Zakenman
Van Anraat
komt vrij
BINNENLAND 1
Topman NS: Onze service wordt dit jaar niet veel beter
'Misschien is Mohammed B. wel zo gek als een ui'
Leverancier grondstoffen gifgas
Kosten medicijngebruik
voor het eerst omlaag
Edelherten zoeken de bosrand op
Acht kinderen
mishandelen
winkelpersoneel
Detectiepoortjes winkels 'gestoord'
Celstraffen tot tien jaar in pornozaak Kraggenburg
Nederlandse troepen
naar gevaarlijk Bagdad
Lichte daling
overvallen 2004
evervuiling
Ameland
vrijdag 28 januari 2005
aag - Op het Duitse deel
e Noordzee, zo'n 90 kilo-
t—Jf "it de kust van Ameland,
Interen twee grote olie-
:n aangetroffen. Rijkswa-
at heeft onmiddellijk het
ij dings vaartuig ms Ar-
het gebied gestuurd,
olie in zee is gekomen is
;end.
inet baalt van
itielust media
s - Het kabinet is niet
eken over de manier
ip de media verslag doen
Haagse politiek. De mi-
vinden dat de parlemen-
iers vooral uit is op
"ai "inB en sensatie" en te
A' ;oog heeft voor de in-
van het beleid. De pers
[volgens minister Zalm uit-
ïd aandacht voor negatie
wikkelingen.
rkstraf voor
rsi Ali-rappers'
aag - De politierechter in
[aag heeft twee rappers
en Haag Connection
veroordeeld voor de be-
van het Tweede- Ka-
1 Ayaan Hirsi Ali. Een 23-
en een 25-jarige man uit
ag kregen werkstraffen
uur en twee maanden
lardelijke celstraf. De
aren hadden geschreven
de nek van Hirsi Ali wil-
eken.
traf voor
itbankactivist
[dam - De rechtbank in
dam heeft een 34-jarige
iroordeeld tot tien maan-
vangenisstraf. De man
ich vorig jaar maanden
bij het gerechtsgebouw
Parnassusweg in Am-
n-Zuid, voorzien van Pa-
e vlaggen en shawls. Hij
beledigend uit over jo-
terdam CS
og veiliger
[ag - De spoorveiligheid
pterdam Centraal, waar
r mei nog een zware
litsing was, wordt alsnog
lakt. Minister Peijs (Ver
iaakte dit gisteren in de
je Kamer bekend. Nader
joek leerde dat er onge-
jiizend risicopunten
p worden aangepakt.
liljoen
r goed doel
a - De Nationale
leloterij heeft vorig jaar
joen euro omgezet
a 224 miljoen is overge-
i haar goede doelen,
[zichte van 2003 steeg de
met 8,7 procent. De
gbloterij heeft sinds haar
gin 1990 al ruim 1,8
leuro voor het goede
"gehaald.
achtervolgt
lieagenten
I Een vrouw uit Stiens
[nd) heeft woensdag-
wee politieagenten ach-
(d met twee messen. De
wam bij de dame aan
f omdat ze de hele avond
ner van de politie en
nummer 112 belde,
vrouw met pepper-
s gekalmeerd nam de
r mobieltjes en twee
lefoons in beslag.
|raf voor
trijder
iden - Structureel zwar-
n treinen kan een cel
gevolg hebben. Dat
steren voor de recht-
Leeuwarden. Daar
n notoire zwartrijder
ëeld tot vier weken cel-
aarvan twee voorwaar-
rijfde mensen
lychische nood
Ruim een op de vijf
nders zegt te kampen
chische problemen, Dat
dan in 1987 toen 16,8
daar last van had. Dat
een omvangrijke stu-
de onderzoeksinstitu-
en RIVM. De toename
isychische problemen
lor rekening van laag
len, arbeidsongeschik-
rerklozen.
