Zwangere
vrouw mag
geen drup
BINNENLAND 2
'De beuk, de esdoorn en de egel gaan uitsterven'
'Ook Joop den Uyl zou nu zeker andere keuzes maken'
Kamer wil dierenbeul
bezit beesten verbieden
Martine is de beste
elijk geweld
entigjarige
- De politie heeft een
e inwoner van Sittard
t omdat hij de woning
81-jarige ex-vriendin
eld was binnengedron-
haar een pak slaag had
Het was al de derde
een maand dat de hoog-
e man zijn vroegere
molesteerde. Ook
hij haar en schreef diver-
de vrouw onprettige"
aldus de politie. De
zit vast.
nument voor
i ndweerlieden
iem - Het Nationaal Brand-
Documentatiecentrum
en C) wil een nationaal mo-
J1 fj ent oprichten met daarop
ain) larnen van brandweerlie-
lditi lie tijdens hun werk om-
ien. De organisatie heeft
anh rens van branden vanaf
verzameld waarbij spuit-
n het leven lieten. De lijst
gniet compleet omdat veel
id« vallen van vóór 1990 niet
sk05 »lijk bekend zijn geworden.
JBDC roept mensen met
u t* natie over brandweerlie-
lie omkwamen contact op
in met het centrum.
rie in kamer
emeester
De werkkamer van de
ie burgemeester Ruud
lan in het stadhuis veran-
een expositieruimte. De
rgse eerste burger hangt
in van Tilburgse kunste-
op om bezoekers kennis
!n maken met de kwaliteit
inst die in de Brabantse
gemaakt. Iedere eerste
6 gmiddag in februari,
en mei zal de kamer van
rgemeester open worden
d als expositieruimte.
lontoren voor
ere hindoes
imeer - Woningbouwver-
ig Vestia slaat vandaag in
rmeer de eerste paal van
intoren voor oudere
es. In het appartemen-
jouw kunnen 55-plussers
hindoestaanse gemeen-
samen leven, bidden en
Naar verwachting is de
ti Dhaam (huis van rust
ide) in het tweede kwar-
in 2006 klaar.
denten willen
in collegezaal
c - Een groep studenten
Universiteit van Tilburg
campagne begonnen om
nde te maken aan de her-
veel collegezalen. De stu-
willen de a-sociale her-
■■oppers met posters en
Hsie wijzen op de overlast
Hveroorzaken. Voorbeel-
Hftn asociaal gedrag zijn
ïjps de studenten te laat en
htig binnenkomen, klet-
ens colleges en herrie
-spelers.
rede over info
terstudies
Een grote meerder-
in de studenten in het
mderwijs vindt dat de
iting over masterstudies
ichiet. Vooral het ontbre-
objectieve informatie
oidigheid binnen onder
tellingen maakt de keuze
masteropleiding lastig,
kt uit de resultaten van
delijke enquête onder
ten. Ruim 65 procent
studenten in het weten-
elijk onderwijs zegt dat
lichting over masterstu-
cht is. Van de studenten
ïoger beroepsonderwijs
veer 86 procent ontevre-
vrijdag 28 januari 2005
den haag/gpd - Vrouwen die
zwanger willen worden, zwan
ger zijn of borstvoeding geven,
zouden geen alcohol moeten
drinken. Ook mannen kunnen
voor de bevruchting een glaasje
beter laten staan om miskramen
en aangeboren afwijkingen te
voorkomen. Dat staat in een gis
teren uitgebracht rapport van de
Gezondheidsraad.
Tot nu toe werd zwangere
vrouwen doorgaans geadvi
seerd het alcoholgebruik te be
perken tot maximaal een glas
per dag. Nu blijkt dat een gerin
ge hoeveelheid alcohol, onge
veer een twee glazen per
week, al negatieve effecten kan
hebben op de (ongeboren) ba
by. Baby's kunnen de alcohol
niet afbreken, waardoor de stof
lang in het lichaampje blijft en
daar schade kan aanrichten. Uit
onderzoek blijkt dat baby's in
de laatste drie maanden van de
zwangerschap een uur lang
geen ademhalingsbewegingen
meer maken als de moeder één
glas wijn of bier heeft gedron
ken. Gedurende de eerste we
ken van de zwangerschap is de
kans op miskramen groter
naarmate vrouwen meer drin
ken. Caroline Spaaij, secretaris
van de onderzoekscommissie
zegt: „Om alle risico's te vermij
den is het dus beter helemaal
niet te drinken, maar vrouwen
die tijdens hun zwangerschap
heel af en toe een glaasje heb
ben gedronken hoeven niet in
paniek te raken."
