ZEEBEVING
f
Principiële 555-weigeraars: Waarom ik niet geef
VN gaan noodhulp aan Azië coördineren
Identificatie gaat nog
twee maanden duren
oedgolven leiden
ot nieuw kustbeleid
Alleen op de wereld
Sudanezen merken niet veel van gulheid amTsteianden
Rijke oliestaten komen laat
op gang met toezeggingen
Wel een baal rijst maar
geen pan om in te koken
Nederlanders
terug naar Sri
Lanka voor hulp
h
staurant houdt
am Tsunami
- Een restaurant in de
Tse hoofdstad Bangkok met
Tsunami verandert
■naam niet. De Japanse eet-
fcenheid in het JW Marriott
il opende zijn deuren in ok-
|r. De klandizie is niet min-
ïeworden sinds het natuur-
eld op tweede kerstdag.
ris vraagt fans
d te doneren
De overleden Ameri-
ise rockster Elvis Presley
Nederlander Toon Nieu-
luisen een bijzondere
Ischap doorgegeven. 'The
vroeg Nieuwenhuisen gis-
al zijn fans op te roepen
te doneren voor de slacht-
:s van de zeebeving in Azië.
iwenhuisen zag gistermor-
dat de ogen van zijn Elvis-
ld vochtig waren. „Op dat
.ment hoorde ik, als medium
iie, de oproep van Elvis."
vrijdag 7 januari 2005
brengst 555
rdt verdeeld
3ei
amp I
Ilea TKnnnean toit \ran T-Te»t urnrHt 7n nuprrla- Dan appf ik lipvpr aplH aan Hnplhpwns- hph nipt eens ppld ppnnep voor miin
door Ilse Thoonsen
den haag - Alsof iedere Nederlander zijn
portemonnee trekt. Zo hard stroomden
en stromen de donaties binnen op giro
555. Durf dan nog maar eens nee te zeg
gen tegen de aanhoudende vraag om
giften. Maar tussen de hausse aan vrijge
vigheid zijn ze er wel degelijk: principië
le weigeraars. Angst dat de donatie ver
keerd terecht komt, of het feit dat er ge
noeg andere goede doelen zijn die een
bijdrage kunnen gebruiken zijn drijfver
en om 555 te negeren.
Annemet van der Stege (24) uit Kampen
geeft zonder blikken of blozen toe dat
van haar geen bijdrage hoeft te worden
verwacht. „Ik hou niet van de massali
teit van tv-acties. Het wordt zo overda
dig. Dan spreekt het me weinig aan. Ik
kies liever zelf een doel."
Ook de voorkeur van de Nieuwegeinse
Annette Neeleman (45) gaat uit naar an
dere doelen, nu er voor Azië toch al zo
veel is ingezameld. „Er sterven 300 ba
by's per dag aan aids. Vergeten we dat
niet een beetje? Het is allemaal zo mas
saal. Het wordt je toch een beetje door
de strot geduwd. Ik laat me zoiets niet
opleggen."
Ook Gerard Tellers (53) uit Gouda hekelt
de 'massahysterie' die volgens hem is
ontstaan rondom de inzameling voor
Azië. Door jaren werkervaring op Cura
sao heeft hij er weinig vertrouwen in dat
het geld op de juiste plaats terecht komt.
Dan geef ik liever geld aan doelbewus
te, kleinere projecten waarbij ik ook ze
ker weet waar het aan wordt besteed."
Johan Schothorst uit Driebergen, 66
jaar, zegt bewust te hebben gewacht tot
de eerste emoties geluwd zijn. „En daar
ben ik nu toch blij om. Als ik hoor over
de grote corruptie in die landen, geef ik
liever andere doelen geld, zoals de kan
kerbestrijding in Nederland."
Daarnaast zijn er de mensen die zeggen
het geld zelf niet te kunnen missen. „Ik
moet eerst mijn eigen problemen oplos
sen", zegt Benny Candala (25) uit Leid-
schendam. „Daarna heb ik weer tijd om
aan zulke zaken te denken." Met 100 eu
ro per maand te besteden is het voor de
Haagse Elfie Oudemans geen vetpot. „Ik
heb niet eens geld genoeg voor mijn stu
die die ik volgend jaar wil beginnen."
