Palestijnen
mogen vrij
BUITENLAND
Bush hoopvol over Midden-Oosten Israel: 900
Premier van Georgië
overlijdt door gaslek
Basajev bereidt nieuwe gijzelingsacties voor
Overleg voor top afgebroken
Kardinalen pleiten voor
pensioenleeftijd pausen
Leopold weer even te paard in Congo
Vietnam kan
de vogelgriep
niet meer aan
Duivels carnaval in Luzern
D05
Bush wil
vernietigen
- De geestelijk leider
<i, ayatollah Khamenei,
Amerikaanse president
3ush ervan beschuldigd
litische Republiek Iran
vernietigen. Hij deed
eactie op Bush' 'State of
on', waarin de president
(agavond afgaf op Iran.
joespraak van woensdag
ji dat Iran ,,'s werelds
jonsor van terreur",
lie kernwapens verwerft
iet zijn volk de vrijheid
zoekt en verdient, ont-
emel met
Iselprogram
ik - Oud-directeur Be-
van het olie-voor-
irogramma van de Ver-
laties, heeft een actieve
>ld bij de verkoop van
ilie waarop hij juist toe-
moeten houden,
heeft hij de integriteit
/N ernstig onder-
jDat staat volgens Ame-
p media in een onafhan-
éPPort dat donderdag is
I ^ïen. Onder de zaken
worden onderzocht, is
ie VN-baas Kofi Annan
pame zijn zoon Kojo
Igespeeld in de affaire.
«chandaal
miandweer
M Vijf brandweerlieden in
irikaanse Tampa (Flori-
0j!x)ntslagen of geschorst
een naaktreportage in
De vijf
jjiten hadden twee vrou-
n Jraagd naakt te poseren
0"ji camera's. De foto's
strippers
Jlimmende brandweer-
schenen vervolgens op
aldus media in
j^Eind vorige maand
jpjn Sacramento (Califor-
i brandweermannen ge-
Omdat zij in diensttijd
_jden.
vrijdag 4 februari 2005
reactie
dyslexie
Automobilisten die lij-
leesblindheid hebben
re reactiesnelheid dan
die met een paar bor-
:hter het stuur zitten,
toors onderzoek blijkt
en met dyslexie er 30
anger over doen om te
Automoblisten die
en alcoholhoudende
hebben, doen er 10
anger over. Mensen
;xie hoeven hun rijbe-
ïr niet in te leveren,
e onderzoekers, als ze
aar van bewust zijn
trager reageren.
Visie op ouderdomspensioen oogst boegeroep tijdens State of the Union
door onze correspondent Ans Bouwmans
Washington - De verdere verspreiding
van democratie in de wereld en het 'red
den' van het ouderdomspensioen zijn de
twee belangrijkste doelen van George
Bush bij de start van zijn tweede termijn
als president van de VS.
Bush zei dat de succesvolle verkiezingen
in Irak een inspiratie zijn voor democra
tische hervormers 'van Damascus tot
Teheran'. Verschillende Republikeinse
congresleden hadden inkt op hun vin
gers gedaan uit solidariteit met Irakezen
die zondag naar de stembus gingen. De
president beloofde opnieuw in Irak te
zullen blijven zolang het nodig is. Hij gaf
niet aan hoe lang dat nog is.
Bush zei hoopvolle ontwikkelingen te
zien in het Midden-Oosten, bijvoorbeeld
in Marokko en Jordanië. Hij kondigde
aan het Congres te zullen vragen om 350
miljoen dollar voor steun aan de Pales-
tijnen. Minister Condi Rice van buiten
landse zaken begint vandaag aan haar
eerste buitenlandse reis, en brengt een
bezoek aan de nieuwe Palestijnse presi
dent Machmoud Abbas en de Israëli
sche premier Ariel Sharon. De VS hopen
dat Abbas de spiraal van geweld kan
doorbreken.
Bush riep de leiders van Saoedi-Arabië
Zelfverzekerd neemt president Bush de
felicitaties in ontvangst van zijn aanhang
na afloop van zijn State of the Union.
Foto: Reuters
en Egypte op om democratische hervor
mingen door te voeren. Syrië kreeg een
veeg uit de pan omdat het 'terroristen
toelaat op zijn grondgebied' en Iran
wordt beschouwd als 'de belangrijkste
staatssponsor van terreur'. Als je op
komt voor je eigen vrijheid, staat Ameri
ka je bij, zei Bush tegen het Iraanse volk.
