Kaartjes van
KCO worden
veel duurder
KUNST CULTUUR
'Je moet proberen
van jezelf los te komen'
Leiden swingt, en 'Jeans' óe
Costello met schorre keel niet van podium te branden
Zelfs in de stenen Waag
overwint uiteindelijk de swir
Dijkstra in Parijs
Proces zit
vertoning
Submissi<
in de weg
woensdag 26 januari 2
Famke Janssen.
Foto: Reuters/Gene Blevins
Famke Janssen
in 'Hide and Seek'
los angeles - De Nederlandse
actrice Famke Janssen woonde
maandagavond in Los Angeles
de première bij van haar nieu
we film 'Hide and Seek'. Naast
Janssen spelen Robert de Niro
en Dakota Fanning een rol in
de film. 'Hide and Seek', draait
vanaf 3 maart in de Nederland
se bioscopen.
Ouintejazz gaat
toch door
leiden - De organisatie van
'Leiden Swingt', voorheen de
Leidse Blues en Jazzweek is er
op de valreep in geslaagd nog
een succesnummer van eerdere
edities op poten te zetten:
Quintejazz, een concert speci
aal bedoeld voor vijftigplussers,
maar uiteraard voor iedereen
toegankelijk. Het evenement
vindt vanmiddag plaats in De
Waag, vanaf 14.00 uur. De toe
gang en de koffie zijn gratis.
Hitchcock had
Oscar verdiend
londen - Alfred Hitchcock is de
regisseur die een Oscar het
meest verdiende, maar er nooit
een kreeg. Dat hebben Britse
filmliefhebbers in een enquête
van filmzender Turner Classic
Movies bepaald. Ondanks zes
nominaties, voor onder meer
klassiekers als 'Psycho' en 'Rear
Window', is Hitchcock nooit
onderscheiden met een Oscar.
Prijzen van
Dansersfonds
amsterdam - De choreograaf
Ton Simons en de danseressen
Nancy Euverink en Maris Lopez
zijn de winnaars van de prijzen
van de Stichting Dansersfonds
'79. Simons (Dance Works Rot
terdam) en Euverink (Neder
lands Dans Theater) kregen de
Prijs van Verdienste (2500 euro)
en Lopez (Het Nationale Ballet)
de Speciale Prijs (2000 euro, be
doeld als schouderklopje voor
iemand die te gevorderd is voor
een aanmoedigingsprijs en nog
niet toe is aan een prijs van ver
dienste).
muziek recensie
Peter Bruyn
Concert: Elvis Costello. Gezien: 24/1,
Vredenburg, Utrecht.
Na zeven nummers lang met
alsmaar schorder wordende
stem non-stop te hebben door
gejakkerd, richtte Elvis Costello
zich maandagavond voor het
eerst tot zijn fans in het uitver
kochte Muziekcentrum Vreden
burg. Hij had er serieus over ge
dacht om het concert te ver
plaatsen, zei hij. Een virus
speelde hem parten. Als wij, het
publiek, vonden dat 'ie een an
dere keer als 'ie beter bij stem
was terug moest komen, dan
was dat best. Maar hij kon ook
proberen er het beste van te
maken. Het publiek koos mas
saal voor het laatste en Costello
maakte maar liefst twee uur en
een kwartier op het podium vol.
Op zijn nieuwe album 'The De
livery Man' klinkt Costello weer
verademend vitaal. En met zijn
huidige tournee lijkt de inmid
dels vijftigjarige Brit daarbij aan
te willen sluiten middels een
voortvarende roek-aanpak en
een dito greep uit zijn indruk
wekkende oeuvre. Het is ook
die vitaliteit die het wat slordige
totaalgeluid in songs als 'Blue
Chair', 'Revolution Doll' en het
van het recente album afkom
stige 'Country Darkness' en
'Button my Lip' - met overigens
een mooie ongepolijste gitaar
solo - moet compenseren.
Daarna lijkt de keelaandoening
hem echter serieus parten te
gaan spelen. Vooral in ballads
als 'Good Year for the Roses' en
'Alison', waarin het publiek de
hoge noten moet overnemen.
