BUITENLAND Irak gaat op slot voor verkiezingen >r5 Angstige bewakers stembureaus als ratten in de val N obelprij swinnaars steunen VN-chef Verhouding Israël en Palestijnen grondig gewijzigd Harnas viert in Gaza verkiezingsoverwinning Verkiezingskoorts in Bagdad Gevaarlijkste baan ter wereld sder cel in or 22 moorden rn - Een Zwitserse ver- >kundige is gisteren door ■chtbank in Luzern wegens rd op 22 bejaarden veroor- i tot levenslang. Ook acht- le vijf rechters hem schul- vijf pogingen tot rd. De man moet vier na- janden van de slachtoffers idien nog 48.500 euro devergoeding betalen. De lige man bracht de de- te ouderen tussen 1995 en in tehuizen om het leven. iinelexploitant 85 taalt miljoenen - De Italiaanse exploitant le Mont Blanctunnel heeft week 13,5 miljoen euro ge- op een rekening voor na- landen van de slachtoffers sr u 1 de brand in de tunnel. Bij Je kir unp in 1999 kwamen 39 g«|sen om het leven, taliaanse SITMB heeft het lid. overgemaakt naar een re- ig waarop het blijft staan 0 procent van de 238 nabe- len het accepteert als 'g- zaterdag 29 januari 2005 njagers igen bot De Britse Hoge Raad het protest tegen het af- fen van de vossenjacht in land en Wales gisteren van uid gewezen. Voorstanders le jacht waren naar de Ho- aad gestapt, omdat bij het en van een besluit om de tie te beëindigen een wet opgerakeld, die slechts zeer in wordt gebruikt. Het La- lis besloot in november de ionele vossenjacht met en in Wales en Engeland schaffen. De wet wordt op jruari van kracht. sen mogen iy laten sterven - De Britse ouders van e vroeg geboren baby kun- irtsen niet dwingen hun ig gehandicapte kind te :n. Het echtpaar Wyatt or gisteren een rechtszaak ger beroep, nadat medici jaar toestemming hadden gen het meisje dood te la- lan. De ouders stelden dat zondheidstoestand van rijfden maanden oude otte de laatste tijd is ver- ei. roristen Beslan gen hoge hulp ou- De gewapende man ie vorig jaar september rhool in het Zuid-Russi- 3eslan bezet hielden, kre- teun van hooggeplaatste iren. Dat is de conclusie en Russische parlementai- nmissie die onderzoek gedaan naar de tragedie 10 levens eiste. reurverdachten lijnen gedood la - De Filipijnse strijd- ten hebben in het zuiden iet land tientallen ver- ide terroristen gedood, bombardementen kwa- lergisteren volgens een le- ordvoerder minstens g rebellen om. Onder de zouden twee kopstukken terreurbeweging Jemaah iyah zijn. Ook Diffmatin, idonesiër die ervan wordt cht het brein te zijn achter maanslagen op Bali in zou van de partij zijn ge- tide sterfgeval r vogelgriep In Vietnam heeft de vo- :p, die in december weer opstak, een tiende leven Een 32-jarige man uit de elijke provincie Phu Tho ek donderdag aan de ge- van de virusinfectie. De voor een mogelijke be ng van mens op mens ondertussen steeds gro- ilgens Amerikaanse on- ikers heeft een 11-jarig lat afgelopen jaar in Thai- ezweek aan vogelgriep, idoening vermoedelijk egeven aan haar moeder te. de vlucht door lami-gerucht bo - Duizenden mensen :ustgebieden van Sri zijn vrijdag hun huizen, n en kantoren ontvlucht geruchten de ronde de- it er een nieuwe tsunami am. De autoriteiten pro orde in de chaos te ien en mensen te kalme- roepen iedereen op te- ar huis, school en kan- gaan.Vooral aan de oost- in het eiland in de deel- Batticaloa, Ampara en vas de paniek vrijdag WOok de hulpverlenings- J iten kwamen door de ge in stil te liggen. De politie et te weten wat de ge- nstroom op gang heeft ht. door onze correspondent Harald Doornbos bagdad - Het is volle maan, waardoor je ook om drie uur 's nachts gemakkelijk de leuzen kan lezen die op de muur zijn geschreven van de middelbare school Al Jemal, in zuidwest Bagdad. 