Een bedrieglijke
windstilte
LEIDEN REGIO
Hoe geef je
sloependieven het nakijken?
HOC 972
vrijdag 28 januari 2005
Tegenstanders bouwplannen Noordman wapenen zich
door Robbert Minkhorst
leiden - Na het overwaaien van
alle protesten tegen de plannen,
is de storm gaan liggen. Gege
ven deze windstilte lijkt de rust
rond molen d'Heesterboom op
het Noordman-terrein weerge
keerd. Achter de schermen ech
ter bereiden tegenstanders zich
voor op de juridische strijd tegen
de bouwplannen aan de Leidse
Haagweg. Eigenlijk is vooralsnog
vrijwel niemand blij met die in
grijpende verbouwing van het
terrein - ook Joep Noordman, ei
genaar en initiatiefnemer, niet.
Het is op een ledenvergadering
van de PvdA, in 2003, als oud
raadslid Jo van der Horst de
fractie toebijt dat die zich moet
schamen. Aanleiding voor de
woedeuitbarsting van de oud
politicus is het Masterplan
Noordman, dat in die tijd naar
buiten wordt gebracht. „Ik ga
ervoor zorgen dat dit plan nooit
zal worden uitgevoerd", kon
digt Van der Horst aan.
De fractie zadelt hij op met de
opdracht om wethouder Ron
Hillebrand - nota bene één uit
de eigen gelederen - van 'het
dwaze idee' af te helpen om het
terrein van de houthandel om
te bouwen tot een miniwijkje
met villa's, appartementen, wat
kantoorruimtes en een topres
taurant met waterterras.
Van der Horst is allang weer
naar de achtergrond verdwe
nen, maar zijn bezwaren be
staan ruim een jaar verder nog:
de bebouwing is ongepast, te
propperig, en kwetsend voor de
monumenten op het terrein: de
beroemde molen d'Heester
boom, enkele houtloodsen en
de directeurswoning. Verder lo
pen buurtbewoners, anderen
en organisaties te hoop tegen
het waterterras (geluidsover
last), de beperking van de vaar-
ruimte op het plaatselijke Gal
gewater (Oude Rijn), en daar
mee samenhangend de beknot
ting van de roeiclubs Die Ley-
the en Njord.
Ondanks de veelheid aan be
zwaren en bezwaarmakers leidt
die niet tot drastische wijzigin
gen in het plan. De bouw van
twee woontorentjes wordt
voorlopig geschrapt en de
bouw van het restaurant gaat
niet langer ten koste van een
van de monumentale loodsen.
Als de gemeenteraad eind okto
ber de bouwplannen goed
keurt, blijven de meeste be
zwaarmakers met een onbevre
digd en deels machteloos ge
voel achter. Een aantal omwo
nenden, de roeiclubs en de
woonbootbewoners - zeker ook
die aan de overzijde van het
water, aan de Morskade - voe
len zich bekocht. Is er eigenlijk
wel naar hun bezwaren geluis
terd?
De maten
Niet, redeneert Eric van 't Groe-
newout, bewoner van de Mors
kade. Politici uitten hun twijfels
over onder meer de maten in
het plan, over het lot van de
roeiclubs en woonarkbewoners,
en vreesden het geluiddragende
water, maar maakten uiteinde
lijk geen vuist tegen het college
dat aan het huidige plan wilde
vasthouden. Het geklungel met
maten in een plan vindt Van 't
Groenewout vooral een bewijs
van domheid. De maten van de
Oude Rijn, die van de wed-
strijdbaan voor de roeiers, die
van woonboten, die van... mis
schien wel die van allemaal
kloppen niet.