Na vijf kwartier - achttien songs
- verlaat hij het podium om
weer terug te komen voor een
dozijn toegiften die samen nog
maals een uur klokken. Het
snelle kopje honingthee in de
kleedkamer heeft hem onge
twijfeld goed gedaan, want zo
als zo vaak bij Costello schakelt
hij in de 'encores' nog een extra
tandje bij en kan ook zijn stem
weer meer aan.
Met liedjes uit de eredivisie van
het Costello-repertoire, zoals
'Pump it up', de Willie Dixon-
cover 'Hidden Charms',
(What's so funny 'bout) Peace,
Love and Understanding' en de
sterkste song van zijn nieuwe
plaat, 'There's a Story in your
Voice', levert het toch weer een
enerverende finale op. Als een
muzikale tienkamper wisselt de
Brit schijnbaar achteloos blues,
country, rock, cocktailjazz en
rockabilly af. Geen echt groots
Costello-concert. Werkelijke
muzikale verassingen blijven
achterwege. Maar wel eentje
waarvan de fans later zullen
zeggen: „Weetje nog die keer in
Vredenburg dat..."
Elvis Costello: voortvarende roek-aanpak.
Foto: ANP/Juan Vrijdag
Concertgebouworkest wil niet bezuinigen
amsterdam/gpd - Het Koninklijk
Concertgebouworkest (KCO)
gaat de prijs van een groot deel
van zijn toegangskaarten dras
tisch verhogen. Als gevolg van
de korting op de subsidie door
zowel het rijk als de gemeente
Amsterdam is het orkest met in
gang van dit jaar een half mil
joen euro kwijtgeraakt. Het KCO
is niet bereid te bezuinigen op
dirigenten, solisten of repertoire.
„Wij bezetten een toppositie",
zegt algemeen directeur Jan-
WUlem Loot. „Die willen wij be
houden. Daar hebben we voor
gevochten. De vorige staatsse
cretaris voor cultuur noemde
ons een boegbeeld. Dankzij een
verhoging van de subsidie in de
vorige kunstenplanperiode
konden we de musici een iets
hoger salaris bieden. Dat geld
zijn we nu weer kwijt. Maar we
kunnen de orkestleden nu
moeilijk lager gaan honoreren.
Dus moeten we op een andere
manier bezuinigen." Het finan
ciële gat zal moeten worden ge
dicht via een hoger rendement
uit sponsorcontracten, meer
particuliere donaties, lucratieve
concerten in het buitenland en
vooral de toegangskaarten.
Om de toegankelijkheid van de
concerten niet te bemoeilijken
is er vanaf gezien de prijs van
alle kaarten te verhogen. Voor
het eerst voert het orkest een
rangindeling in. De prijzen van
de meest gevraagde 600 plaat
sen gaan met ingang van het
komend seizoen, verdeeld over
twee jaar, met 25 procent om
hoog. „Een kaartje van 62 euro
is nog altijd goedkoper dan één
voor de orkesten in Berlijn of
Wenen", aldus het KCO. De
middenrang (circa 1000 stoe
len) stijgt met 7 procent en de
rest blijft gelijk. Bestaande kor
tingen worden gehandhaafd.
De abonnementhouders zijn ér
niet meer van verzekerd dat ze
hun vaste plaats, die velen al ja
ren bezetten, kunnen behou
den, „Deze maatregel heeft als
aantrekkelijk nevenaffect, dat
de doorstroming toeneemt", al
dus directeur Loot.
Het KCO ontving in de vorige
kunstenplanperiode, 2001-
2004, jaarlijks van de gemeente
Amsterdam 6 miljoen euro en
van het rijk 4 miljoen euro.
Daarvan zijn met ingang van dit
jaar respectievelijk 400.000 en
100.000 euro afgegaan. Jan-Wil
lem Loot bepleit een andere
wijze van politieke besluitvor
ming in relatie met de subsidië
ring. „Er is een gebrek aan visie.
Elke vier jaar moeten we weer
gaan uitleggen waarom we be
staan. Kan dat niet anders?"
parijs/amsterdam - De Nederlandse Rineke Dijkstra wordt be
schouwd als een van de beste documentaire fotografen ter wereld.
