Celstraffen
na slachting
Srebrenica
BUITENLAND
'Volksfeest' achter hoge hekken
Abbas begint een bijna hopeloze race tegen de klok
'Commando's VS op geheime missie in Iran'
Dissidenten in China eisen
staatsbegrafenis voor Zhao
I Dutroux in
erstaking
Exodus uit Oostenrijkse
kerk na seksschandaal
Officieren krijgen 18 en 9 jaar
Geesteszieke nicht Hitier
door de nazi's vermoord
Koninklijke verzoening
erg en gletsjer
amkoers
Wetenschappers
uit naar een botsing tus-
u gigantische ijsberg en
tsjer bij Antarctica. De
5-A (160 km lang) drijft
maanden langzaam
Dtygalski Glacier Ton-
jlgens een onderzoeks-
m zijn beide gevaarten
e mijl van elkaar. Het is
igelijk dat de berg of de
van koers verandert.
dinsdag 18 januari 2005
sbisschop
ontvoerd
in - De Iraakse katholie-
ibisschop van Mosul is
ontvoerd. Het Vaticaan
van een terroristische
e 66-jarige aartsbis-
in rang de hoogste
>ke geestelijke in Irak.
steeds vaker het
van bomaanslagen die
il hebben de uiterst klei-
olieke minderheid te in-
en. Christenen vormen
drie procent van de
bevolking van 25 mil-
komen zo weinig mo-
it voor hun geloof in de
sche samenleving.
arqawi eist
lagen op
De Jordaanse terroris-
jr Abu Musab al-Zarqa-
gisteravond de verant-
ijkheid opgeëist voor
anslagen in Irak. Het
ran al-Zarqawi, die al
:n op zijn naam
an, kwam aan het ein-
reer een bloedige dag in
ïslagen op een contro-
in de Iraakse Nationale
>p een politiebureau en
Amerikaanse patrouille
aan zeker 21 Irakezen
1. Door een roofoverval
werkers van het minis-
financiën vielen nog
doden.
De Belgische kinder-
ïaar Mare Dutroux is
dag in hongerstaking,
een van zijn advoca-
ues Conrard, gister-
zegd. Met zijn actie wil
vorig jaar tot levens-
lordeeld, bewerkstelli-
lij kan terugkeren naar
genis in Aarlen,
werd op 5 januari
acht naar de gevange-
Waals-Brabantse Itte-
transfer hangt samen
nog lopende rechts-
;n Dutroux wegens au-
el. Die zaak, die kortge-
ird verdaagd, dient in
et ver van Itteren.
n van verzet
ord-Korea
en Zuid-Koreaanse
echtengroepering
neld een video in bezit
n die het eerste visuele
rmt van ontrouw aan
ie in Noord-Korea.
Ie groepering gaat het
eorganiseerde bewe-
I de communistische
n Jong-il. In de 35 mi-
rende film is onder
fabriekshal te zien
portret hangt van Kim
Iver zijn gezicht is een
aast waarin vrijheid en
worden geëist.
door lint na
ie over hond
sen man in de Verenig-
pche Emiraten heeft
ftvin elkaar geslagen
een sms'je op haar te-
jrkeerd had begrepen,
ging over hun ondeu-
jjnd ('hij lust het eten
k niet, hij vernielt het
maar de echtge-
pk de boodschap op
II ging daarna door
lij kreeg een boete van
tentrips in
ni-gebieden
Jen Thais reisbureau
naar de door tsuna-
oeste gebieden orga-
)at moet geld opleve-
le dorpen die door de
getroffen. De reis be-
ij Khao Lak, het vrij-
renen toeristenoord,
geen vrolijk reisje.
)pt onder meer bij de
e dienst doet als mor-
oor duizenden licha-
et handdoek
rkeersfout
Filipijnen die niet op
)pen of illegaal over-
keren een ldap met
handdoek. De maat-
|t bovenop de gebrui-
Icties: boetes, cel- of
of in het openbaar
ed zingen. De ver-
iteiten sturen twintig
ichtwagens door de
:eersambtenaren
lit de trucks klappen
'kken waaraan natte
bevestigd.
den haag/gpd-reuters - Ameri
kaanse commando's zoeken in
het geheim in Iran naar nucle
aire en chemische wapens en
raketbases. Dat schrijft de Ame
rikaanse onderzoeksjournalist
Seymour Hersch in het tijd
schrift The New Yorker. Hersch
onthulde eerder spraakmaken
de details over het Abu Ghraib-
schandaal in Irak.
