Gelukskind Ugur
ildirim moet kiezen
SI
Elfstedenkruis
SPORT
zaterdag 15 januari 2005
Had Ommenaar
Paping die vrijdag
niet als een dolle
over het Friese
ijs geschaatst,
dan had Tjerk
Kaastra geen
krasje maar
een kruisje
overgehouden aan
de tochtigste
tocht der tochten
r Peter van der Meeren
(spreek uit Oer) betekent geluk. Ja, heel toe-
■lijk, ik ben een gelukskind", zegt Yildirim. „Wie
er nu zoveel geluk dat twee bondscoaches
uitnodigen?" Je zou er haast van naast je voet-
hoenen gaan lopen, maar niet de nieuwste pa
in SC Heerenveen. „Ik blijf gewoon, probeer elke
een goed mens te zijn, hard te werken en ande-
e helpen waar ik kan."
ik' Yildirim haast zich er aan toe te voegen dat
roornaam op veel meer zaken van toepassing
Jeluk zit ook in de familie, in het geloof en in
jkdom die je hebt als je van twee werelden
;n meekrijgt."
zou er van mij geworden zijn als ik niet van
intastische ouders had gehad, die mij in alles
en gesteund en mijn belangrijke keuzes heb-
jerespecteerd? Maar geluk dwing je ook af, zo
n overtuiging. Ik heb het geluk gehad dat ik
oed speelde toen er een scout voor me langs
n stond. Maar ik heb dat wat me nu allemaal
;omt ook afgedwongen door heel hard te wer-
in altijd in mezelf te geloven."
wieg stond 22 jaar geleden in Apeldoorn, die
ajn ouders op een uur rijden van Ankara, „in
lorpje waar iedereen familie van elkaar is. Ik
>en van de vijf kinderen, een van de twee die
iderland geboren is. We zijn dol op elkaar, ik
ontzettend graag bij mijn ouders. Zij hebben
evormd, me grootgebracht in de Turkse cul-
sn met de islam, maar ook met de ruimden-
heid waar ik ze eeuwig dankbaar voor ben."
velend
Yildirim was „een heel erg vervelend kind. Ik
iet mijn ouders moeilijk gemaakt. Ik deed op
d1 niet mijn best, voetbalde liever of haalde
ikwaad uit. De wijkagent is wel aan de deur
est. Maar alles is op zijn pootjes terechtgeko-
omdat mijn ouders me verantwoordelijkheid
en wisten dat ik zo goed als mogelijk het ge
rilde belijden."
ïn moslim, al doe en laat ik niet alles wat
eschreven wordt. Ik weet dat Allah altijd
ijkt. Aan het einde van mijn leven moet ik me
;m verantwoorden voor de door Hem bijge
en bonuspunten en strafpunten. Maar omdat
(fvoetballer ben, kan ik niet aan de ramadan
oen, omdat ik dan meteen last krijg van mijn
Maar ik wil wél een goed mens zijn. Ik ga
nensen door het vuur als hun bedoelingen
zijn. Tot op heden heb ik voor die instelling
maar goede dingen teruggekregen.
voed met de Turkse cultuur, maar beïnvloed
Nederlandse straat en school, had Yildirim
ïluk dat Go Ahead Eagles hem acht jaar gele-
itdekte. „Cruciale dingen in je leven", weet
hij. „Stap voor stap ga je dan verder, droom je van
een mooie carrière en hoop je dat je familie je
steunt en respecteert in alles wat je doet. Heel be
palend voor mijn ontwikkeling is geweest dat mijn
ouders mijn keuze voor een Nederlandse vrouw
respecteerden. Geloof me, dat zijn enorm ingrij
pende beslissingen voor Turkse ouders. Als zij mijn
keuze niet hadden geaccepteerd, had ik een ont
zettend groot probleem gehad en was mijn leven
de laatste vijf jaar wellicht heel anders verlopen."
Ugur Yildirim heeft gebeden voor een goede ver
standhouding tussen zijn ouders, zijn familie en
zijn vriendin en haar familie. Hij bidt ook om hulp
te krijgen, „maar dat is heel wat anders dan vragen
om een wedstrijd te winnen. Ik bid niet om een
vrije trap in de bovenhoek te schieten, maar om op
het rechte pad te blijven. Als je op de goede weg
blijft en je bereid bent keihard te werken, dan slaag
je als voetballer. Het is zwaar, echt waar, een voet
baller heeft niet dat makkelijke leventje wat veel
mensen denken dat-ie heeft. Om dit te bereiken
heb ik vanaf mijn veertiende keihard getraind en
heel veel moeten laten."