Het eerste half uur van de rede van Bush
was gewijd aan binnenlands beleid. Op
merkelijk was een nieuw initiatief om
jonge mensen - vooral jongens - te
weerhouden van een leven in geweldda
dige straatbendes. First Lady Laura Bush
gaat daaraan leiding geven. Na de ge
bruikelijke waslijst aan wensen, sprak
Bush tien minuten lang over de sociale
zekerheid.
De door de staat gegarandeerde uitke
ring voor bejaarden gaat bankroet als er
geen actie wordt ondernomen, zei Bush
afgelopen nacht tijdens de State of the
Union, het Amerikaanse equivalent van
de troonrede. Bush opmerkingen over
het ouderdomspensioen leverde hem
boegeroep op van sommige Democra
ten. Wat zeer uitzonderlijk is, want nor
maal gesproken wordt afkeuring over de
inhoud van de presidentiële toespraak
niet openlijk geëtaleerd. De oppositie
meent dat Bush overdrijft en de burgers
in de VS onnodig angst aanjaagt.
Omdat de bevolking vergrijst en mensen
langer blijven leven komt de betaalbaar
heid van de huidige aow-regeling op de
tocht te staan, aldus Bush. Er moet meer
worden uitgekeerd, maar er zijn minder
mensen om het op te brengen. „In 2042
is het hele systeem uitgeput en bank
roet." Om dat tegen te gaan moet bij
voorbeeld de pensioenleeftijd omhoog
of de uitkering omlaag. Bush is tegen
verhoging van de premies die mensen
moeten betalen voor de sociale zeker
heid.
Tegelijkertijd wil hij een vorm van vrij
willige privatisering introduceren in het
systeem, een van zijn stokpaardjes. Het
gaat om 'particuliere pensioenregelin
gen' waarbij een deel van de aow-pre-
mie wordt gestort op een persoonlijke
beleggingsrekening. Introductie hiervan
betekent echter dat de sociale fondsen -
die nu op papier een overschot hebben -
nog eerder op raken of dat er nog meer
geld geleend moet worden.
Bush is het jaar begonnen met een grote
publiciteitscampagne over de betaal
baarheid van de aow, maar de reacties
zijn tot nu toe gemengd. De Democra
ten zijn tegen. Ook onder zijn Republi
keinse partijgenoten bestaan aarzelin
gen omdat de huidige regeling door veel
mensen als een belangrijke verworven
heid wordt beschouwd. De jaarlijkse re
de voor het Congres werd door Bush
aangegrepen om zijn visie te ontvou
wen, en 55-plussers gerust te stellen dat
er voor hen niets verandert.
Bush zal de komende dagen opnieuw
het land in trekken om zijn wens voor
een hervorming van de aow te verkondi
gen.
jjjs rond in
-Konings
d - De openbare aan-
eeft voor de rechtbank
1 'id-Affikaanse Kaap-
ijsvoering afgerond
:dinandt Mostert, die
iaat voor de moord op
:landse studente Mar-
lings in december 2003.
e is het de beurt aan
die zijn eigen verdedi
gt, om zich te verweren
beschuldigingen. De
jn de zus van Konings,
:ember 2003 werd ver
sullen daarbij aanwezig
"srlander met
ppgepakt
ion de - De Belgische
:ft in de nacht van
op donderdag hon-
Venden XTC-pillen on-
in het Oost-Vlaamse
'-«h. Volgens de Belgische
iijn er twee mannen ge-
d, een Nederlander en
s De politie zegt nog op
tf ijn naar meer verdach-
n r gegevens over de ar-
zijn niet verstrekt.
iaden doden
'^treinongeluk
.1 - Zeker 53 mensen
Indiase deelstaat Ma-
'Ja om het leven geko-
-( n een trein op een on-
i overweg in botsing
et een tractor met aan-
[en. De meeste slacht
ten op de aanhangwa-
r ie tractor. Het voertuig
iet dorp Kanan, nabij
gegrepen door een
Tstrein.
ers dood door
muisbeten
ker elf kinderen van
se indianenstammen
1 leden als gevolg van
vampiervleermuizen,
n brachten hondsdol-
waaraan de kinderen
n, aldus de autoritei-
dode kinderen waren
zes jaar oud. De sterf-
de afgelegen india-
lenschappen in
eru deden zich eind
voor. In totaal zijn
ïsen gebeten. Die wor-
ledisch behandeld.
tel aviv/gpd - De Israëlische re
gering heeft gisteren ingestemd
met de vrijlating van negenhon
derd Palestijnse gevangenen.
