Forse boetes
voor roken in
zorginstelling
BINNENLAND 2
TOYOTA j
BUSINESS NEWS
Gezondheidsraad erkent niet begrepen ziekte ME
Cosmetica vol schadelijke hormoonverstoorders
'Elk zwembad moet zuurstofapparaat hebben'
Minister weigert versoepeling
Glen Mills School moet
zich verder ontwikkelen
Zien is leren
Toyota Avensis. Vanaf €23.550, /€439, p.mnd.
Beloond met 5 sterren in de NCAP-crashtest. Completer,
stiller en comfortabeler dan z'n concurrenten. Nu met
Business-line pakket: Park Distance Control en geïnte
greerd DVD-navigatiesysteem met filemelding en
alternatieve route! Nu €890,-. Uw voordeel: ruim €1.400,-! Meer info:
bel gratis 0800 - 0369 of ga naar www.toyota.nl
TODAY TOMORROW TOYOTA
Act* loopt van* 1 unuat/m pa» 2005 (muv Awran Woo) -nd 8TW. exi toiim nWw <n «f-orrnj,
bgdrage. Lea» (Tovou Lea») oixv. M opnauonal ksue. 48 nvv) en 20 000 ton p.|. exl 8TW en branduol CecAtimd met
75% no-claim BondMohwfcn.1 vaneen van 5.8 1/100 ton (17.2 tonflj tot 9.6 17100 ton (10.4 tonA) CO J 155 728 gr)ton
Y^Wngen vootbehouden OilrtxAnjr louvvman k Parqt» B.V Meet Wo: bet grain 0800 0569 tf ga naar m«.to>«aW sj)
lift
At
woensdag 26 januari 2005
den haag/gpd - Bewoners van
verzorgings- en verpleeghuizen,
psychiatrische ziekenhuizen en
woongemeenschappen voor ge
handicapten mogen vanaf nu al
leen nog roken in speciale ruim
ten en in de buitenlucht. Als ze
elders een sigaret, sigaar of pijp
opsteken riskeren ze een forse
boete.
De controleurs van de voedsel-
en warenautoriteit zien overtre
dingen van de Tabakswet niet
langer door de vingers. Het ge
doogbeleid dat 1 januari afliep
wordt niet verlengd, zei minis
ter van volksgezondheid Hoo-
gervorst (WD) gisteren in een
kamerdebat.
CDA, WD, D66, PvdA, LPF,
Groenlinks en SP eisten tever
geefs dat het gedoogbeleid
wordt voortgezet. Zeventig pro
cent van de zorginstellingen
heeft de benodigde bouwkun
dige aanpassingen doorgevoerd
(zoals een apart rookhok), maar
de rest zegt tegen onoverkome
lijke problemen te zijn aangelo
pen. De minister wees erop dat
het aantal rookovertredingen in
2004 zelfs is toegenomen. „Ik
moet niet-rokers beschermen
tegen de gezondheidsschade
die rokers veroorzaken," zei
Hoogervorst.
CDA-Kamerlid Buijs wil dat de
zorgsector het roken via een
stappenplan mag uitbannen,
zoals de horeca is toegestaan.
De andere fracties steunden
hem, maar niet de minister.
Hoogervorst wil alleen de ge
doogsituatie handhaven voor
zorginstellingen die intussen
beschikken over een bouwver
gunning voor een rookruimte
of een grootschalige renovatie
of er al eentje hebben aange
vraagd. De onbuigzame hou
ding van de bewindsman terg
de SP-Kamerlid Kant. „Richt u
liever op het voorkomen van
roken door jongeren, in plaats
van ouderen die hun hele leven
al roken. Roken ontmoedigen?
Ja. Maar afkicken? Nee."
Na lang aandringen bleek Hoo
gervorst wel bereid het roken in
sommige aanleunwoningen -
die niet eigendom zijn van een
zorginstelling, maar van een
woningbouwcorporatie - toe te
staan als bewoners daar onder
ling geen strijd over krijgen.
