The Art Shop zoekt naar nieuwe wegen
KUNST 8f CULTUUR
Terecht succes van
Veldhuis Kemper
'Hair' overtuigt veertig jaar na dato niet meer
Kerstpakkf
is over ziji
uiterste
datum hee
zaterdag 2g januari 2005
Calamiteitenpij
Leidse musea
leidfn - Negen Leidse muse
andere collectiebeherende
stellingen werken voortaai
men met een calamiteiten]
Aan het preventienetwerk
ook de gemeente, de provi
de brandweer en de politif
koppeld.
Namens de gemeente nam
gemeester Lenferink donde
het convenant in ontvangs
is ondertekend door alle 1
nemende instellingen. Sla;
bliksem in, breekt er brani
of loopt bijvoorbeeld door
breuk in de leidingen het II
museum van Oudheden 0
water, dan weet straks ni(
leen het personeel wat h
doen staat, maar krijgt he
reet hulp van collega's va
Lakenhal, Volkenkunde
Universiteitsbibliotheek. Di
dere deelnemers aan het
ject zijn Naturalis, Boerhi
het Gemeentearchief, het
demisch Historisch Museu
de Hortus Botanicus.
Het initiatief voor de sai
werking is genomen dooi
Instituut Collectie Nede
(ICN). De aanpak is inmii
met succes toegepast in
Haag waar negentien cult
instellingen de handen
sloegen. De steden Leide
Delft gelden als een niew
punt. De bedoeling is dat t
menwerking tussen de n
model staat voor eerst een
vinciale en later een land
opzet.
DE ZEVENDE
HEMEL
Welke film zou iedereen
gezien moeten hebben?
Wat is het mooiste boek
ooit geschreven? Welke
muziek weet telkens weer
te ontroeren? Wat is het
mooiste kunstwerk aller
tijden? Kortom: waarmee
is Sjoerd Heeringa, secreta
ris van het Filmhuis Lisse,
in de zevende hemel?
Beste film?
„Mijn allermooiste film is 'Les
Uns et les Autres' van regisseur
Claude Lelouch uit 1981. De
muziek van deze film werd ge
schreven door Michel Legrand.
Drie generaties musici en dan
sers worden gevolgd voor, tij
dens en na de Tweede Wereld
oorlog. De één staat aan de
foute kant en de ander aan de
goede. Voor de één wacht de
portatie en vernietiging in een
concentratiekamp en voor de
ander roem en triomf in de
concertzaal. In de lange
slotscène, op de opwindende
muziek van de Bolero van Ra-
vel, vallen alle gebeurtenissen
op hun plek. Een schitterende
film met meerdere lagen waar
ik kippenvel van krijg."
Beste boek?
„Dat is een hele serie en wel
die over Commissaris Maigret
van Georges Simenon. De wij
ze waarop Maigret zaken op
lost en hoe hij tegenover zijn
'klanten' staat, getuigt van res
pect, inlevingsvermogen en
oprechte belangstelling in wat
zijn medemens doet. Door
mijn werk als projectmanager
probeer ik mij net als Maigret
vol te zuigen met couleur loca
le, verborgen agenda's en losse
gegevens om daaruit de juiste
informatie te distilleren. Die
boeken kan ik lezen en herle
zen om er telkens nieuwe ge
zichtspunten en verse inspira
tie uit te halen. Misschien noe
men sommigen het geen lite
ratuur, maar dat vind ik geen
interessante discussie. De boe
ken raken me en daar draait
het om bij kunst."
Beste cd
„Natuurlijk zie ik wanneer ik
de Bolero van Ravel hoor, 'Les
Uns et les Autres' op mijn ei
gen interne filmdoek. Maar ie
dereen herinnert zich onge
twijfeld ook de zwoele liefdes
scène met Dudley Moore en
Bo Derek in de film '10'. Het is
meeslepende muziek die net
niet bombastisch is. Klassieke
muziek beroert mij meer dan
moderne muziek, hoewel ik
daarin een alleseter ben. Ik kan
zowel genieten van de Wasser-
musik van Handel als van de
synthesizergeluiden van de
Fransman Jean Michel Jarre
('Oxygene'). Ja, ik heb wel iets
met Frankrijk, een land van ui
tersten."
Beste kunstwerk
„Dat is de zee van een onbe
kende schilder, die vroeger bij
mijn grootouders in Noordwijk
en nu bij mijn ouders aan de
muur hangt. Mijn grootvader
heeft zijn hele leven bij de ma
rine gevaren en was later vuur
torenwachter. Ik hing aan zijn
lippen bij zijn verhalen over de
zee. De kleur en de geur van de
zee en van mijn grootvaders
pijp komen terug telkens wan
neer ik naar dat schilderij kijk.
