m
m
DENKSPORT
ddy Kantar
allerbeste
ridgeleraar
Tien briljante partijen van 2004
Sijbrands krijgt concurrentie
111
lil
1
B
1
B
q
q
q
a
q
a
q
q
q
q
q
q
q
q
Q
i
1
Uil
1
1
O
q
q
q
q
q
O
q
q
Denemarken breidt drie reeksen uit
-
HDC 965
ZATERDAG S JANUARI 2005
BRIDGE
Marijke van der Pas
idgeboek schrijven voor beginners is
orme klus. De auteur moet niet al-
n goede bridger zijn, hij moet ook
sche kwaliteiten hebben. Soms we-
sisten niet eens wat een slag is. Het
ian van een enkele stap kan fataal
b beginner kan het niet meer volgen
<t af. Het is ook verkeerd te veron-
len dat één keer uiüeggen voldoen-
[et geleerde moet herhaald worden
eens herhaald worden,
antar heeft al vier keer de prijs ge-
voor het beste bridgeboek van het
dat is een unicum. Meer dan 25
staan op zijn naam. Kantar was
speler van wereldklasse. In 1977
met het Amerikaanse team de Ber-
wl. We beginnen het nieuwe jaar
lesjes van Kantar. In het eerste
t de leider 64 afspelen. Kantar legt
van het begin tot het einde uit.
543
¥86
10842
7 532
N 49
10 9 5 4 T A B 7 3 2
W+° 49765
4 Z B 10 9
AH VB 1062
-
4 AH V
A V 8
>ent met 2¥, een zwakke twee (goe-
aart, geen opening). Oost biedt 4¥.
zegt daarover: 'Als u vindt dat oost
ig punten heeft voor een dergelijk
jet u beter nadenken. Oost weet dat
manche en misschien wel slem
maken. Door 4¥ te bieden (slechts
m) neemt oost verscheidene bied-
voor de tegenpartij weg. Dat
iet lastig voor OW om uit te zoeken
unnen spelen.'
ct eens drie keer en gokt dan 64.
c is dat niet zo'n grote gok. Alleen
ïoord staat al garant voor twaalf
Zuid moet eerder bang zijn dat
iet ♦H heeft want dan maakt hij
alle slagen.
|4 komt west uit met ¥A. Kantar
[der met zijn les: 'Als u een heel
roefkleur hebt en een renonce in
r waarmee uitgekomen wordt, troef
slag niet zomaar in met de laagste
j>ms is die laagste troef de enige
om over te steken naar de dum-
id troeft de slag dus met de tien en
lama in twee ronden de troeven,
ft twee kansen om een twaalfde
coren: ♦H zit bij oost of 410 wordt
f. Om die kansen te combineren
lid eerst 4AHV incasseren. Als die
r3 zit of als 4B in de singleton of
jon zit, is 410 hoog. Daarna steekt
it de zorgvuldig bewaarde 42 over
vijf. Op 410 verdwijnt een klave-
ama probeert zuid de klaverensnit.
jnis maar het kwetsbare slem is
Kantar vat de lessen nog even sa-
^net een fraaie fit met partner en
Iributie altijd direct naar de man
ier alleen een vrouw of een boer bij
podig is om een contract te kun-
;n, bied dat dan zelf. Partner
it niet wat er precies nodig is.
met een geweldige troefkleur voor
heid het laagste troefje.
spel hangt alles af van troef-
H B 8 4
¥.V 10 4 3
4 B 6 2
75
N 4 V 6
T ¥8 7 6
WT° 4 A H 4 3
Z 9 8 3 2
A 1093
B 9
4 V 9 7
H VB 10
a6passen opent zuid met 14. Na 1¥
rd biedt zuid 14. Noord hoogt op
en dat wordt het eindcontract.
rt met ¥A. Oost speelt ¥6. West
n ¥2 in zijn hand en ¥4 en ¥3 in
ny. ¥6 is een lage harten, dus oost
rirt de hartenkleur af. Het heeft
om slagen van NZ hoog te ma
in switcht west naar ruiten. Oost
e slag met de heer, incasseert 4A
t ruiten door voor de vrouw van
ier slagen kwijt. Hij moet ook #A
iezen. Om 24 te kunnen maken,
4V onschadelijk maken. Is het
an troefvrouw een gok? Nee, vindt
£uid moet bedenken dat zowel
oost gepast hebben. West heeft
inten laten zien en oost ook. Een
en heeft ♦A en die heeft dus elf
Zou die speler ook 4V hebben
hij geopend hebben. Zuid moet
t klaveren spelen om achter de
5 an ♦A te komen. Als west de heer
iet het aas, is het afwikkelen naar
;en niet moeilijk meer. Als zuid
m i slag is, speelt hij naar 4H en
jefvrouw over oost.
ften voortreffelijke bridgeleraar.
