heel erg braaf
Legendal
duo overt'
de nosfr:
Leidse kunst voor 'vergeten' Oost-Afrika
Dansplezier laat zich niet wegdrulis
Talent uit alle windstreken in DorpsF°
I
Oerol: NAM
hoofdsponsor
midsland - Aardoliemaatschap
pij NAM is voor vier jaar de
nieuwe hoofdsponsor van het
Oerolfestival op Terschelling.
Daarmee is een groot deel van
het tekort op de begroting van
200.000 euro opgelost. De NAM
was al 'gewoon' sponsor van
het festival. Maar de bijdrage
wordt aanzienlijk verhoogd, al
wordt niet bekendgemaakt hoe
veel het bedrijf in Oerol steekt.
Volgens Oerolbaas Joop Mulder
geeft de bijdrage van NAM het
festival een solide basis.
PCM gaat door
met Meulenhoff
Amsterdam - PCM Uitgevers
heeft besloten dat J.M. Meulen
hoff als zelfstandige uitgeverij
binnen PCM blijft bestaan. De
literaire uitgeverij zat de laatste
tijd in het verdomhoekje nadat
verschillende schrijvers waren
overgestapt naar andere uitge
vers. Ook het literair-culturele
tijdschrift De Gids ging over
naar een andere uitgever. PCM
erkent 'de neergaande spiraal
van de afgelopen jaren', maar is
van oordeel dat Meulenhoff een
sterke naam is in de literaire
wereld en dat het bedrijf daar
om behouden moet blijven.
„Zo is eenderde van de auteurs
die op de longlist staan voor de
Libris Literatuur Prijs 2005 af
komstig van J.M. Meulenhoff",
aldus een PCM-woordvoerder
gisteren.
Serie concerten in
Kasteel Keukenhof
lisse - Impresario Henri Bos
houwer Kroet uit Voorschoten
organiseert dit seizoen voor het
eerst een serie klassieke concer
ten in het koetshuis van Kasteel
Keukenhof. Op zaterdag 26 fe
bruari speelt Marius van Paas-
sen, die daarmee zijn 25-jarig
jubileum als pianist viert. Op
het programma staan werken
van Bach, Mozart en eigen com
posities. De Voorschotense im
presario nam eerder het initia
tief voor twee jaarlijkse concer
ten in Kasteel Duivenvoorde in
zijn woonplaats. Ook organi
seert hij culturele evenementen
in de Dorpskerk van Voorscho
ten en jaarlijks een openlucht
concert in Alphen aan den Rijn.
De serie concerten in Keuken
hof is de laatste toevoeging aan
zijn activiteitenkalender. Het
concert op 26 februari begint
om 20.15 uur.
Duitse prijs
voor ro theater
berlijn/rotterdam - Het ro
theater uit Rotterdam heeft op
de Berliner Festspiele de Werk-
preis Spielzeiteuropa gewon
nen met de door Guy Cassiers
geregisseerde voorstelling
'Proust 3: De kant van Charlus'.
De prijs, bedoeld als ideële en
financiële ondersteuning voor
verder werk, bestaat uit 10.000
euro voor een coproductie.
zaterdag 5 februari
R.E.M.-voorman Michael Stipe in Ahoy' voorzien van een 'spooky'
mascara-masker. Foto: ANP/Robert Vos
Nederlands succes bij korte films
muziek recensie
Louis Du Moulin
Concert: R.E.M. in kader van de 'Around
The Sun Tour'. Gezien: 3/2, Ahoy*,
U2-kopman Bono heeft zich
wel eens laten ontvallen be
hoorlijk jaloers te zijn op zijn
collega Michael Stipe van
R.E.M., vanwege diens talent
om zeer indringend te zijn zon
der het grote gebaar echt nodig
te hebben. Die bijzondere gave
kwam gisteravond in het afgela
den Ahoy' bij de hernieuwde
kennismaking met de avon
tuurlijke rockband uit Athens,
Georgia verrassend weinig naar
voren. Deels wellicht door de
inzet van heel veel aanvullend
visueel geweld, maar ook om
dat de zo sfeerbepalende zan
ger (45) te zelden helemaal tot
de bodem van zijn kunnen leek
te willen gaan.