Van een versoepeling van het
rookverbod in buurthuizen en
welzijnshuizen wilde Hooger
vorst echter niets weten. „Hoor
wat u van mij vraagt. Overal in
Europa worden rookverboden
afgekondigd. De horeca in Ier
land is rookvrij. Recent hebben
pubs in Engeland besloten ro
kers te weren. En u wilt dat ik
de wet terugdraai. Dat zal niet
gebeuren."
Het debat wordt op een later
tijdstip vervolgd. De Kamer wil
de minister bij moties dwingen
zijn rookbeleid aan te passen.
Maar de moties zal hij naast
zich neerleggen. „Ik doe niets.
U moet als Kamer dan maar
een initiatiefwet indienen."
Heropvoeding boefjes werkt
den haag/anp - De Glen Mills
School in Wezep boekt succes
sen in de aanpak van jonge cri
minelen, maar moet zich nog
verder ontwikkelen. De school
moet vooral meer aandacht
gaan besteden aan het oefenen
met aangeleerde vaardigheden
en het verbeteren van een net
werk voor jongeren die de
school verlaten.
Dat blijkt uit een onderzoek,
dat in opdracht van het minis
terie van justitie is uitgevoerd.
Justitie bezet ongeveer zeventig
plaatsen op de voor Nederland
unieke instelling voor jeugdde
linquenten, die nu vijf jaar be
staat. Het ministerie van VWS
bezet de rest van de 125 plaat
sen. De directie van de school
onderschrijft de conclusie dat
de instelling nog volop in ont
wikkeling is.
De Glen Mills School werkt vol
gens een uit Amerika overgeno
men heropvoedingssysteem
met beloningen voor goed ge
drag. De instelling neemt jon
gens op die door crimineel ge
drag met de kinderrechter in
aanraking zijn gekomen. Zij
moeten zich anderhalf jaar on
derwerpen aan een streng regi
me, dat als doel heeft hen op
nieuw normen en waarden aan
te leren. De jongeren krijgen
ook een opleiding. Maandag
maakte werkgeversorganisatie
MKB-Nederland bekend, dat
inmiddels 56 jongeren van de
heropvoedingsschool aan be
taald werk zijn geholpen. De
schooldirectie hoopt dat dit jaar
nog vijftig jongeren werk vin
den. Enkele leerlingen zijn on
dertussen enigszins bekend ge
worden, omdat zij meewerkten
aan de films Cool! en 06/05 van
de vermoorde filmmaker Theo
van Gogh. Twee Glen Mills-ac-
teurs werken op dit moment
aan het toneelstuk Rzpkt, dat zij
eind maart op de planken wil
len brengen.
Uit het onderzoek blijkt, dat de
Glen Mills School heel goed
presteert op het gebied van
scholingsmogelijkheden en het
aanleren van praktische en so
ciale vaardigheden. Het pro
gramma is duidelijk en sluit
goed aan bij de levensstijl en
capaciteiten van de jongens,
die merendeels van allochtone
afkomst zijn. De school doet
het redelijk op het gebied van
wetenschappelijke onderbou
wing en nazorg, aldus onder
zoekster D. van Kempen.
Het onderzoek is bedoeld als
evaluatie, nu de school vijf jaar
bestaat. Er is niet gekeken naar
het effect dat de aanpak heeft
op de jongeren nadat zij de in
stelling weer hebben verlaten.
DABuuKKtN - Friesland,
ngen en Drenthe moeten
scheiden van Nederland
oen als autonome noor-
regio binnen Europa
gaan. Dat vindt de Frys-
ijonale Partij (FNP). Frac-
rzitter Kramer van de
nationalisten vindt dat
noordelijke provincies
5 over zo'n afscheiding
n nadenken. De Friese
•us zegt het geen pro-
te vinden als de stad
ngen in zo'n autonome
Ie hoofdstad is.
