Bondgenoten met 'schijf van vijf
ECONOMIE
Zaken doen met China: Pas op voor namaak!
Energiebedrijven op Gerard Evers: Prestatieloon is geen vies woord
matje bij Brinkhorst
Grootste FNV-bond legt eisen op tafel voor 'gezonde CAO'
Run op zomervakanties
Op het goede spoor
Océ verplaatst nog groter
deel productie naar Azië
'Regels stroommarkt te ingewikkeld'
enproductie
uit Nederland
lAAL - Het in Veenen-
estigde Ritmeester Ci-
stopt per 1 augustus
maken van sigaren in
laai. De productie
■rplaatst naar Duitsland
[beidsplaatsen komen
len. Directeur M. Leen-
i Ritmeester Cigars BV
gisteren bekendge-
)e strenge tabakswetge-
■xterne marktontwikke-
laken de maatregelen
elijk. Het sinds 117 jaar
ledrijf hield zich in Ne-
als laatste bezig met
rote schaal produceren
en. In 2004 maakte het
0 miljoen sigaren van
:n Ritmeester, Oud
en Hajenius.
ng in Nepal:
re brandstof
ndu - In Nepal heeft
een algemene staking
ibare leven in de
d Kathmandu en enke-
steden grotendeels
L De staking, uitgeroe-
vier oppositiepartijen,
jtest tegen de prijsver-
Dor brandstoffen die
ese regering vorige
ft doorgevoerd. Scho-
nkels waren gesloten
este banken en over-
ellingen werkten met
male bezetting. Met de
iten de oppositiepartij-
nvrede blijken over de
Dgingen voor brand-
it 29 procent. Staats-
ning Nepal Oil Corpo-
lt een verlies van 9,9
lollar per maand.
g van Ilse in
rensite Cu2
im/leiden - NewRulez
1 in dochter van inter-
i Dse Media, heeft een
i eidsbelang verworven
erensite Cu2. Op
5 .nl staan persoonlijke
4 en foto's van hon-
inden mensen. De
i marktleider met
:tieve profielen van
i tot 18-jarigen. Ilse
ij ift haar activiteiten
ugd ondergebracht in
Media. Het belang in
NewRulez Media
iterke positie" op in
ire wereld van profie-
irnet. Dagelijks krijgt
51 n 1500 tot 2000 nieu-
en bij-
nald's-baas
Verleden
Topman Charlie Bell
5 nald's is gisteren in
erleden aan darm-
jwerd 44 jaar. Bell
4 pril 2003 de overle-
1 intalupo op. In mei
6 ;m kanker geconsta-
gaf nog bijna een
iding aan het ham-
0 cern en keerde in no-
2 ug naar zijn geboor-
tralie om daar fe
ill en Cantalupo heb-
1 het imago van Mc-
ipgevijzeld door de
verbeteren en salades
1 j u's te introduceren,
{ige begon hij een deel-
McDonald's in Syd-
ar later was hij de
'i Irijfsleider van de
;anisatie. Na een
rière werd hij in ja-
de eerste niet-Ame-
e top van het bedrijf.
11
topman:
5 opvolger
3 letaris-generaal
2 fan de Organisatie
a imische Samenwer-
8 twikkeling wil dat hij
0, i wordt opgevolgd
ziaat. Volgens Johns-
2' inancial Times zou
5 ite weerspiegeling
51 toegenomen be-
o#iatische landen in
•4 conomie. „Het epi-
12 n de wereldecono-
oiuift naar het noord-
Azië", aldus de
Canadese minister.
behoren in Azië
en Zuid-Korea.
die de laatste ja-
9 ke economische
doorgemaakt, als
?d dia, China en Brazi-
ii'Ud-
eerder lijft
tieveke in
Investeringsmaat-
ilder heeft de be-
mderdelen van de
technische handels-
ng Geveke overge-
t gaat om Geveke
juw, het Belgische
'Geveke Climate
f via een zogeheten
nt buy-out waar-
ectie en Halder vol-
lar worden. De drie
fitten vorig jaar sa-
Jiljoen euro om en
•'zit van participatie
pij Nimbus en auto-
Pon Holdings. De
'Nimpon haalde Ge-
3 van de beurs. Hal-
r van het Belgische
lt zich bezig met het
m bedrijven.
dinsdag 18 januari 2005
utrecht/anp - FNV Bondgenoten heeft
gisteren op het hoofdkantoor in Utrecht
'De schijf van vijf voor een gezonde CAO!'
gepresenteerd. Tijdens de onderhandelin
gen over nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomsten met de werkgevers zijn pen
sioen, werkzekerheid, inkomen, kinderop
vang en gezond werken volgens de vak
bond de belangrijkste elementen.