Sinds afgelopen zomer zouden
Amerikaanse speciale troepen
vanuit Afghanistan Iran zijn
binnengedrongen om verken
ningsmissies uit te voeren.
Daarbij maken ze gebruik van
speciale apparatuur die nucle
air materiaal kan opsporen.
Hersch baseert zich op infor
matie van een voormalig voor
aanstaand lid van de Ameri
kaanse inlichtingendienst, die
in het artikel anoniem blijft.
De geheime missies zouden
dienen om enkele tientallen lo
caties te vinden die met preci-
sie-aanvallen en korte com
mando-acties kunnen worden
uitgeschakeld.
De Amerikanen werken bij de
voorbereiding van hun missies
nauw samen met een groep Pa
kistaanse wetenschappers en
technici. Pakistan heeft jaren
lang nucleaire technologie aan
Iran verkocht. In ruil voor de
samenwerking zou de omstre
den Pakistaanse atoomdeskun
dige Abdul Qader Khan, de 'va
der van de Pakistaanse atoom
bom', gevrijwaard worden van
Barcelona - De koninklijke kus die de Marokkaan
se vorst Mohammed de Zesde en de Spaanse ko
ning Juan Carlos (op de foto links) gistermiddag
voor het oog van tientallen camera's uitwisselden
op het vliegveld van Marrakech mag worden ge
zien als het symbool van verzoening tussen Spanje
en Marokko. Voor het eerst in 25 jaar brengt de
Spaanse koning een staatsbezoek aan de zuiderbu
ren. De relatie tussen beide landen is sinds de
moorse invasie in 711 door generaal Tariq op het
Iberisch Schiereiland nooit meer goed geweest. De
kolonisering van Marokko later door de Spanjaar
den en gewapende conflicten hebben over en weer
een diep wantrouwen veroorzaakt. Door hun lig
ging en hun historie zijn Spanje en Marokko tot el
kaar veroordeeld. Maar naast tal van conflicten
hebben ze ook een groot aantal gemeenschappelij
ke belangen. Het probleem van de duizenden Afri
kaanse vluchtelingen die de Straat van Gibraltar
oversteken is alleen op te lossen in nauwe onder
linge samenwerking. Dat geldt ook voor de bestrij
ding van het terrorisme en de drugsmaffia. Het on
opgeloste vraagstuk van de Westelijke Sahara is
eveneens iets waar beide landen al jaren over van
mening verschillen. Juan Carlos zal deze thema's
vandaag aansnijden wanneer hij het Marokkaanse
parlement in Rabat toespreekt.
Foto: EPA/Alberto Martin
door onze correspondent
Erwin Tuil
Peking - Een van de belangrijk
ste figuren van de Chinese eco
nomische hervormingen en de
studentendemonstraties van
1989 is gisteren na vijftien jaar
huisarrest overleden.' Zhao Ziy-
ang stierf aan de gevolgen van
long- en hartproblemen. Naast
de familie meldden ook de Chi
nese staatsmedia het overlijden
van 84-jarige Zhao, die tot een
week geleden officieel niet be
stond.
Van openbaar rouwbeklag is
nog geen sprake, maar de dood
van Zhao leidt mogelijk tot pro
testen. Zhao, voormalig secre
taris-generaal van de Chinese
communistische partij, wordt
door pro-democratische acti
visten in China en Hongkong
gezien als boegbeeld voor hun
zaak.
Een positie die hij te danken
heeft aan zijn verzet tegen mili
tair ingrijpen tijdens de studen-
Zhao Ziyang in 1989.
Foto: Reuters
tendemonstraties van 1989 op
het Plein van de Hemelse Vrede
in Peking. Het verzet en de
daaropvolgende arrestatie en
uitstoting uit de Partij maakte
hem nog populairder.