Hij geeft een voorbeeld: „Er ko
men straks woonboten te liggen
die volgens de gemeente maar
vijf meter breed zullen zijn. Vol
gens het eigen ligplaatsenplan
van de gemeente mogen ze veel
breder zijn - bijvoorbeeld wel
negen meter." Als ronduit le
vensgevaarlijk - en kennelijk
kan het - beschouwt Van 't
Groenewout de woonboot die
pal achter de grote houtloods
komt te liggen. „Woonschepen
vallen buiten allerlei wettelijke
kaders en dan kun je dit soort
situaties krijgen. Zo'n loods
stort bij brand gewoon in." De
kans dat het vuur overslaat naar
de woonboot is dan vanzelf
sprekend groot. En hoeveel
kans hebben de bewoners van
het schip? Een onheilspellend
idee.
Het roeien
„En het roeien gaat op termijn
hier verdwijnen", voorspelt Van
't Groenewout verder. „Als de
roeiverenigingen niet meer de
verantwoordelijkheid durven
nemen om jonge roeiers het
water op te sturen, stokt de
aanwas. Dan is het roeien ten
dode opgeschreven."
Het Galgewater is de bakermat
van het Leidse roeien. De stad
heeft internationaal een naam
hoog te houden. Ronald Florijn
en Femke Dekker zijn maar
twee van die naamdragers die
(grote) internationale succes
sen hebben geboekt.
Careljan Mansveld, voorzitter
van Die Leythe, vindt dat de ge
meente 'onze ambities van het
opleiden van toptalent de nek
omdraait'. Leiden heeft de roei
clubs in de steek gelaten, vindt
Mansveld. „Burgemeester en
wethouders stelden heel erg te
leur. De gemeenteraad heeft
misschien nog wel zijn bést ge
daan, maar was uiteindelijk te
laf om echt dingen aan het plan
te veranderen." De beloftes die
wethouder Hillebrand heeft ge
daan - zoals een afmeerverbod
bij het restaurant - noemt hij
'halfslachtig' en de gegeven ga
ranties vindt hij 'flinterdun'.
AGENDA
Wilt u iets melden? Bel 071-5356421, dagelijks tussen 9.00 en
uur. Faxen mag ook: 071-5356415. E-mail: stadsredactie.ld@li
De Wandelclub Leiden en
Omstreken houdt morgen een
wandeltocht van 15 kilometer.
Die begint bij De Ruigenhoek
aan de Herenweg in Noordwij-
kerhout, bereikbaar uit Leiden
via bus 57. Starttijd tussen 9.00
en 10.00 uur.
Parkeerplaats Noordduinen
in Katwijk is morgenmiddag
om 13.00 uur het vertrekpunt
voor een natuurwandeling, ge
organiseerd door het IVN. The
ma is 'Uitwaaien langs de laag-
waterlijn.'
De Vrije Schoolgemeenschap
Rudolf Steiner voor middelbaar
onderwijs organiseert zaterdag
een open dag voor geïnteres
seerde basisschoolleerlingen
en hun ouders. Er zal vooral
veel aandacht zijn voor speci
fieke vrije-schoolvakken en
activiteiten. De open dag is van
10.00 tot 13.00 uur in het
schoolgebouw aan de Surina-
mestraat 1 in Leiden-Noord.
Vrouwen die aan karate wil
len gaan doen kunnen zondag
30 januari en woensdag 2 fe
bruari terecht bij de open les
sen en demonstraties die gege
ven worden in de gymzaal van
De Brug aan de Wassenaarse-
weg 4999, van 19.15 tot 20.45
uur.
Bij K&O aan de Oude Vest is
maandag 31 januari een lezing
over Art Nouveau en Diaghilev.
Spreekster Ellen van der Vecht
is betrokken geweest bij de op
zet van de tentoonstelling in
het Gronings museum over dit
thema. Aanvang 19.30 uur.
Een voorlichtingsmiddag over
incontinentie wordt dinsdag 1
februari gehouden in het dien
stencentrum aan de Rosmolen
28, aanvang 13.30 uur.