■doden in
iterdam
rdam - Koolmonoxide-
iging heeft in Amsterdam
taal een leven geëist,
lagmiddag overleed een
ïadat zondagochtend al
duw was overleden. In
1)04 overleden in Amster-
vee personen aan C02-
iging. Het geur- en kleur-
D2-gas ontstaat wanneer
chel of geiser bepaalde
als aardgas, hout of ko
et volledig verbrandt.
om wil Ariëns
verklaren
r - Het aartsbisdom
it begint met het proces
iet leiden tot de zaligver-
vanAlfons Ariëns (1860-
grondlegger van de
■katholieke arbeidersbe-
;in Nederland. Het zoekt
in die kunnen verklaren
iëns betekent als inspira-
1 in hun leven en werk, of
zijn voorspraak op won-
rlijke wijze zijn genezen.
en Amsterdam
apelaan paus
De scheidende de-
1 Amsterdam, Joop
benoemd tot erekape-
n de paus. Dat heeft het
Haarlem gisteren laten
Stam dankt de eretitel
inzet voor de kerk en
toraat. Stam, pastoor
parochie Binnenstad,
:h als erekapelaan mon-
ir noemen en bij voorko-
jelegenheden 'klein
kagen (een paarse sjerp
toog met paarse zoom).
stopt zaak
lantroof
ac - Justitie in Den Haag
t onderzoek stopgezet
roof van diamanten uit
leon in december 2002.
ig en uitgebreid onder-
eft geen concrete resul-
igeleverd", verklaarde
Drdvoerder van het
ar ministerie (OM). Sie-
11 gebruiksvoorwerpen
<1 totale waarde van on-
i miljoen euro werden
1 uit het Haagse muse-
naakten deel uit van de
00 stelling Diamant, van
een tot sieraad.
sning huurder
it in Nijmegen
n - De screening vooraf
entiële huurders van
loncomplexen van Talis
ensten in Nijmegen
)ngeveer een jaar nadat
armee is begonnen,
t woonklimaat zich dui-
isitief ontwikkeld. Een
Derster heeft dit gisteren
Een potentiële huurder
e politie bekend is we-
iveld, drugs of wapen-
ijgt geen woning. Hier-
;ekozen omdat de wij-
ir toenemend crimineel
van sommige bewoners
dreigde te verloederen.
door Frouke Houtman
den haag - „Het was vaak zelfs onmoge
lijk een kopje koffie vast te houden. Ik
zakte in een periode van vier weken op
onverklaarbare wijze weg in een staat
van niets meer kunnen." Renate Dorre-
stein publiceerde vaak over haar ziekte
en werd daardoor de bekendste (ex-)
ME-patiënte van Nederland. Maar ze is
niet de enige. Naar schatting dertig- tot
veertigduizend Nederlanders lijden aan
de door velen niet begrepen ziekte.
„Er is niets erger dan ziek te zijn en dan
van de dokter te horen dat het helemaal
niets voorstelt en dat je het je misschien
wel inbeeldt", vatte oud-minister van
volksgezondheid Borst het gisteren sa
men. Zij is voorzitter van eën commissie
van de Gezondheidsraad, die onderzoek
naar ME heeft gedaan. Gisteren maakte
de commissie de resultaten bekend.
Ruim een kwart van de verzekerings- en
bedrijfsartsen ziet ME niet als een ziekte
of gebrek, aldus de raad. Dat is wel no
dig om in aanmerking te komen voor
een WAO-uitkering.
Volgens de Gezondheidsraad hebben
ME-patiënten veel behoefte aan begrip
volle artsen, anders verergert de ziekte.
De dokter moet meer investeren in een
goede relatie met de patiënt, diens
klachten serieus nemen en ruimte bie
den voor emoties, adviseert de raad. To
tale rust biedt echter geen soelaas. 'Doe
wat je nog kan', zou iedere arts een ME-
patiënt moeten nieegeven.
Chronische vermoeidheid is de grootste
klacht. Een ME-patiënt is minstens zes
maanden lang aanhoudend doodop.
Maar er kunnen andere klachten optre
den: pijn aan de gewrichten, spieren, -
hoofd of -keel en geheugenverlies. Veel
patiënten raken op den duur sociaal ge
ïsoleerd. Meer dan driekwart is vrouw.
In Nijmegen staat Nederlands enige
Kenniscentrum voor chronisch ver
moeiden. Ruim driehonderd ME-patiën
ten staan er op de wachtlijst voor ge
dragstherapie, tot nu toe de enige be
handeling die een bewezen effect heeft.