Ook de Utrechtse scholier Laura Brin-
kers (17) moet door geldgebrek streng
zijn in haar financiële keuzes. „Als ik die
spotjes zie, denk ik: was ik maar rijk."
Twijfel verscheurt de 26-jarige Jeroen de
Veth uit Den Haag. De belangrijkste re
den dat hij nog niets heeft gestort, is dat
hij niet weet hoevéél. „Wanneer is het
genoeg? Ik denk daar graag langer over
na" 'Janette' wil niet met haar naam in
de krant. Waarom zij niets geeft? „Ik zie
op tv allemaal toeristen in het gebied va-
kantievieren. Ik heb geen zin om geld te
storten dat ook bij hen terecht komt.
Laat die toeristen maar hun vakantie
geld overmaken."
1 haag - De Samenwerkende
^organisaties (SHO) geven
Kocent van de inkomsten
Giro 555 aan hulporganisa-
die geen deel uitmaken van
amenwerkingsverband.
;e hulpverleners dat zijn,
It nog bekeken. Artsen
[der Grenzen wil niets, om-
leze organisatie internatio-
al genoeg donaties zegt te
ien ontvangen. Haar aan-
wordt verdeeld onder de
iere SHO-leden. Volgens een
prdvoerder van SHO hebben
jzo'n 15 organisaties aange-
ld voor een aandeel in de
^rengst.
i Lanka schort
loptie wezen op
ombo - Sri Lanka verbiedt
ïader order de buitenlandse
linnenlandse adoptie van
leren die door de zeebeving
ii ouders hebben verloren,
t heeft een woordvoerder
I de regering in Colombo ge-
Reden voor de maatregel
i, vooralsnog onbevestigde,
ichten over mensenhande-
II die kinderen zouden ont
ren voor adoptiedoeleinden
oor de seksindustrie. Even-
onbevestigd zijn berichten
r rebellen van de Tamil Tij-
5 die wezen zouden ronselen
als kindsoldaat te dienen.
atis telegram
lar rampgebied
eveer - Het bedrijf Telegram
vice BV in Alteveer biedt Ne
landers die op zoek zijn naar
nsen in de rampgebieden de
gelijkheid gratis een tele-
m te versturen. Dat heeft di-
teur Van Hoof gisteren laten
Tten. „We hebben contact ge-
1 met de telegramdiensten
Ie betrokken landen. Hoewel
niets kan garanderen, zeg
de diensten daar alles in
werk te zullen stellen om ze
Li de juiste plaats te krijgen."
phuket - Een Thais jongetje kijkt in een provisorisch ingericht vluchtelingenkamp ern
stig de camera in. Duizenden maar misschien wel tienduizenden mensen zijn in Thai
land door de zeebeving dakloos geraakt. Duizenden mensen worden nog vermist. Hon
derden kinderen zwerven rond op zoek naar familie. Foto-. EPA
kost tussen
,)5 en 7,5 miljard
sus - De kosten van de zee-
(ving in Azië kan voor de ver-
n ;eringsmaatschappijen oplo-
eji tot een bedrag van tussen
en 7,5 miljard euro. Die
orspelling deed gisteren Hen-
de Castries, de topman van
Franse verzekeraar AXA.
