Grondoorlog op Schipho
Succes vader en zoon Poot in strijd tegen complot luchthaven en overheid
ZATERDAI
22 januaJ
Noem de naam Chipshol en regionale
bestuurders krijgen acuut hoofdpijn. Vader
en zoon Poot van gebiedsontwikkelaar
Chipshol voeren al jaren een verbeten strijd
tegen Schiphol en de overheid. Inzet: de
bouw van kantorenparken, zelfs een hele
nieuwe stad bij Badhoevedorp. In de
grondoorlog rond Schiphol boeken zij nu
zege op zege.
„Wij hebben de slag gewonnen."
door Richard Mooyman
isschien zijn we wel
Wl te Amerikaans. Te di-
wÊ reet en te ambiti
eus." Directeur Peter Poot (50) van
gebiedsontwikkelaar Chipshol zoekt
naar verklaringen waarom hij en va
der Jan Poot (80) kennelijk weer
stand opwekken. Al jaren proberen
zij hun gronden bij Schiphol té ont
wikkelen tot kantorenpark, maar tot
hun grote frustratie duiken steeds
weer formele obstakels op. Ook hun
luchthavenstad bij Badhoevedorp
blijft voorlopig een droom.
Amerikaans doet ook hun verbeten
juridische strijd aan, evenals de
hoogte van de geclaimde bedragen.
Het bouwen wil weliswaar niet vlot
ten, maar de advocatuur beleeft
dankzij de Wassenaarse familie Poot
hoogtijdagen. Vele miljoenen zijn er
al uitgegeven aan juristen die de te
genwerking moeten breken. De laat
ste tijd is Chipshol aan de winnende
hand in de grondoorlog rond Schip
hol.
„Het harde bewijs heb ik niet, maar
er is sprake van een complot om ons
buiten de deur te houden", zegt Pe
ter Poot onomwonden. „Schiphol
beschouwt ons als een concurrent
en zet overheden onder druk om ons
te dwarsbomen. Niemand durft hier
nee te zeggen tegen de luchthaven.
Als politicus is dat niet goed voor je
carrière. Moet ik dan maar een kopje
koffie inschenken en me erbij neer
leggen?"
Rechtszaken zijn geen hobby van
Poot. Hij vindt ze slopend. „Ik zit me
vaak enorm te ergeren aan de onzin
van de advocaat van de tegenpartij."
De vele juridische schermutselingen
hebben het imago van Chipshol
geen goed gedaan, zo beseft hij. Va
der en zoon Poot staan teiboek als
querulanten. Veel bestuurders willen
zo min mogelijk met de Poten te ma
ken hebben, behalve als het echt
niet anders kan in de rechtszaal.
Peter Poot heeft zojuist weer een ad-
vocatenrekening ontvangen van
80.000 euro. „Ik word daar natuurlijk
niet blij van. In feite zijn al die juridi
sche procedures improductief. Voor
advocaten ben ik een droomcliënt:
Ik kan het betalen én ik heb een ster
ke zaak." Dat laatste is geen groot
spraak. Na een langdurig juridisch
steekspel boekte Chipshol onlangs
een klinkende overwinning.
Overwinning
De Haarlemse rechtbank bepaalde
dat een schadeclaim tegen Schiphol
terecht is omdat Chipshol door een
bouwverbod niet aan de slag kan
aan de oostzijde van dé luchthaven.
Alleen over de hoogte van het be
drag moeten deskundigen zich nog
buigen. Chipshol denkt aan zo'n
honderd miljoen euro, en de rente
teller tikt door. „Een gigantische
overwinning bij een hele belangrijke
uitspraak", constateert de ontwikke
laar tevreden. „Het gaat hierbij niet
om het afbreken van een schuurtje,
maar om de grootschalige ontwikke
ling van onroerendgoed rond de
luchthaven."
De provincie Noord-Holland en de
gemeente Haarlemmermeer verlo
ren al eerder procedures, waardoor
ook die mogelijk een miljoenenbe
drag moeten ophoesten. In de regio
neemt de nervositeit over de juridi
sche overwinningen van Chipshol
toe. Ook staatssecretaris Schultz van
Haegen (verkeer en waterstaat) heeft
reden tot zorg. Schiphol en Haar
lemmermeer willen de claims van
Chipshol namelijk doorschuiven
naar de bewindsvrouw.
