Irakezen trotseren de terreur Ifïoriniifelfl Ijteammanager, Universiteit ontrafelt het geheim van rode kreeft Financiën Charles onder de loep 'Personeel in kerncentrale België bloot aan straling' Hoe scherp durf jij te sturen? ^erleven op historische kiezingsdag Opkomst zestig procent maandag 31 januari 2005 brussel-mol/anp - In de kerncentrale van het Belgi sche Mol, vlakbij de grens met Nederland, is in de ja ren negentig een loopje ge nomen met veiligheids maatregelen. Dat getuigen vier anonieme ex-werkne mers van de centrale gister avond in het programma Vlaanderen NV van de Vlaamse publieke televisie zender VRT. Volgens hen zijn tal van collega's en me dewerkers van onderaanne mers als gevolg van de stra lingsrisico's inmiddels over leden aan kanker of kampen zij nu met de ziekte. De vakbonden zouden een oogje hebben dicht gekne pen bij het naleven van de veiligheidsvoorschriften om de werkgelegenheid in de economisch achtergestelde regio rond Mol niet op het spel te zetten. Vooral honderden mede werkers van onderaanne mers, zoals schoonmaakbe drijven, zijn het slachtoffer geworden van het niet nale ven van de veiligheidsvoor schriften. Het is nog ondui delijk hoeveel Nederlandse personeelsleden van onder aannemers aan te hoge stra lingsrisico's zouden zijn blootgesteld. Werknemers kregen volgens de oud-werknemers onvol doende beschermende kle ding of moesten te lang wer ken in risicozone's met een te hoge nucleaire straling. Ook moesten zij zich aan het einde van hun werkdag vaak douchen met radioac tief besmet water. Algemeen directeur Go- vaerts van exploitant van de kerncentrale SCK zei dat de klachten van de vroegere medewerkers zwaar over trokken zijn. De centrale in Mol gaat in 2015 dicht. De eerste rege ring-Verhofstadt nam enke le jaren geleden onder druk van de toenmalige groene coalitiepartners het besluit om de kerncentrales in Bel gië geleidelijk te sluiten. (g0 SPEURDERS Plaats nu uw speurder via wnnnN.speurders.nl of mail naar spearders@fodc.nl Tel.: 072 5196868 Fax: 072 5196869 lLichte regen j Proces tegen b Michael Jackson begint vandaag Leidse Horsten niet in trek bij meerverdieners Leiden swingt wel, maar het bruist nog niet Rijnsburgse Boys ziet zijn vechtlust eindelijk beloond (advertentie) Doe mee aan hét Fl-spel van het Leidsch Dagblad. Aanstaande zaterdag start de inschrijving. i Kennis wellicht van belang voor onderzoek naar kanker leiden - Leidse chemici hebben ontdekt waarom een levende kreeft niet rood is zolang hij on bekommerd over de zeebodem kruipt, maar pas van kleur ver schiet als hij in een pan kokend water belandt. De plotselinge kleurverandering in de schalen van een kreeft is de meest spec taculaire in de natuur. Biologen worstelen al vijftig jaar met het op het eerste gezicht triviale waagstuk, zegt de Leid se chemicus Arjan van Wijk. Probleem was niet waarom een kreeft rood wordt: de rode kleurstof in de kreeftenschaal was al bekend. Die kleur zit 'verpakt' in eiwit ten, die kapot gaan in kokend water, zodat het rood vrijkomt. Waar onderzoekers al die tijd op vastzaten was de vraag hoe de combinatie tussen een kleurloos eiwit en rode kleur stof bij de levende kreeft een donkerblauwe schutkleur ople vert. De Leidse chemicus (en vegeta riër) Arjan van Wijk kocht zes kreeften bij de visafslag, peuter de de schil eraf en isoleerde het eiwit. Met computers en nieu we rekenmethodes ontrafelde zijn collega Francisco Buda uit eindelijk de metamorfose van het schaaldier. „Het is een technisch verhaal. De verschuiving treedt op door dat kleurstoffen zo dichtbij el kaar zitten, dat ze elkaar gaan beïnvloeden. Hun 'energieni veaus' veranderen, en daarmee hun kleur." Over het nut van zijn ontdek king wil Van Wijk 'geen mooi verhaal ophangen'. „Als ik eer lijk ben is het een kwestie van: je ziet iets en je wil weten hoe het zit. Het onderzoek levert ook informatie over de kleur stoffen. Die zijn verwant aan carotenen. Die stof zit ook in wortelen, is van groot belang voor de voedingsindustrie en zou ook werken tegen kanker. De kennis die we