Ook het standbeeld van Com
missaris Maigret in Delfzijl, ge
maakt door Pieter D'Hont, be
koort mij. Daar staat een bron
zen Maigret in een winterjas
met dikke bontkraag, bolhoed
op en pijp in de hand. Het is
de Maigret zoals ik mij die al
tijd al voorstelde, een echte
man die op momenten nurks
kon kijken maar dan eigenlijk
in gedachten een spoor aan
het volgen was."
tekst: Theo de With
foto: Dick Hogewoning
Het standbeeld van Maigret in Delfzijl. Publiciteitsfoto
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'De geur van..' door
Veldhuis Kemper. Gezien: 27/1,
schoüwburg Leiden.
Ze hebben zichzelf uitstekend
in de markt weten te zetten. Het
is ook hun vak (geweest?). Rem-
co Veldhuis en Richard Kemper
komen uit het reclame- en tele
visiewereldje. Van hun antenne
voor doelgroepen-denken mag
je verwachten dat die scherp is
afgesteld. Dus zullen ze hun
positie in het nog altijd lucratie
ve cabaretsegment van de thea-
termarkt feilloos weten te vin
den. Hun snelle succes dat
blijkt uit uitverkochte zalen en
enkele megahits, kan die stel
ling slechts bevestigen. Dus la
ten we het maar gewoon rond
uit zeggen: Veldhuis Kemper
zijn in cabaretkringen een beet
je verdacht - gelikte jongens die
van de cabarethype nog snel
een graantje willen meepikken.
Gelulddg heeft Leiden nu ein
delijk in de schouwburg nader
kunnen kennismaken met het
tweetal. Veldhuis Kemper zijn
er met de reprise van hun pro
gramma 'De geur van..' dat
eind 2003 in première ging. Na
afloop van de voorstelling is
één ding duidelijk: het gangba
re beeld annex vooroordeel
moet worden bijgesteld. Veld
huis Kemper brengen een ui
terst onderhoudend program
ma met veel ruimte voor ironi
sche relativering van al die flit
sende types en dus ook van
zichzelf. En de lol, waarmee ze
hun voorstelling maken, straalt
er nog steeds van af.
Bijvoorbeeld hun getob over re
laties die hooguit drie maanden
houdbaar blijven, waarna de
kleinere en grotere irritaties
gaan ontstaan, leidt tot geestige
crosstalks. Als Veldhuis zo maar
ineens een Frans Bauer-imitatie
geeft, is dat gewoon leuk. Het is
namelijk vocaal een perfecte ty
pering. Of neem het lullige taal
spelletje met automerknamen
als variant op het aloude raden
van plaatsnamen: 'ik weet dat
ik slecht schaak, maar nog veel
rotter dam'. Het slaat perfect
aan, omdat ze het publiek zeer
behendig bespelen.
Dat ze in hun liedjes sterk doen
denken aan Acda De Munnik,
schijn je niet meer te mogen
zeggen. Maar het is natuurlijk
wel zo. Bovendien wil daarmee
gezegd zijn dat hun beider
stemmen prachtig harmonieus
samenvallen. En nog belangrij
ker, de op het eerste gehoor wat
zweverige liedteksten krijgen
binnen de context van het pro
gramma duidelijk meer reliëf.
Natuurlijk kan riiet alles raak
zijn. Een jeugdherinnering over
een bezoek aan de disco is een
uitgekauwd gegeven. De uit
eenzetting over de marke
tingstrategie van Foster Parents
Plan biedt oud nieuws en is te
uitleggerig. En dat reclame illu
sies verkoopt, is ook meer dan
genoegzaam bekend. Maar als
je ziet hoe ze het verwachtings
patroon naar het vertolken van
het onvermijdelijke 'Ik Wou Dat
Ik Jou Was' manipuleren en dat
lied ten slotte als toegift bren
gen, dan zie je echte cabaretiers
aan het werk. Dat ze geleerd
hebben illusies te verkopen,
kan dus zelfs heel handig zijn.
theater recensie
Susanne Lammers
Voorstelling: Kerstpakket, een spi
voor volwassenen door Suza
Boogaerdt, Bianca van der Scho
Mischa van Dullemen. Gezien:
LAKtheater, Leiden. Nog te zien:
aldaar.