voor
e en Bello
- Na de tweevoeters
iervoeters aan de beurt,
lt althans het Ameri-
)edrijf PetsMobility
cs. Dat heeft een mobie-
on voor huisdieren ge
let mobieltje kan aan
•and van Fikkie of Bello
worden. De zogenoem-
ell zorgt ervoor dat eige-
3k op afstand met hun
kat kunnen babbelen.
utrecht/anp - Treinreizigers hoeven niet
te rekenen op spectaculaire verbeterin
gen in de dienstverlening van de Neder
landse Spoorwegen. De vervoerder zal
dit jaar wel meer treinen op tijd laten rij
den of de conducteur vaker langs laten
komen, maar een forse kwaliteitssprong
zoals in 2004 zit er nu en in de toekomst
niet in.
NS-topman Aad Veenman vergelijkt zijn
bedrijf met een auto die dicht tegen zijn
maximumsnelheid aanzit. „Je kan dan
bijna niet sneller".
De NS wordt afgerekend op het aantal
treinen dat op tijd rijdt. Afgelopen jaar
was dat 86 procent. De bovengrens van
de punctualiteit is volgens de topman
ongeveer 89 procent. „De NS heeft geen
invloed op het weer. Als er door een
storm een boom op het spoor valt, komt
het treinverkeer stü te liggen. Dat kost je
zo een paar procenten." Ook aanrijdin
gen zullen het bedrijf parten blijven spe
len. Als de punctualiteit tot meer dan 89
procent moet worden opgekrikt, zijn
enorme aanpassingen aan het spoor no
dig. Veenman: „Er moeten dan overal
vier sporen komen te liggen. Maar dat is
niet realistisch."
Ook de informatieverstrekking bij om
vangrijke vertragingen ligt volgens Veen
man al op zo'n hoog niveau dat verbete
ringen nauwelijks mogelijk zijn. „In bij
na 100 procent van de treinen die in een
weiland stil komen te staan, wordt om
geroepen wat er aan de hand is."
Maar lang niet alle vertragingen worden
omgeroepen.
Dat hoeft van Veenman ook niet. Passa
giers zitten volgens hem niet op mede
delingen te wachten als de trein bijvoor
beeld één minuut te laat is. „Dat levert
alleen maar veel onrust en lawaai op."
Ook de kans dat een reiziger elke dertig
minuten in de trein een conducteur te
genkomt, hoeft wat Veenman betreft
geen 100 procent te zijn. Dat zou bete
kenen dat een passagier op het traject
Den Haag-Maastricht vijf of zes keer om
zijn kaartje zou worden gevraagd. „Daar
wordt de reiziger gek van", aldus de be
stuursvoorzitter.
den haag/gpd - Zakenman Van
Anraat die verdacht wordt van
betrokkenheid bij volkeren
moord, komt vrij. Het gerechts
hof in Den Haag heeft zijn voor
lopige hechtenis opgeschort. De
zakenman die jarenlang in Irak
woonde, werd in december aan
gehouden in Amsterdam en zat
gisteravond nog vast. Hij zou
grondstoffen voor chemische en
biologische wapens hebben ge
leverd aan het regime van de
voormalige Iraakse dictator Sad
dam Hoessein.
Het gerechtshof wilde geen me
dedelingen doen over het be
sluit. Ook de advocaat van Van
Anraat, Jan Peter van Schaik,
wilde niet inhoudelijk op de
zaak ingaan omdat hij de be
slissing van het hof nog niet op
papier had. Van Schaik sprak
van een schorsing van de voor
lopige hechtenis en dat bete
kent volgens hem dat er voor
waarden aan de vrijlating wor
den gesteld. „Het kan zijn dat
hij zich beschikbaar moet hou
den om zich op verzoek van
Justitie te melden." Meer wilde
de raadsman niet kwijt omdat
het om „een gevoelig dossier
Volgens het openbaar ministe
rie in Den Haag blijft Van An
raat verdacht en gaat het on
derzoek in zijn zaak gewoon
door. „Het gebeurt wel vaker
dat een verdachte in vrijheid
zijn zaak kan afwachten", aldus
de woordvoerder.