met de kreef ten opdoen, kan misschien voor het kankeronderzoek van nut zijn." Leidsch OPGERICHT 1 MAART 1860 Dagblad Foto: ANP Beatrix viert 67ste verjaardag den haag - Koningin Beatrix wordt vandaag 67 jaar. Hoewel ze de pensioengerechtigde leef tijd al is gepasseerd, weet ze van geen ophouden. Dit jaar viert ze haar zilveren jubileum met een uitgebreid programma. Lotto-winnaar: geen advies nodig goor - Laurens Otte (37), uit Goor die ruim twintig miljoen euro heeft gewonnen in de lotto weet hoe je met veel geld moet omgaan: hij is financieel advi seur. „Hij kan zichzelf nu inder daad van advies voorzien", zegt zijn medewerker los Hegeman die zich heeft ontfermd over het mobiele nummer van het bedrijf. „Laurens heeft een slechte nacht achter de rug", vertelt hij. „Dat iemand de lotto heeft gewonnen, hou je in een dorp als Goor niet lang geheim. Van slapen kwam dan ook niet veel terecht. Daarom heeft hij zijn huis verlaten en geeft hij voorlopig geen commentaar." De fortuinlijke had zaterdag avond niet alleen de winnende combinatie van de cijfers 3, 6. 28,38, 41 en 45 goed, maar ook de kleur paars, een van de zes Jackpotkleuren. Neanderthalers niet grofgebekt l.fc ize correspondent Doornbos - Zondag, vijf uur 's ids. De grote dag is aan- f jken voor de Amerikaanse van de Blackhawk- id. Ze verlaten hun kamp 'ad voor een verkiezings- "le. Een klus die officieel zou duren. Het worden n. ibussen zijn pas een uur als er al geratel van ma- ;eweervuur klinkt door de ;n straten van de al-Ras- ijk in Bagdad. Uit angst Autobommen is het van- rerboden voor Irakese om hun wagens te ge- r j»n. Dus auto's die wel den zijn verdacht. Bij het een langzaam rijdende 'oyota slaat de uit twee t |en een jeep bestaande "le alarm. Een bebloede :apt uit de auto, hij huilt euwt. „M'n broer, m'n 'Hij neemt de Amerikanen Baar de auto waarin een lasde man en vrouw zit- iden zijn zwaar gewond. Iden vijf minuten geleden stemmen, maar vlak bij embureau gooide iemand t een huis een handgra- linkt er een snerpend ge- lirect gevolgd door een 8 explosie op ongeveer vier- 3 erd meter. „Inkomende 1 eren!", roept sergeant Savage met overslaande 0 „Terug naar de voertui- Voordat de soldaten zijn 2 oen van de schrik volgen twee knallen. De grana- 1 jan angstig dichtbij in. lid van afschuw over de tl op de drie Irakezen, be- a e Blackhawk-eenheid ;i later de zoektocht naar de en. Plankgas door zuid- n lagdad. Maar al snel gaat is. De drie voertuigen ko- jinnen vijf minuten vast te in de modder. Niet een maar een meter diep. ier uur later lukt het los te in. De rest van de dag jde Blackhawk-eenheid (jmoment rust. Het ene lent een schietpartij in de i, dan weer mortieren die itverte ontploffen, emlokaal 10 stuit de een- Lpp een zak vol explosie- •Nadat de explosieven-op- ingsdienst de zak heeft op azen, kan Blackhawk terug ,de basis. De soldaten zijn )put, maar het overheer- 3P gevoel is de blijdschap B 'de grote dag' hebben tefd. COMMENTAAR IRAK irspelde in bloed gedrenk- iezingsdag is uitgebleven; ';ezen zijn massaler dan it naar de stembus ge- voor de eerste vrije parle- ■rkiezingen in een halve Maar de gevreesde scheu- Irak langs religieuze en ie lijnen, is daarmee nog irkomen. De nieuwe as- moet een democrati- indwet ontwerpen, in de lap dat ze zonder Ame- 'nse bescherming een een- ige prooi is voor rebellen, hdanks verdie- verkiezingen het predikaat :h'. :hthebbers in Arabische hebben met igde gevoelens de verkie- in Irak gevolgd. Nadat dit jaar de Palestijnen in werden gesteld tegen de ig in hun eigen leider n, was het nu de beurt Irakezen. Het welslagen democratisering is voor als de Syrische presi- Assad een net zo bedrei- optie als het voortwoeke- het geweld in zijn buur- En vergaande Koerdische :hikking - een nevenef- die democratisering - zowel in Damascus als in niet met gejuich ontvari- dagen in Irak vielen gis- bijna 40 doden. Hoe ma caber het ook klinkt: in de aan loop naar deze dag haalden op standelingen hogere dodenaan tallen. Rust is een betrekkelijk begrip, evenals de mededeling dat de stemming