Stipe, voorzien van een 'spoo
ky' mascara-masker, was als
vanouds R.E.M.'s spil, maar
meer dan ooit als bijna surrea
listische blikvanger in een flit
send spektakel dan als karakte
ristieke stemacrobaat. Waar
door zeker het eerste half uur
(met onder meer 'Leaving New
York', het prijsnummer van het
jongste album 'Around The
Sun') ondanks alle 'kijkdoosta
ferelen' uitdraaide op een vrij
matte vertoning.
Vervolgens wekte Stipe bij 'Hi
Speed Train' heel even de in
druk er met de 11.000 fans een
bruisende bende van te willen
gaan maken, zoals dik ander
half jaar geleden in het Utrecht
se Tivoli. De ernst kreeg hierna
echter weer de overhand, het
meest nadrukkelijk rond de ver
se boodschap 'I Wanted To Be
Wrong', waarin Stipe vooral z'n
frustraties over het Amerikaan
zijn in dit Bush-tijdperk ver
woordt.
Pas na nog zo'n zware brok
('Final Straw') achtte R.E.M.
kennelijk de tijd rijp om meer
in te spelen op de publieke be
hoefte, het (over)bekende werk.
Via 'Imitation Of Life', 'The One
I Love', 'Walk Unafraid' en na
tuurlijk 'Losing My Religion' lag
de weg naai' alsnog een dolle
boel open, maar zo ver kwam
het toch niet. Zoals Stipe koos
voor een uiterst gecontroleerde
wijze van uitserveren, zo bleven
ook zijn (vijf) begeleiders keurig
binnen de perken. Alsof er een
cijfer voor zorgvuldigheid viel te
verdienen.
Hoe dan ook, in de brave instel
ling kwam tijdens de toegiften
reeks (afgerond met 'Man On
The Moon') geen verandering.
Muzikaal technisch scoorde
R.E.M. zodoende zeer hoog,
maar bleven werkelijk sensatio
nele momenten helaas achter
wege.
muziek rece
Peter Bru<
4'
Concert: Crosby Nashj5
Paradiso, Amstei,
Rotterdam - Twee maatschap
pijkritische films zijn vrijdag in
de prijzen gevallen bij de verde-^
ling van de Tiger Awards, de be
langrijkste prijzen van het Rot
terdams Filmfestival. Zowel '4'
van de Russische regisseur llya
Khrzhanovsky als 'Nemmeno II
Destino' van Daniele Gaglianone
levert commentaar op actuele
maatschappelijke kwesties in ei
gen land. De derde Tiger ging
naar 'El Cielo Gira', een film van
Mercedes Alvarez over het dood
bloedende Spaanse La Aldea.
De jury onder voorzitterschap
van Lia van Leer (directeur van
het Jerusalem Film Festival)
was het meest onder de indruk
van de Italiaanse film 'Nemme
no II Destino', een uiterst depri
merend portret van het leven in
een vervallen industriestad.
„We waren geraakt door de wij
ze waarop Daniele Gaglianone
de relatie van twee opstandige
jongens met hun verstoorde fa
milies gestalte gaf. De film gaf
ons personages die ons emotio
neel raken en waar we ons be
trokken bij voelen. Dit is een
film die de blik toont van een
filmmaker die ieder element
van zijn film onder controle
heeft."
Ilya Khrzhanovsky, die eerder
deze week al de eerste Theo van
Goghprijs ontving, werd door
de jury geroemd voor de wijze
waarop hij de totale desintegra
tie verbeeldt van een maat
schappij die zichzelf verslindt.
„Wij vinden '4' een overweldi
gende nachtmerrie die ons in
een ambivalente toestand tus
sen leugen en waarheid
brengt", luidt het juryrapport
over de film die werd gemaakt
met steun van het Hubert Bals
fonds.
Een vreemde eend in de bijt is
'El Cielo Gira', de film van de
Spaanse Mercedes Alvarez die
wordt omschreven als een in
hoge mate subjectieve dag
boekverfilming. „Ze biedt ons
toegang tot de laatste inwoners
van een dorp en toont - in een
eenvoudige en oprechte regie -
hun humorvolle en diepzinnige
commentaar op het verstrijken
van de tijd en op leven en dood.
Haar gevoel voor timing, licht
en de kwaliteiten van een land
schap waren een poëtische me
ditatie, zeer welkom in de hui
dige gerichtheid op hedendaag
se cultuur."