Hripsimé Visser, conservator fotografie van het Stedelijk Museum,
heeft een overzichtstentoonstelling samengesteld met ruim zeventig
portretten. De expositie is in het Parijse Jeu de Paume aan een Euro
pese tournee begonnen. Na Parijs reist de presentatie naar het Fo
tomuseum in Winterthur en La Caixa in Barcelona, om in november
te eindigen in Amsterdam. De tentoonstelling, simpelweg 'Rineke
Dijkstra' gedoopt, omvat 75 fotowerken en twee video's. Alle belang
rijke periodes in Dijkstra's nog niet zo lange loopbaan passeren de
revue. De expositie omvat de bekende strandportretten, de serie van
de pas bevallen moeders, de stierenvechters, de meisjes uit de Buzz-
club en de kinderen in de Berlijnse dierentuin. Ook de Israëlische sol
daten en de reeks van Olivier - van 'normale' Franse jongen tot legio
nair van het Vreemdelingenlegioen - maken deel uit van de presen
tatie. Foto: GPD/Rineke Dijkstra.
den haag/gpd - Het begi j
het proces tegen Mohai
B., de verdachte van de 1i
op Theo van Gogh, hee
rol gespeeld bij het besli
'Submission I' niet op he
festival in Rotterdam te
draaien. Dat heeft Gijs
Westelaken van productie
schappij Column laten 1
Mohammed B. moet va
voor het eerst voor de
verschijnen.
Column maakte maand:
kend de film van The
Gogh en Ayaan Hirsi Ag
beschikbaar te stellen vo
festival in Rotterdam opn
van 'veiligheidsadviezen'
de Westelaken wil niet i
op de inhoud van die ach
„Het is niet zo dat we 1
bedreigingen hebben 0
gen. We willen alleen nir
minste risico lopen ra
mensen die met Column
ken hadden of hebben."
Van de Westelaken zegt
kunnen inschatten of he
festival gevaar zou hebb
lopen bij vertoning van
mission'. Volgens de pro:
zal de film, een aanklach 3
de islam waarin vier
mishandelde vrouwen
ren, ooit nog wel een ke
toond worden, hetzij in 1'
scoop, hetzij op televisie.
WD-politica Ayaan Hi
deelde vorige week bij h r
rugkeer in de Tweede
mee desnoods de films
mission 2, 3 en 4' te 1
Van de Westelaken wil ni
gen of daarin een rol is
legd voor zijn productieb
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor professio
nele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur volgt stad-
en regiogenoten die musiceren, zingen, dansen, toneelspelen, fo
tograferen of op andere wijze actief zijn. Vandaag: Ans van den
Nieuwendijk, Hans Heuer en Piet van der Zwet van toneelvereni
ging Elckerlyc uit Sassenheim.
Theater 't Onderdak in Sassen
heim is een schitterende plek.
Blinkend schoon, ruim, kleurig
en modem. Daar, in dit cultu
rele trefpunt, is toneelvereni
ging Elckerlyc dezer dagen be
zig met de voorbereidingen
voor een dubbele uitvoering
aanstaande weekeinde. Met
liefst drie jubilarissen: Ans van
den Nieuwendijk (40 jaar op
het toneel), Hans Heuer (50
jaar) en Piet van der Zwet (60
jaar).
Blijkbaar is 't Trefpunt ook een
inspirerende plek, want de drie
staan met hun collega's vol
viiur op de planken tijdens de
repetities van 'Pitten', een to
neelstuk over het spelen van
een toneelstuk, van de oude
meester Herman Heijermans.
Met Van den Nieuwendijk als
souffleur, Heuer als regisseur
en Van der Zwet als de man
van de geluidseffecten. Een las
tig stuk om te spelen, vinden ze
alledrie. Maar wel een uitda
ging-
Zonder uitdaging, zonder pas
sie is het ook niet mogelijk zo
lang toneel te spelen. „Ik speel
al van jongs af aan", zegt Van
der Zwet. „Het verkleden, het
schminken, iemand anders
spelen, dat heb ik altijd prach
tig gevonden. Dat geeft een
kick. Wat ook mooi is: de we
ken voor een uitvoering loop je
met de zenuwen in je lijf, heb
je plankenkoorts. Maar als het
doek eenmaal opgaat, is alles
weg. En na afloop ben je zo
blij, dat je jezelf wel kunt zoe
nen."