eerlijk is verlo pen - voorzover mogelijk in een land waar kandidaten nauwe lijks campagne durfden te voe ren uit angst vermoord te wor den. Of de verkiezingen leiden tot een representatieve regering in Bagdad moet worden betwij feld: de soennitische minder heid, waar dictator Saddam op leunde, heeft de stem busgang geboycot Het door Koerden en sji'ieten gedomineer de nieuwe parlement zal hen nu zo snel mo gelijk moeten betrek ken bij het schrijven van de grondwet. Voor de Amerikaanse president Bush is dat van levensbelang. Hij heeft aangekondigd zijn troepen terug te zullen trekken wanneer Irak daar om vraagt, maar de nieuwe regering is nog té zwak om een uiteenvallen van het land eigenhandig te voorko men. Diep in hun hart willen veel Amerikaanse politici zo snel mogelijk weg uit het moeras dat Irak heet Maar wie pretendeert democratie te willen brengen naar onderdrukte landen, kan niet zomaar vertrekken. Peter de Vries londen - Wie bij Neandertha lers denkt aan aapachtige woestelingen, zit ernaast. Vol gens Brits wetenschappelijk on derzoek waren de oermensen zeer emotionele wezens met hoge, bijna vrouwelijke stem metjes. Daarmee zongen ze wellicht zelfs liedjes voor el kaar. Volgens de Britse archeo loog Stephen Mithen, die de anatomie van onder meer de spraakorganen van Neander thalers heeft onderzocht, waren het eigenlijk zeer intelligente en emotioneel complexe wezens. Waarschijnlijk communiceer den zij op een manier die het midden houdt tussen taal en zang. Zl Ja ik neem een vast l kwartaalabonnement en ontvang i de eerste 2 weken gratis! Ik betaal: I automatisch 56.20) 1 per acceptgiro 56.70) 1 M/Q V i Naam: Adree I Postcode Plaats I Ttelefoon: Geboortedatum e-mail Bank/giro* Handtekening Uitalultond bij autoi i Stuur doze bon op in een ongefr&nkoer- ar Leide do envelop naar Leidsch Dagblad, t afd Lezersservice, Antwoordnummer 127. 1800 VB Alkmaar, of bel 0800-1711 (gratis) E-mail: lezersservieew hdc.nl of surf I naar www Icidschdagblad nl Deze aan- I bieding is geldig tot 31 maart 2005 I Wij gaan zorgvuldig om met persoons- I gegevens In hel colofon van de krant I vindt u nadere informatie Mijn wereld, mijn krant. Leidsch Dagblad <♦001 14 den haag/gpd - Terreur, intimi datie, bomaanslagen en moor den hebben miljoenen Irakezen er gisteren niet van weerhouden voor het eerst sinds 50 jaar naar de stembus te gaan. De opkomst lag rond de 60 procent. Zeker 35 mensen, onder wie acht zelf moordenaars, kwamen om, ruim honderd Irakezen raakten ge wond bij aanslagen, waarvan de meeste zijn opgeëist door de groep van de Jordaanse terroris tenleider Al-Zarqawi. Over het algemeen zijn de ver kiezingen volgens internationa le normen verlopen, deelde een team internationale verkie zingsdeskundigen gisteravond mee. De uitslag wordt over een week verwacht. De sji'ieten, die 60 procent van de bevolking vormen, zijn de gedoodverfde winnaars. Minister-president Allawi prees de moed van zijn landgenoten. „Voor het eerst bepalen de Ira kezen zelf hun lot", zei hij. Zijn minister van binnenlandse za ken zei te denken dat de bui tenlandse troepen zijn land binnen anderhalf jaar kunnen verlaten. „Ik denk dat we dan op eigen benen kunnen staan", verklaarde hij. Brits toestel stort neer Het neerstorten van een Brits militair transportvliegtuig in Irak heeft gisteren mogelijk vijftien Britten het leven ge kost. Dat meldden de Britse zender Sky TV en militaire bronnen gisteravond. Het toe stel, een Hercules C-130, stortte neer toen het op weg was van Bagdad naar Balad, ten noordwesten van de hoofdstad. Amerikaanseen Britse troepen proberen geza menlijk de oorzaak van de crash te vinden. De Hercules heeft een uitstekende reputa tie op het gebied van veilig heid, wat „de kans op een aanslag vergroot". londen/anp - Het Britse parlement gaat de finan ciën van kroonprins Charles onder de loep ne men. Dat heeft de zondagskrant The Observer be richt. Onlangs werd bekend dat Charles zijn sala ris in elf jaar tijd met ongeveer 300 procent zag stijgen, terwijl hij nauwelijks belasting hoeft te betalen. De