Er waren enkele Nederlandse
successen bij de prijsuitreiking,
al viel 'Paradise Girls' van de
Amsterdamse regisseur Fow
Pyng Hu buiten de prijzen. Bij
de nieuwe prijzen voor korte
films (TV5 Tiger Cub) gingen
maar liefst twee van de drie
prijzen naar Nederlandse in
zendingen. 'Interlude' van Joost
van Veen en 'Veere' van David
Lammers werden beide be
loond met een geldprijs van
3000 euro. De Tiger-winnaars
ontvangen elk 10.000 euro.
Toen hij het podiumt
keek hij even peinzei
rond, Graham Nash,]
bijna denken: „Zo dr1*
befaamde Paradiso!'1 e
gens begonnen Crosp
het eerste concert var.
ropese tournee metiü
dertig jaar oude 'MilT
ness'. Crosby omvan[e
wel wat buik als haar1
treft - maar fit, en N<P
tanige, witharige seir11
te voeten. [7
In 2004 namen ze hir11
duo-album op sinds
Down The Wire' uit |1
die tCvintig nieuwe lii
nen er prima mee d(V
leid door Crosby's va
waarin diens zoon Jir
mond de klavieren sfJ
met toegevoegde gitï6
Parks als onbetwiste'e
mentale smaakmake^
Crosby en Nash in h's
kochte Paradiso ruin
een half uur helema
en Nash te wezen.
Dat wil zeggen: pops
rend van ballads tot
rock, met telkens die!
kende harmonieën. fie
schelle stem van Nar 2
mooie, fluwelen en zer
van Crosby. Het mo?,
dat het niet meer zo 12
te gaan als op hun vi
namen. Met name bP*
ten er wel wat slijtag
op de stembanden, r
leiden - Werk van vijfentwintig Leidse kunstenaars staat klaar voor
een grote kunstveiling vanavond in de tuinzaal van de Burcht. De
veiling maakt deel uit van een benefietmanifestatie waarvan de op
brengst ten goede komt aan de slachtoffers van de tsunami in de
vergeten kustgebieden van Oost-Afrika.
Vanmiddag brengen Leidse muziekgroepen, vanaf 14.00 uur, op het
Burchtplein het levenslied ten gehore. Twaalf Leidse dichters van het
Leids Dichtersgilde maken voor iedereen die dat wil, tegen een klei
ne vergoeding, een gedicht. Hoogtepunt van de dag is de kunstvei
ling die om 19.00 uur begint. Bekende Leidse kunstenaars hebben
hun werk beschikbaar gesteld voor het goede doel, onder wie: Gijs
Donker, Frans van Nieuwenborg, Arjenne Fakkel, Willem van Scheijn-
del, Christiaan van Tol, Willem Overtoom, Lenie Noyen, Janna Hop
man, Sven en Peter de Ru, Willem Breddels, Piet Franzen, Ernst
Kamphuis, Bernadette Drenth en anderen. Vanaf 14.00 uur worden
de werken geëxposeerd in de tuinzaal van de Burcht.
Na de veiling is er buiten een optreden van de mimegroep Azuur.
Binnen wordt de benefiet afgesloten met optredens van So Fine en
de Leidse band Talking Loud. De opbrengst van de manifestatie
wordt door de gemeente Leiden verdubbeld.
laat zich volledig coiue
door het repertoire.
De nadruk ligt bij deP
hele oude stukken, pE.
half dozijn liedjes var111
we album. De jaren f1^1
negentig worden zelfm
over geslagen - en nfn'
reden. De publiekss^
ling in Amsterdam lzT
lijk zien dat twintigere.
dertigers hier weinig!
hebben. Maar dat mfee
Crosby Nash nog fei
makkelijke nostalgie)
kunt mannen met ee Vl
van meer dan veertiajji
lijk verwijten dat ze vj
oude nummers spelf
En juist stukken als
'Southbound Train',j
me Gone' en 'Carry re
de tand des tijds docr
dat geldt evenzeer v<ïïu
door cynici zo verW e
gement en idealismeenc
middels allebei drieëP"
een leeftijd waarop iff
nigeen van de VUT gr!
Crosby en Nash nietL. 1
om nog met beide br^e
volle leven te staan.
DE ZEVENDE
HEMEL
Welke film zou iedereen
gezien moeten hebben?
Wat is het mooiste boek
ooit geschreven? Welke
muziek weet telkens
weer te ontroeren? Wat is
het mooiste kunstwerk
aller tijden? Kortom:
waarmee is Jacowies Su-
rie, lid van de Stichting
Tegenbeeld en organisa
tor van de Kunstroute, in
de zevende hemel?