Inmiddels heeft de regering ex
tra maatregelen genomen om
massaal rouwbeklag over Zhao
onmogelijk te maken. In het
verleden nam rouw al snel de
vorm van protest aan tegen het
op dat moment onpopulaire
bewind. In 1976 leidde de dood
van premier Zhou Enlai tot de
monstraties. In 1989 werden de
pro-democratische protesten
op het Plein van de Hemelse
Vrede ingegeven door een ver
bod op het rouwen voor Hu
Yaobang.
Dissidenten in China en Hong
kong hebben de regering in Pe
king opgeroepen Zbao te reha
biliteren en hem een staatsbe
grafenis te geven. De kans daar
op is echter gering. Zijn verzet
tegen militair ingrijpen tegen
de studenten in 1989 wordt
hem zwaarder aangerekend
dan zijn economische experi
menten eind jaren zeventig in
de provincie Guangdong. Dat
leidde uiteindelijk tot de her
vormingen die zorgden voor de
economische bloei van de afge
lopen vijftien jaar.
verhoor door de Amerikaanse
geheime dienst of het Interna
tionaal Atoomenergie Agent
schap.
Hersch meldt ook dat Pakistan
zijn nucleaire wapenarsenaal
aan het uitbreiden is. Volgens
een hooggeplaatste Pakistaanse
diplomaat leggen de Verenigde
Staten Pakistan geen strobreed
in de weg om hiervoor onder
delen op de zwarte markt te ko
pen.
Het Witte Huis ontkent de be
richten in The New Yorker.
„Natuurlijk volgen wij Iran met
zorg", aldus woordvoerder
Bartlett tegenover CNN. Het ar
tikel van Hersch zou echter veel
onnauwkeurigheden bevatten.
Hoewel de VS tot nu toe een di
plomatieke lijn tegenover Iran
volgden, sluit Bartlett eventueel
gewapend ingrijpen niet uit:
„Nog nooit in de geschiedenis
heeft een Amerikaanse presi
dent militaire middelen uitge
sloten."
wenen/anp-dpa - De katholieke
kerk in Oostenrijk heeft het af
gelopen jaar meer opzeggingen
van het lidmaatschap gekregen
dan ooit. Volgens diverse bis
dommen in het land hebben
zich in 2004 meer dan 44.000
leden officieel afgemeld.
De uittocht houdt sterk ver
band met het seksschandaal
rond de priesteropleiding in St.
Pölten. Dat leidde in het najaar
tot het gedwongen terugtreden
van bisschop Kurt Krenn van
het diocees.
Het totale aantal katholieken in
Oostenrijk is de afgelopen vijf
tien jaar gedaald van 6,4 tot 5,7
miljoen, op een inwonertal van
8,5 miljoen. Oostenrijkse katho
lieken betalen gemiddeld 70 eu
ro per jaar aan de kerk.
münchen/anp-dpa - Een gees
teszieke nicht van de Duitse
dictator Adolf Hitler is in 1940
door de nazi's vermoord in het
kader van hun euthanasiepro
gramma. Dat hebben Duitse en
Oostenrijkse wetenschappers
ontdekt na onderzoek van tot
dusver onbekende documenten
uit de nazi-periode.
Volgens het Instituut voor Fo
rensische Geneeskunde in
München en het Obersalzberg
Instituut in het Oostenrijkse
Berchtesgaden werd Aloisia V.
(49) eind november 1940, van
uit een psychiatrische inrich
ting in Wenen, overgebracht
naar Kasteel Hartheim, in de
buurt van Linz. Dat was een in
richting waar geestelijk en li
chamelijk gehandicapten wer
den 'geëlimineerd'. Daar stierf
Aloisia op 6 december 1940 in
de gaskamer, aldus de weten
schappers. Het onweerlegbare
bewijs vonden zij de afgelopen
week in de vorm van een pati-
entenakte.
Aloisia V. had negen jaar van
haar leven doorgebracht in de
Weense inrichting Am Steinhof.