'Iedereen die stemt zal onthoofd worden', 'Lang leve de heilige oorlog' en 'Jullie zijn dood'. De school zal morgen dienst doen als stembureau tij dens de eerste democratische Irakese verkiezingen. Maar het is duidelijk dat het Irakese ver zet zijn uiterste best doet de gang naar de stembus tegen te werken. Amerikaanse soldaten van de vijfde brigade die tijdens een nachtelijke patrouille op de leu zen stuiten, kloppen driftig op de poort van de school. Alle stembureau's zijn officieel be mand met Irakese politieman nen, die ervoor moeten zorgen, dat de opstandelingen buiten worden gehouden. Ondanks herhaaldelijk Amerikaans klop pen en schreeuwen geeft nie mand in de school gehoor. „Ik weet niet waar de politie mannen zijn", vertelt eerste lui tenant Joe Inge, terwijl hij grote rollen prikkeldraad van zijn ge pantserde jeep afhaalt, waar mee de toegangswegen naar de school worden afgezet. „We ho pen dat zelfmoordcommando's hierdoor tenminste geen auto bommen kunnen inzetten te gen de stembureau's." Volgens Inge (28), afkomstig uit Texas, is Zwaarbewapende Irakese soldaten en Amerikaanse veiligheidsofficieren bewaken het hoofdkwartier van de Irakese Regionale Democratische Partij in Hilla, ten zuiden van Bagdad. Foto: Reuters het niet de bedoeling dat Ame rikaanse troepen zich direct be moeien met de verkiezingen. „Het zijn Irakese verkiezingen, dus daar moeten de Irakese be wakers en politiemannen zelf voor zorgen", zegt hij, „wij ge ven slechts een beetje steun in de rug waardoor mensen ten minste de vrijheid hebben om morgen wel op niet te stem men". Als de omgeving van de school Kofi Annan geprezen om wijsheid new vork/anp-rtr - Zeventig Nobelprijswinnaars hebben donderdag in een verklaring hun steun uitgesproken voor secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties. Die ligt al enige tijd onder vuur we gens zijn aanpak van verschil lende schandalen bij de volke renorganisatie. In hun verklaring prijzen de Nobelprijswinnaars Annan voor „de inzet van zijn morele auto riteit, onafhankelijkheid en wijsheid om de VN aan zijn hoogste principes te laten vol doen". Tot de ondertekenaars behoren onder anderen de oud-presidenten Jimmy Carter en Michael Gorbatsjov, de Zuid-Afrikaanse bisschop Des- mond Tutu, en de schrijvers Elie Wiesel en Gunter Grass. Annan en de VN, die vier jaar geleden zelf de Nobelprijs voor de Vrede kregen uitgereikt, zijn ernstig in verlegenheid ge bracht door het vroegere olie- voor-voedselprogramma voor Irak. Met dat VN-hulpprogramma mocht Irak van 1996 tot 2003 olie exporteren om met de op brengst daarvan voedsel en me dicijnen te kopen. Daarbij zou den de voormalige Iraakse dic tator Saddam Hussein en zijn kliek voor miljarden in eigen zak hebben gestoken. Uit documenten van de interne accountantsdienst van de VN is gebleken dat er sprake was van wijdverbreid mismanagement bij de volkerenorganisatie. De controle over het olie-voor voedselprogramma en de be drijven die werden ingehuurd om de stroom van olie en goe deren te inspecteren, was vol strekt onvoldoende. Een onaf hankelijke commissie die de corruptie in het VN-program- ma onderzoekt heeft de docu menten ruim twee weken gele den vrijgegeven. De commissie heeft ook Annan ondervraagd. Volgende week brengt zij een tussenrapport uit. VN-personeel heeft eerder bo vendien kritiek geuit op de han delwijze van de VN-leiding bij interne arbeidsgeschillen. Zo pleitte Annan VN-Hoge Com missaris voor de vluchtelingen Ruud Lubbers vrij van ongepast gedrag jegens een medewerk ster. Dat was tegen het oordeel van de interne onderzoeks- dienst van de VN in. De zeventig Nobelprijswinnaars stellen in hun verklaring dat Annan „nooit heeft verzuimd kritisch naar de zwakheden van VN te kijken en verbeteringen aan te bevelen". De VN hebben al laten weten dat Annan dank baar is voor de warme steunbe tuiging. door onze correspondent Ad Bloemendaal tel aviv - Gemeenteraadsver kiezingen in de Gazastrook zijn gisteren geëindigd in een grote overwinning voor de islamiti sche verzetsbeweging Harnas. Volgens een vertegenwoordiger van de kiescommissie heeft de radicale organisatie de meer derheid behaald in negen van de tien districten waar is ge stemd. In zeven van de tien kieskrin gen behaalde Harnas een meer derheid, de beweging krijgt vol gens de eerste berichten 77 van de 118 zetels. De