>-»or zijn eigen concern voor-
ït De Castries uitkeringsbe-
agen van in totaal enkele
miljoenen euro.
it
door Opheera McDoom
mayo - Alle aandacht in de wereld is op dit
moment gericht op de slachtoffers van de
tsunami in Azië. Dat geldt ook voor de
stroom aan geld en hulpgoederen. Afrika
lijkt even totaal vergeten, ook al heeft de
Britse premier Blair deze week nog eens
benadrukt dat de 'nieuwe geest van gul
heid' inzake Azië de Afrikanen juist ten
goede zal komen. De vluchtelingen in Su
dan merken daar weinig van. Hashim Kha-
lil Osman zit in zijn met plastic opgekalefa
terde hut. Hij is een van de honderddui
zenden Sudanezen die de conflicten in het
zuiden en westen of de extreme armoede
in het oosten van het land ontvluchtte. Os
man hoopt dat er hulp op komst is om de
ellende in de sloppenwijken van Khartum
te verlichten. Maar dag in dag uit wordt hij
teleurgesteld. De opvangkampen in de
hoofdstad worden zelden bezocht door
hulporganisaties. Osman kwam naar de
hoofdstad om een baan te vinden, maar
had geen succes. Vanwege de hoge werk
loosheid, de torenhoge huren en de discri
minatie tegen niet-Arabische stammen,
werd hij gedwongen het centrum van de
stad te verlaten en zijn heil te zoeken in
vluchtelingenkamp Mayo. Zijn leven werd
nog zwaarder toen zijn woning op een och
tend door bulldozers werd vernield. Alle in
woners van het kamp komen met dezelfde
verhalen over overheidsdienaren die hun
huizen vernietigen. De regering zegt dat de
krotten geen bouwvergunning hebben en
onveilig en onhygiënisch zijn. Het plan is
om alle krotten te slopen en er goede wo
ningen voor in de plaats te bouwen. Minis
ter van binnenlandse zaken Abdel Rahim
Mohammed Hussein zegt dat er geen wo
ningen zullen worden vernietigd als er geen
alternatief voorhanden is, maar de vluchte
lingen waren niet van te voren gewaar
schuwd en leven nog steeds in de ruïnes
die overbleven. Volgens een recent rapport
van de VN is dit ook bij de andere kampen
aan de rand van Khartum het geval. In
Sareha en Sahileen werden alle 4500 hui
zen met de grond gelijk gemaakt, en geen
van de bewoners - de meesten afkomstig
uit het zuiden - kreeg een stukje land aan
geboden. Door dit beleid zijn ondertussen
250.000 mensen dakloos geraakt. En behal
ve een paar roestige waterpompen is er
geen enkel teken dat vluchtelingenorgani
saties de mensen te hulp schieten.
phuket/anp - Het rampeniden
tificatieteam (RIT) blijft in Thai
land zolang er nog slachtoffers
te identificeren zijn. Dat zal
waarschijnlijk zeker nog twee
maanden duren, aldus minister
Remkes (Binnenlandse Zaken)
gisteren na afloop van zijn be
zoek aan het rampgebied in
Phuket. De RTT-leden die nu in
Thailand werken, zullen wel
worden afgelost omdat 'het
menselijkerwijs niet denkbaar
is dat zij dit nog twee maanden
blijven doen'.
De omstandigheden waaronder
zij moeten werken zijn 'verre
van ideaal', zei de bewindsman.
RIT-leden die per bus naar de
werkplek rijden, zijn per dag vijf
uur onderweg. „Ter illustratie:
we zijn vanochtend om zes uur
vertrokken, het is nu negen uur
in de avond en de mensen zijn
nog niet terug." Remkes wil de
plaatselijke autoriteiten vragen
de vele lijken te verplaatsen
naar een centrale locatie vlakbij
Phuket, zodat het identificeren
sneller en efficiënter kan ge
beuren. „De nabestaanden
hebben recht op emotionele
duidelijkheid." Hij heeft giste
ren met de gouverneur van
Phuket al gesproken over ver
betering van de omstandighe
den en KLPD-chef Van Zun-
derd, in feite de baas van het
RIT, zal dat onderwerp vandaag
nog eens aanroeren bij de loka
le autoriteiten.
Het RIT vervult volgens de be
windsman 'ook internationaal
een zeer vooraanstaande rol' bij
het identificeren van slachtof
fers. „Dat is mede te danken
aan het feit dat het team hier
zeer snel aanwezig was." Ook
over de Nederlandse ambassa
de en de Thaise politie is Rem
kes vol lof.