Voor Van den Nieuwendijk ligt
dat toch iets anders. „Ik denk
heus wel eens waar ben ik mee
bezig als tijdens de repetities
een bepaalde rol niet wil luk
ken. Maar dan helpt hpt als ik
kwaad word. Zo werkt dat nu.
Ik was eerst trouwens helemaal
niet zo toneelminded. Ik ben
een keer met een vriendin
meegegaan. Er was een tekort
aan mensen en voor ik het wist
moest ik invallen. Ik had ook
nog eens de hoofdrol, een heel
emotionele rol, in 'Het dorp
der huichelaars': ik was het
hoertje dat het met een nota
bele aanlegde. Ik was zó onze
ker. Maar na afloop kreeg ik
toch complimenten. Ik ben
best wel onzeker van aard,
maar dat heb ik in de loop der
jaren overwonnen."
„Ik was die notabele", lacht
Heuer. „En op het toneel was
ik echt gek op haar. Dat is het
mooie van toneel, het is de
kunst om emoties over te bren
gen, in de huid van een ander
te kruipen. Je moet proberen
van jezelf los te komen. Dat
Bij elkaar 150 jaar toneelervaring: de drie jubilarissen Ans van den Nieuwendijk (links), Hans Heuer
(midden) en Piet van der Zwet van Elckerlyc. Foto: Henk Bouwman
moet je leren, dat lom je niet
meteen. Vroeger was dat nog
moeilijker. Een man werd niet
geacht zijn emoties te tonen."
In al die decennia hebben ze
alledrie kunnen rijpen als to
neelspeler, ook al omdat dat
een belangrijk kenmerk is van
Elckerlyc, zegt Heuer. „De ver
eniging bestaat uit mensen die
allemaal goed toneel willen
spelen, een stuk echt willen
uitdiepen. Ook al kunnen we er
niet heel veel tijd in investeren,
we zijn geen beroeps. Maar
daarom kun je de zaken nog
wel serieus aanpakken. We be
ginnen vaak met het bediscus
siëren van een stuk. Over de
inhoud en de rollen. Wat voor
een persoon moeten we spe
len, wat zijn zijn kenmerken? Je
moet voorkomen dat je ie
mand naspeelt, je moet ie
mand zijn."
Da's heerlijk om te doen, ook
al houdt het een keer op. Zo
zet Heuer een streep onder zijn
carrière. Vijftig jaar vindt hij
wel genoeg, zegt hij. „Maar dat
betekent natuurlijk niet dat ik
nooit meer kom kijken."
Van den Nieuwendijk doet ook
een stapje terug. „Ik heb al zo
vaak op het toneel gestaan, ik
wil wat meer achter de scher
men doen. Ook daar zijn men
sen nodig." En Van der Zwet?
Die gaat nog wel eventjes door.
„Ja hoor, zolang ik het nog leuk
vind."
Herman Joustra
Elckerlyc speelt 29 en 30 janu
ari in Theater 't Onderdak,
Gouverneurlaan 40a in Sas
senheim, twee komische een
akters: 'Pitten' van Herman
Heijermans en 'De familie Ba-
Ie en...de pin-up' van Peter
Leenders. Reserveren kan
vanavond telefonisch (0252-
37120) tussen 20.00 en 22.00
uur. Of anders op een van bei
de dagen zelf. De voorstellin
gen beginnen om 20.15 uur.
door Herman Joustra
leiden - Aiai, oeioei. Sorry hoor,
maar het moet nog maar eens
een keer gezegd: De Waag is
niet geschikt voor elektronisch
versterkte muziek. Qua akoes
tiek tenminste. Stenen vloer,
stenen muren. Glazen deuren.
Nergens demping. Nog geen
kleedje of schilderijtje. Zo'n
beetje de ongunstigste akoesti
sche omstandigheden voor een
concert. Noten caramboleren
en stuiteren door de zaal.
Zeker als de zaal ook nog eens
matig is gevuld, met een man
netje of veertig. Zoals bij het
optreden van The Blues Bro
thers, aan het begin van de
avond. Het geluid van de band
doet aanvankelijk denken aan
dat van een spelende transis
torradio in een badkamer. Maar
dan nog eens met een flinke
hoeveelheid boemerige bas er
bij. Tsja, daar valt als geluids
technicus niet veel eer aan te
behalen, in zo'n stenen aquari
um.