Genieten
Mag hij daarom nu intens genieten van de uitnodi
ging van zowel Marco van Basten als diens Turkse
collega-bondscoach Ersun Yanal? „Maar na het ge
nieten komt het zwaarste: de keuze", weet Ugur
Yildirim. In „het gekkenhuis rond zijn persoontje",
deze week aan de Turkse Riviera, is hij aan het af
wegen van de voors en tegens nog niet toegeko
men.
Maar heeft Yildirim de keuze niet allang gemaakt?
Drie, vier maanden geleden liet hij optekenen dat
„ik slechts éém droom heb: spelen voor Turkije."
Uit een ander interview: „Ik zou niet voor Oranje
kunnen voetballen, daarvoor voel ik me te veel
Turk. Als je op het veld staat en het volkslied hoort,
moet je trots en eer voelen. Dat zou ik wel hebben
met Turkije, dat is mijn eigen volk."
Nu zegt Yildirim dat de beslissing nog lang niet
vaststaat. Er zijn wel dingen gezegd, „maar gevoe
lens en verstand zijn twee, vind ik op dit moment.
Ik zweer het je: ik heb nog niets besloten. Natuur
lijk heb je gelijk door te zeggen dat je dit maanden
geleden al zag aankomen, maar ik heb het telkens
voor me uitgeschoven. Ik wilde die druk niet, ik
moest presteren, voor mezelf en natuurlijk voor
Heerenveen. Als ik was gaan nadenken, waren al
die assists er misschien niet gekomen en die goals
tegen Ajax, Benfica en Stuttgart evenmin."
Stapje voor stapje, benadrukt Ugur Yildirim op
nieuw. „Ik stel mijn doelen telkens bij, heb geen
haast. Bij Go Ahead droomde ik van het debuut in
het eerste, later hoopte ik op een mooie transfer.
Dat speelt mee als je dagelijks extra uren maakt
met René Eykelkamp om je traptechniek te verbe
teren."
Weer valt het woord geluk. „Bij je keuzes moet je
ook geluk hebben. Ik koos voor Heerenveen, ook
omdat je alleen maar goede berichten over die
Ugur Yildirim: „Ik ga voor mensen door het vuur als hun bedoelingen zuiver zijn. Tot op heden heb ik voor die instelling alleen goede dingen teruggekregen." Foto: ANP
club hoorde. Dan heb je het geluk dat je een trai
ner treft die in je gelooft én je in een team komt dat
snel is gaan draaien. En ik ben in een omgeving
beland die ontzettend goed voor me is. De rust
hier is zalig, de mensen zijn allemaal zo goed voor
me. Stugge Friezen? Hou toch op! Allemaal gewel
dige mensen."
Nuchterheid
Yildirim, vader van een eenjarige dochter, looft de
rust rond SC Heerenveen en die in zijn woonplaats
Drachten. Zet dat eens af tegen de,gekte in Istan
bul en omstreken en de keus is dan toch snel ge
maakt?
„Dat speelt zeker een rol, maar zal niet doorslagge
vend zijn", zegt de aanstaand international. „Ik
hou van de Friese rust en de Nederlandse nuchter
heid en het mag in Turkije soms best een tikje
minder, maar weet je wat het is? Ik voel me voor
honderd procent Turks."
„Ik ben in Nederland geboren, heb de Nederlandse
mentaliteit, maar het gevoel dat je Turk bent, ver
dwijnt niet. Toen Nederland tegen Turkije speelde,
hoopte ik dat Turkije zou winnen. Dat krijg je als je
al als klein jongetje de Turkse competitie en het
nationale team op de voet volgt. Daarom hoop ik
vurig ooit eens voor een Turkse club te spelen. Dat
staat los van de keuze voor welk land ik ga spelen.
Wanneer zie ik wel. Dat loopt vanzelf, dat kan vol
gende maand zijn, maar ook over drie of tien jaar.
Galatasaray is mijn favoriete club. Ik kon daar vorig
jaar al heen, maar toen vond ik mezelf er nog niet
klaar voor. Als 'grote naam' is het makkelijker in Is
tanbul dan als de onbekende Yildirim uit de Ne
derlandse eerste divisie." Lacht dan en zegt: „Dat
kan nog wat worden als ik ooit voor Nederland te
gen Turkije moet spelen."