Zijn bezoek aan het RIT heeft
op Remkes veel indruk ge
maakt. Hij heeft dingen gezien
die 'nooit meer van het netvlies
zullen verdwijnen'. Samen met
korpschef Van Zunderd en de
Nederlandse ambassadeur in
Thailand Marres liet Remkes
zich rondleiden over het tem
pelcomplex waar het RIT aan
het werk is.
Ook zij moesten een witte over
all en laarzen aan. Bij iedereen
werd ter herkenning met stift
zijn naam op zijn rug geschre
ven. Het meest schokkende
vond Remkes de foto's die zijn
genomen van de slachtoffers.
Dat geldt volgens hem ook voor
de FQT'ers zelf. „Daardoor krij
gen de mensen een gezicht"
Remkes zal waarschijnlijk vrij
dagavond terugkeren naar Ne
derland.
De Zweedse regering heeft gis
teren in samenspraak met de
andere EU-landen onder voor
zitterschap van Nederland bij
Thailand om opheldering ge
vraagd over het begraven van
buitenlandse toeristen in mas
sagraven. Deskundigen uit
Zweden en ongeveer dertig an
dere landen zijn verbolgen dat
ze geen officiële mededeling
hebben ontvangen over de
massagraven, aldus een Zweed
se radiozender gisteren.
De Britse premier Blair riep de
landen die door tsunami's zijn
getroffen op geen Britse slacht
offers in massagraven te begra
ven. Blair zei dat Groot-Brittan-
nië alle Britse doden wil identi
ficeren.
londen/anp - De rijke Arabi
sche oliestaten blijven voorals
nog achter met hun donaties
voor de internationale hulpver
lening.
Na aanvankelijke relatief gerin
ge financiële toezeggingen voor
hulp aan de slachtoffers van de
zeebeving, kwamen landen als
Saudi-Arabië, Koeweit en Qatar
pas dezer dagen iets vrijgeviger
uit de hoek.
Het Saudische koningshuis
heeft intussen erkend traag te
zijn geweest in zijn reactie. Een
van de oorzaken hiervoor zou
zijn geweest dat nogal wat Sau
dische liefdadigheidsinstellin
gen gesloten zijn wegens ver
meende banden met het inter
nationaal terrorisme. Saudi-
Arabië verhoogde de financiële
steun uiteindelijk van 10 tot 30
miljoen dollar. Andere staten
als Qatar zegden soortgelijke
bedragen toe. De Koeweitse
krant al-Qabas zette de macht
hebbers zo onder druk dat de
bijdrage van het land binnen
enkele dagen steeg van 2 mil
joen tot 20 miljoen dollar.
De krant wees erop dat Koeweit
veel te danken heeft aan inwo
ners van getroffen landen als
Sri Lanka, India en Indonesië,
die massaal werken in de Golf
staten als hulpen in de huis
houding, chauffeurs maar ook
als computerdeskundigen en
londen/anp - De Britse minis
ter Brown (Financiën) wil de
armste landen helpen door het
budget voor ontwikkelingssa
menwerking te verdubbelen en
hun schulden kwijt te schelden.
Brown deed gisteren in Edin
burgh een voorstel voor een
soort Marshall-plan voor Afrika,
gestoeld op het hulpprogram
ma dat de VS na de Tweede
Wereldoorlog gebruikten voor
Europa.
Brown wil gebruik maken van
het feit dat Groot-Brittannië dit
jaar zowel voorzitter is van de
Europese Unie als van de G8,
de belangrijkste industrielan
den.
kalutara/anp - De hulpverle
ning in de getroffen kustregio's
van Sri Lanka is goed op stoom
gekomen, maar vooral vrouwen
lijken nogal eens vergeten. In
de grote hoeveelheid aangele
verde goederen missen zeer ge
regeld zaken als damesslips,
maandverband en pannen.