De fracties van PvdA en SP in
de Tweede Kamer zijn verbaasd
over de vrijlating van Van An
raat. De SP wil van minister
Donner weten hoe Justitie ver
zekert dat de zakenman niet
vlucht. PvdA'er Wolfsen wil op
heldering of Van Anraat ver
plicht wordt in Nederland te
blijven. De WD gaat ervan uit
dat het hof er rekening mee
heeft gehouden dat de zaken
man vluchtgevaarlijk kan zijn.
Van Anraat wordt ervan ver
dacht in de jaren tachtig grond
stoffen voor gifgas te hebben
geleverd aan het regime van
Saddam Hussein. De Iraakse
dictator zou het gifgas onder
meer hebben gebruikt tegen de
Koerden in het noorden van
Irak. De zakenman heeft altijd
ontkend zich ervan bewust te
zijn geweest dat de chemicaliën
die hij leverde, gebruikt zouden
kunnen worden tegen de bevol
king van Irak.
almere - Het natuurgebied Oostvaardersplassen tussen Almere en Lelystad herbergt
naast vele andere bijzondere dieren ook edelherten. Gewoonlijk zijn deze dieren alleen
te spotten vanaf observatiepunten, maar nu het hartje winter is (al is het niet echt
koud) begeven ze zich ook naar de grenzen van het gebied. Zo konden automobilisten
deze herten gisteren zien lopen langs de Buitenring, een van de stadsautowegen van
Almere. De dieren lieten langs de bosrand een spoor van afgevreten boomstammen
achter.
Foto: Ton Kastermans
door Rudi Buis
den haag - Ergens in februari
stapt Mohammed B. tegen zijn
zin het terrein op van het Pieter
Baan Centrum in Utrecht voor
een psychiatrisch onderzoek.
Hij moet daar vermoedelijk ze
ven weken verblijven. De 26-ja-
rige B., die terecht staat voor de
moord op Theo van Gogh, zegt
geen kik te zullen geven. Heeft
het onderzoek dan nog zin?
De Amsterdamse rechtbank
vindt van wel. De moord is zo
gruwelijk, dat rechtbank en of
ficier van justitie meer inzicht
willen krijgen in het karakter
van de Marokkaanse Amster
dammer. Ook willen ze weten
waarom B. is geradicaliseerd.
Mogelijk krijgen ze daardoor
best/anp - De politie heeft in de
afgelopen weken in Best acht
tien jongeren in de leeftijd van
10 tot 16 jaar opgepakt in ver
band met de mishandeling van
twee supermarktmedewerkers.
De groep kwam op 4 januari
verhaal halen bij een super
markt waar ze eerder op de dag
geen drank en sigaretten moch
ten kopen. Toen twee perso
neelsleden de winkel verlieten,
werden ze aangevallen door
acht jongeren, van wie de jong-
sten 10 en 11 jaar waren. Naast
de daders zijn nog tien jongens
en meisjes aangehouden die
stonden toe te kijken.
meer kennis over het denken
en handelen van andere fana
tieke moslims.
Advocaat Peter Plasman van B.
noemt een psychiatrisch onder
zoek echter onzin. Op de pro
forma-zitting woensdag zei hij
dat Mohammed B. zich volledig
verantwoordelijk voelt voor zijn
daad. Nog deze week trok B. in
het gevangenisziekenhuis in
Scheveningen de dekens over
zich heen toen een deskundige
hem wilde onderzoeken.
Is een observatie van B. in het
Pieter Baan Centrum dan geld
en tijdverspilling? Karei Oei, fo-
rensich psychiater en verbon
den aan de Universiteit van Til
burg, zegt van niet. „B. kan wel
zeggen dat hij volledig toereke
ningsvatbaar is, maar dat is niet
hetzelfde als een verklaring van
het PBC. Iemand kan zich heel
gewoon gedragen, terwijl hij in
werkelijkheid zo gek als een ui
is."