Onmiddellijk na de regionale
topconferentie van dinsdag in
het Egyptische Sjarm el-Sjeik zul
len de eerste vijfhonderd vrijko
men; de rest volgt drie maanden
later. De maatregel maakt deel
uit van een ontwerp-veiligheids-
plan dat Israël dinsdag zal aan
bieden aan de Palestijnen.
Over het plan is de afgelopen
weken druk overleg gevoerd. De
Palestijnen hadden Israël ge
vraagd om de vrijlating van
minstens duizend gevangenen.
Gisteravond werd het overleg
afgebroken, nadat de Palestijn
se woordvoerders waren weg
gelopen. Zij zouden ontevreden
zijn geweest over de Israëlische
weigering om ook Palestijnen
vrij te laten die verdacht wor
den van aanslagen tegen Israël.
Het is de bedoeling dat de Isra
ëlische en Palestijnse delegaties
in Sjarm el-Sjeik aankomen met
een uitgewerkt plan, zodat ver
dere onderhandelingen hier
over niet meer nodig zijn en
succes verzekerd is. De top van
premier Ariel Sharon en presi
dent Mahmoud Abbas krijgt zo
een voornamelijk ceremonieel
karakter.
Wat in Sjarm el-Sjeik zal wor
den bekendgemaakt staat in
grote lijnen vast. De kern van
de overeenkomst is een weder
zijds staakt-het-vuren. Israël
ziet graag dat de Palestijnen
daarbij officieel het einde aan
kondigen van hun intifada, de
in september 2000 uitgebroken
opstand. Maar dat lijkt een brug
te ver. Omgekeerd is ook Israël
niet van plan zich vast te leggen
op een onvoorwaardelijke stop
zetting van alle gewelddadige
acties. Het zal geen militaire
operaties in de Palestijnse ge
bieden meer uitvoeren, tenzij er
concrete aanwijzingen bestaan
dat Palestijnen op het punt
staan een aanslag uit te voeren.
In zo'n geval zal het leger in ac
tie komen, maar alleen als het
hoogste niveau daarin toe
stemt.
Israël zal in Sjarm el-Sjeik ook
een reeks andere vertrouwen
wekkende maatregelen afkon
digen. Zo zal het leger in de ko
mende weken het militaire ge
zag over vijf steden op de Wes
telijke Jordaanoever teruggeven
aan het Palestijnse Bestuur. Een
gezamenlijke Israëlisch-Pales-
tijnse commissie zal het lot be
spreken van de Palestijnse mili
tanten die op Israëls lijst van
gezochte personen staan. Israël
wil niet horen van een amnes
tie, maar is wel bereid de jacht
te staken op militieleden die bij
de Palestijnse politie hun wa
pens inleveren. De grensposten
tussen Israël en de Gazastrook
bij Erez en Karni worden her
opend en de Palestijnen mogen
ook de vissershaven bij Gaza-
stad weer gebruiken. Er wordt
nog onderhandeld over de we
deropbouw van het internatio
nale vliegveld in de Gazastrook.
luzern - De Zwitserse stad Luzern staat dezer dagen in het teken van het carnaval. De
historie van het feest gaat meer dan zes eeuwen terug. In de Middeleeuwen gingen de
bewoners van Luzern al massaal de straat op, om met gekleurde maskers en veel trom
geroffel de slechte geesten te verdrijven. Tegenwoordig domineren myhische figuren
als heksen, duivels en trollen nog steeds het carnaval in Luzern en ook de oorverdoven
de herrie is onderdeel van het spektakel. De kostuums en maskers van de traditionele
muzikanten worden elk jaar door de plaatselijke bevolking met de hand gemaakt.
Foto: Reuters
vaticaanstad/gpd/reuters -
Een groep kardinalen in Vati
caanstad heeft een voorstel in
beraad voor een pensioenleef
tijd voor toekomstige pausen.
Dat meldt de Ierse krant The
Irish Independent, die zich bas-
seert op 'bronnen in de rooms-
katholieke kerk'. Nu blijft een
paus in functie tot aan zijn
dood. De kardinalen zouden de
ambtstermijn van toekomstige
pausen willen beperken tot
waarschijnlijk 80 jaar. Sinds
1294 is een paus niet meer
vroegtijdig afgetreden.
Het gaat inmiddels weer zo
goed met paus Johannes Paulus
II dat hij mogelijk dit weekein
de een speciale toespraak tot de
pelgrims op het Sint-Pieters
plein in Vaticaanstad zal hou
den. De toespraak wordt waar
schijnlijk zaterdag in zijn kamer
in het Gemelli-ziekenhuis in
Rome opgenomen om zondag
middag te worden uitgezonden
via een groot beeldscherm.