Zo ver is het dus nog niet, zegt Ugur Yildirim. Hij
gaat nadenken en om raad vragen bij iedereen die
hij hoog acht en/of liefheeft. „Het staat nu vijftig
vijftig", zegt hij. „Het gevoel speelt mee, maar ik
kan ook kiezen voor wat het beste is voor mijn
loopbaan." Eén ding staat hem nu al tegen. „Ik zal
hoe dan ook een bondscoach en diens supporters
teleur moeten stellen, één eervolle uitnodiging
moeten afslaan.
Overigens: Yildirim betekent bliksem. „Dat past
ook weer bij me, zeggen de mensen. 'Dat zit in je
voetbalschoenen, vooral bij vrije trappen', hoorde
ik. Aardig toch?"
VOOR MEKAAR
T jerk Kaastra verkeert in de
1 herfst van zijn leven, niaar
als hij mij achteloos de hand
schudt hoor ik mijn midden-
handsbeentje kraken en geeft
mijn ellepijp een pijnscheut
door die als een locomotief
langs mijn opperarmbeen raast
en als door de bliksem getroffen
ziet het een fractie van een se
conde helemaal zwart voor
mijn ogen.
„Aangenaam", zegt Tjerk Kaas
tra.
'Au' denk ik, maar ik heb ge
leerd niet alles wat ik denk te
zeggen en bovendien heb ik het
er graag voor over. Tjerk Kaas
tra uit Kollum is namelijk een
held.
Op tv heb ik eens een mevrouw,
die door Frans Bauer was ge
kust, horen zeggen dat ze zich
om die zoen zo lang mogelijk te
conserveren wekenlang niet
waste. In dat opzicht ben ik ge
lukkig te prijzen. Dagenlang
zal ik weten dat ik een held heb
ontmoet - zonder hiervoor 1
wasbeurt te hoeven bezuinigen.
In 1963 haalden 127 helden de
Bonkevaart.
Aan die Elfstedentocht waren
9862 dapperen (of roekelozen,
zo u wilt - maar is dat niet wat
helden kenmerkt: dapper en
roekeloos tegelijk?) begonnen.
Nooit was het percentage rij
ders dat de eindstreep haalde
lager dan in 1963, beter bewijs
dat dit de zwaarste tocht ooit
was is niet voorhanden.
Reinier Paping werd op 18 ja
nuari 1963 onsterfelijk. Ook hij
trad toe tot het heldendom,
daar draai ik niet omheen.
Toch charmeren helden met
een krasje mij meer.
Zo'n held is Tjerk Kaastra. Held
- maar sterveling gebleven. Hij
haalde de Bonkevaart in 1963,
maar ontving niets daarvoor.
Geen kruisje.
Kaastra en met hem nog 38
wedstrijdrijders volbrachten de
tocht, net buiten de tijdslimiet.
Je mocht de tijd van de win
naar overschrijden met 20 pro
cent - en met geen tel meer.
Had Ommenaar Paping (voor
sprong op nummer 2: meer
dan 20 minuten!) die vrijdag
niet als een dolle over het Friese
ijs geschaatst, dan had Tjerk
Kaas tra geen krasje maar een
kruisje overgehouden aan de
tochtigste tocht der tochten.
Kaastra is nu 66 jaar. Het is
hem aan te zien en tegelijk
niet. Hij ziet er goed uit. daar
niet van, óók zie je zijn lijden.
In zijn gezond maar weerbars
tig gelaat is voor altijd de Elf
stedentochtgedrongen. in
schitterende groeven waar geen
held zonder kan.
Met zijn dik grijs haar en daar
boven een baret en daaronder
een klassieke snor, oogt Tjerk
Kaastra als een schilder die het
op latere leeftijd alsnog heeft
gemaakt, maar die in zijn eer
ste jaren geen doek verkocht en
toch al die tijd in zichzelf gelo
ven bleef.
Eens zou het in 1909 ontwor
pen Maltezer kruisje het zijne
zijn, wist hij. Hij moest er 23
lange jaren op wachten. In
1986, 47jaar, gelukte het hem
opnieuw de tocht te volbren
gen. Hij heeft nog een tijdje als
wagon aan Ria Visser gehan
gen toen, in een treintje dat
richting Bartlehiem kraste.
Opa is hij inmiddels. Twee van
zijn kleinkinderen zijn geboren
in Sri Lanka. Tjerk Kaastra
weet daarom dat Galle een zus
terstad is van Velsen, mijn
woonplaats. Hier vond zondag
de geldinzamelingsactie 'Ge
ven voor Galle' plaats. Er is véél
geld ingezameld, heel erg veel.
Maar heel erg veel is nog niet
genoeg.