Veel onbegrip ontstaat, doordat de oor
zaak van de ziekte onbekend is. Veel ver
der dan 'erfelijke aanleg' of'spanningen'
is de medische wereld niet gekomen.
Aanhoudende stress zou de energiehuis
houding of het herstelvermogen van het
lichaam uit balans brengen. De medi
sche statistieken zijn weinig hoopge
vend: volgens de Gezondheidsraad ge
neest nog geen tien procent van de vol
wassen ME-patiënten spontaan. Het
ziektebeeld voor jonge patiënten is gun
stiger: een meerderheid komt na enige
maanden of jaren zonder behandeling
van de ziekte af.
_oX
Door het onbegrip lopen de patiënten
allerlei sociale regelingen mis. Veel ME-
patiënten verklaarden tegenover de Ge
zondheidsraad niet in de WAO te ko
men, doordat de oorzaak van him klach
ten onbekend is. Of omdat hun beper
kingen (zoals ernstige vermoeidheid) 's
niet als ziekte worden gezien.
Daardoor komt het ook voor, dat patiën
ten tijdens het eerste ziektejaar geen sa-c'?-'
laris meer ontvangen, wegens werkwei- lO
gering worden ontslagen of een lagere,
of zelfs helemaal geen bijstandsuitkering'H
meer ontvangen. Dat, omdat ze niet aanlb^
de sollicitatieplicht kunnen voldoen.
Ook kunnen ze het recht op nabestaan-
denpensioen verliezen. <jI2
Ook bij het verkrijgen van voorzieningenbB
als invalidenparkeerplaatsen en thuis
zorg lopen mensen met ME tegen een iiQ
muur van onbegrip op, constateert de qO
Gezondheidsraad. /bA
Milieubeweging waarschuwt voor gevolgen voor vruchtbaarheid
utrecht/anp - In bijna alle cos
metica (52 van de 55 produc
ten) die onderzoeksbureau
TNO in opdracht van de mi
lieubeweging testte, zitten
schadelijke hormoonverstoor
ders. De stoffen zitten in pro
ducten variërend van aftersha
ve, bodylotion tot babybillen-
doekjes en shampoos. Dit blijkt
uit de Grote Gif(vrije) Cosmeti-
catest van Stichting Natuur en
Milieu en Milieudefensie.
TNO testte A-merken van onder
andere Unilever, Procter
Gamble en Sara Lee. Verder
werden huismerken onder de
loep genomen. De cosmetica-
producten van het huismerk
van drogisterijketen De Tuinen
bevatten de minste hormoon
verstoorders, die van De Trek
pleister de meeste. Huismerken
van twee andere grote drogiste
rijketens, Etos en DA, vielen
buiten het onderzoek; Etos liet
weten dat zij zich aan de wet
houdt. DA wilde niet meewer
ken. Stichting Natuur en Milieu
en Milieudefensie begonnen
gisteren een campagne voor
schone cosmetica. In hun op
dracht onderzocht TNO 55 cos-
meticaproducten, op vier groe
pen hormoonverstoorders: fta-
laten, parabenen, synthetische
muskverbindingen en triclosan.
Ftalaten, bedoeld om geurstof-
fen te fixeren, worden het
meest aangetroffen. Uit de test
bleek dat slechts drie shampoos
vrij waren daarvan. Alle andere
artikelen bevatten een of meer
hormoonverstoorders. Volgens
milieuprofessor Lucas Reijn-
ders, medewerker van Natuur
en Milieu, is juist zo'n cocktail
van gelijkwerkende stoffen het
probleem. Hij botst daarom
met de Voedsel en Warenauto
riteit (VWA), die producten of
stoffen als veilig bestempelt, zo
als vorig jaar augustus nog de
Scoubidou-touwtjes na een
alarmerend onderzoek. De
term veilig vindt Reijnders mis
leidend. De VWA, die toeziet op
handhaving wetten, zou moe
ten zeggen dat stoffen of pro
ducten aan de normen aJ of
niet voldoen. „We zijn de ge
vangene van een dom opere
rende overheid", aldus Reijn
ders.