Zij leed aan „schizofrenie, ge
koppeld aan radeloosheid en
depressiviteit, verwardheid,
stemmingswisselingen en
waanvoorstellingen". Overigens
waarschuwen de wetenschap
pers ervoor om uit het ziekte
beeld van Aloisia, die twee jaar
jonger was dan Hitier, directe
conclusies te trekken over de
geestelijke toestand van de dic
tator zelf. Maar, stelt Eisenmen
ger, Hitler was aan vaderskant
met haar verwant. In dat deel
van Hitiers stamboom komen
meerdere geesteszieken voor.
den haag/anp - Het Joegosla-
vië-Tribunaal heeft de Bosnisch-
Servische officieren Vidoje
Blagojevic en Dragan Jokic gis
termiddag veroordeeld tot res
pectievelijk 18 en 9 jaar cel voor
hun rol bij de massaslachting
van Srebrenica in 1995.
Blagojevic (54) is schuldig be
vonden aan medeplichtigheid
aan genocide (volkenmoord),
moord, etnische vervolging en
onmenselijke handelingen. Jo
kic (47), die wegens zijn minder
belangrijke rol niet was aange
klaagd voor genocide, is schul
dig bevonden aan helpen bij
moord, uitroeiing en etnische
vervolging.
Blagojevic was ten tijde van de
genocide commandant van de
Bosnisch-Servische Bratunac-
brigade. In het gebied waarvoor
hij verantwoordelijk was, zijn
tal van moorden gepleegd. Jo
kic zorgde onder meer voor het
begraven van lijken in massa
graven. Blagojevic' en Jokic'
medeverdachten Momir
Nikolic en Dragan Obrenovic
legden in 2003 een spectaculai
re schuldbekentenis af; zij zijn
inmiddels veroordeeld tot res
pectievelijk 27 en 17 jaar cel.
Blagojevic en Jokic hielden vol
onschuldig te zijn. VN-aankla-
ger McCloskey eiste in septem
ber celstraften van respectieve
lijk 32 jaar en 15 a 20 jaar voor
het tweetal. Blagojevic, Jokic,
Nikolic en Obrenovic waren al
lemaal ondergeschikten van de
Bosnisch-Servische generaal
Krstic, de enige die tot nu toe
door het VN-hof in Den Haag
wegens genocide is veroor
deeld. Krstic kreeg in hoger be
roep 35 jaar voor zijn rol bij de
massaslachting onder duizen
den moslims.
Vidoje Blagojevic. Foto: AP
Dragan Jokic. Foto: EPA
De drie VN-rechters Liu Daqun
(China), Volodymyr Vassylenko
(Oekraïne) en Carmen Maria
Argibay lazen bij toerbeurt voor
uit het vonnis waarin het lijden
van de slachtoffers uitgebreid
wordt beschreven. Zo stonden
de graafmachines voor de mas
sagraven al klaar terwijl de
slachtoffers nog op hun beurt
wachtten om te worden dood
geschoten. De rechters be
schrijven de massamoord op
meer dan 7000 moslims als be-,-
horend tot „de donkerste dagen
in de moderne Europese ge
schiedenis".
Inauguratie Bush wekt veel irritatie in Washington
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - It's showtime!
De cowboylaarzen kunnen on
der de smoking. De diamanten
boven het denim pak. Ameri-
ka's regeringszetel Washington
DC doft zich op voor het enige,
echte, extravagante festijn van
de democratie: de inauguratie
van de president. George Bush
gaat op herhaling, er vallen do
den in Irak, de wereld is nog
aan het bijkomen van de groot
ste natuurramp van onze tijd,
maar dat is geen reden een
toontje lager te zingen op dit
festijn voor sponsors met vette
beurzen, partijbonzen en 'de
gewone man'.
Nog voordat George Bush ook
maar één woord van zijn presi
dentiële eed heeft uitgesproken,
heeft de editie van 2005 al twee
records gebroken. Het drie da
gen durend evenement met de
eedaflegging op donderdag als
hoogtepunt, is het duurste ooit
én het zwaarst beveiligde. Het
prijskaartje voor de negen
danspartijen, de drie etentjes
bij kaarslicht, de parade en an
dere festiviteiten bedraagt zo'n
40 miljoen dollar. Dat is exclu
sief de meer dan 17 miljoen
dollar die de extra veiligheids
maatregelen gaan kosten.