'Heroriënteren op levei
werk' is de titel van een
van zeven avonden in H;
de Bonairestraat 4. De ci
speciaal bedoeld voor vi
wen. Op dinsdag 1 febru
er een voorlichtingsavon
aanvang 19.30 uur. Voor
informatie: GGD/Hara, t
5233209.
Op alle zaterdagen in j<
februari en maart kan er
10.00 en 14.00 uur ondei,
ding van een natuurgids
IVN gewandeld worden i[
Ommedijkse bos in Was
naar.
Vanaf 2 februari tot 251 f
ri is de Happietaria Leid
studentencentrum Plexi
de Kaiserstraat 25 weer g
opend. Vanaf 17.00 uur 1
de mensa omgebouwd t
taurant en kan er voor 7,
ro weer gegeten worden
het goede doel. Dit jaar i
een gehandicaptenproje
Afghanistan.
In de Leidse Hout is w(
natuurpad uitgezet vooi
ren. Zij krijgen een bun( J
mee met verhalen en op
ten. Het natuurpad kan j
gin maait bewandeld wi[
op zondagmiddag tusse
en 16.00 en woensdagm
tussen 13.00 en 15.00 ui r
Startpunt is bij 'Het Koes
aan de Groene Maredijk
In wijkcentrum Vogeli/
aan de Boshuizerlaan zi
plaatsen wij voor de yoj
sen op wij dagmiddag v:
14.15 tot 15.30 uur. Ook,
de workshop 'creatief k
mensen zich nog aanmf
Voor informatie: tel. 531,
In vier jaar tijd is het aantal ge
stolen boten in Leiden verdub
beld. Vorig jaar verdwenen er
47 sloepen, speedboten en
jachtjes uit de grachten en stal
lingen. Vooral de duurdere
sloepen blijken populair bij
dieven. En daarvan, zo is on
dertussen ook bekend bij het
dievengilde, liggen er genoeg in
Leiden. Maar hoe voorkom je
dat jaren sparen of klussen in
een nacht teniet wordt gedaan?
Simpelweg door de boot goed
te beveiligen. Want, weet Men-
no den Drijver van opsporings-
bedrijf www.stolenboats.nl,
dieven willen graag snel hun
slag slaan. Tijd is hun grootste
vijand.
„Het is lullig om te zeggen",
realiseert Den Drijver zich
„maar je moet er voor zorgen
dat ze bij jouw buren hun slag
slaan. En daar moeten de bu
ren en hun buren ook voor zor
gen. Zo krijg je de dieven mis
schien wel de wijk uit" In de
praktijk doen veel boteneige-
naren dat niet. „Wij blijven ons
verbazen over de slechte bevei
liging van boten. Ik bedoel, een
scooter of een fiets laat nie
mand tegenwoordig nog los
staan, maar bij een sloep den
ken eigenaren soms dat het
voldoende is om alleen het
contactsleuteltje er uit te ha
len."
Dat is - voor alle duidelijkheid
- dus niet het geval. „De sloep
is wat dat betreft vergelijkbaar
met de auto. Maar bij die laat
ste doe je toch ook de deuren
nog op slot?" Den Drijver zou,
als hij de trotse bezitter was
De Blauwe Steen, die al 700 (aar in de
Breestraat ligt, Is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tlmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
van een interboat of makma-
sloep, types die met enige re
gelmaat uit de Leidse wateren
verdwijnen, een tracking en
tracing systeem aanschaffen.
„Via gps is dan te allen tijde de
locatie van de boot bekend. Je
hebt die systemen al vanaf 700
euro. Lijkt mij geen buitenspo
rige prijs aangezien we het over
boten hebben die zo 20.000 eu
ro kosten."
Naast zo'n tracking en tracing-
systeem adviseert Den Drijver
een goed slot waarmee de
sloep vastgelegd kan worden.