Van de geteste hormoonstoffen
zijn schadelijke effecten voor
vruchtbaarheid en voortplan
tingsorganen aangetoond. Bij
jongetjes kunnen plasbuisafwij-
kingen ontstaan, aldus Reijn
ders. Tevens is er een verhoog
de kans op astma en enkele
vormen van kanker.
Of individuele consumenten
schadelijke gevolgen ondervin
den, hangt af van de hoeveel
heid die zij via cosmetica bin
nenkrijgen. Een directe relatie
met bepaalde ziekten is moei
lijk te bewijzen. „De kans op
schade is echter aanzienlijk",
meldden Natuur en Milieu en
Milieudefensie. Onderzoek
wijst uit dat het lichaam veel
van deze stoffen bevat. Tijdens
de zwangerschap en via moe
dermelk kan het (ongeboren)
kind eraan worden blootge
steld.
Natuur en Milieu en Milieude
fensie willen helemaal af van
hormoonverstoorders in cos
metica. Voor alle stoffen be
staan alternatieven die alleen
soms wat duurder zijn. Dat ge
beurt ook al wel. Triclosan, een
antibacterieel en schimmelbe-
strijdend middel, komt nauwe
lijks nog voor, maar was ooit
een wijdverbreide stof die hetfl
eerst in Colgate-tandpastaJ
voorkwam. Daar is het allang
uit. Ook muskusgeurtjes bevaf^
ten conserveermiddelen die ge4<q
makkelijk zijn te vervangen.
De drogisterij-branche is be=
hoorlijk in de wiek geschoten
door het onderzoek. Volgens de
Nederlandse Cosmetica Vereni
ging (NCV) zaait Natuur en Mi
lieu onnodig onrust bij consu
menten en zijn cosmetische
producten volkomen veilig. Fa
brikanten staan volgens de NCV
er borg voor dat alle producten
uitgebreid worden beoordeeld
op hun werkzaamheid en vei
ligheid volgens internationale
standaarden. De VWA contro
leert ze ook regelmatig.
ran Eden
l ontruimd
De Stichting Het Hof
n moet haar terrein op
een Fort in Utrecht
ie maanden ontrui-
heeft de rechter in
:paald. De Stichting
ri biodiversiteit in
'houden, kreeg het ter
van de gemeente
bruikleen. Omdat de
vond dat de stichting
dieren liet rondlopen
'leren bovendien ver-
Ie, zegde ze de over-
op.
irakanties'
|Sri Lanka
g - Nederlanders die op
willen naar Sri Lanka
10k willen meehelpen
jederopbouw, kunnen
I ook 'werkvakanties'
r het eiland. Dat
tichting Weeshuis Sri
kteren meegedeeld. In
king met een reisor-
I zijn vakanties te boe-
I het door de vloedgol
ven eiland, met de
fi daar ook mee te hel-
Jde bouw van een wees-
jgala. De stichting is
tief van de Haagse
n Leeuwen, die een ac-
ji voor de bouw van een
Badmeester benadrukt belang van snelheid in hulpverlening aan drenkelingen
(advertentie)
niet, maar volgens Ron Zegers, die zelf
alle verdrinkingsgevallen in de media
bijhoudt, lag het aantal vorig jaar rond
de 126. Een stijging dus, al constateert
de Rotterdammer dat het aantal verdrin
kingen (14) onder jonge kinderen is af
genomen.
„De preventie van verdrinking bij kinde
ren lijkt dus vruchten af te werpen.
Want vergeet niet, de meeste verdrinkin
gen vinden plaats in en om het huis. Een
baby, die als even niet wordt opgelet, in
een klein laagje water in het bad ver
drinkt, een kind in de tuinvijver, de sin
gel naast het huis, het privé-zwembad
op vakantie. Je kunt thuis veel aan pre
ventie doen. En begin zo vroeg mogelijk
met zwemles. Het kan vanaf drie maan
den. En denk aan alarmsystemen die af
gaan als kinderen te water gaan zoals de
SplashBuzzer. Die systemen zijn niet
goedkoop, maar wat kost een kinderle
ven? Een grote beurt voor je auto kost
meer."