Fatah-bewe- ging van president Abbas kwam op 26. Hamas-leiders droegen gister ochtend de overwinning op aan de door Israël vermoorde stich ter, sjeik Achmed Yassin. Het was voor het eerst in de ge schiedenis van de Gazastrook dat er gemeenteraden zijn ge kozen. De opkomst -ongeveer tachtig procent- was hoog. Het Palestijnse Bestuur is in de cember begonnen met de raadsverkiezingen, die over een periode van bijna een jaar wor den uitgesmeerd. In de eerste ronde, in een aantal gemeenten op de Westelijke Jordaanoever, behaalde Harnas ongeveer twintig procent van de stem men. Het resultaat in de Gaza strook is aanmerkelijk beter, is afgezet met prikkeldraad gaat de rit in een klein konvooi - be staande uit twee tanks en een Humvee-jeep - naar het volgen de stembureau, opnieuw een school. Honderd meter verder op is de dag ervoor een bom af gegaan. De Amerikaanse solda ten nemen geen risico en lopen in gevechtshouding richting de school. Als ze op de poort van deze school kloppen, verschijnt een minuut later het angstige ge zicht van een Irakese politie man. „We hebben veel te wei nig wapens, we kunnen niets doen als de opstandelingen ons aanvallen," vertelt Hassanir Ali Hassan. Hij haalt een pistool uit zijn zak waarna hij de Ameri kaanse militairen smeekt om meer wapens. „In totaal heb ben we maar twee kalasjnikovs en vijf pistolen, alsjeblieft geef ons meer om tegen de rebellen te kunnen vechten. En zo gaat het de hele nacht en ochtend door. Raad, een poli tieman, staat 's ochtends met een geweer voor zijn stembu reau. Hij draagt een masker uit angst te worden herkend door opstandelingen die dan vervol gens zijn familie uitmoorden. „Ik ga stemmen op de partij van premier Allawi," vertelt Raad, „En wij staan hier klaar om de opstandelingen te do den. Het zijn geen Irakezen, maar psychopaten uit Saoedi- Arabië en Syrië. Uiteindelijk besluit de Ameri kaanse eenheid na een pa trouille van bijna tien uur nog even een kijkje te nemen bij de Al Jemal school, de plek waar 's nachts de verse leuzen waren gekalkt. Dit keer zijn de bewa kers er wel. „Vannacht durfden we de poort niet open te doen", vertelt Aziz, een politieman die met een paar collega's in de school slaapt. Maar hij is bang en wranhopig. „De opstandelin gen zijn vannacht langs ge weest, de volgende keer maken ze ons af." De Amerikanen vra gen met hoeveel wapens ze zich kunnen verdedigen tegen een mogelijke aanval. Aziz laat een pistool zien. „Dit is alles", zegt hij, „een pistool met twaalf ko gels." De Amerikanen kijken hem aan met een gevoel van medelijden. „We zullen een paar geweren voor je proberen te regelen." Zegt een van de soldaten, waarna de Irakezen en Amerikanen bedrukt af scheid nemen. zelfs in gemeenten waar de re gerende Fatah-beweging tradi tioneel sterk is. Hamas is vooral populair om dat ze veel minder dan Fatah is aangetast door corruptie en vanwege haar liefdadigheidsac tiviteiten onder de armste be volkingsgroepen. „Dit betekent dat de Palestijnse bevolking corruptie afwijst en hoopt op veranderingen om haar belan gen te verdedigen. Dit belang rijke resultaat betekent ook dat democratie heeft gewonnen", verklaarde een zegsman van Hamas in een eerste reactie op de winst. Officiële resultaten worden la ter verwacht. Eergisteren mochten slechts 90.000 Palestij- nen stemmen. In de vier grote re steden en acht vluchtelin genkampen wordt later ge stemd. Een datum moet nog worden vastgesteld. Onder het bewind van presi dent Jasser Arafat heeft Harnas nooit willen deelnemen aan Pa lestijnse verkiezingen, die ze beschouwde als een uitvloeisel van het Oslo-vredesproces met Israël. Maar sinds het aan de macht komen van Machmoud Abbas heeft ze haar houding gewij zigd. Harnas lijkt nu ook bereid mee te willen doen aan de in juli te houden Palestijnse parlements verkiezingen. bagdad - Een inwoner van Bag dad hangt verkiezingsposters op in de stad. Morgen worden in Irak de eerste vrije democratische verkiezingen gehouden. In het land gelden sinds gisteren verscherpte