Er wordt wel vaker gemopperd
over de buitensporigheid van
de festiviteiten en de opdringe
righeid van het bedrijfsleven,
maar dit keer heeft de veront
waardiging geleid tot een fikse
Ongekende veiligheidsmaatregelen in Washington in verband met
de inauguratie van Bush donderdag. Foto: EPA/Shawn Thew
discussie op internet en in de
media. Vijfendertig miljoen
voor Azië en veertig miljoen
voor een feestje? Dat voelt ver
keerd, orakelde Mark Cuban,
een miljardair uit Texas, in zijn
'blog' op het internet. Leg de
eed af, maar schrap de feestjes,
adviseerde hij Bush. Hoezo, ri
posteerden de feestgangers. Tij
dens de Vietnam-oorlog hield
Lyndon Johnson ook gewoon
zijn partijtje. Toen Clinton in
1993 werd ingewijd, werd er
zwaar gevochten in Bosnië, en
hij spendeerde ook 33 miljoen
om jan en alleman te fêteren.
Bovendien worden de kosten
van de festiviteiten opgehoest
door bedrijven die sponsoren
en particulieren die bereid zijn
de astronomisch dure toe
gangskaartjes voor de officiële
partijtjes te betalen. Daar komt
geen belastingdollar aan te pas,
kraaide David Frum, voormalig
tekstschrijver van George Bush.
Laat de natie toch lekker een
dag één zijn!
Maar de sponsoring zit critici
evenmin lekker. Rechtstreekse
donaties van bedrijven aan po
litieke kandidaten zijn verbo
den, maar dat geldt niet voor
bijdragen aan de inauguratie.
En dus heeft het organisatieco
mité rijkelijk geoogst in het
Amerikaanse bedrijfsleven. Co
ca-Cola, Boeing, Ford Lockheed
Martin, en ga zo maar door
hebben het maximum-bedrag
van 250.000 dollar gestort. Wat
ze daarvoor krijgen? Tachtig
kaartjes voor allerlei officiële
evenementen, inclusief twee
tickets voor een lunch met pre
sident Bush en twintig toe
gangsbewijzen voor een van de
drie 'diners bij kaarslicht'.
Niet-sponsors zijn daar ook
welkom voor het drie gangen
menu - kreeft, biefstuk en per
zik met kruimel - a raison van
2500 dollar. De inauguratie mag
dan een 'ritueel van de demo
cratie' zijn, alle aandacht van
de media voor de exorbitante
hotelaanbiedingen draagt niet
bij aan het idee van een volks
feestdag. Het kan inmiddels
niemand meer zijn ontgaan dat
een verblijf van vier nachten in
de presidentiële suite in het
Mandarin Oriental Hotel
200.500 dollar kost, en in het
Ritz-Carlton 'slechts' 150.000.
Beide aanbiedingen zijn inclu
sief baljurk, butler en chauffeur.
Voor mensen die in Washing
ton wonen of werken, begint de
stad zo langzamerhand een erg
onwelkome sfeer te krijgen. Het
bevoorrechte gevoel van dicht
bij de macht te verkeren, heeft
sowieso al plaatsgemaakt voor
irritatie over straatafzettingen
en een aversie van hoge hekken
rondom publieke monumen
ten. De inauguratie is een nega
tiefhoogtepunt. Nog nooit is
zo'n groot stuk vande binnen
stad van WashingjBn afgezet.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - „Honderd dagen respijt kan hij ver
geten", zei een Israëlische regeringsvertegen
woordiger over Machmoud Abbas. „Als hij de
kans nu niet grijpt, is het te laat." De zaterdag
beëdigde Palestijnse president was er zelf al
achter gekomen dat Israël niet van plan is ge
duldig te wachten tot het Palestijnse Bestuur
zijn zaken op orde heeft. Premier Sharon wil
Palestijnse actie tegen de gewapende milities,
en wel nu. In weerwil van zijn zorgvuldig be
dachte plannen besloot Abbas gedeeltelijk toe
te geven. De Palestijnse politiemacht kreeg
opdracht onmiddellijk op te treden tegen mi
litanten die Israëlische doelen willen aanval
len. Het had alles weg van een noodgreep en
of de order zal worden opgevolgd moet wór
den afgewacht. De problemen waarvoor Ab
bas zich ziet gesteld zijn duizelingwekkend
groot en hangen allemaal met elkaar samen.