Het zal wel aan de tijd van
jaar liggen dat 'Kerstpakki
voorstelling van Suzan Bot
aerdt, Mischa van Dullemi
Bianca van der Schoot, eei
beetje off the point lijkt. 0(
een kerstpakket heeft tensl
een uiterste houdbaarheid
turn.
Op het toneel is het nog vo
Kerstmis, met kerstbomen
kerstmannen, en kerstcadf
maar de ironisering van al
attributen werkt niet meer
lichtend. Het is meer zo da
drie spelers je nog eens coi
fronteren met een allang v
werkte nachtmerrie. De se
voegt dus weinig toe, 'Kers
ket' moet het hebben van
houd en de kwaliteit van d
vallen.
Er zijn een paar momentei
'Kerstpakket' naar het trag
mische stijgt.
De scène waarin Van Dullf
zich voorzichtig uit een do
losmaakt, door de dames 1
een ademloze interesse be
ken, zoals alleen nieuwsgif
jonge hondjes dat kunnen
Dullemen die klem in een
keiwagentje vergeefs probi
zijn cadeautje, een potje zi
augurkjes, te bereiken. De
drijfsmatige verwerking va
kerstkaarten via een telken
tsjak! - dichtklappend kinc
je van datzelfde winkelwa]
tje. Dat lijkt te verwijzen n;
het mechanische karakter
het kerstkaarten sturen, n;
frustratie en onvermogen
naar de mate van belangst
ling, afstandelijk en gerese
veerd, die mensen in het b
geval voor elkaar op kunn
brengen.
Voor de rest gaat het om s
amusante, maar meestal r
re sketchjes.
Doodlopende steegjes me
enkel interessant geveltje.
Boogaerdt en Van der Sch
zijn gezegend met grote m
sche talenten en ze zijn st(
het vinden van de komisc
kracht van alledaagse gebi
voorwerpen, maar van ve<
ne ideetjes maak je nog ge
groot theater.
IDE STELLIN
De Citotoets is eelt
nutteloze onrustzaa
Geef uw mening
www.leidschdagblad.nl
Kikker blijft
swingen
utrecht - Zijn schepper is
dood, maar Kikker blijft swin
gen. Platenlabel Jazz in Motion
heeft besloten de cd 'Kikker
Swingt' uit 2003, waarop de
dinsdag overleden kinderboe
kenschrijver Max Velthuijs zijn
verhalen voorleest, te laten bij-
persen. Velthuijs was een groot
jazz-liefhebber en wordt op de
cd, die niet meer voorradig was,
begeleid door het kwintet van
jazzmusicus Tony Overwater.
De cd wordt rond 9 februari
weer in de winkels verwacht.
Turks fruit
als musical
Amsterdam - De roman 'Turks
fruit' van Jan Wolkers wordt be
werkt tot een nieuwe, gelijkna
mige Nederlandse musical. De
première is op 20 november in
Tilburg. Over de rolbezetting
wordt nog onderhandeld: Kin
derboekenschrijver Sjoerd Kuy-
per maakt de liedteksten op
muziek van Fons Merkies. Bei
den deden dit eerder voor de
musical 'De scheepsjongens
van Bontekoe'. Merkies maakte
ook de muziek voor films als
'De Tweeling', 'Cloaca' en 'All
Stars' en voor de musicals
'Dolfje Weerwolfje', 'De Grie
zelbus' en 'Home'. Jan Wolkers
heeft zijn zegen gegeven aan
het script, geschreven door
Dick van den Heuvel, die eerder
'Dolfje Weerwolfje' en 'De Ze
vensprong' tot musicals be
werkte.
Nominaties voor
VSB Poëzieprijs
Amsterdam - Vier Nederlanders
en een Belg komen dit jaar in
aanmerking voor de VSB Poë
zieprijs 2005. De genomineer
den zijn H.H. ter Balkt (Anti
canto's en De Astatica), Arjen
Duinker (De zon en de wereld),
Alfred Schaffer (Geen hand
voor ogen), Bart Meuleman
(hulp) en Nachoem M. Wijn
berg (Eerst dit dan dat). De
winnaar van de prijs wordt vrij
dag 22 april bekendgemaakt in
Amsterdam.