Die zijn er volgens Den Drijver
van 150 euro. Zo'n slot is ook
nodig om aan de verzekerings
polis te voldoen. „Op de websi
te van de Europeesche staat
welke merken voldoen en wel
ke niet. Dat is tegenwoordig
een beetje ingewikkeld gewor
den omdat slotenmakers htm
sloten in elk land apart moeten
laten goedkeuren. Dat is voor
velen te duur geworden en
daarom beginnen ze er niet
meer aan. Maar dat betekent
niet dat de verzekeraars geen
eisen meer stellen aan de slo
ten."
Een startonderbreker is een
derde obstakel voor dieven dat
Den Drijver in zijn sloep zou
laten instaleren. En een vierde
beveiligingsmaatregel waar
Den Drijver erg van is gechar
meerd, is een securitychain.
„Dat is een dunne kabel van
een paar meter lang waar een
akoestisch alarm op zit. Als er
aan gerommeld wordt gaat er
een alarm van 120 decibel af.
Daar heb je als dief natuurlijk
geen zin in." Den Drijver schat
dat zo'n kabel in Nederland 35
euro kost. „Het is dus ook al in-
Sloepen worden steeds populairder in de Leidse regio. Dat is ook de dieven niet ontgaan. In toenemen
de mate weten ze hun weg te vinden naar de Leidse wateren. Foto: Hielco Kuipers
teressant voor een heel simpel
rubberbootje of een surf
plank." Het enige probleem
van dit systeem is dat Den Drij
ver nog geen adres in Neder
land heeft gevonden waar deze
securitychains die in Amerika
vooral bij motoren worden ge
bruikt, te koop zijn. „Maar zo
gauw ik daar achter ben, plaats
ik het adres op mijn website."
De laatste tip van Den Drijver
betreft de gravering van de
postcode en het huisnummer
ergens op een niet zichtbare
plek. „Dat is verstandig om te
doen omdat de rompnummers
van boten regelmatig vervalst
worden. Als je dan ergens op
een geheim plekje je postcode
hebt ingegraveerd kun je altijd
aantonen dat die boot van jou
is. Wat wij mensen ook wel
aanraden is om deze gegevens
met een goede viltstift op de
kussens, dus onder de slopen,
te schrijven. Dat soort plekken
vergeten dieven ook nog wel
eens te checken."
Ondanks al deze beveiligings
maatregelen kun je diefstal
nooit helemaal voorkomen,
waarschuwt Den Drijver. „We
zeggen wel eens gekscherend:
als je er zeker van wilt zijn dat
je boot niet wordt gestolen dan
moet je er een paal doorheen
slaan." Goed nieuws is wel dat
de opsporing van gestolen bo
ten, iets waar Den Drijvers be
drijf zich in heeft gespeciali
seerd, nog wel eens wil lukken.
„Bij auto's wordt zón 65 pro
cent teruggevonden. Die per
centages halen wij helaas niet
in alle categorieën. Simpele
rubberboten en buitenboord
motoren bijvoorbeeld, zijn het
moeilijkst terug te vinden. Dat
lukt bij ongeveer 20 procent.
Maar van de gestolen boten die
langer zijn dan 9 meter vinden
we ongeveer 70 procent terug.
Het percentage voor sloepen
zit ergens daartussenin."
Marijn Kramp
Molen d'Heesterboom op een oude ansicht. Niet bekend is hoe oud de kaart is.
Foto: molens.homestead.com
„Wij en de roeibond KNRB zijn
niet serieus genomen. We wor
den eerder gezien als een hin
dermacht dan als een vereni
ging die bijdraagt aan een an
dere doelstelling van dit stads
bestuur - het bevorderen van
breedtesport en topsport. De
discussie en de informatie over
de vaarbreedte zijn niet duide
lijk geweest; behendig hebben
Hillebrand en zijn adviseurs die
onduidelijkheid over ons vaar
water laten bestaan."
Al meet Mansveld het honderd
keer na, hij zal steeds weer ont
dekken dat de ruimte voor de
roeiers kleiner wordt. Hij weet
alleen niet precies hoeveel, en
het onduidelijke is dat de ge
meente dat blijft ontkennen.