In 2005 is FNV Bondgenoten betrokken
bij de vernieuwing van zo'n 600 collec
tieve arbeidsovereenkomsten. De verte
genwoordiger van de werknemers stel
len onder meer een structurele looneis
van 1,25 procent, met een minimumbe
drag van 206 euro.
Dit bodembedrag garandeert jongeren
procentueel een iets hogere loonstijging,
aldus FNV Bondgenoten. „De eerste
ronde hebben we gehad, het kabinet is
op de knieën", zei voorzitter Van der
Kolk van FNV bondgenoten. „Nu willen
we oogsten. We hopen dat we in goed
overleg zaken kunnen doen met de
werkgevers. Dat is goed voor onze be
drijven en goed voor de mensen." De
keuze voor de invulling van de eigen
schijf van vijf is het directe resultaat van
een door het NIPO uitgevoerde enquête
onder de achterban van FNV Bondgeno
ten. In totaal werkten er 931 leden mee
aan het de raadpleging over het arbeids
voorwaardenbeleid.
FNV Bondgenoten vindt dat het voor al
le werknemers mogelijk moet blijven om
eerder te stoppen met werken. Bestaan
de regelingen voor prepensioen en VUT
moeten op basis van het najaarsakkoord
worden omgebouwd en er moet een be
gin worden gemaakt met levensloopre
gelingen. Verder maakt de belangenor
ganisatie zich hard voor betaalbare kin
deropvang voor alle werknemers, waar
bij de werkgever minstens eenzesde deel
van de kosten betaalt. De belangenorga
nisatie pleit ook voor een goed preven
tie- en reïntegratiebeleid, waarmee
werknemers bescherming krijgen voor
ontslag en inkomensverlies. Te denken
valt aan aanvulling van ziektegeld in het
tweede jaar en compensatie van geste
gen ziektekosten.
Berghuis, namens FNV Bondgenoten
onderhandelaar Metaal en Techniek,
houdt rekening met een zeer moeizaam
overleg. „Ik verwacht dat het niet zo
maar zal gaan en dat we actie moeten
voeren", aldus Berghuis. „Het gaat om
hele belangrijke dingen als pensioen en
inkomen. CAO's moeten fundamenteel
gewijzigd worden. En dan willen som
mige werkgevers de werktijden ook nog
verlengen, zonder dat daar meer loon of
iets anders tegenover staat. Er is actie
gevoerd om kleinere dingen."
Berghuis onderhandelt namens 400.000
werknemers van 30.000 merendeels klei
ne bedrijven. Het gaat dan onder andere
om loodgieters, automonteurs en instal
lateurs, die op grond van oude afspra
ken dit jaar 2,2 procent loonsverhoging
krijgen. „Inkomen is voor mijn mensen
niet het issue.
Men wil een goed pensioen, een nette
uitkering bij ziekte en betaalbare kinder
opvang", aldus Berghuis. „Kinderop
vangregelingen moeten er niet alleen
zijn voor yuppen, maar ook voor men
sen die een lager inkomen hebben."
Tassenvol reisfolders betekenen een avondje zoeken naar een ge
schikte vakantiebestemming. Foto: GPD/Koen van Weel
eindhoven/gpd - Reisorganisa
ties constateren een ware run
op vakanties voor zowel dit
voorjaar als de zomer. De eerste
indruk is dat het nog drukker is
dan vorig jaar, toen de SARS-
epidemie en de oorlog in Irak
voor onzekerheid zorgden. „Ei
genlijk start het zomerseizoen
pas op 1 april, maar het loopt
nu al storm," zegt Jaap de Car-
pentier Wolf van World of TUI,
met 2 miljoen klanten de groot
ste reisorganisatie van Neder
land. Het bedrijf is vooral be
kend van de merken Arke, Hol
land International en Kras Ster
vakanties.