De forensisch psychiater bena
drukt dat door observatie alleen
al een beeld van een verdachte
kan worden geschetst. Als voor
beeld noemt hij de zaak van
Volkert van der G., de moorde
naar van Fortuyn. Van der G.
weigerde te praten, maar ging
in hongerstaking uit protest te
gen de camera's in zijn cel.
„Dat zegt ook iets over iemands
gedrag."
Forensisch psychiater Dick
Raes van de Vrije Universiteit in
Amsterdam is pessimistischer.
„Als een verdachte niet mee wil
werken, is het lastig om tot een
goed advies te komen." Nor
maal gesproken wordt aan de
hand van gesprekken met ver
dachten door psychologen een
levensloop geschetst, maar als
B. niet wil praten, is dat lastig.
Deels wordt dat gecompen
seerd door gesprekken met fa
milie, vrienden en kennissen,
maar alleen op basis daarvan
kun je niet concluderen of ie
mand ontoerekeningsvatbaar
is.
Het rapport is daarnaast geba
seerd op observaties van de
verdachte in een groep. Hoe is
zijn interactie met medebewo
ners? Doet hij mee aan arbeid,
vaak bestaande uit montage
werkzaamheden? En hoe ge
draagt hij zich tijdens het spor-
tuurtje in een team? Raes:
„Normaal blijft iemand zes a
zeven weken in het PBC. Maar
als je hardnekkig blijft weige
ren, komt het voor dat je na een
week of drie terug naar het huis
van bewaring wordt gestuurd."
Welk advies er ook uit de koker
rolt, het blijft de vraag in hoe
verre de rechtbank het observa
tierapport als bewijs ziet. Hoog
leraar bewijsrecht Hans Nijboer
van de Universiteit Leiden durft
daar 'nog geen zinnig woord
over te zeggen'. Ook hij denkt
dat er toch een rapport kan
worden opgesteld, al werkt B.
niet mee.Als iemand bijvoor
beeld de hele tijd rituele zinne
tjes loopt te prevelen, zegt dat
iets over die persoon. Het is al
leen de vraag hoe sterk dat be
wijs is."
den haag/anp - Voor het eerst
sinds de Tweede Wereldoorlog
hebben Nederlanders voor
minder geld aan medicijnen ge
slikt De totale kosten daalden
in 2004 met 130 miljoen euro.
Dat kwam onder andere door
het gebruik van merkloze ge
neesmiddelen. Dat heeft de Ko
ninklijke Nederlandse Maat
schappij ter bevordering der
Pharmacie (KNMP) gisteren ge
zegd.
Vorig jaar bedroegen de totale
kosten van het medicijngebruik
in Nederland 4,42 miljard euro.
In 2003 was dat nog 4,55 mil
jard. De daling is volledig te
danken aan een verlaging van
de prijzen van geneesmiddelen.
De gemiddelde prijs daalde
door het gebruik van merkloze
medicijnen. Sinds 2004 ver
strekken apothekers waar mo
gelijk deze geneesmiddelen
waarvan het patent is verlopen.
Merkloze medicijnen zijn ge
middeld 37,5 procent goedko
per.
Daarnaast werden vooral duur
dere merkgeneesmiddelen
goedkoper als gevolg van de
Wet Geneesmiddelenprijzen. In
deze wet staat dat de prijzen
niet hoger mogen liggen dan de
gemiddelde prijs in de landen
Speciaal apparaatje van Oost-Europese dieven
den haag/anp - Politie Haag
landen heeft alle andere politie
korpsen, de detailhandel en be
veiligingsbedrijven gewaar
schuwd voor winkeldieven die
detectiepoortjes kunnen uitzet
ten. Een woordvoerder van de
Haagse politie zei gisteren dat
de dieven dat doen met een
klein apparaatje dat niet opvalt,
omdat ze het bijvoorbeeld in
een schoudertas met zich mee
dragen.
Aanleiding voor de waarschu
wing was de aanhouding van
twee vermeende winkeldieven,
woensdag in Leidschendam. De
verdachten bleken een dergelijk
apparaatje bij zich te hebben.