Over het alcoholgebruik van
mannen voorafgaand aan de
conceptie was tot nu toe weinig
bekend. Uit nieuw onderzoek is
volgens de Gezondheidsraad
gebleken dat mannen die ge
middeld één glas alcohol per
dag drinken en een vrouw be
vruchten een grotere kans kun
nen doen ontstaan op een
miskraam. Een man die graag
een gezonde baby wil verwek
ken kan dan ook beter enige
tijd niet drinken.
Vrouwen die tijdens hun borst
voeding per se alcohol willen
nuttigen raadt de Gezondheids
raad aan na een drankje drie
uur te wachten met het geven
van borstvoeding. Dein is de al
cohol uit het bloed. De Ge
zondheidsraad hoopt dat huis
artsen en verloskundigen hun
cliënten beter gaan voorlichten.
Maastricht - Martine van Poorten van het Amsterdamse restaurant Entresol mag zich
de beste vrouwelijke kok van Nederland noemen. Zij won die titel op de wedstrijd voor
vrouwelijke 'chefs' die wijnproducent Ernest Julio Gallo organiseerde tijdens de Eu
ropean Fine Food Fair in Maastricht. Opdracht was het bereiden van gerechten die pas
sen bij geselecteerde soorten Gallo-wijnen.
Foto: ANP
door Thea van Beek
en Jan Salden
den haag - Het nieuws dat het
broeikaseffect binnen tien jaar
onomkeerbaar wordt, maakt op
weinig mensen indruk. Het be
grip klimaatsverandering blijkt
moeilijk aan de man te brengen.
Om de ernst van de zaak duide
lijk te maken wil staatssecretaris
Pieter van Geel de gevolgen van
de opwarming in kaart brengen.
„Onderschat niet wat het bij
mensen losmaakt."
De aarde wordt binnen tien jaar
mogelijk anderhalve graad war
mer. Wat betekent dat? In ieder
geval is er dan geen bonte vlie
genvanger meer in Nederland.
Nu komt het zangvogeltje nog
ieder voorjaar dapper uit Afrika
overvliegen, maar dat is straks
voorbij. Want als de rupsen
waar de vliegenvanger van leeft
niet meer in mei, maar in april
op de bomen zitten, heeft hij in
Nederland weinig meer te zoe
ken.
Of dat erg is? Of iemand er zijn
auto voor laat staan? Zelfs Rik
Leemans, hoogleraar milieu
kunde aan de Universiteit Wa-
geningen, heeft zijn twijfels.
„Ja, honderden liefhebbers zul
len er beslist een traan om la
ten." Maar ook hij beseft: „Het
zal niet inslaan als een bom."
Toch denkt staatssecretaris Pie
ter van Geel van milieu dat het
goed is dergelijke gevolgen op
een rij te zetten. Zo'n-lijst moet
mensen aan het denken zetten.
Op die lijst horen niet alleen
dieren of planten te staan die
dan mogelijk uitsterven, maar
er moet ook een kaart bij met
delen van Nederland die onder
water dreigen te lopen. Dat is
Deel van Nederland dat
onder water verdwijnt
indien de zeespiegel
vijf meter zou stijgen
Leeuwarden
Leider) k r
DenHaag^i-
liiV
Rotterdam
Amersfoort
Utrecht
- Arnhem
'O
Nijm'ggen
pi Hertogenbosch DUITSLAND
de nieuwe strategie om de ver-
van-mijn-bed-show die het
broeikaseffect is, dichterbij huis
te halen.
Of dat gaat lukken? Leemans is
gematigd positief. „Dat een
bonte vliegenvanger mensen
niet veel doet, begrijp ik. Maar
als ze horen dat bij nog verder
oplopende temperaturen de
beuk, de esdoorn en de egel
uitsterven, is dat aangrijpend.
Onderschat niet wat dat bij
mensen losmaakt."
Toch blijft het lastig de gevol
gen van het broeikaseffect dui
delijk te maken. Op lange ter
mijn denken is nu eenmaal las
tig voor veel mensen, zegt com
municatiewetenschapper Jan
Gutteling van de Technische
Universiteit Twente. „Een slui
pend proces van jaren; dat kun
nen weinig mensen overzien."