PUZZEL
1
2
3
4
5
6
7
8
9
,0
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
25
26
27
28
29
30
31
32
33
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
JPB7
Oplossing
nummer 53
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
VOLKSMENNER en ALSTUBLIEFT
Kruiswoordraadsel
nummer 1
HORIZONTAAL:
1. Vederborstel; 5. onderscheidingsteken;
10. boos; 11. gelofte; 12. eiser in een pro
ces; 14. schoonmaken; 16. devies; 18.
kinderlijk; 20. Engelse adellijke titel; 22.
omslag; 23. afgemat; 24. gedwee; 25.
gehoorzaal; 27. uniform; 29. opera van
Verdi; 30. voorkeursrecht; 32. slinger
plant; 34. aetatis; 35. lor; 37. stad in
Frankrijk; 39. dwalen; 42. kledingstuk;
44. litteken op de buik; 46. japon; 48. uit
roep van schrik; 49. Spaanse uitroep; 50.
van het; 51. bemanning; 53. geweldig;
55. borrel; 56. papegaai; 58. houtsoort;
60. koning (Fr.); 61. por; 62. voorhisto
risch wezen; 63. zeegroen.
VERTICAAL:
1. Soort spoorrijtuig; 2. Europese rivier;
3. ernstig; 4. plaats in Frankrijk; 6. fami
lielid; 7. bijbelse figuur; 8. denkbeeld; 9.
persoon van adel; 12. tweevoud; 13. stof-
soort; 14. Nederlander; 15. volk; 17.
water (Fr.); 19. elektrisch geladen deeltje;
21. wiel; 26. afzonderlijk; 27. reusachtige
figuur; 28. propvol; 29. gifslang; 31. voor
zetsel; 33. zandheuvel; 36. vrucht; 37.
wijkplaats; 38. rivier in Frankrijk; 39.
meisje; 40. inviteren; 41. guirlande; 43.
lof; 45. insect; 47. moe; 52. ongewerveld
dier; 53. bijwoord; 54. tijdelijk gebruik;
55. rivier in Rusland; 57. strafwerktuig;
59. tuit van een kan.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de vakjes 35-62-3-59-
47-37-16-63-24-53-13 en 42-43-21-19-41-
8-51-36-27-5-9?
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot. Oplossingen kunt u ook zenden naar ons e-mailadres: credac-
tie.ld@hdc.nl>
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
Mw. J.H. de Haas, Lijsterbeslaan 25, Ter Aar
(cryptogram).
J. Meeuwissen, Clusiusstraat 24, Lisse
(kruiswoord).
Puzzelland/050108
Cryptogram nummer 1
HORIZONTAAL:
5. Overgeven is niet om aan te zien! (10); 7.
Tegenpool van een woudreus (11); 8. Het werk van
een vechtlustige dichter (11); 10. Te veel vracht is
hinderlijk (8); 12. Korter en toch uitvoeriger (5); 14.
Dat gerecht is een zootje (4);. 15. Wordt betaald om
de dorst te stillen (7); 18. Safaripak van zeilgoed (12);
19. Een slagwerker is alleen met shag actief (8); 20.
Gespeeld door een verrader (8).
VERTICAAL:
1. Schimmig einde van een kasteel (9); 2. Familie van
een honingdas? (13); 3. De rustplaats van een maso
chist? (6); 4. Vliegtuig voor afvallers? (10); 6. Een
beetje zingen en dansen en handwerken (6); 9. Deel
van een vakantieperiode? (6); 11. Handleiding voor
schoenmakers? (10); 13. Rake uitroep van een sco
rende aanklager (3,3); 16. Obscuur concertzaaltje (8);
17. Stupide genoeg is het straalbezopen (7).
Oplossing
nummer 53
Horizontaal:
4. Op de man af; 6. mooie
boel; 9. slagregen; 10. hoorn;
11. vaart; 12. weekmarkt; 14.
mediaspecialist; 16. tandaan-
slag; 18. rentree; 20. puree; 21.
pepmiddel.