Het toestel ziet er professioneel
uit en het vermoeden bestaat
dat er meer van in omloop zijn,
meldde de woordvoerder. Mo
gelijk worden ze verstrekt aan
winkeldieven die min of meer
in georganiseerd verband wer
ken. Vandaar de waarschuwing
aan andere politiekorpsen.
De politie heeft het apparaat di
verse keren getest en steeds
bleek het winkelalarm niet af te
gaan.
Het is nog niet duidelijk hoe het
precies werkt. De mannen wa
ren ook voorzien van een hulp
middel waarmee ze labels van
kledingstukken konden halen.
In de regio rond Den Haag
stuitte de politie in november al
eens op een dergelijk toestel
om alarmpoortjes uit te zetteri.
Dat zag er echter niet zo profes
sioneel uit als hetgeen de ver
dachten van woensdag bij zich
hadden.
Vaak blijken de 'georganiseer
de' winkeldieven afkomstig te
zijn uit Oost-Europese landen,
aldus de politiewoordvoerder.
Zij hebben het vooral voorzien
op parfum, juwelen en kleding.
De twee mannen die de politie
woensdag arresteerde, komen
uit Duitsland en Slovenië.
Premier Allawi op bezoek bij de Nederlandse basis Camp Smitty. Op
de foto Allawi (links) en commandant Van Dooren. Foto: ANP
lelystad/gpd - „Zeer vernederend en on
smakelijk." De rechtbank in Lelystad had
geen goed woord over voor het vijftal dat
drie Afrikaanse vrouwen tot perversiteiten
dwong in een loods in Kraggenburg. ,Alle
grenzen zijn overschreden", oordeelde de
rechter. De rechtbank deelde gistermiddag
tot tien jaar cel uit aan de pornobende.
In de Kraggenburgse pomozaak draaide
het om ontvoering, verkrachting en het
dwingen tot seks met dieren in het voorjaar
van 2004.
De asielzoeksters uit Afrika werden in Bel
gië gekidnapt en meegenomen naar een
woning in Almere en de loods in Kraggen
burg. Ze werden daar mishandeld en gefo
tografeerd. Er waren ook al afspraken ge
maakt om een zogenaamde snuffmovir te
gaan maken. Daarvoor zou een vrouw w hi
elen gedood. Maar zover kwam het niet,
want ze ontsnapte uit de loods en rende
naakt naar een boerderij.
Ed van E., een 46-jarige Rotterdammer die
huurder was van de loods, hoorde de aan
tijgingen twee weken geleden vrij onbewo
gen aan.
„Ondanks alle verschrikkingen toonde me
neer geen enkele vorm van berouw", zei de
rechtbank daar gisteren over. Dat liet de
rechtbank zwaar meewegen in het vonnis:
tien jaar cel, gelijk aan de eis.
De andere hoofdverdachte is Philip M. (36)
uit België, tegen wie veertien jaar cel en tbs
met dwangverpleging was geëist. Het was
de rechtbank duidelijk dat hij zich schuldig
had gemaakt aan de pomopraktijken in de
loods, maar over een strafmaat heeft de
rechtbank zich nog niet gebogen. Er ont
breken namelijk nog gegevens over zijn
psychische gesteldheid en zonder deze in
formatie kan de rechtbank niet bepalen of
tbs noodzakelijk is. Zijn broer Marino (31),
die twaalf jaar cel tegen zich hoorde eisen,
kwam er vanaf met tien jaar.
De rechtbank nam het Rose B. (44) uit Pur-
merend en Lorensia F. (24) uit Almere kwa
lijk dat zij niets hadden gedaan om hun
partners, de twee Belgische broers, te stop
pen. Wat het OM betrof moesten zij acht en
zes jaar achter de tralies doorbrengen, de
rechtbank hield het op vijf jaar voor elk.
camp smitty - Nederland stuurt
25 militairen naar Bagdad om
er Iraakse legertrainers op te
leiden. Dit heeft een meerder
heid in de Tweede Kamer gis
teravond besloten. Tegelijker
tijd stemde zij in met het ver
trek van de 1400 Nederlandse
militairen uit het zuiden van
Irak per 15 maart.