Er is tijd nodig om ze aan te pakken, tijd
waarover hij niet beschikt. De politiemacht
en de veiligheidsdiensten die ervoor moeten
zorgen dat de gewapende milities zich rustig
houden, verkeren in chaos.
Beter gezegd: de gewapende milities bestaan
voor een groot deel uit overgelopen politie
mensen, betaald door het Palestijnse Bestuur.
De agenten die formeel nog deel uitmaken
van het officiële gezag zijn niet allemaal even
betrouwbaar. Zo kregen de militanten die vo
rige week een aanval uitvoerden op de Kami-
grensovergang ruim baan van politiemensen
aan de Palestijnse kant van de grens.
Abbas wil een eind maken aan de wildgroei
van politiemachten en veiligheidsdiensten,
die is ontstaan onder het bestuur van Yasser
Arafat. De twaalf diensten moeten worden
ondergebracht in drie korpsen, die één geza
menlijk commando krijgen. „Het wettig gezag
is belichaamd in één bestuur en in één wetti
ge gewapende macht", aldus Abbas bij zijn
inhuldiging. Maar de problemen zijn duide
lijk: in plaats van twaalf commandanten zijn
er straks nog maar drie. Wie maakt er plaats?
En wie garandeert dat gefrustreerde officieren
hun gram niet halen?
Abbas heeft gezegd dat hij niet van plan is de
politiemacht gewapenderhand te laten optre
den tegen de milities. Hij kan zich geen bur
geroorlog veroorloven. Wat hij wel wil is de
militanten van Harnas en Fatah's Aksa Briga
de overhalen de wapens neer te leggen „in
het belang van de Palestijnse nationale zaak."
Dat is niet simpel, vooral niet als het gaat om
zijn eigen beweging. De Fatah-militanten
hebben in de verkiezingscampagne Abbas ge
steund. Met hun wapens in de aanslag heb
ben ze hem welkom geheten bij manifesta
ties. Hun steun was vooral bedoeld om er
voor te zorgen dat ze na de verkiezing actief
konden blijven. Als Abbas zijn politiemacht
orders geeft op te treden, zal de Aksa Brigade
hem dat niet in dank afnemen. Wat Abbas
dringend nodig heeft is de steun van de jonge
garde in Fatah, die gezag heeft over de mili
tanten. In augustus kiest de beweging een
nieuw jong leiderschap. Maar zo lang kan de
president niet wachten.
Israël dreigt met harde actie in de Gazastrook
als er niet snel een eind komt aan de dagelijk
se beschietingen van nederzettingen, en de
lancering van raketten richting Sderot en om
geving. Staatssecretaris Ze'ev Boim (defensie)
wil het gebruik van artillerie als vergelding
niet uitsluiten. Het leger zou dan wel de be
volking van het te treffen gebied van te voren
waarschuwen. „We willen de oorlog niet voe
ren zoals bijvoorbeeld de Amerikanen in Fal«
luja", probeerde hij de Palestijnen gerust te
stellen. De Amerikanen zelf hebben het in
Irak kennelijk zo druk dat ze geen tijd meer
hebben voor het Israëlisch-Palestijnse con-
flict. De partners van het kwartet - de VS, EU^
VN en Rusland - blijven verwijzen naar hun
vredesplan: de Routekaart. Maar bij het aan- j]
treden van Abbas, juist nu de Palestijnen in-
ternationale diplomatieke hulp meer dan ooit
nodig hebben, laten ze het afweten. De Ame
rikanen, als belangrijkste partij, hadden al
lang een nieuwe speciale gezant voor het
conflict moeten aanstellen. Er circuleren al
enige tijd namen - zoals die van de voormali
ge minister van buitenlandse zaken James
Baker - maar een benoeming is niet. Onder
tussen gaat een kans voorbij en herneemt het
Israëlisch-Palestijnse conflict zijn bekende
loop.