Verticaal:
1Rommelkamer; 2. smoezen;
3. aaneengeschakeld; 5.
droogpruim; 7. champagnep
ils; 8. druk; 13. ijskast; 15. sla
bek; 17. pezen; 19. ruim.
SCHAKEN
Hoewel de meeste terugblikken
in de media wel achter de rug
zijn, is er reden om op deze
plek terug te kijken op de tien
beste partijen van 2004. Jan
Timman en Hans Böhm heb
ben namelijk een selectie ge
maakt en toegelicht in het boek
'Briljant Schaken 2004', het
tweede deel van een jaarlijkse
serie. Timman en Böhm heb
ben de partijen op een prettige
manier becommentarieerd. Zij
geven niet alleen alternatieve
varianten, maar geven ook in
'normaal Nederlands' tekst en
uitleg. Daardoor zijn de com
mentaren voor schakers op vrij
wel elk niveau te volgen. De
schrijvers geven hier en daar
ook inzicht in wat er zich in de
hoofden van topschakers af
speelt. Verder schrijven zij bij
elke partij een uitgebreide inlei
ding, waardoor, zij het haps
nap, de actualiteit van 2004 nog
eens wordt doorgenomen.
In de tweede helft van het boek
lichten ze de tien beste studies
van 2004 toe. Studies zijn opga
ven in de zin van 'wit speelt en
wint'. Belangrijk kenmerk van
studies is, dat alles precies op
zijn plaats valt, dat er per zet al
tijd maar één (verrassende)
mogelijkheid is. Voor doorsnee
clubschakers zijn ze vaak te
moeilijk om op te lossen, maar
het zien van de oplossing is een
ervaring van grote schoonheid.
Op dezelfde rustige manier als
bij de partijen laten Timman en
Böhm ook bij de studies zien
wat er allemaal aan de hand is.
De volgende partij zal oor
spronkelijk niet door iedereen
tot de tien meest briljante van
2004 zijn gerekend. Dat komt
doordat er zo op het oog wat
geschoven wordt, waarna de
witte aanval opeens doorslaat
door een enorme blunder van
zwart. Door de uitleg van Tim
man wordt echter duidelijk wat
er zich allemaal in het hoofd
van Kasparov moet hebben af
gespeeld. Juist voor schakers
die de partij oorspronkelijk snel
terzijde hebben gelegd, is het
nu alsof er een schatkamer
opengaat. Onderstaande aante
keningen zijn gebaseerd op die
van Timman, die in het boek
vele malen uitgebreider zijn. De
partij werd gespeeld in het su-
pertoernooi van Linares in fe
bruari.
Kasparov-Vallejo Pons
l.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3
e6 5.e3 Pbd7 6.Dc2 b6 7.Ld3
Lb7 8.0-0 Le7
Kasparov had deze stelling ook
eens met zwart, in een rapid-
partij tegen Timman. Toen
speelde hij 8...dxc4 9.Lxc4 c5 en
had geen openingsproblemen
meer. De tekstzet is veel passie
ver.
9.b3
Nu is ruilen op c4 namelijk niet
meer aantrekkelijk voor zwart,
omdat wit met de b-pion terug
slaat.
9...Tc8 10.Lb2 Dc7 ll.Tadl h6
12.e4 dxe4 13.Pxe4 0-0 14.c5
Een pionoffer, waar Kasparov
achteraf niet tevreden over was.
Liever had hij 14.Pc3 gespeeld,
met als voorbeeld 14...c5 15.d5
exd5 16.Pxd5 Pxd5 17.cxd5 Dd6
18.Pd2. Timman vond echter
dat er vervolgens na 18...Lxd5
19.Pc4 Dc6 20.Pe3 Le6 voor
zwart niet zo veel aan de hand
is, terwijl hij wel een pion voor
staat.