Even genoeg over juridisch gedoe,
hoewel dat bijna core-business van
Chipshol is geworden. Peter Poot
heeft het liever over zijn plannen
met Schiphol. Zelf zetelt hij op de
bovenste verdieping van het presti
gieuze kantorencomplex Vision Pla
za op Schiphol-Rijk, van Chipshol
Peter Poot en vader Jan Poot bij hun kantorencomplex Vision Plaza op Schiphol. „Misschien zijn we wel te Amerikaans." Foto: United Photos De Boer/Rob Hendriks
uiteraard. Een imposant, ruim opge
zet gebouw waar hij trots op is. De
auto's zijn netjes weggewerkt in de
parkeerkelder.
Chipshol wil geen betonkolossen
neerplempen, maar fraai vormgege
ven gebouwen omringd door veel
groen en water. De gestresste kan
toormens moet zich kunnen verpo
zen met een wandelingetje over een
krakend schelpenpad. Bij de ingang
van Vision Plaza ruisen de fontei
nen. En dat allemaal onder de rook
van de vierde luchthaven van Euro
pa, met de hele wereld onder hand
bereik.
„Natuurlijk willen we geld verdie
nen", zegt Peter Poot. „Maar we wil
len ook een bijdrage leveren aan de
toekomst van Nederland. Iets ach
terlaten wat mooi is. Internationale
topbedrijven moeten zich hier vesti
gen, dat levert werkgelegenheid op.
Als het ons alleen maar om het snel
le geld zou gaan, dan hadden we de
grond al lang kunnen verkopen."
Een van de grootste ontwikkelaars
van Nederland heeft namelijk al be
langstelling getoond.
De Amerikaanse softwaregigant Mi
crosoft streek al eerder neer bij
Chipshol op Schiphol-Rijk, evenals
de KLM en het Radisson/SAS-hotel.
Het Amerikaanse intemetconcem
Juniper Networks betrekt binnenkort
vier etages in Vision Plaza. Maar op
andere gronden van Chipshol ge
beurt helemaal niets. Ja, er groeien
pootaardappelen.
Onzin
Peter Poot stapt in zijn zwarte BMW
om het gapend lege akkerland tus
sen Schiphol-Rijk en Oude Meer te
tonen: het omstreden Groenenberg-
terrein, het front in de grondoorlog.
„Op deze plaats willen we 100.000
vierkante meter aan bedrijfsgebou
wen ontwikkelen, ofwel de vloerop
pervlakte van vier Rembrandtto-
rens." Maar dat wil dus maar niet
lukken.
Om het simpel te houden: eerst deed
Haarlemmermeer moeilijk, daarna
de provincie. Staatssecretaris
Schultz deed vervolgens een klem
mend beroep op de gemeenteraad
om een voorbereidingsbesluit te ne
men waarmee de plannen van Chip
shol konden worden tegengehou
den. Maar door een procedurefout
had Chipshol toch recht op een
bouwvergunning. Uiteindelijk werd
het plan op verzoek van Schiphol-
baas Cerfontaine alsnog getorpe
deerd met een bouwverbod door
.Schultz.
Ziehier het procedurele en juridi
sche slagveld waarin zelfs insiders
het spoor dreigen kwijt te raken.
Formeel mag Chipshol niet op het
Groenenbergtenein bouwen omdat
de landingsapparatuur zou worden
verstoord. Peter Poot kan er nog
steeds boos over worden. „Allemaal
onzin. Het zijn drogredeneringen,
waarbij veiligheid natuurlijk wel
goed klinkt." Merkwaardig vindt hij
het dat een ander bouwbedrijf even
verderop wèl aan de slag is. „Dat ge
bouw is hoger dan wat wij willen
neerzetten en staat dichterbij de
baan." Bovendien zouden de werk
zaamheden zijn begonnen nadat het
bouwverbod is afgekondigd.
De familie Poot kocht in de jaren
tachtig grote stukken goedkope
landbouwgrond aan rond de lucht
haven, die nu mogelijk vele honder
den miljoenen euro's waard zijn.