Beste boek?
„Dat is een kinderboek dat
laatst nog is bekroond met de
Griffel der Griffels: 'De brief
voor de koning' van Tonke
Dragt. Het is een geweldig
verhaal. Daar zit romantiek
in, spanning, ridderschap.
Dat boek is mij voor het eerst
voorgelezen toen ik een jaar
of acht was. Sindsdien lees ik
het bijna jaarlijks. Het mooie
van het verhaal is dat het
echt tot de verbeelding
spreekt. Ik zie alles voor me.
Er zit ook een plattegrond in
de van de omgeving. Heerlijk
vind ik dat. Ik hou van verha
len waar een plattegrond bij
zit, zodat je die af en toe kunt
raadplegen. Ik lees sowieso
ontzettend veel, ben ook lid
van de bibliotheek. Ik ga al
tijd slapen met een boek. Als
het een boek is dat me ont
roert, ben ik al gauw in de ze
vende hemel."
Beste cd?
„Ik heb niet echt een favorie
te cd, wel een favoriet mu
ziekstuk: Canon van Pachel-
bel. Die muziek ontroert me
heel erg. Mijn zusje had vroe
ger een plaat waarop dat stuk
stond. Prachtig vond ik het,
en dat vind ik nog steeds. Je
hoort de Canon ook overal
terugkomen. In een autore
clame op televisie, in een
rapnummer. Soms loop ik
door de Haarlemmerstraat
en dan hoor ik een draaiorgel
het stuk spelen. Het is niet zo
dat ik een voorkeur heb voor
klassieke muziek. Ik draai
heel veel verschillende soor
ten muziek, dat is afhankelijk
van mijn humeur. Van de
Rolling Stones tot aan het
klarinetconcert van Mozart.
Van cd's tot cassettebandjes.
En ik vind het ook heerlijk
om mee te zingen. Van Dolly
Parton tot Doe Maar."
Beste film?
„Ik kijk graag naar romanti
sche zwijmelfilms en naai'
goeie thrillers. Wil ik een film
echt goed vinden, dan moet
ik er vaker naar kunnen kij
ken. 'Rear Window' van
Hitchcock is zo'n film, die
heb ik al een aantal malen
gezien. En elke keer met ple
zier. De hoofdpersoon zit zo
lekker naar zijn overburen te
gluren. Met zijn gebroken
been, veel meer kan hij niet
doen. De hele film door zit
hij op één plek. Toch verveelt
dat niet, als je goed kijkt valt
er elke keer wel weer wat
nieuws te zien. De film is
laatst opnieuw ingekleurd.
Die versie heb ik ook gezien.
Het was net alsof ik naar een
nieuwe film zat te kijken. In
drukwekkend."
Beste kunstwerk?
„Dat zijn er zo veel, ik heb
verschillende favorieten. Ou
de en moderne kunst. Een
schilderij als 'Meisje met de
parel' van Vermeer, daar mag
ik heel graag naar kijken. Ik
bezoek vaak galeries en hoop
steeds geraakt te worden
door iets wat ik nog niet ken.
Door werk van Leidse kun
stenaars bijvoorbeeld. Zo
ben ik gecharmeerd geraakt
van het werk van Bunny Soe-
ters. Haar werk ontroert me.
Dat heb ik ook met een foto
van Cindy Sherman, zonder
titel. Prachtig, er spreekt een
zaamheid uit."
tekst: Herman Joustra
foto's: Dick Hogewoning
Foto van Cindy Sherman, zonder titel. Foto: Boymans van Beuningen
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: 'Dansroute' door Jazzdans
Reeuwijk-dorp, Balletschool Ita de Hes,
Sportvereniging DOS e.a. Gezien.- 4/2
LAKtheater Leiden.
De glitterpakjes prikken uitda
gend in de ogen. Onder de aan
stekelijke klanken van 'Al die
jazz' uit de musical 'Chicago'
maakt de groep danseressen
van Balletschool Cinderella pi
kante bewegingen. Een man,
'duidelijk het type levensgenie
ter, met hoed en sigaar, wordt
door één van de vrouwen neer
geschoten, omdat hij niet van
plan is bij haar te blijven.