Volgens de artsen gaat de ge-
moskou/gpd - In Georgië is ge
schokt gereageerd op de dood
van premier Zoerab Zjvania. Hij
overleed woensdagnacht ver
moedelijk als gevolg van kool-
monoxydevergiftiging. Zjvania
was één van de voortrekkers
van de rozen revolutie die eind
2003 leidde tot het aftreden van
president Eduard Sjevardnadze.
President Michail Saakasjvili
riep de regering bijeen voor een
spoedvergadering.
„Zoerabs dood is een grote klap
voor het land en voor mij per
soonlijk", sprak Saakasjvili ge
ëmotioneerd. ,,Ik heb mijn bes
te vriend, mijn meest loyale ad
viseur, mijn grootste bondge
noot verloren." De 41-jarige Zj
vania was op bezoek bij een
vriend. Lijfwachten vonden zijn
levenloze lichaam 's nachts in
een leunstoel bij de kachel. Op
tafel stond een spel backgam
mon.
Een slecht functionerende gas
kachel zou de oorzaak van Zjva-
nia's dood zijn. Een ventilatie
systeem was afwezig. Ook zijn
vriend Raoel Joesoepov, vice-
gouverneur van een Georgische
provincie, kwam om. In het ap
partement was enkele dagen
eerder door onbekenden een
nieuwe gaskachel van Iraanse
makelij gemonteerd. In Georgië
valt 's winters geregeld de ener
gievoorziening uit.
„Dit was klaarblijkelijk een on
geluk", verklaarde Nano Mera-
bisjvili, minister van binnen
landse zaken, op de Georgische
televisie. Een forensische des
kundige bevestigde dat er geen
aanwijzingen van een misdaad
op Zjvania's lichaam zijn ge
vonden. Om alle eventualiteiten
uit te sluiten heeft de procu
reur-generaal tien dagen de tijd
genomen om een definitief oor
deel over de dood van de pre
mier, te vormen.
Zjvania, ooit een bondgenoot
van oud-president Sjevardnad
ze, koos eind 2003 tijdens een
revolutie de zijde van de oppo
sitie die president Sjevardnadze
verjaagde. Duizenden mensen
waren de straat op gegaan in
een protest tegen vermeende
verkiezingsfraude en de armoe
de en corruptie in de voormali
ge Sovjetrepubliek.
Saakasjvili creëerde na zijn aan
treden het ambt van premier.
Hij gaf die functie aan Zjvania
en erkende daarmee de belang
rijke rol die de voormalig parle
mentsvoorzitter speelde bij het
vreedzame verloop van de re
volutie. Zelfs de afgezette presi
dent Sjevardnadze bedankte
hem voor zijn steun.
kinshasa/anp/reuters - Een kolossaal stand
beeld van de vroegere Belgische koning Leopold
II, dat onder dictator Mobutu Sese Seko was
neergehaald, werd gisteren voor korte tijd in ere
hersteld in de Congolese hoofdstad Kinshasa.
Het beeld werd echter dezelfde dag weer wegge
haald. Het drie ton wegende bronzen beeld van
de Belgische vorst, gezeten op een paard, stond
op een rotonde in de buurt van het centraal sta
tion van Kinshasa, midden in het stadshart. „Ik
heb besloten alle monumenten te herstellen die
behoren tot het Congolese erfgoed, ook die uit de
koloniale tijd", zei minister van Cultuur Chris-
tophe Muzungu.
Waarom het beeld dan toch weer is neergehaald,
is niet duidelijk. Mogelijk heeft Leopolds reputa
tie als meedogenloos heerser een rol gespeeld.
De huidige Democratische Republiek Congo was
van 1885 tot 1908 privé-domein van Leopold II.
In die periode plunderde hij op brute wijze de
voorraden rubber en ivoor die het land rijk was.
Daarbij werd de plaatselijke bevolking uitgebuit
op een manier die zelfs andere koloniale mach
ten diep schokte. Slavenarbeid, verminking,
moord en marteling waren aan de orde van de
dag. Hoewel de Belgische vorst nooit in Cöngo is
geweest, wordt hij verantwoordelijk gehouden
voor de dood van tussen vier en acht miljoen on
schuldige burgers. Zijn schrikbewind wordt wel
aangemerkt als de eerste genocide van de mo
derne tijd.
In 1908 droeg Leopold II Congo over aan de Bel
gische staat. Nadat Mobutu in 1965 de macht
had gegrepen en de naam van het land had ver
anderd in Zaïre, liet hij het standbeeld van de
Belgische vorst verwijderen. Daarna lag het meer
dan dertig jaar stoffig te worden in een opslag
plaats.