Architect Philip
Johnson dood
new york - De trendsettende
Amerikaanse architect Philip
Johnson is op 98-jarige leeftijd
overleden. Zijn glazen wolken
krabbers staan in meerdere
Amerikaanse steden. Hij ont
wierp in New York onder meer
het Seagram Building (samen
met Mies van der Rohe) en het
American Telephone Tele
graph Building, inmiddels het
Sony-gebouw. Hij ontving in
1979 als allereerste de zoge
noemde Nobelprijs voor de ar
chitectuur, de Pritzker-prijs.
theater recensie
Martin Hermens
Voorstelling: Hair. Gezien: 26/1,
Schouwburg Nijmegen Nog te zien o.a.:
22 t/m 27/2 Nederlands Congres
Centrum, Den Haag; 1/3 t/m Pepsi Stage,
Amsterdam; 28/5 t/m 2/6 De Doelen,
Rotterdam
Eind jaren zestig betekende
'Hair' een revolutie in theater-
land. Een jonge generatie pikte
het niet langer en trapte links
en rechts tegen alles wat in haar
ogen niet deugde. Politiek, reli
gie, seksualiteit - de Flower Po-
wer-beweging haalde alle heili
ge huisjes omver, plaatste er ui
termate kritische kanttekenin
gen bij en maakte duidelijk hoe
pijnlijk mis het toch ging met
de mensheid op deze aardbol.
We maken er nog steeds met
zijn allen een zootje van. Maar
veertig jaar later is er toch ook
wat vooruitgang geboekt. We
geloven niet langer blindelings
in wat de kerk of de politiek ons
wil wijsmaken. We komen in
opstand als er dingen gebeuren
die ons niet zinnen. Kijk maar
naar de recente oorlog in Irak.
Die ging gewoon door, maar
zette de internationale verhou
dingen behoorlijk onder druk.
Het is wrang, maar ten tijde van
de Vietnam-oorlog had dat
meer voeten in aarde.
Juist die veranderende samen
leving maakt het lastig om
'Hair' in een fris jasje op de
planken te zetten. Na de jaren
zeventig is het eigenlijk niet
meer gelukt om met deze pro
ductie grote aantallen mensen
aan te spreken. Dat ligt niet aan
de muziek; die klinkt nog altijd
fris en aanstekelijk. Het pro
bleem zit vooral in het verhaal
dat sterk tijdgebonden blijkt.
Regisseur David Gilmore is er
dan ook niet in geslaagd om de
ze nieuwe (Engelstalige) 'Hair'
de kracht mee te geven die ze
nodig heeft om te overtuigen.
Er zit weinig overtuiging en be
trokkenheid in deze productie.
De liedjes worden keurig ge
zongen (ondanks de niet al te
sterke stemmen), het spel
ademt een saai aandoende
braafheid. Alleen in de dansen
wordt soms nog flink uitgepakt.
De voorstelling moet het vooral
hebben van de herkenning. Tal
van bekende songs passeren de
revue. Stuk voor stuk sterke
composities met teksten die je
af en toe in het hart zouden
moeten raken. Dat lukt niet. Zo
komt Chaira Borderslee - ooit
verantwoordelijk voor de titel
rol in de Nederlandse versie
van 'Aida' - overtuigingskracht
tekort om dat bloedmooie lied
'Easy to be hard' door merg en
been te laten gaan.
Met het finalenummer 'Let the
sunshine' komt de grote groep
spelers wel een beetje los. Alsof
die paar jointjes in de pauze en
de lsd-trip voor aanvang van de
voorstelling eindelijk beginnen
te werken. Even bruist het van
energie en knalt de zang de zaal
in. Daar vraagt het nummer
ook om, net zoals zoveel andere
momenten in de show.
De naaktscène die eind jaren
zestig voor heftige reacties
zorgde, zit ook in deze produc
tie. Vlak voor de pauze. Wie die
niet wil missen, moet zorgen
dat hij wakker blijft in de eerste
helft. Want voor je het weet is
ook dat moment voorbij. Maar
je moet je er ook weer niet al te
veel van voorstellen. Het
spraakmakende moment van
toen heb ik zelden zo beroerd
uitgevoerd gezien als in deze
nieuwe versie van 'Hair'.
Hoofdrolspeler Tom Piotkin in 'Hair', ooit een revolutie in theater-
land. Foto: WFA/Andy Smulders
Verkoop en verhuur van kunst niet enkel kommer en kwel
door Herman Joustra
alphen aan den rijn- Het mag
inmiddels genoegzaam bekend
zijn: de kunsthandel heeft wel
betere jaren gekend, en is ook
niet ontkomen aan de economi
sche dip. Menig galeriehouder
klaagt steen en been. Klanten
houden veel vaker dan pakweg
een jaar of vijf geleden de hand
op de knip als het om de aan
koop van kunstwerken gaat.