14...Pxe4 15.Lxe4 a5
De bedoeling van het pionoffer
was 15...bxc5 16.dxc5 Pxc5
17.Le5 Db6 18.Lh7+ Kh8 19.b4
Dxb4 20.Td4 gevolgd door Tg4
met sterke aanval. Timman laat
echter zien dat 15...La6 de beste
mogelijkheid was voor zwart.
lö.Tfel Tfd8 17.Lh7+ Kh8
18.Ld3 Kg8
Zwart kan steeds weer het pion
offer aannemen, maar 18...bxc5
19.dxc5 Pxc5 20.Pe5 ziet er sterk
uit voor wit.
19.Lh7+ Kh8 20.Ld3 Kg8
21.La3 Db8 22.Del bxc5
Eindelijk hapt zwart toe, maar
wit heeft een gevaarlijk ant
woord.
23.Lbl Da7 24.Dc2 Pf6 25.Pe5
Zie diagram. Wit dreigt vooral
Pg4. De pion op c5 kan hem
even niet zo veel schelen.
25...Td5
Een creatieve verdediging. Na
25...Ld6 26.Pxf7 Kxf7 27.Dg6+
KfB 28.Txe6 La6 29.Txf6+ gxf6
30.Lcl verschillen Kasparov en
Timman van mening over de
witte kansen. Timman vindt dat
wit gewonnen staat, Kasparov
vindt dat zwart tegenkansen
heeft.
26.Pg4 Tf5 27.Pxf6+ gxfB 28.h4
Met als enige doel om de toren
het veld g5 te ontnemen.
28...Kh8 29.De2 La6 30.De3
Th5 31.Lxc5 Lxc5 32.dxc5 Dxc5
33.Df3
Timman: „Het verschil in coör
dinatie in beide kampen is tref
fend. De witte strijdkrachten
staan ideaal, terwijl de zwarte
stukken lukraak opgesteld lij
ken te zijn. Het einde is in
zicht."
33...Kg7 34.Dg4+ Kh8 35.Td7
Tg8 36.Df3
Nu groeien de dreigingen zwart
boven het hoofd. Op Kg7 volgt
Txe6. Een zwarte blunder be
spoedigt het einde.
36...Te5 37.Dxf6+
Zwart geeft het op.
De Baamse uitgeverij Tirion gaf
gelijk met dit boek (dat a 16,98
kost) nog drie andere boeken
over schaken uit. In de komen
de weken meer over deze boe
ken, als de actualiteit dat toe
laat.
DAMMEN
Eric van Dusseldorp
De hoogste boom ter wereld is
een reuzensequoia genaamd
'General Sherman'. Hij is 83,8
meter hoog en staat in Califor-
nië. Er zijn miljarden bomen op
de wereld, vele zijn hoog, som
mige heel hoog. Enkele kunnen
zich zelfs bijna meten met de
General Sherman, die zijn titel
als wereldrecordhouder 'hoog
ste boom' te danken heeft aan
heel veel vergelijkingsmateriaal.
Het Guinness Record boek er
kent een unieke prestatie an
sich niet zonder meer als we
reldrecord. Er moet concurren
tie, soms competitie zijn.
Sommige scherpslijpers zouden
daarom twijfels kunnen hebben
bij het wereldrecord dat Ton
Sijbrands vorige maand in het
Overijsselse Lutten vestigde.
Een unieke prestatie, maar is er
wel voldoende competitie in
deze spelvorm? Natuurlijk, wij
len Wïm Huisman, ex-Neder
lands kampioen, speelde in de
jaren '50 van de vorige eeuw al
eens blind tegen 6 dammers te
gelijk en de huidige wereldkam
pioen Alexander Georgiew nam
het, zonder de borden te zien,
al eens op tegen vier sterke
Russische dammers. Maar is
het voldoende?
De competitie komt er evenwel
aan! Op 28 december jl. speelde
Erno Prosman in het Delftse
DuWo Denksportcentrum
blindsimultaan tegen liefst
achttien dammers, onder wie
ex-jeugdkampioen Arjan de
Mooij en topspeler Bas Messe-
maker. Prosman is niet de eer
ste de beste. Ooit werd hij
jeugdwereldkampioen en Ne
derlands kampioen, daarnaast
behaalde hij enkele belangrijke
m
i
O
Diagram nr. 1
sneldamtitels. De inmiddels 33-
jarige dammer uit het Zuid-
Hollandse Gouderak werd lan
ge tijd gezien als iemand die
een rol zou kunnen spelen bij
de strijd om de wereldtitel,
maar hij verkoos een maat
schappelijke carrière.