veilig heidsmaatregelen, die er voor moeten zorgen dat de Irakese kiezers morgen daadwerkelijk naar de stem bus kunnen. Foto: EPA/Ali Haider Een Irakese vrouw in Londen toont haar vinger met paarse inkt, waarmee ze haar stem voor de parlementsverkiezingen in Irak heeft uitgebracht. Foto: Reuters/Stephen Hird bagdad/anp - De Irakese autori teiten hebben gisteravond bui tengewoon strenge veiligheids maatregelen in gang gezet met het oog op de verkiezingen van morgen. De landsgrenzen zijn gesloten, er geldt een reisverbod tussen de provincies en in de meeste grote steden gelden uitgebreide uitgaansverboden van het be gin van de avond tot 's och tends vroeg. Irakezen die bui ten hun geboorteland wonen, konden gisteren al naar de stembus, ook in Nederland. Slechts een op vier Irakezen in het buitenland heeft zich in een van de veertien landen geregi streerd voor de verkiezingen van het tijdelijke parlement, de Nationale Assemblee. In totaal kunnen 280.303 ballingen tot en met zondag hun stem uit brengen tijdens de eerste de mocratische verkiezingen in vijftig jaar. In Irak mogen zon dag ongeveer 13 miljoen men sen stemmen. Volgens een woordvoerder van de Internationale Organisatie voor Migratie (IMO), die de stembusgang buiten Irak heeft georganiseerd, is de toch gerin ge registratie te wijten aan lo gistieke problemen omdat Ira kezen eerst voor de inschrijving naar het stembureau moesten en later voor de verkiezingen er opnieuw naar toe moeten. Voor sommigen betekent dat een reis van vele honderden kilometers. In Australië, waar door het tijdsverschil de eerste Irakezen konden stemmen, dansten kiesgerechtigden uitgebreid op straat. Ook in Groot-Brittannië, Jordanië en de Verenigde Sta ten waren veel uitgeweken Ira kezen in een jubelstemming toen ze aankwamen bij een stemlokaal. De IMO verwacht een hoge opkomst onder Irake zen in het buitenland die de moeite namen tot registratie. Of morgen ook veel van hun landgenoten in Irak naar dc stembus gaan, valt nog te be zien. Het geweld in Irak hield ook gisteren onverminderd aan. Verscheidene bomaanslagen beëindigden het leven van ze ker vijftien mensen, tien Irake zen en vijf Amerikanen. Sinds afgelopen woensdag zijn door geweld in Irak zeker zestig mensen om het leven gekomen. De Amerikaanse president Bush poogde gisteren duidelijk te maken dat de Irakezen kun nen stemmen voor een werke lijk soeverein bestuur van hun land. Hij nam afstand van de opvattingen van rebellen in Irak, die vinden dat de Irakezen niet moeten meedoen aan door een buitenlandse bezettings macht opgelegde stembusgang. Bush zei dat hij in principe be reid is de Amerikaanse troepen macht uit Irak weg te halen als het Iraakse nieuwe bestuur dat wil. De president voegde er wel aan toe dat hij niet verwacht dat een dergelijk verzoek komt. Volgens Bush wil ook het toe komstige leiderschap dat de Amerikanen blijven, niet als 'bezetters' maar als 'helpers' om het land weer veiliger te maken. bagdad - Een witte jeep rijdt in volle vaart de basis op van het Amerikaanse Liberty kamp in Bagdad. Het glas in de ramen van de wagen is net zo dik als een telefoonboek. Als de auto stilstaat, springen er drie Ame rikaanse soldaten uit. Daarna gaat een vierde deur open: een ietwat gezette Irakees stapt uit. De soldaten vormen een ring om hem heen en escorteren de man naar een klein kantoortje waar de man een afspraak heeft met andere Irakese politici. Welkom in het leven van Ali al Masir, de nieuwe gouverneur van Bagdad. Zijn voorganger werd drie weken geleden dood geschoten. Hij heeft zonder twijfel een van de gevaarlijkste baantjes ter wereld. „Ik doe dit voor het Irakese volk. Het kan niet anders, ik moet dit doen", vertelt Masir in het kantoortje op de Amerikaanse legerbasis. Masir en zijn hele familie wor den dag en nacht bewaakt. Soms door Amerikaanse troe pen, andere keren door een groot aantal eigen bodyguards. Volgens de nieuwe gouverneur zullen de verkiezingen zondag rustig verlopen. „Insh'allah -Als god het wil- gaat alles