Chipshol heeft nog 150 hectare in
handen. Schuldenvrij, zo benadrukt
Poot senior vanuit zijn residentie in
Zwitserland. Gekocht voor ruim ze
ven euro per vierkante meter, nu
volgens Poot zeker het honderdvou
dige waard. Vader Poot, voormalige
hoofdplanoloog bij de provincie
Zuid-Holland, heeft zijn kapitaal
vergaard met de verkoop van Eu
rowoningen, in de jaren zestig de
grootste woningbouwer van Neder
land. Hij voorzag dat er hoogwaardi
ge bedrijvenparken rond Schiphol
konden worden neergezet.
Poot senior kreeg gelijk: rond Schip
hol zijn hypermoderne businesspar-
ken ontstaan, maar hijzelf werd
daarbij deels buitenspel gezet. Zoon
Peter: „De overheden hebben zitten
slapen in de tijd dat wij hier actief
waren, waardoor wij hier grond in
handen kregen. Ergens gunt men
ons dat niet, dat speelt ook een rol.
En dat terwijl wij steeds hebben aan
geboden samen te werken."
Schiphol ging zelf bedrijfsterreinen
ontwikkelen in samenwerking met
regionale overheden. Hiervoor werd
de Schiphol Area Development
Compagnie opgericht, volgens Poot
een kongsie om concurrent Chips
hol te dwarsbomen. Schiphol om
armde enkele jaren terug ook het
idee van een airportcity, een lucht
havenstad met kantoren, hotels en
winkels zoals Chipshol al in 1991 be
pleitte. „De luchthaven zag in dat er
met onroerend goed meer te verdie
nen valt dan met start- en landings
gelden."
Compact
Poot stuurt zijn BMW door een an
der deel van Schiphol-Rijk, dat niet
in handen is van Chipshol. „Een
aantal van deze gebouwen zal moe
ten worden gesloopt als Schiphol
een zesde start- en landingsbaan
gaat aanleggen. Wat een kapitaalver
nietiging. Dit soort plannen zorgt
voor onrust bij bedrijven en is slecht
voor het investeringsklimaat."
De luchthaven moet volgens Poot
geen nieuwe banen aanleggen, maar
juist bestaande banen sluiten. Zijn
vader voerde in het begin van de ja
ren negentig al campagne tegen de
aanleg van de vijfde baan, die in zijn
ogen enorm veel ruimte opslokte en
de problemen alleen maar zouden
verergeren. Poot senior pleitte voor
een compacte, efficiënte luchthaven
zoals in het Amerikaanse Atlanta.
Tweeduizend omwonenden kregen
in Atlanta vanwege de lawaaihinder
elders een nieuw huis. De operatie
werd gefinancierd door de ontwik
keling van bedrijfsterreinen. „Door
een goede samenwerking tussen
overheid, bedrijfsleven, luchthaven
en omwonenden is Atlanta uitge
groeid tot de nummer één in de VS",
zegt Poot. „Waarom kan zoiets niet
met Schiphol?"
De familie Poot staat nog steeds ach
ter het idee om de inwoners van
Zwanenburg te verhuizen naar het
westen van de Haarlemmermeer.
Daar zouden zij gratis een nieuwe
huis kunnen krijgen, dankzij de lu
cratieve omvorming van Zwanen
burg tot bedrijvenpark. Wat Poot be
treft kan Schiphol dan doorgroeien
tot honderd miljoen passagiers. De
Zwanenburgbaan kan immers inten
siever worden gebruikt omdat er
geen mensen meer direct onder de
aan- en uitvliegroutes wonen.
Een oplossing voor de geluidshinder
heeft de nieuwe Polderbaan in ieder
geval niet gebracht, zo stelt Peter
Poot. Met een paginagrote adverten
tie aan de vooravond van het beslis
send Kamerdebat in 1995 probeerde
zijn vader de Polderbaan nog tegen
te houden, maar tevergeefs. Het le
verde hem bovendien ruzie op met
een groot aantal aandeelhouders,
wat leidde tot een opsplitsing van
het bedrijf. Want eigenzinnig en
vasthoudend, dat is de familie Poot
altijd geweest.