Over een kaart die het broeikas
effect in beeld brengt, heeft
Gutteling zijn twijfels. „Het
hang ervan af wat je daarmee
wilt bereiken. Mensen kunnen
zien wat het betekent als de
zeespiegel stijgt. Anderzijds
kunnen ze er ook angstig van
worden, zonder dat ze er zelf
iets tegen kunnen doen."
Onvoorspelbare
rampen
Uit het rapport 'Meeting The
Climate Challenge' (De Uitda
ging van het Klimaat Beant
woorden) blijkt dat de wereld
voor onvoorspelbare rampen
komt te staan als de gemid
delde temperatuur twee gra
den celsius hoger is dan die
was rond 1750. Sinds de indu
striële revolutie steeg de ge
middelde temperatuur al met
0,8 graden. Die stijging gaat
nu razendsnel. Onderzoekers
becijferden dat de kritische
grens bij ongewijzigd beleid
over tien jaar is bereikt. Zij
vinden het noodzakelijk dat
de grootste industrielanden in
2025 een kwart van hun ener
gie halen uit duurzame bron
nen die geen broeikasgas vor
men. Nederland is zijn voor
hoedepositie wat betreft mi
lieubeleid kwijt. In 2001 stond
Nederland nog op de 12de
plaats van 146 onderzochte
landen nu op de 41ste.
Volgens Joop Oude Lohuis,
teamleider van het Milieu en
Natuur Planbureau van het
Rijksinstituut voor Volksge
zondheid en Milieu (RIVM),
maakt het trage tempo waarin
de opwarming van de aarde
zich voltrekt, het moeilijk men
sen van de ernst van de zaak te
overtuigen. „De wereld veran
dert nu eenmaal niet van de
ene op de andere dag. Daar
door spreekt het broeikaseffect
niet meteen tot de verbeel-
ding."
Volgens Oude Lohuis zijn gro
tere extremen in het weer de
eerste en meest herkenbare ge
volgen. Toch is het de vraag,
geeft ook Oude Lohuis toe, of
mensen zich daar druk om zul
len maken. Dat is eigenlijk het
probleem met het héle broei
kaseffect. In een van de scena
rio's die het RIVM schetst,
neemt de gemiddelde tempera
tuur met één tot twee graden
toe in vergelijking met het jaar
1750 en stijgt de zeespiegel tus
sen de 50 en 70 centimeter.
Geen drama, vindt ook Oude
Lohuis, die de kaart van Van
Geel gaat opstellen.
„Met het ophogen van dijken
en een betere ruimtelijke orde
ning zijn de problemen vrij
eenvoudig te beheersen. Het
gaat geen levens kosten, wel
miljarden euro's. Het is de
vraag of je het daar op aan laat
komen, of dat je dat voorkomt
door minder auto te rijden en
minder broeikasgas te produce
ren."
Een tweede scenario is extre
mer: de gemiddelde tempera
tuur neemt met 4 a 5 graden
toe en de zeespiegel stijgt vier
tot zeven meter. Gevolg: grote
delen van Nederland lopen on
der water. Het is dit toekomst
beeld waarmee staatssecretaris
Van Geel de Nederlander wak
ker wil schudden. Toch vindt
Oude Lohuis het te tendentieus
om angst te zaaien.
Ook al is dat de enige manier
om mensen van de ernst van de
zaak te doordringen. „Het moet
wel genuanceerd blijven. Want
de kans dat dit scenario uit
komt, is klein."
Het idee dat 'we toch wel iets
verzinnen op dat broeikasef
fect' is niet terecht, meent Oude
Loshuis. „Want op een gegeven
moment worden de effecten
onomkeerbaar. Als ijskappen
en gletsjers gesmolten zijn, krijg
je ze niet meer terug."
Pleidooi van Joost Eerdmans (LPF)
den haag/anp - Iemand die
herhaaldelijk dieren mishan
delt, moet bij wet worden ver
boden een dier te bezitten. Een
ruime Kamermeerdeheid
steunt een pleidooi hiervoor
van LPF-Kamerlid Eerdmans.