goed en zal het accent liggen op stem men, en niet op geweld." Volgens Masir heeft Irak wat betreft gewelddadigheden het ergste achter de rug. „Het jaar 2005 zullen we beginnen met de opbouw van het land en het verslaan van de extremisten." Volgens de gouverneur is de opstand geen lang leven be schoren. „Het is een tijdelijk fe nomeen. Het geweld zal snel af nemen. Gewone Irakezen wor den moe van het geweld." door onze correspondent Ad Bloemendaal tel aviv - Het uitspreken van lof voor het Palestijnse Bestuur is het laatste waarvan Ariel Sha ron de afgelopen jaren kon worden beschuldigd. Het Pales tijnse leiderschap van Jasser Arafat omschreef hij uitsluitend in de meest laatdunkende ter men. Met uitspraken als 'posi tieve houding' en 'historische doorbraak' laat Sharon zien hoeveel er is veranderd sinds de verkiezing van president Mach moud Abbas. Niet alleen het voorlopige be stand dat Abbas loskreeg van de gewapende milities, bracht Sharon in een goede stemming. De dood van Arafat en het on verwacht kordate optreden van diens opvolger heeft gezorgd voor een opmerkelijke sfeerver andering onder de bevolking aan beide kanten. Volgens een recente opiniepeiling neemt het Israëlische publiek een afwach tende houding aan als het gaat om het Palestijnse staakt-het- vuren. Dat is geen wonder, ge zien het fiasco van eerdere po gingen een bestand te bereiken. Maar er is een duidelijke meer derheid voor een wapenstil stand en bijna tachtig procent staat achter een topconferentie van Sharon en Abbas. De meeste Palestijnen ervaren het optreden van Abbas als een frisse wind. Abbas moet abso luut niets hebben van het soort kruiperigheid dat onder het be wind van Arafat bestond. Onder Arafat opende het televisiejour naal steevast met een item over 'de grote leider van het Pales tijnse volk', geheel in de stijl van Nasser of Assaf. Hou daar alsjeblieft mee op en besteed alleen aandacht aan echt nieuws, luidde Abbas' advies aan de journaalstaf. Sharon weet hoe broos de nieu we toestand is. Maar wat hem vertrouwen geeft is dat het jongste staakt-het-vuren is af gekondigd door een Palestijnse leider die vast van plan is het af te dwingen. Alles wijst daarop: het wapenverbod voor burgers, de stationering van politietroe- pen in alle delen van de Gaza strook, de benoeming van de harde Nasser Youssef als minis ter van binnenlandse zaken, de werving van steun in Egypte, Jordanië en de rest van de in ternationale gemeenschap. Om in Sharons termen te spreken: er is nu een Palestijnse partner. Wat de Israëlische premier ook goed uitkomt is de bereidheid van Abbas actief mee te werken aan zijn losmakingsplan. Sha ron wil in de loop van de zomer alle nederzettingen in de Gaza strook, en vier op de Westoever, ontmantelen en het leger uit de ontruimde gebieden terugtrek ken. Hij kondigde het voorne men vorig jaar aan als een een zijdige stap, 'bij gebrek aan een Palestijnse partner'. Als Abbas meewerkt kan Sharon in princi pe zijn wankele regeringsmeer derheid aanvullen met de religi euze partij Shas, die de losma king alleen wil steunen op basis van tweezijdigheid. Als dat lukt, is de Israëlische premier in één klap verlost van zijn coalitiezor- gen. Sharon moet wel tevredenheid tonen omdat de Amerikaanse regering ronduit positief is over Abbas. Het moet alleen voorko men dat die Amerikaanse inge nomenheid uitmondt in poli tieke druk op Israël om de eer ste fase van de routekaart, het internationale vredesplan, van A tot Z uit te voeren. Ontmante ling van nieuwe nederzetting kernen en bevriezing van de bouw in bestaande nederzettin gen komt Sharon in het huidige binnenlandse politieke klimaat wel heel slecht uit. De kolonisten dreigen immers met fysiek verzet als de regering het losmakingsplan doorzet. Sharon wil de Amerikanen overtuigen dat strikte uitvoe ring van de routekaart een brug te ver is. Hij heeft gisteren zijn adviseur Dov Weisglass met die opdracht naar Washington ge stuurd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2005 | | pagina 7