Volgens de ANWB worden er
ondanks de recessie steeds
meer vakanties geboekt. „Maar
wel kortere", aldus Kees Jan
van Ginkel van de ANWB. „De
lange vakantie wordt korter,
stedentrips raken meer in trek.
Erg in opkomst is Turkije.
„Daar gingen vorig jaar 800.000
Nederlanders op vakantie, een
stijging van 16 procent." Het
land is zeer populair vanwege
het gunstige prijspeil.
Ook Thomas Cook, de derde
touroperator van het land, con
stateert nu al een ware 'boe
kingshausse'. „Het is een heel
drukke periode, zowel bij de
reisbureaus als op de websites.
Turkije is inderdaad heel ge
wild, net zoals het Caribische
gebied, en voor de gezinsva
kantie traditiegetrouw Frank
rijk", aldus een woordvoerster.
Vorig jaar is het aantal vakan
ties naar Duitsland met ruim 11
procent gestegen tot 2,7 mil
joen. Ook de Scandinavische
landen waren in trek, vooral
vanwege de gunstige kampeer-
tarieven en de rust. Tsjechië
komt in beeld voor zowel ste
dentrips als zonvakanties, en
Kroatië is een opkomende au-
tob es temming. Vanwege de
goedkope dollar zijn ook reizen
naar de VS in trek.
Wat voor de vakantiebranche
de gevolgen zullen zijn van de
ramp in Azië, is nog ongewis.
De verwachting is dat veel
mensen voorlopig naar elders
afreizen, maar in praktijk valt
dat nog mee.
Amsterdam - Op het Muntplein in Amsterdam wordt sinds vorige week gewerkt aan de tramrails. De werkzaamheden duren tot en met eind april. Normaal gesproken wordt
een tramspoor om de tien jaar vernieuwd. Op een plek als de Munt is die termijn veel korter. Er rijden hier zes tramlijnen, wat een extreem zware belasting met zich meebrengt.
Foto: GPD/Jeroen Jumelet
peking/gpd - Om de aanpak
van plagiaat nog maar eens
duidelijk te maken heeft staats
secretaris Van Gennip (buiten
landse handel) gisteren in Pe
king de kwestie nogmaals op
tafel gelegd bij haar Chinese
ambtgenoot Bo Xilai. „Het is
leuk dat er wetgeving is, maar
wat doet u met de handhaving?
Van Gennip, die deze week
een van de grootste handelsde
legaties ooit naar China leidt,
heeft het met eigen ogen gezien
hoe overal handelaren zaken
doen met illegale dvd's en cd's.
„Ik kan nog wel begrip opbren
gen voor een kleine straathan
delaar, maar de verkoop ge
beurt ook door grote warenhui
zen. Dat moet echt aangepakt
worden."
Of de Chinezen daarvan onder
de indruk zijn, is niet duidelijk.
Tal van instanties en landen
hebben China al aangesproken
op het kopiëren van andermans
ontwerpen, producten en idee-
en. En het zijn niet alleen parti
culieren die geld verdienen aan
geplagieerde Westerse merken.
Zo heeft het bestuur van de ha
venstad Qingdao een eigen kof
fiezaak geopend: Starsbuck. Lo
go, kleuren en naam zijn niet of
nauwelijks van echt te onder
scheiden. Dat China geen ernst
maakt met het aanpakken van
producenten van namaakarti-
kelen, is bezijden de waarheid.