Dit is één van de opvallendste
scènes uit 'Dansroute', een
avond waarin leerlingen van
een groot aantal Zuid-Holland
se dansscholen laten zien dat
dansen iets is waar je een kick
van krijgt. De meisjes, en heel
af en toe een jongen, wervelen
over de vloer in energieke en
enthousiaste jazz- en street-
dansnummers. In één nummer
laten de meisjes van Ballet
school Ita de Hes het soldaten
leven van zijn leukste kant zien.
Andere choreografieën zijn dra
matischer. 'Eastside Story' gaat
over een vrouw op reis, die ver
geefs aan voorbijgangers de
weg vraagt en 'Superheroes'
geeft een treurig beeld van een
'dood normale dag', met
schrikgebaren, gebibber en
dood liggen. Toch wordt het
luchtig gebracht en laat het
dansplezier zich niet wegdruk
ken door zo'n somber thema.
Ook Jazzdans Reeuwijk-dorp
verwerkt dramatisch}n|
in sommige choreod
hoewel pittige, energ Mi
(soms zelfs met geban d
ten) de overhand heóers
school kan ook humi200
uit de hoek komen, Stic
'Girls', waarin een jofedui
moeilijk zijn plaats vi Nei
de meisjes. bela
Werelddanscentrumiurtf
neemt een eigen plaan d
Armeense hofdans gi
voorname indruk, dfefl
togen bewegingen er
kostuums. In een klaf||g
entaalse dans be weg
vrouwen niet alleen 1 - PI
kens, maar ook hungstel
schouders en vooralfte rr.
die in allerlei sierlijkét en
zij- en omhoogkronl)mai
zorgen zij voor een be hu
afsluiting. igshi
jnda
leurt
I ie zi(
een organisch adem^n f.
Na de pauze horen iiensj
99ste, een symfonie^
dens zijn eerste bezoj
den schreef en uitge^or j.
onder leiding van debj
roemde Johann Saloi
Haydn pakt hier enoi.
geweldige fortissimijlCI
pauken en grommerL
Maar Ton Koopman™
bij al dit geweld nieti rp
tot bombastisch pra|
plenum blijft te atleil
maatvast en zo fris ef .7'
een eerste lentedag L. a
Veel aandacht wordff! 1
aan timing en fraserf vc
adagio. Het menuet
bij voorkeur handhai
symfonieën, klinkt ni
sant eveneens bruise
tikje brutaal zelfs.
Wat rijp (Koopman)' j
(orkest) samen verrat.,
blij, en hoopvol VOOIkseie
komst waarin de gro^
nisten uit het verledcac)7a
weer jong en nieuw ^7
it.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Klassiek Orkest van het
Koninklijk Conservatorium o.l.v. Ton
Koopman, m.m.v. Stanley Hoogland
(fortepiano). Gehoord: 4/2, Dorpskerk,
Voorschoten.
Niet met z'n oude, vertrouwde
Amsterdamse Barokorkest,
maar met een jong 'Klassiek'
orkest van Koninklijk Conserva
torium-studenten treedt Ton
Koopman op in de fraaie bom
volle dorpskerk van Voorscho
ten. Zijn programmakeus is dan
ook gevallen op Mozart, Haydn
en een nog vrij jonge Beetho
ven.
Met de 20ste (Salzburgse) Sym
fonie van Mozart opent Koop
man dit concert zo helemaal in
de stijl van zijn uitvoerings
praktijk: bevlogen en vitaal. Met
talent uit alle windstreken van
Europa dat zich thuis voelt aan
het Koninklijk. Tussen de con
trabassen staat één verdwaalde
fagot, die prachtig kleurt bij de
donkere basklank; op de ach
terste rij twee slanke goddelijke
trompetten, fraaie bolronde
pauken, waarop tot het einde
toe puntig en heerlijk strak
wordt gespeeld, steeds met een
kritisch oor even bijgesteld. In
het vriendelijk gevoileerde an
dante trekt de fagot zich terug
om violen en fluiten ruim baan
te geven die elegant zwieren in
subtiel wisselende dynamiek.
Dan de uitschieter voor een
'klassiek'concert, het schitte
rende vierde Pianoconcert in G
van de 36-jarige Beethoven, dat
in het eerste deel nog lonkt
naar zijn derde pianoconcert.
Stanley Hoogland die op zijn ei
gen authentieke fortepiano
speelt, zet het thema heel rustig
zonder enig pathos in. Waarop
het orkest sprankelend ant
woord geeft met warm zoe
mende hoorns, bronzen fagot
ten, zilverglanzende strijkers als