Tjerk-Kaastra staat zijn Elfste-
denkruisje van 1986 af aan de
hoogste bieder - voor Galle.
Het is een klein, maar geweldig
gebaar (een held eigen) en zo is
ook het kruisje zelf klein, maar
groots.
Op de veiling in Velsen is Kaas
tra's kruisje blijven liggen. Ik
vind eigenlijk dat dit ook wel
weer pleit in het vomdeel van
mijn plaatsgenotewni'ij (Velse-
naren) pronken niet graag en
al helemaal niet met ander
mans veren.
Toch moet het kruisje verkocht
worden, voor Galle. (Ik denk
aan etalages die bij een strenge
winter - óóit komt die weer - in
Elfstedenstemming gebracht
worden).
Of Tjerk Kaastra zijn kruisje
niet zal missen, vraag ik hem,
hierbij mijn handen diep in
mijn broekzakken verstop
pend. „Mijn kruis weegt tegen
hun kruis niet op", zegt hij, te
gelijk een armzwaai makend
richting Sri Lanka, die mijn
kin ternauwernood mist.
U kunt het kruis van Galle ver
lichten door i>óór 1 februari te
bieden op het kruisje van Tjerk
Kaastra. De bieding begint bij
500 euro. Adres:
sportredactie.ld@hdc.nl
Frank Snoeks
Foto: Hielco Kuipers
[los, Paula, Marieke en
1 Hoek.
[49,49, 20 en 18 jaar.
sportvereniging Lei-
S zijn jullie al lid van
begon met schaatsen
?ven jaar was, dus dat
jaar geleden. Ze had
(ging al gauw aan wed-
meedoen. Dan rol je er
vanzelf in, als vrijwil-
istrijden word je ge-
te assisteren op al-
ieren. Bij de tijdwaar-
of koffie rondbrengen,
pBO-post."
de hele familie bij
Elke club heeft er wel een. Iemand die al jaren de klusjes klaart. Als er wat
gebeuren moet, is het altijd dezelfde die meteen de handen uit de mouwen steekt.
Voor Mekaar is een serie over die mensen. Ze zien zichzelf nauwelijks als
vrijwilliger. Ze doen gewoon wat er gedaan moet worden.
„Onze jongste dochter Wille-
mijn is zestien, die schaatst al
leen. De andere vier doen van
alles. Paula is wedstrijdcoördi
nator geweest en geeft trainin
gen, Jos is in het bestuur te
rechtgekomen en heeft jaren
lang het clubblad gedaan als
eindredacteur. Marieke geeft
trainingen en organiseert aller
lei activiteiten, Geertje is heel
actief geweest om de spon
sorstructuur op te zetten en re
gelt het sinterklaasfeest. Allebei
de dochters helpen bij het ge
handicapt enschaatsen. Voor je
het weet sta je zes keer per
week op het ijs training te ge
ven."
Hebben jullie thuis dan niks te
doen?
„O jawel, zeker weten. Maar als
je ziet dat je kinderen er plezier
in hebben, vind je het allemaal
goed. Ze rijden nog steeds rond
met een grote glimlach op hun
gezicht."
Zijn er genoeg vrijwilligers te
vinden bij IJVL?
„De club is vrij groot, we heb
ben 700 leden. De Leidse ijshal
heeft natuurlijk een regiofunc
tie. Alleen voor de wintertriat-
lon, die aan het einde van het
seizoen wordt gehouden, heb je
al zestig vrijwilligers nodig.
Voor dat soort ad-hoc activitei
ten zijn mensen altijd wel te
porren. Het is lastiger om ie
mand te vinden voor bestuur
staken of om zitting te nemen
in een commissie. Dat zijn de
wat meer tijdrovende dingen.
De ervaring leert: mensen die
een keer per week komen
schaatsen en verder weinig
doen, krijg je moeilijk uit hun
stoel. De wat actievere leden
zijn eerder bereid iets voor de
club te doen."
Hoe lang gaan jullie nog door?
„Zo lang het leuk is. De doch
ters blijven wel schaatsen, als
dat tenminste te combineren is
met hun studie, 's Winters ben
je een half jaar lang actief op
het ijs en daarna begint eigen
lijk meteen de voorbereiding op
het volgende seizoen. Fietstrai
ningen. skeelertrainingen, in
schrijvingen; je blijft lekker be
zig."
Kandidaten voor deze rubriek kunt u
mailen naar sportredactie.ld@hdc.nl
of schriftelijk aanmelden via Postbus
54, 2300 AB Leiden