Veroordelingen tot zeven jaar
cel of meer begint in zwang te
raken. Van Gennip heeft de
Chinese regering nog eens uit
gelegd dat het ook in het belang
van Chinese producenten is om
de namaakpraktijken uit de we
reld te helpen. Want als Wester
se bedrijven niet beschermd
worden, hoe moet dat dan met
Chinese bedrijven die straks de
Europese markt op willen? „Ik
geloof wel dat ze het begrepen
hebben." Philips is een van de
bedrijven die erg veel last heeft
van plagiaat in China. Daarom
heeft de elektronicagigant sa
men met universiteiten in Pe
king en Sjanghai een aantal in
stituten voor intellectueel ei
gendom opgezet. Die houden
zich uitsluitend bezig met het
vergroten van kennis en be
wustzijn van de Chinezen over
plagiaat. Om de instituten te
ondersteunen, zegde Van Gen
nip gisteren een bedrag van
100.000 euro toe. De 55 bedrij
ven die in het kielzog van de
staatssecretaris meereizen zijn
tevoren gewaarschuwd voor
plagiaat. „Let op wat je wilt ver
kopen. Alleen dat wat je ook
kwijt wilt," aldus Van Gennip.
Verkoop je meer dan kan dat
tot grote teleurstelling leiden.
Chinese bedrijven zijn vooral
geïnteresseerd in technologie
overdracht. Van de Nederlands-
Chinese handel heeft 90 pro
cent rechtstreeks te maken met
kennis. Die technologie is ver
volgens makkelijk toe te passen
voor eigen producten. De be
denker heeft dan het nakijken.
Op termijn 300 tot 500 banen weg in Venlo
venlo/anp - Océ overweegt nog
meer productie te verplaatsen
naar zijn vestigingen in Mid
den-Europa en Azië. Topman
Van Iperen van de fabrikant van
printers en kopieermachines
schat dat op termijn 2500 tot
2700 van de 3000 arbeidsplaat
sen in Venlo overblijven. Océ is
al enige tijd actief in Midden-
Europa en Azië. Dit jaar komt er
20 procent van de productie
daar vandaan. De kostprijs van
deze machines is volgens Van
Iperen 20 tot 30 procent lager
dan in Venlo.
De Océ-topman benadrukte dat
er nog geen concrete plannen
zijn. „Dit is de eerste stap." Vol
gens Van Iperen hoeft Venlo
niet bang te zijn dat Océ hele
maal vertrekt naar de lagelo
nenlanden. De onderzoeks- en
ontwikkelingsactiviteiten blij
ven in Limburg, evenals de pro
ductie van strategische onder
delen voor de printers en kopi
eermachines, zoals toners. „We
willen en kunnen dit niet ver
plaatsen." Midden-Europa en
Azië zijn vooral bedoeld voor de
„massaproductie", aldus de be
stuursvoorzitter.
Océ heeft over zijn gebroken
boekjaar, dat 1 december 2004
afliep, een nettowinst behaald
van 78,1 miljoen euro. Een jaar
eerder was dat 61.5 miljoen eu
ro. In de nettowinst zat een
eenmalige boekwinst van ruim
10 miljoen euro uit de verkoop
van lease-activiteiten.
Analisten toonden zich teleur
gesteld over het vierde kwar
taal. Daarin realiseerde Océ een
nettowinst van 25,4 miljoen eu
ro. Dat is 1,6 miljoen euro min
der dan het vergelijkbare kwar
taal in 2003. Door wisselkoers
effecten daalde de omzet over
het gehele boekjaar met 4,2
procent tot bijna 2,7 miljard eu
ro. De autonome omzet bleef
gelijk.
In het laatste kwartaal nam de
omzet sterker af, met 6 procent
tot 702,2 miljoen euro. Meer
dan de helft daarvan was het
gevolg van de lage dollarkoers.
De afname werd onder meer
veroorzaakt door verminderde
rente-inkomsten uit de lease
contracten, minder opbreng
sten uit de onderhoudscontrac
ten en lagere papierprijzen.
Océ voorziet voor dit jaar een
hoger bedrijfsresultaat, maar
gaat uit van minder nettowinst
doordat minder wordt verdiend
aan zijn leasecontracten. De
mededeling kwam voor FBS
Bankiers als een verrassing.