En dat blijft zo, want zij maken zich
nu ook op voor de strijd tegen een
zesde en misschien wel zevende
baan. Het is nog niet zeker dat er
een zesde baan komt, maar planolo
gisch gezien is de ruimte al gereser
veerd. „Een grof schandaal", vindt
Peter Poot. „Men houdt bij de om
legging van de provinciale weg N201
nu al rekening met een zesde baan,
waardoor het tracé veel duurder
wordt. En ons businesspark wordt
verpest als die weg er dwars door
heen komt. Wij hebben over deze
zaak brieven geschreven aan pre
mier Balkenende. Dat er rond Schip
hol met geld en grond wordt gesme
ten. Wij vinden dat de premier zich
hiermee moet bemoeien, maar Bal
kenende heeft de brief helaas weer
doorgestuurd naai' het ministerie
van verkeer en waterstaat."
Poot senior, gepensioneerd maar
nog steeds druk bezig met Chipshol,
is vanuit Zwitserland maar weer be
gonnen met een nieuwe ronde brie
ven aan Balkenende en andere Ne
derlandse politici. Het wordt tijd dat
politiek Den Haag een keer luistert.
„We zijn niet een of andere lullige
partij. Mijn vader is een briljant, vi
sionair persoon die door muren
heenloopt."
Air France
Het gaat volgens Peter Poot hele
maal niet goed met Schiphol, de re
gio, heel Nederland. „Fokker is fail
liet, terwijl dat helemaal niet nodig
was. Iedereen denkt dat Schiphol de
mainport van Nederland is, maar wij
hebben dit verspeeld door de KLM
in Franse handen over te laten gaan.
Het is de KLM die Schiphol heeft
groot gemaakt. Air France en dus Pa
rijs heeft het nu voor het zeggen.
Schiphol degradeert daarmee uit de
eredivisie." Had de KLM maar ge
luisterd, dan was de luchtvaartmaat
schappij volgens Poot nog zelfstan
dig geweest. „Ik heb de KLM aange
boden dat ze ons als onroerend-
goedbedrijf konden gebruiken. Voor
de prijs van een halve Jumbo had
den ze bij wijze van spreken de halve
Haarlemmermeer kunnen opko
pen."
„Wij denken in Nederland: we zijn te
klein, we kunnen het niet. Het is hier
erg moeilijk om vernieuwend bezig
te zijn. Maar zonder megalomaan te
worden moet je rond Schiphol de
meest aantrekkelijke woon- en werk-
locatie van Europa ere ëren. Ik hoef
niet eens medewerking te hebben, ik
ben al blij als ik geen tegenwerking
krijg. Maar als je hier je hoofd boven
het maaiveld uitsteekt, wordt die af
gehakt. Men gunt het ons niet."
Chipshol boekt de laatste tijd welis
waar juridische successen aan de
oostzijde van Schiphol, vanuit het
westelijk front valt weinig nieuws te
melden. Op de eigen gronden bij
Badhoevedorp wil de familie Poot
namelijk ook een heuse luchthaven-
stad ontwikkelen. In omvang even
groot als het gebied rond de Amster
damse Zuid-as, het beoogde tweede
centrum van de hoofdstad. Maar de
zaak zit muurvast, volgens Poot door
tegenwerking van de overheid.
„Wij hebben een droom. Een busi-
nesscity bij Badhoevedorp, sterk ge
richt op de luchthaven en passa
giers. Voor mensen die drie dagen
per week hier zijn, en de rest van de
tijd in Nice wonen bij voorbeeld.
Met congresfaciliteiten, een winkel
centrum, appartementen, zieken
huis, museum en een kleine univer
siteit. En met het openbaar vervoers
systeem Taxi 2000 dat wij al jaren
bepleiten. Maar de overeenkomst uit
1989 die we hadden met de overheid
om het gebied te ontwikkelen, is niet
nagekomen. We wachten nu al zes
tien jaar."
Diplomatiek meldt Peter Poot dat
Chipshol ondanks alles bereid is sa
men te werken. Met Schiphol, met
de overheid. Maar laat er geen mis
verstand over bestaan:, de familie
Poot heeft genoeg geld achter de
hand om de strijd desnoods nog ja
ren vol te houden.Als je door aller
lei hindernissen jarenlang geen
transactie kunt doen, dan kan dat
ertoe leiden dat je als bedrijf omvalt.
Men wilde ons uitroken, net zo lang
doorgaan totdat wij zouden omval
len. Maar dat zal bij Chipshol niet
meer lukken. Wij hebben de slag ge
wonnen."