Maar dat het louter kommer en
kwel zou zijn, is overdreven. Zo
hier en daar gaat het wel goed,
zegt Maurice van Leeuwen van
The Art Shop in Alphen. „Op de
een of andere manier hebben
wij geen last van het slechte
economische klimaat."
Da's ook gemakkelijk aan te to
nen, zegt hij. „Sinds 1 april zit
ik hier in Alphen met de derde
vestiging van The Art Shop. Ei
genaar Sven Hansen begon
ruim vijf jaar geleden de eerste
in Leiden, toen kwam Amster
dam en nu dus Alphen. Alledrie
putten we uit dezelfde voor
raad, uit werk van een vast aan
tal kunstenaars. Daar is nu ook
nog Galerie Nu bijgekomen.
Dat is een expositiegalerie waar
we kunstenaars de ruimte ge
ven hun werk ten toon te stel
len. In de eerste plaats kunste
naars die wij in onze collectie
hebben, maar het kunnen ook
anderen zijn."
Waarom het zo goed loopt,
blijft deels gissen. Toch zijn er
volgens Van Leeuwen wel rede
nen aan te wijzen. Deels heeft
de galerie er zelf de hand in ge
had door de samenstelling van
de collectie. „Het is gewoon zo
Maurice van Leeuwen: „Op de een of andere manier hebben wij geen last van het slechte economische klimaat." Foto: Hielco Kuipers
dat er markt is voor werken van
Comeille en Clemens Briels.
Dat is kunst die populair is."
„Wij zij een van de eersten die
in Leiden op die manier zijn be
gonnen. Je ziet nu steeds meer
galeries dergelijk werk verhuren
en verkopen. Bovendien, wij
zijn jonge ondernemers en dit
is de kunst die ook ons aan
spreekt. We zien het ook hele
maal zitten met kunstenaars als
Espen Hagen en Jacqueline
Schafer. Verder hebben we ori
ginelen van onder anderen
Herman Brood, Peter Klashorst,
Madeleine Vogels en Leo Spin
delaar."
De samenstelling van de collec
tie is niet het enige dat bijdraagt
aan het succes, aldus Van Leeu
wen. „Hier in Alphen heb je
veel nieuwbouw. Met daarin
veel jonge mensen die hun huis
vaak strak inrichten. En daar
past weer moderne kunst bij."
Wat niet betekent dat de kunst
werken als warme broodjes
over de toonbank gaan. „We
verhuren ook veel. Mensen wil
len tegenwoordig niet meteen
kopen. Ze vragen zich vaak af:
'Vind ik dit over een tijdje ook
nog mooi?' Als ze iets voordelig
kunnen huren, is dat soms aan
trekkelijker. Bovendien sparen
ze door te huren en kunnen ze
het werk later alsnog kopen.
„Voor ons als galerie hoeft dat
niet nadelig te zijn. Verhuren
betekent gewoon vaste, maan
delijkse inkomsten, dat geeft
zekerheid. Ik ben dat ook wel
aan het promoten. Vroeger de
den eigenlijk alleen de CBK's
dat, nu doen steeds meer gale
ries hetzelfde. Ik denk dat die
trend wel doorzet."
Het is ook goed om te zoeken
naar nieuwe vormen van ver
koop, verhuur en service, vindt
hij. Een galerie die achterover-
leunt en afwacht, is gedoemd te
mislukken. „Wat wij nu vaak
doen is, als mensen in de gale
rie iets zien dat ze mooi vinden,
het bij ze thuis, in de eigen om
geving laten zien. Kunst komt
in de huiskamer altijd beter uit
dan in een galerie waar het vol
hangt met schilderijen. Het
moet natuurlijk ook in het inte
rieur passen. Vaak nemen we
nog wat andere werken mee.
Daar wordt altijd heel goed op
gereageerd."
„Verder besteden we veel aan
dacht aan onze internetsite. We
merken dat mensen uit het hele
land naar ons toe komen, nadat
ze op het internet hebben geke
ken. Dan maakt het ook niet uit
of je in het centrum zit of op
een industrieterrein."
„We hebben ook een paar van
onze werken in Alle Hens in Al
phen hangen. En in Grand Café
De Stadthouder in Leiden. Die
zaken hebben gratis kunst aan
de wand hangen en wij een ex
tra mogelijkheid om te expose
ren en te verkopen.
De telefoon gaat: iemand met
een zoekopdracht. „Probeer
een groot werk te vinden in de
stijl van Brood. Ja, dat soort
dingen doen we ook."