„Wij hadden verwacht dat Océ
die doelbewust haar lease-acti
viteiten heeft verkocht, moge
lijkheden zou ontwikkelen om
het verlies hiervan te compen
seren. Dat is nog onvoldoende
gebeurd", constateerde de za
kenbank. Océ wil ook in 2005
nog een deel van zijn leasepor
tefeuille afstoten.
rotterdam/anp - Minister
Brinkhorst (economische za
ken) heeft de energiebedrijven
gisteren met spoed op het mat
je geroepen. Aanleiding is de
constatering van koepelorgani
satie EnergieNed dat er maan
delijks 15.000 tot 20.000 admi
nistratieve fouten worden ge
maakt. Zijn woordvoerder liet
gisteren weten te betreuren dat
de administratie niet in orde is.
„Toezichthouder DTe had eind
vorig jaar de energiebedrijven
al gewaarschuwd en structurele
maatregelen geëist."
Volgens woordvoerder Broen
van Essent is het probleem niet
op te lossen door honderden
medewerkers extra aan te trek
ken, zoals Nuon heeft aange
kondigd. „Dat is symptoombe
strijding. De overheid en de
sector zijn bij de vrijmaking van
de energiemarkt doorgeslagen
en heeft een veel te complexe
regelgeving ingevoerd om te ga
randeren dat de concurrentie
tussen de energiebedrijven zo
eerlijk mogelijk verloopt.
De klagers zijn vooral klanten
die na verhuizing heel lang op
hun energienota moeten wach
ten. Voorheen konden mensen
op hun dag van verhuizen of la
ter zich melden bij hun ener
gieleverancier. Na 1 juli is het
proces ingewikkelder geworden
en moeten mensen hun nieuwe
adres ten minste tien dagen
voorafgaande aan hun verhui
zing doorgeven. „Dat heeft in
alle voorlichtingskranten ge
staan, maar ik kan me goed
voorstellen dat deze informatie
niet is blijven hangen. Er wordt
veel meer van de consumenten
verwacht", aldus Broen. Hij
spreekt van zeer gedetailleerde
en administratieve procedures.
„Dat leidt tot fouten."
Volgens Broen zoeken energie
bedrijven en het ministerie van
economische zaken naar struc
turele oplossingen om de regels
te vereenvoudigen en te versoe
pelen. De woordvoerder van
Eneco meldt dat het bedrijf EZ
een brief heeft geschreven over
de administratieve rompslomp
die de nieuwe regels veroorza
ken. De Consumentenbond
noemde de advertentie van
Nuon zaterdag 'schandelijk'. In
mei vorig jaar zeiden de ener
giebedrijven dat ze hun admi
nistratie op orde hadden en dat
was reden voor het groene licht
voor de liberalisering, aldus een
woordvoerster.
door Kees Bechtold
Tilburg - ABN Amro heeft per i januari
prestatiebeloning geïntroduceerd voor al
zijn 27.000 werknemers. De Tilburgse
hoogleraar Gerard Evers juicht die stap
toe. Hij vindt dat de werknemer met een
grotere economische waarde voor een be
drijf ook beter mag worden gehonoreerd.
Gerard Evers zit aan de top van zijn pro
ductiviteit. De 50-jarige deeltijdhoogle
raar in de waardering van het menselijke
kapitaal aan de Universiteit van Tilburg
zit ook ongeveer aan de top van zijn sa
laris. Productiviteit en salaris zijn bij de
econoom dus in een perfecte balans.
Puur toeval is dat niet, want uit onder
zoek is gebleken dat hoogleraren het
meest productief zijn op hun 50ste, in
tegenstelling tot bijvoorbeeld een bouw
vakker, die op zijn 35ste zijn hoogste
productiviteit bereikt, aldus Evers.
De beloning van een werknemer houdt
echter doorgaans geen gelijke tred met
zijn productiviteit. Het salaris gaat maar
één kant op: omhoog. Ook als de pro
ductiviteit minder wordt. „Het is vreemd
dat de salarislijnen blijven stijgen naar
mate werknemers minder productief
worden," vindt Evers. „Er moet wel een
verhouding bestaan tussen de beloning
en de economische waarde. Belonen is
niet een soort van eerbetoon aan wat ie
mand 25 jaar voor een organisatie heeft
betekend." Evers is dan ook voorstander
van performance related pay. „Dat is een
wat breder perspectief dan alleen pres-
Gerard Evers: „Het salaris gaat maar
één kant op: omhoog."