Met 26 punten voldeed Pros
man nipt aan de 70%-score en
zodoende staat hij nu in de
boeken als de op een na beste
blindsimultaandammer aller
tijden.
In zijn algemeenheid wordt
Ton Sijbrands nog wel als de
betere blindsimultaanspeler ge
zien, maar Prosman komt er
aan en hij heeft bovendien zijn
leeftijd mee.
Zwart: C. Hazeu - Wit: E. Pros
man
Zie diagram 1.
De simultaangever nam een
combinatie.
17. 34-29 23x34 18. 45-40 34x45
19. 30-24 20x29 20.38-33 29x38
21.43x1,Nu volgt op (45-50)
iets als 1-45 gevolgd door 39-34.
Diagram nr. 2
De zwartspeler vond een ver
rassende tegenactie:
21 16-21; 22.26x28, 14-20;
23.25x23, 8-12; 24. 1x18, 13x33;
25. 39x28, 45-50; Dit lijkt een
slimme manoeuvre en op het
eerste gezicht is het niet duide
lijk hoe wit moet winnen. Maar
Erno Prosman had dieper gere
kend. 26. 42-38!, 50x26; 27. 41-
37 en zwart gaf het op. Wit
heeft een schijf meer en een
oppermachtige stelling.
In twee van de achttien partijen
ging het mis, in die zin dat
Prosman de juiste stand niet
meer voor ogen had. (Daar
naast leed de simultaangever
een 'gewone' nederlaag tegen
zijn clubgenoot Leon Oudenes.)
Tegen KNDB-secretaris Marcel
Kosters gaf hij zomaar een
schijf weg en tegen L. Schouten
liep het ook verkeerd af. Zie
diagram 2.
Zwart: L. Schouten - Wit: E.
Prosman
47 17-22 (zwart staat toch
verloren); 48. 32-28, 23x21; 49.
26x8,16-21 (in plaats van opge
ven); 50. 8-3, 21-26; 51. 33-28??
(Wit wilde een rondslag nemen.
Gewoon 3-12 of 3-17 is natuur
lijk afdoende.) 22x44; 52. 30-24,
26x37 53. 24x15, 44-50 54. 3x20,
50-28 en zwart wilde niet meer
op winst spelen. Remise.
Een gestroomlijnde overwin
ning, in Sijbrands-stijl!, op Gijs
de Groot.
Zwart: G. de Groot - Wit: E.
Prosman
I.35-30,17-21; 2. 30-25,21-26;
3. 34-29, 11-17; 4. 40-34, 17-21;
5. 45-40, 21-27; 6. 31x22,18x27;
7. 32x21, 26x17; 8. 36-31, 19-23;
9. 29x18,12x23; 10. 37-32, 7-12;
II.41-37, 12-18; 12.46-41, 1-7;
13. 50-45, 7-12; 14. 31-27, 14-19;
15. 25x14, 9x20; 16. 33-28, 10-
14; 17. 38-33, 4-9; 18. 42-38, 17-
21; 19. 47-42, 21-26; 20. 41-36,
20-24; 21. 34-29, 23x34; 22.
40x20, 15x24; 23. 44-40, 5-10;
24. 39-34, 10-15; 25.34-29, 14-
20; 26. 43-39, 20-25; 27. 29x20,
15x24; 28. 39-34, 2-7; 29. 34-29.
18-22; 30. 27x18, 12x34; 31.
40x20, 25x14; 32. 45-40, 19-24;
33. 40-34, 7-12; 34. 36-31, 6-11;
35. 34-29, 24-30; 36.48-43, 11-
17; 37.31-27, 14-20; 38. 43-39,
17-21; 39. 49-44, 20-25; 40. 28-
22, 13-19; 41. 33-28. 8-13; 42.
38-33,12-18; 43. 42-38, 30-35;
44.44-40, 35x44; 45. 39x50, 19-
24; 46. 29x20, 25x14; 47. 33-29,
14-19; 48. 50-44. 9-14; 49.44-39,
14-20; 50.39-33, 20-25; 51. 29-
24, 19x30; 52. 28-23. 18x29; 53.
33x35, 3-9; 54. 38-33, 9-14; 55.