Mobutu werd eind jaren negentig ten val ge
bracht door rebellenleider Laurent Kabila, de va
der van de huidige president Joseph Kabila. Kort
daarop stierf hij in ballingschap.
Leopold II.
londen/anp - De Tsjetsjeense
rebellencommandant Shamil
Basajev bereidt nieuwe acties
voor zoals die in Beslan afgelo
pen september. Basajev heeft
dit zelf laten weten in een inter
view met de Britse zender
Channel 4 News.
De 40-jarige commandant zegt
weliswaar geschokt te zijn ge
weest over de afloop van de gij
zeling, waarbij zeker 344 men
sen om het leven kwamen,
maar vindt dat de Russische
politiek in Tsjetsjenië hem
dwingt dergelijke acties op
touw te zetten. Basajev had al
eerder laten weten de organisa
tor te zijn van de gijzeling van
honderden kinderen en volwas
senen in een school in het
Noord-Ossetische Beslan door
enkele tot de tanden toe bewa
pende Tsjetsjeense rebellen.
In het interview laat Basajev
weten dat het Russische leger
de bloedige afloop van de actie
heeft geprovoceerd. Hij zegt
nooit te hebben verwacht dat
de Russen kinderen zouden op
offeren. De bedoeling, aldus de
Tsjetsjeen, was dat de gijzeling
net zolang zou duren tot de
Russische troepen uit Tsjetsje
nië zouden zijn vertrokken. Oo-
spronkelijk waren de rebellen
van plan om een of meerdere
scholen in Moskou of Sint-Pe
tersburg binnen te dringen,
maar geldgebrek dwong hen uit
te wijken naar de Tsjetsjeense
buurrepubliek Noord-Ossetië.
Basajev noemt Noord-Ossetië
een „Russisch garnizoen op de
Noordelijke Kaukasus'.De Tsje
tsjeense rebellenleider Asian
Maschadov riep eerder deze
week alle strijders op een wa
penstilstand in acht te nemen.
Het staakt-het-vuren zou tot 22
februari moeten gelden. Vol
gens de website van de Tsje
tsjeense opstandelingen, kav-
kazcenter.com, zou ook Basajev
bereid zijn aan de oproep van
Maschadov gehoor te geven.
zondheid van de paus duidelijk
vooruit. De keelontsteking
waaraan hij lijdt, is minder ge
worden en hij heeft geen nieu
we ademhalingsproblemen ge
had. Dinsdagavond werd de 84-
jarige kerkvorst met spoed in
het ziekenhuis opgenomen met
ernstige ademhalingsproble
men, mede als gevolg van griep.
Kardinaal Giovanni Battista Re,
hoofd van de Congregatie voor
de Bisschoppen, zei gisteren
„dat het gevaar voorbij is". Hij
ontkende dat de paus hart- of
longproblemen heeft.
Vaticaan-woordvoerder
Joaquin Navarro-Valls zei te
verwachten dat de paus ovpr
een dag of zeven het ziekenhuis
mag verlaten. Een ontmoeting
die de paus dinsdag zou heb
ben met de nieuwe Amerikaan
se minister van buitenlandse
zaken Condoleezza Rice is afge
last. Zij wordt nu ontvangen
door de 'minister van buiten
landse zaken' van het Vaticaan,
kardinaal Angelo Sodano.
hanoi/gpd/reuters - De vogel
griep in Vietnam is zo ernstig,
dat het land de hulp heeft inge
roepen van de internationale
gemeenschap. Het vims, dat
het land is binnengebracht
door overtrekkende watervo
gels, maakte alleen in de afgelo
pen maand al dertien dodelijke
slachtoffers. In Vietnam zijn in
totaal 32 mensen overleden aan
het virus.
De Vietnamese regering heeft
de Wereldgezondheidsorgani
satie WHO en de VN- voedsel-
en landbouworgaiüPtie FAO
gewaagd om materiaal en sur
veillanceteams naar het gebied
te sturen. Het virns heeft zich al
verspreid over de helft van de
64 provincies. De vogelpest
heeft inmiddels ook Cambodja
bereikt. Vrijwel alle besmettin
gen waren het gevolg van direct
contact met besmette watervp-
gels. Peter Cordingly, woord
voerder van de WHO, waar
schuwde dat regeringen him
bevolking beter moeten inlich
ten over de risico's die kleven
aan het aanraken van dode vo
gels.
Deskundigen denken dat hóe
langer de uitbraak duurt, hóe
groter de kans wordt dat het vi
rus overslaat op andere dier
soorten. En uiteindelijk ook
mensen zal besmetten.