Tot zover het abominabele ge
luid. Maar dit moet ook nog
maar eens een keer gezegd: De
Waag is een geschikte plek voor
muziek. Qua ambiance. Echt
een prachtig gebouw, waar
meer dan vier eeuwen neerkij
ken op het publiek. Ooit een.
belangrijke plek voor de handel,
waar spullen werden gewogen
alvorens te worden verkocht.
Zo'n omgeving geeft een muzi
kaal avondje natuurlijk wel ex
tra cachet. Voorwaar een fraai
decor voor een concert.
Met een beetje fantasie zie je
nog het handjeklap van de
kooplieden en het geploeter
van de sjouwers. En je hebt
geen fantasie nodig om het ge
zwoeg van de muzikanten te
zien. Bovendien, als er eenmaal
wat publiek binnen is, zoals la
ter op de avond, dan is het alras
gezellig. Gekeuvel en jazzmu
ziek. Meedeinen en jazzmuziek.
Dankzij de opzwepenc
Blues Brothers. Met mu
de gelijknamige film. En
nummers zoals 'Grease
ning"en 'Hit the road Jac
En ook, aan het slot
avond, dankzij het 'zaza
van de saxofoons van
Kiers en Rudolf de Vr
met hun band een paai0
pende sets neerzetten e
jazz, vette funk. Dan g
ook wat beter met de ak
met het publiek als dei
materiaal.
Toch wordt het nooit
dat betreft, het blijft be ij
Maar uiteindelijk ovenw
echte swing. Die laat zi
in een stenen bak niet
ren. Die worstelt en kc
ven, jaagt het plezier
mensen.
Die jaagt de beentjes
vloer. Wat dat betreft zit
dens de jazzweek wel
De Waag. Ondanks de
akoestiek swingt Leiden
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Jeans 14', door de Stichting
Jeans. Gezien: 25/1, schouwburg Leiden
Januari is al een paar jaar lang
voor de Leidse Schouwburg de
'Jeans'-maand. Ook dit jaar, in
middels zijn we toe aan afleve
ring 14, onder de veelzeggende
titel 'More Music'. Want er
wordt weer in een razend tem
po een hele lading tophits over
ons uitgestrooid. Programma
nummer 15 is ook al weer in
voorbereiding, waarbij het pu
bliek ditmaal een stem krijgt bij
de samenstelling. Daartoe zijn
de 700 hits van de vorige 13
shows op de website op een rij
tje gezet. Een rekensommetje
leert dus dat er per programma
circa vijfitg nummers ten geho
re worden gebracht. En dat in
zo'n twee uur tijd.
Deze hoge hitdichtheid is als
vanouds verpakt in een super
snelle show. Dat betekent hard
werken voor de vier dames
(Jacqueline Goedmakers, Mieke
Dijkstra, Chantal de Brouwer,
Eileen Schilder) en de vier he
ren (Hans Lemmen, Ivar Cos-
tenoble, Remko Harms, Ger Sa-
velkoul). Het enthousiasme
heeft er in elk geval niet onder
te lijden. De showmachine
loopt gesmeerd, van routine of
sleur lijkt beslist geen sprake.
Veertien maal hetzelfde kunstje
vertonen zonder sleetse plek
ken te vertonen. Ook dat is een
prestatie. De professionaliteit in
belichting, aankleding en show-
opbouw is in de loop der tijd
zelfs toegenomen. De live band
komt met slagwerk, bas, gitaar
en vooral keyboards tot n
vaarbare resultaten die i)c
geval feestelijk klinken. '3
Aan de formule wordt njy,
lijks gesleuteld. Je weet 4
krijgt - en dat in grote p<p
Alles wordt weer met
één avond gecombineeiji.i
Elvis tot Stevie Wonder
Kinderen voor Kinderei
ren-vijftig-sentiment en|
festivalklassiekers. Veel
blewerk, bijna uitsluit ei
tempo-nummers en eei
gelijkmatige rolverdelii
nen de cast. Een ieder
ruimschoots de kans oi
ding te doen.
In muzikaal en artistiekl
valt er weliswaar het no|
voorbehoud te maken,
ontkennen valt dat 'Je:
swingt. Toeval of geen tti
de 'Jeans'-maand janua
'Leiden swingt' vallen tt^(
maar mooi samen. £r