Maar Mansveld heeft 'nog nooit
een goede kaart gezien' van de
gemeente, zegt hij. Wat hem
betreft is de toekomst van het
roeien op het Galgewater onge
wis. „Feit is dat we voor de KN-
De monumentale molen vandaag de dag. Critici van de bouwplannen
Foto: Hielco Kuipers
RB uitermate geschikt waren als
'toproei-academie', als oplei
dingsinstituut." Straks niet
meer, verwacht Mansveld:
„Omdat er niet meer goed ge
start kan worden."
Het restaurant
Van 't Groenewout en andere
Morskadebewoners bevestigen
de meetresultaten van
Manseld. Voor hun rest nog een
zwaar bezwaar: de komst van
het restaurant. Het schijnt de
bedoeling te zijn dat de keuken
een Michelin-ster verdient -
Noordman is in gesprek met De
Gouvernante, maar de Morska
de en buurtvereniging Trans
vaal zitten niet op het etablisse
ment te wachten. „Dat terras
wordt een aanslag op het leven
in de buurt", zegt Van 't Groe
newout, mede namens de
buurtvereniging. „Slapen kun je
vergeten als 45 meter bij je
raam vandaan mensen zitten te
eten en te drinken."
De molen
Nu een meerderheid in de ge
meenteraad de plannen heeft
goedgekeurd, richten de tegen
standers hun pijlen op de pro
vincie - die ook haar fiat moet
geven - en op de rechterlijke
macht. Daarbij dient ook nog
de kritiek van molenaar en oud-
Leidenaar Rien van Schaijck als
munitie. Hij strijdt al jarenlang
voor het behoud van de wind
vang van (monumentale) mo
lens.
Volgens Van Schaijck houdt het
plan niet genoeg rekening met'
de molenbiotoop van
d'Heesterboom. Hij baseert
zich op de bijbel in de molen
wereld: het witte boek. Van
Schaijck, in 2002 winnaar van
de molenbiotoopprijs van het
Gilde van Vrijwillige Molenaars,
schat in dat de uitspraak zeker
in Leiden van toepassing is.
„Een houtzager als d'Heester
boom is helemaél afhankelijk
van de wind. En als ik die hoek
bij de Churchillbrug zie: ik
moet er niet aan denken dat er
gebouwd wordt. Het is veel te
klein." Frans Rutten is de mole
naar van d'Heesterboom en
werkt voor de stichting die de
molen beheert en onderhoudt.
Rutten betwist dat de bebou
wing van het Noordman-terrein
de molen bedreigt. „Wij zijn
enthousiast over dit plan. Deze
ontwikkeling zorgt ervoor dat
de houthandel weer verder kan
- zij het op een andere locatie.
Er komt met dit plan tenminste
duidelijkheid over de toekomst
van het terrein."
Maar natuurlijk, moet ook Rut
ten erkennen: „Elke verande
ring doet in zekere zin afbreuk
aan het karakter van een gebied
of van een molen. Maar je moet
ook realistisch zijn. Alles I
de wijde omgeving open!
den kun je je nu niet mee
voorstellen."
De directeur
Directeur Joep Noordmai
de houthandel is geresen
in zijn commentaar. „Allt
ik erover zeg, valt verkeer
doe er dus goed aan nogi
mijn mond te houden. V<
ons is het plan pas af als i
bouwvergunning hebben
heb getracht het allemaal
goed mogelijk te doen. Vi
len doe je het dan nog nii
goed. Volgens mij is het
alle punten in orde - het
toetst, door de gemeente
een keer door de provinc1
er is een hoop tijd en ene
gestoken." Waar Noordn
zijn bedrijf trouwens gaa1
voortzetten, is nog niet bi
„We blijven graag in Leid
vrezen voor de biotoop. D'Heesterboom staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