Hij heeft de ministers Donner
(justitie) en Veerman (land
bouw) gevraagd de wet aan te
passen. Willen de bewindslie
den deze stap
niet zetten, dan
zal Eerdmans zelf
een wetsvoorstel
indienen, zei hij
gisteren. Justitie
kan een dieren
beul nu een boe
te en in ernstige
gevallen een ge
vangenisstraf op
leggen. Eerdmans
wil dat wie een
tweede keer be
trapt wordt op
dierenmishande
ling ten minste
tien jaar geen (huis)dier mag
hebben. CDA-Kamerlid Ormel
vindt dat een verbod om dieren
te houden bij de gewenste
„harde aanpak" van notoire
dierenbeulen behoort. Evenals
de fracties van PvdA, D66, SP,
Groenlinks, ChristenUnie en
Groep Wilders steunt hij het
plan van de LPF. Hij pleit wel
voor „zorgvuldigheid". ,Als
dierenarts maak ik het mee dat
mensen worden uitgemaakt
voor dierenbeul, terwijl ze dat
niet zijn", zegt Ormel. Een on
afhankelijke rechter moet de
straf in zware gevallen uitspre
ken. Kamerlid Eerdmans kan
het niet verkroppen dat de
strafmaat voor dierenmishan-
Joost Eerdmans.
Foto: GPD
deling vergeleken kan worden
met het bekrassen van een au
to. Zeker als het om notoire die
renbeulen gaat, moet die straf!
omhoog en moet hun worden
verboden een dier te hebben.
„Je snijdt ze dan de pas af. Die
renbeulen zijn ongelooflijk zie-
ke mensen zegt Eerdmans.
Samen met de Kamerleden Vos
(Groenlinks), Van Velzen (SP),
Van der Ham!
(D66), Wolfsen,
(PvdA), Rouvoet
(ChristenUnie) en.
Wilders (Groep
Wilders) heeft hij
het verzoek bij de;
twee ministers in
gediend. Aanlei
ding hiervoor is de
recente inbeslag- j
name van ver- i
waarloosde po
ny's, dertig hon-'
den en ruim hon
derd duiven in het
Overijsselse Dalf-
sen. Bij de dierenbezitter waren
al eerder verwaarloosde dieren
in beslag genomen.
De Dierenbescherming juicht
het toe dat de Kamerleden de
notoire dierenbeulen willen
aanpakken. Een woordvoerder
stelt dat zijn organisatie met het
verbod op dierenbezit in deze
gevallen al vaker Groot-Brittan-
nië als voorbeeld heeft gesteld.
„Daar gebeurt dat al met de re
gelmaat van de klok." Volgens
hem zijn er twee groepen men
sen die met verwaarlozing of
mishandeling van dieren tel
kens weer in de fout gaan: zij
die simpelweg niet voor dieren
kunnen zorgen en „echte boe
ven".
bvan den Berg
[s van Soest
- De PvdA neemt morgen -
;oed is - voor het eerst sinds
n nieuw beginselprogramma
heels door Wouter Bos geschre-
e ruim twee jaar partijleider-
m0het tijd om de balans op te
Wat is dat nu eigenlijk, die
PvdA van Bos?
l'n
iw
u vbp den Uyl nu nog partijleider
3 veest, had hij ook andere
gemaakt dan in de jaren ze-
illustreert Wouter Bos de
w€tak van een nieuw beginsel-
n alpima voor de PvdA. „Het hui-
lifest is al meer dan twintig
dode letter. In het rampzali-
le kabinet-Van Agt (1981-
rezen we dat we onze be-
rh niet meer konden combine-
|t de financiële werkelijkheid.
Idwenen voor jaren in de op-
IJ' In het nieuwe manifest zijn
jaarden van de PvdA, zoals
^aatsinterventie en de natio-
ng van industrie en banken,
•rd gekieperd. „We staan nog
PvdA neemt voor het eerst sinds 1977 nieuw beginselprogramma aan
steeds voor herverdeling van wel
vaart, maar het zal op een andere
manier moeten," zegt Bos. „De PvdA
was gewend te denken in structuren
en wetten. Het land moest van bo
venaf veranderd worden.
Nu weten we dat het ook andersom
kan. Maatschappelijke verandering
begint vaak bij de burger, bij werkge
vers, werknemers en vrijwilligers die
hun best doen iets van Nederland te
maken.
Neem bijvoorbeeld een voetballer
als Mohammed Allach van VW, die
met andere Marokkaanse voetballers
op scholen langsgaat om te praten
over integratie. Hij bereikt meer dan
minister Verdonk met het zoveelste
Haagse regeltje."
De nieuwe PvdA verschilt van de ou
de, aldus Bos, op enkele wezenlijke
punten. „De nadruk ligt nu meer op
vrijheid dan gelijkheid. Niet omdat
we tegen gelijke kansen voor ieder
een zijn, maar omdat de moderne,
mondige burger heel goed zelf in
staat is om keuzen te maken. Hij wil
zelf bepalen naar welke school z'n
kinderen kunnen. Lagere overheden
moeten meer te zeggen krijgen. Min
der bedilzucht van Den Haag. Min
der eenheidsworst." Het zijn alle
maal mooie gemeenplaatsen, waar
iedereen wel wat in ziet.