inkomensstijging van 2,9 miljoen pond in 1993 naar 12 miljoen pond (bijna 17 miljoen eu ro) vorig jaar, komt neer op een loonsverhoging van 25 procent per jaar. In dezelfde periode ste gen de lonen in Groot-Brittannië met gemiddeld 5 procent per jaar. De prins ontvangt zijn inkomen van het hertog dom Cornwall, dat hij op zijn 21ste verjaardag cadeau kreeg van de koningin. Het hertogdom is sindsdien uitgegroeid tot een zakenimperium met een totale waarde van 460 miljoen pond, dat 4— echter vrijstelling heeft van allerlei zakelijke be lastingen. Deze belastingvoordelen hebben de Britse belas tingbetaler de afgelopen tien jaar naar schatting meer dan 20 miljoen pond gekost, waarvan een groot deel rechtstreeks in de zakken van de troonopvolger is beland. Veel parlementariërs, vooral van de regerende Labour-partij, zijn daar verbolgen over en vinden dat het zakelijke impe rium van de prins voortaan gewoon belasting moet betalen. Aanvankelijk bestond het hertogdom vooral uit grote stukken land. De laatste jaren heeft Charles daar volgens The Observer een groot aantal zake lijke bezittingen aan toegevoegd in „sluwe trans acties die het algemene beeld logenstraffen dat Charles niet meer is dan een wereldverbeteraar die met planten praat". Prins Charles. Archieffoto: Reuters De meeste Irakezen lieten zich niet intimideren. Volgens een officiële opgave ging 60 procent naar de stemlokalen, die veelal in schier onneembare vestigin gen waren veranderd. Vooral sji'ieten en Koerden maakten massaal gebruik van de moge lijkheid hun stem uit te bren gen. De soennitische minder heid, daartoe opgeroepen door hun leiding, bleef in groten ge tale weg. Rond 14,2 miljoen Irakezen hadden de mogelijkheid om voor het eerst sinds de dicta tuur van Saddam Hussein in vrijheid een parlement te kie zen. Ze kozen uit meer dan 100 lijsten 275 afgevaardigden voor de Nationale Vergadering. De Nationale Vergadering kiest een driehoofdig presidium, dat een minister-president aanwijst. Verder moet deze vergadering een nieuwe grondwet opstellen waarover het volk zich naar ver wachting in oktober mag uit spreken. Uit vrees voor aanslagen waren alle grensovergangen en het vliegveld van Bagdad gesloten, ook was het de bevolking ver boden met de auto de weg op te gaan. Diesondanks heerste er in grote delen van het land een feestelijke stemming. Sommige kiezers kwam op krukken, an deren hadden vele kilometers moeten lopen. Velen hadden de grootste problemen met de in gewikkelde kieslijsten, maar miljoenen Irakezen wisten on danks alle hindemissen de weg naar de stemlokalen te vinden. Velen juichten nadat ze hun stem hadden uitgebracht. Volgens de Amerikaanse presi dent Bush zijn de verkiezingen een klinkend succes. „De we reld hoort de stem van vrijheid Een gesluierde vrouw met betraande ogen toont haar in paarsblauwe inkt gedoopte vinger en een kaart met het opschrift 'Verkiezingen Irak'. Zij bracht gisteren in de Jordaanse hoofdstad Amman haar stem uit. In totaal hebben 250.000 Irakezen in het buitenland gestemd. In Nederland zijn vrijdag, zaterdag en gisteren naar schatting 13.800 Irakezen gaan stemmen. Foto: Reuters/Ali Jarekji vanuit het centrum van het Midden-Oosten." De datum van terugtrekking van de Ame rikaanse troepen uit Irak is nog onduidelijk, maar de VS zullen doorgaan met het trainen van Irakese veiligheidstroepen zo dat Irak op eigen benen kan staan, zo verzekerde de Ameri kaanse president. Ook EU-buitenlandcoördinator Solana feliciteerde de Irakezen met hun 'moed en vastbera denheid'. VN-topman Kofi An nan noemde iedereen die zijn stem heeft uitgebracht, moedig. De Britse premier Blair noemde de verkiezingen een „klap, recht in het hart van het inter nationale terrorisme." Buur land Iran zei bij monde van een parlementslid dat de verkiezin gen een grote stap naar een on afhankelijk volk zijn. Arabische landen toonden zich wat af wachtend en willen vooral de officiële uitslag afwachten. Pagina Buitenland: Meer over de verkiezingen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2005 | | pagina 1