De militairen die naar Bagdad
gaan, zijn onderdeel van een
300 man tellend team van de
NAVO. De 25 manschappen
gaan er in principe voor een
half jaar naar toe. Het kabinet
houdt de mogelijkheid open
om de missie te verlengen.
De militairen komen in het ge
vaarlijkste deel van Irak terecht
waar veel verzet is. Maar vol
gens de ministers Kamp (defen
sie) en Bot (buitenlandse za
ken) ook in het zwaarst bevei
ligde deel van Bagdad; daar
waar de Amerikanen zitten en
de Iraakse ministeries zijn.
Gisteren was er hoog bezoek
voor de Nederlandse militairen
op Camp Smitty. De seculiere
sji'iet en interim-premier Allawi
kwam langs. Hij staat deze da
gen bovenaan de dodenlijst van
terroristen als Al-Zarqawi. Alla
wi doet dan ook geen stap zon
der zijn Amerikaanse body
guards. Ook gisteren, tijdens
zijn bezoek aan de 'Nederland
se' provincie Al Muthanna,
werd hij zwaar bewaakt door
Amerikaanse en Nederlandse
militairen.
om ons heen. Daar werden de
ze medicijnen de laatste tijd
goedkoper. Samen met de da
ling als gevolg van de merkloze
medicijnen betekende dit in
2004 een besparing van 500
miljoen euro.
Verder hebben apothekers een
deel van hun kortingen die ze
krijgen van de groothandel en
de industrie doorberekend in
de prijs. Dat leverde nog eens
200 miljoen euro op, aldus de
belangenorganisatie van apo
thekers. De partijen sloten hier
over eerder een convenant met
het ministerie van volksgezond
heid. Volgens het ministerie
zorgt dit samen met de afspra
ken over merkloze geneesmid
delen voor een besparing van
ongeveer 600 miljoen euro.
De totale besparing van 700
miljoen werd grotendeels teniet
gedaan door een stijging van
het gebruik van medicijnen.
Evenals in voorgaande jaren
nam het totale gebruik in 2004
toe met een gestage 10 procent.
De groei is vooral toe te schrij
ven aan de vergrijzing, zegt de
KNMP. Toch hield een gemid
deld huishouden vorig jaar een
besparing over van ongeveer
100 euro, zegt voorzitter M. van
Weelden van de KNMP.
den haag/anp - In Nederland
worden steeds minder overval
len gepleegd. Vorig jaar waren
het er 2383, 2 procent minder
dan in 2003.
'In 2000 bedroeg het aantal van
dit soort misdrijven nog bijna
2800. Wel steeg in 2004 het aan
tal overvallen op supermarkten
en woningen.
Dit blijkt uit cijfers die het Ne
derlands Politie Instituut giste
ren bekend maakte. De politie
werkt aan een analyse van het
stijgende aantal overvallen bij
supermarkten (K)7 naar 127) en
woningen (524 naar 589), om
deze ontwikkeling te keren.
De politie hield afgelopen jaar
1167 overvallers aan en loste
726 zaken op (31 procent). De
verwachting is dat het oplos
singspercentage de komende
maanden nog zal stijgen. Bij de
overvallen vielen vorig jaar zes
tien doden en 370 gewonden.
De totale buit nam af met ruim
3 miljoen euro.
De helft van alle overvallen
wordt gepleegd in de vier grote
steden. Juweliers, benzinesta
tions, kledingwinkels en drogis
terijen zijn steeds minder vaak
doelwit.
Volgens het NPI hebben inves
teringen van het bedrijfsleven
op het gebied van criminali
teitspreventie kennelijk invloed
op de ontwikkeling van overval
criminaliteit. Daardoor neemt
de 'buitverwachting' af, waar
door het minder aantrekkelijk is
voor een overvaller om toe te
slaan.