Hij heeft inmiddels een website opge
richt waarop veel informatie is te vinden
over het voorkomen van verdrinking in
en om het huis, in het zwembad, op het
strand en bij watersport. „Ik ben beze
ten van water. Als badmeester, zeiler en
redder weet ik hoe belangrijk veiligheid
is en dat er op dat gebied nog heel wat
kan worden verbeterd. Ook in de zwem
baden. Daar mag je niet op bezuinigen."
Meer informatie: www.verdrinking.nl
utrecht - Belangstellenden bezochten gisteren in de Jaarbeurs in Utrecht de Nationale Onderwijs Tentoonstelling: een beurs speciaal gericht op leraren in basis-, voortgezet en
beroepsonderwijs. Bedrijven presenteren er producten die het onderwijs aanschouwelijk moeten maken. Zoals, al sinds mensenheugenis onveranderd: de inwendige mens. Want
zien en doen is de helft van het leren. Foto: ANP/Lex van Lieshout
rotterdam/gpd - Badmeester Ron Zegers
weet alles over water en veiligheid. De
man achter de website www.verdrin-
king.nl heeft een missie: minder doden
door verdrinking. Hoe? Door bijvoorbeeld
alle zwembaden en reddingsbrigades uit
te rusten met zuurstof apparatuur. „Daar
red je levens mee."
Uiteraard is Zegers (46) er weer bij als
deze week in Rotterdam de tweejaarlijk
se vakbeurs 'Splashure, Sport Recrea-
Tech' wordt gehouden; de beurs voor
sport-, recreatie- en vrijetijdsaccommo-
daties. Want Zegers is, zoals hij zelf zegt,
ervaringsdeskundige verdrinking. Ook al
heeft hij in zijn dertig jaar als badmees
ter nog nooit een verdrinking meege
maakt. „Gelukkig niet. Ik hoop het ook
nooit mee te maken. Maar ik werk al
vijftien jaar als vrijwilliger bij de Hoekse
Reddingsmaatschappij en daar maak ik
het nodige mee," vertelt de badmeester
uit Hoek van Holland. „Ik weet dus hoe
erg het is, maar ook hoe je mensen redt.
Met het toedienen van zuurstof, bijvoor
beeld. Daar red je levens mee. Ook in
zwembaden. Daar maak ik me nu hard
voor. Waar ik ook kom, ik grijp elke gele
genheid aan om deze techniek onder de
aandacht te brengen. De tien minuten
die je moet wachten op de ambulance,
9
Vooral de allerkleinsten lopen risico's in
het zwembad.
Archieffoto: United Photos De Boer
moetje goed benutten."
Zegers werkt als zweminstructeur in een
zwembad in De Lier, bij Delft. Volgende
maand leren de medewerkers daar hoe
ze zuurstof moeten toedienen aan een
(bijna) verdrinkingsslachtoffer dat nog
leeft. „Ik denk dat we een van de eerste
zwembaden in Nederland zijn met zuur-
stofapparatuur. Daar ben ik natuurlijk
heel tevreden mee. Het toedienen van
zuurstof aan iemand die niet meer
ademt, wordt gezien als een medische
handeling en daarom krijgen we een
cursus. Met het geven van zuurstof kun
je hersenbeschadiging voorkomen of
beperken. Dat kan de kwaliteit van ie
mands verdere leven bepalen. Daarom
is het zo belangrijk. Ik verwacht dan ook
dat vele zwembaden volgen."
Twee jaar geleden bezocht hij het
'World Congress on Drowing' in Am
sterdam. „Daar hoorde ik over allerlei
nieuwe technieken om verdrinking te
voorkomen. Maar ook dat het gemid
deld tien tot vijftien jaar duurt voordat
deze methoden in de praktijk gewoon
zijn. Daar schrok ik enorm van. Dat
duurt veel te lang. Vandaar mijn bevlo
genheid."
In 2003 verdronken volgens de cijfers
van het Centraal Bureau voor de Statis
tiek in Nederland 84 mensen van wie 24
jonger dan vijf jaar oud. In zwembaden
verdrinken jaarlijks zo'n zeven kinderen.
Gemiddeld zijn er bijna zeshonderd bij-
na-verdrinkingsgevallen per jaar, waar
van zo'n tachtig in zwembaden.
Cijfers over 2004 zijn er bij het CBS nog