Foto: GPD/John Schouten
tatiebeloning. Ook training, opleiding en
doorstroming vallen daar onder," aldus
Evers.
Prestatiebeloning roept in Nederland
beelden op van opgejaagde mensen aan
een lopende band, stratenmakers die
per vierkante meter worden betaald en
andere manieren van werken voor stuk
loon. „Er sluipt vaak een hoop demago
gie in de argumenten tegen prestatiebe
loning. Maar we leven natuurlijk niet
meer in de jaren dertig, waar de arbeids
omstandigheden soms erbarmelijk wa
ren. We vinden het in Nederland heel ge
woon dat het salaris van topmanagers
voor een deel vast is en voor een deel af
hankelijk van hun prestatie. Zoals we
ook een bonus-malusregeling bij een au
toverzekering heel gewoon vinden. Op
veel meer terreinen klinken verschillen
in prestatie door. Er zijn dus goede rede
nen om eens te bekijken of het op de
werkvloer ook kan worden geïntrodu
ceerd."
Als voorbeeld haalt Evers de winstde-
lingsregeling aan. „Dat is een collectieve
regeling, waarin iedereen aan het eind
van het jaar eenzelfde percentage krijgt
uitgekeerd. Iemand die een paar maan
den ziek is geweest, krijgt de winstdeling
ook. Dat heeft weinig te maken met
prestatiebeloning in klassieke zin. Door
te differentiëren kun je een signaal ge
ven, een prikkeling ook. Dat soort signa
len worden nauwelijks gebruikt om ar
beidsgedrag positief te beïnvloeden."
Kortom: Evers streeft naar een synthese
tussen de Amerikaanse manier van belo
nen en beloning volgens het zogeheten
Rijnlandse model: dezelfde functie wordt
op eenzelfde manier beloond, ongeacht
inzet, ziekteverzuim, het maandagse
lamlendigheidsgevoel en andere zaken
die de arbeidsproductiviteit negatief be-
invloeden.
„Ik ben geen voorstander van een puur
Amerikaanse manier van belonen. Kijk
wat voor schandalen dat de laatste jaren
heeft opgeleverd. Maar je moet de ogen
niet sluiten voor het feit dat het Rijn
landse model het moeilijk krijgt. In Chi
na, Japan en de VS wordt heel anders ge
dacht over belonen. Het is de kunst je ei
gen culturele elementen te behouden,
maar toch te streven naar een beloning
die meer in verhouding staat tot de pro
ductiviteit van mensen."
Volgens Evers hoeft de invoering van
prestatiebeloning niet te betekenen dat
de CAO's hun langste tijd hebben gehad,
wel de algemeen verbindend verklaring
ervan voor een hele bedrijfstak. „Dat is
passé. Het aantal organisaties met een
eigen CAO binnen Nederland neemt toe.
De tijd zal zijn werk doen, hfl|fenomeen
aw gaat zichzelf uithollen. Het is een
natuurlijk proces en dat vind ik een goe
de zaak."
Evers ziet veel meer in 'raam-CAO's' met
gerichte prestatiebeloningselementen,
waarin niet alles op voorhand is vastge
legd. „CAO's met een zodanige band
breedte dat managers een eigen beleid
kunnen construeren." Om werkgevers
niet helemaal de vrije hand te geven,
vindt Evers wel dat een vangnet moet
blijven bestaan. „Sociale uitbuiting
moet worden voorkomen. Het moet
geen race worden waarbij concurrenten
elkaar naar de armoedegrens jagen.
CAO's hebben een nuttige functie in de
samenleving", aldus de hoogleraar.
In welke systematiek de verhouding tus
sen vast loon en prestatieloon wordt ge
goten, is nog een kwestie van onder
zoek. „Mensen nemen liever een kans
van 100 procent op 10 euro meer, dan
een kans van 50 procent op 30 euro.
Maar ik verwacht bij de vaste looncom
ponent ergens tussen de 85 en 90 pro
cent uit te komen. De rest is dan varia
bel." Zo blijven de beloningsverschillen
binnen de perken, denkt Evers.