Maar het is weinig concreet, beseft
ook Bos. „Een nieuw beginselmani
fest is per definitie abstract en is er
vooral voor geïnteresseerden die wil
len weten waar de PvdA voor staat.
En het is voor intellectuele partijle
den die reflecteren. Daar is niets mis
mee, maar het staat ver van de kiezer
af. We moeten hen nu vooral laten
zien dat de PvdA geleerd heeft van
de afstraffing van mei 2002."
Waar kan die kiezer dan op rekenen
als de PvdA van Bos weer in de rege
ring komt? Moeten ze bang zijn dat
ze hun huis niet meer kunnen beta
len omdat Bos de hypotheekrenteaf
trek wil aanpakken?
„Nee, ik wil de hypotheekrenteaftrek
juist redden. Als we nu niets doen,
komt straks de hele regeling ter dis
cussie te staan. Ook voor de gewone
man. Laten we daar eerlijk over zijn.
De renteaftrek wordt wat mij betreft
beperkt tot 42 procent en niet meer
voor het hoogste belastingtarief."
Laat de PvdA hoogte en duur van de
WW ongemoeid? Bos: „Ik voel wel
iets voor het Deense model, waarbij
de uitkeringen hoger zijn dan hier,
maar korter duren. Het ontslagrecht
wordt versoepeld. In de tussentijd
doet de overheid er alles aan om
werklozen weer aan een baan te hel
pen. In die combinatie. Niet zoals nu
gebeurt, dat uitkeringsinstanties een
potje maken van de reïntegratie."
Pakt de PvdA de onveiligheid aan?
„Ja, keihard. Niet zozeer door hogere
straffen, maar door daders nu echt
op te pakken. Dus meer politie en
justitie. Maar tegelijkertijd moeten
we ook iets doen aan preventie. Dus
ook voorkomen dat allochtone jon
geren aangetrokken worden door ra
dicalisering, door het tegengaan van
discriminatie bij disco's en sollicita
ties en door gettovorming in de ste
den te bestrijden."
De toestroom van immigranten be
perken?
„Het is raar dat Nederland bij ge
zinsvorming eisen stelt aan de part
ner die hier woont en of hij wel in
staat is zijn vrouw te onderhouden.
Het moet andersom. De partner die
komt, moet in staat zijn zichzelf te
Wouter Bos. Foto: GPD/Harmen de jong
onderhouden. Wie hier komt, moet
zijn of haar toegang tot de sociale
zekerheid verdienen door een tijd te
werken.
Je kunt niet meer aankomen met het
verhaal dat we eindeloos solidair
moeten zijn met mensen die hier ko
men. Maar wie hier is en alles doet
wat we van hem of haar vragen,
moet ook volledig geaccepteerd wor
den."
Het karwei is nog niet af, benadrukt
Bos. Dit jaar worden nog een aantal
interne debatten afgerond, zoals
over de zorg en het buitenlands be
leid. Daarna is de PvdA klaar met de
vernieuwing, stelt hij.Alle proble-
men waar een intern rapport van
oud-minister Margreeth de Boer de
vinger op legde na de verkiezingsne
derlaag van 2002 zifk dan weggeno
men.
Nu kan de buitenwereld zien dat we
niet meer alleen zoekende zijn, maar
onze lessen hebben geleerd.
Gezien de huidige opiniepeilingen
kan Bos die verkiezingen onbedreigd
tegemoet.
„In de politiek kan alles zo verande
ren," verzucht hij. Kritiek vanuit zijn
achterban is er wel. De vernieuwing
van Bos zou een luchtbel zijn, de let,
der zou visie ontberen.
„Het zijn vooral zure PvdA'ers die
dat roepen," verdedigt hij zich.
„Omdat ik een andere mening heb
dan zij, verwijten ze mij geen visie te
hebben. Dat is een veel gebruikt de
battrucje in linkse kringen.
Ze verwijten me dat ik alle vleugels
in de partij binnenboord wil hou
den.
Maar dat is toch ook mijn taak als
partijleider? Ik moet onder de leden
toch ook draagvlak creëren voor de
veranderingen? Ondertussen ligt dat
nieuwe beginselprogramma er wel.
Vier jaar geleden stemden de leden
het nog weg."