33-29, 14-20; 56. 29-23, 20-24;
57. 23-18, 25-30; 58. 18x9, 30-
34; 59. 37-31.26x17:60. 9-3,
21x32; 61. 3x8 en zwart gaf het
op.
FILATELIE
Voor de derde achtereenvol
gende keer heeft Denemarken
het nieuwe jaar ingezet met ze
gels van permanente reeksen.
Op 3 januari verschenen een
blauwe 7,50 kr.-zegel van de
reeks Koningin Margarethe II
en twee zegels van de reeks
Klein Rijkswapen (drie leeu
wen), een bruine 16,50 kr.-zegel
en een bruinpaarse van
22 kroon.
De eerste zegels van de huidige
Margarethereeks (de vijfde) ver
schenen 12 april 2000 ter gele
genheid van de 60e verjaardag
van de koningin. Met deze uit
breiding bestaat de reeks nu uit
zeventien zegels. De reeks Klein
Rijkswapen begon in 1946 en
deze telt nu, met de nieuwe
aanvullingen, uit 59 zegels.
De eerste bijzondere Deense
zegels staan voor 12 januari ge
pland met onder andere de
jaarlijkse bijslagzegel. Deze keer
aandacht voor de SOS-Kinder-
dorpen. Op een zegel van 4,50
50 staat een aantal kinderen dat
uit beeld loopt (ook in boekjes
van tien). SOS-Kinderdorpen
55S Jfi4i. NORGE
bestaat in 132 landen met in to
taal 430 dorpen en meer dan
duizend scholen, tehuizen en
klinieken.
Op 12 januari komt ook de vier
de serie Deense huizen in om
loop. De series gaan steeds ver
der terug in de tijd. In 2002
werd gestart met huizen uit de
periode 2000-1950, in 2003 ge
volgd door huizen uit 1950-
1850 en vorig jaar uit de perio
de 1850-1700. De vierde serie
toont huizen uit de periode
1665-1500: een pastorie (een
groot vakwerkhuis) in Hjarup
Oost-Jutland, ca. 1665 (4,25 kr.),
boerderij bij Eiderstedt Zuid-
west-Sleeswijk, 1653 (4,50 kr.),
een gróót L-vormig huis in re
naissancestijl in Randers, ca.
1650 (7,50 kr.), een smederij in
Köge, ca. 1550 (9,50 kr.) en het
karmelietenklooster bij Elsino-
re, ca. 1500(16,50 kr.). De
4,50 kr.-zegel zit in twee ver
schillende boekjes, één met tien
van deze zegels en één met acht
zegels plus vier permanente
golflijnenzegels van 100 öre.
Wat hebben de andere Noordse
landen de afgelopen tijd uitge
geven. Aland kwam 8 oktober
met zijn eerste kerstemissie in
zijn postale bestaan uit, een
0,45 €-zegel met daarop een
postbezorgende kabouter. Fa-
roer gaf een velletje uit met tien
zegels van 7,50 Dkr. waarop
beelden ontleend aan de ge
dichten van Janu Djurhuus
1881 -1948)verder twee zegels
met tekeningen van de kerken
in Vagur (5,50 Dkr.) en Tvöroy-
riy (7,50 Dkr.)
Finland heeft (29/10) met twee
zegels van 0,65 (D^r) geat
tendeerd op de reclfcn van het
kind. Op dezelfde dag twee
kerstzegels van respectievelijk
0,45 en 0,65 In Groenland
verschenen 10 oktober behalve
de genoemde Europa- en
kerstemissie fraaie scheepvaart-
zegels. Over de zegels varen het
zeilschip Constance, gebouwd
in 1857 (6,50 Dkr.), het passa
giersschip Disko, 1926 (8,75), de
Julius Thomson, 1927 (14,00)
en het hospitaalschip Misigs-
süt, dat van 1955 tot 1975 werd
ingezet om tb-patiënten te ver
voeren (21,75 Dkr.).
Noorwegen presenteerde 19
november twee 6,00 kr.-kerst-
zegel (vriendschap en zorg) en
twee portretzegels Nobelprijs
winnaars. Op een 5,50 kr.-zegel
Odd Hassel (1897-1981) die in
1969 de Nobelprijs voor schei
kunde kreeg en Christian Lous
Lange (1869-1938) die in 1921
samen met de Zweed de Vre
desprijs ontving. IJsland en
Zweden volgen.