„Het gekke doet zich voor dat
er van alle kanten kleding is
aangevoerd. Maar zaken als
slips zitten er meestal niet tus
sen en veel vrouwen hebben
daaraan dringend behoefte. Bo-
ikarta/anp - De verwoesten-
e vloedgolven in Zuidoost-
jsië hebben in veel van de ge-
pffen landen geleid tot een
mslag in het denken over het
istbeleid. In onder meer Thai-
nd, Sri Lanka en Indonesië
n nu de eerste plannen ge-
esenteerd voor restricties in
i bebouwing langs de zee en
>or een betere (natuurlijke)
istbescherming.
e Indonesische overheid heeft
ïrste voorstellen gedaan voor
!n drastische aanpassing van
et bouwbeleid langs de kus-
n. Vooral bij de wederop-
duw van de verwoeste plaat-
in in de provincie Atjeh moe-
in er stringente regels gaan
elden, die moeten voorkomen
at opnieuw hele kustgemeen-
:happen door een vloedgolf
unnen worden verzwolgen,
en eerste plan voorziet er on
er meer in dat dorpen en ste
len op minimaal 3,5 kilometer
an de zee worden opgebouwd,
pngs de kust moeten ook
teer mangrovebossen, planta-
ïs en viskwekerijen komen,
(ie in geval van een nieuwe
lami kunnen fungeren als
tèrs.
'k de Thaise autoriteiten heb-
in gezegd dat de ramp zeker
zal leiden tot een nieuw 'kust
beleid'. Het Thaise ministerie
van natuurlijke hulpbronnen
en milieu werkt aan nieuwe re
gels die betrekking hebben op
de bouw van woningen en toe
ristische accommodaties langs
de kust. Die nieuwbouw moet
volgens het departement beter
in balans komen met milieube
houd.
In Sri Lanka heeft de regering al
besloten tot nieuwe regels.
Nieuwe gebouwen moeten
voortaan mininaal 300 meter
van het strand komen te staan.
Veel nu verwoeste gebouwen
mogen daarom niet op dezelf
de plaats weer worden opge
bouwd. Illegale bouw zal har
der worden opgepakt.
Verscheidene milieuorganisa
ties hebben er al op gewezen
dat de ongekende verwoestin
gen in de getroffen landen me
de zo groot zijn, omdat er langs
de kusten vaak ongebreideld en
ondoordacht is gebouwd. Na
tuurlijk barrières zoals mangro
vebossen zijn weggehaald om
ruimte te maken voor (toeristi
sche) gebouwen. Ook door de
verwoesting van koraalriffen
voor de kusten is de natuurlijke
bescherming van het land aan
getast.
jakarta/anp-afp - De Verenig
de Naties gaan de noodhulp co-
ordineren aan de gebieden in
Zuidoost-Azië die getroffen zijn
cjoor de zeebeving op tweede
kerstdag.
Bovendien gaat de internatio
nale gemeenschap zich sterk
maken voor schuldsanering
voor de getroffen landen en
voor een alarmsysteem voor
tsunami's in de Indische Oce
aan. Dat is afgesproken tijdens
de internationale conferentie
over de ramp, gisteren in de In
donesische hoofdstad Jakarta.
De ramp in Zuidoost-Azië, waar
op tweede kerstdag na een zwa
re zeebeving enorme vloedgol
ven dood en verderf zaaiden, is
volgens VN-secretaris-generaal
Kofi Annan de ergste in de ge
schiedenis van de VN. Zeker
146.000 mensen zijn omgeko
men. Vijf miljoen anderen ver
loren huis en haard en zijn af
hankelijk van noodhulp. „Wat
op 26 december is gebeurd, is
een ongeëvenaarde wereldwij
de catastrofe, die vraagt om een
ongeëvenaarde wereldwijde
aanpak", zei Annan. Hij noem
de de ramp 'een kans om onze
menselijkheid te tonen'. Hij
prees de wereld voor zijn vrijge
vigheid, maar riep tegelijkertijd
op om zo snel mogelijk daad
werkelijk met geld over de brug
te komen.
Volgens Annan is direct een be-
Tsunami-vluchtelingen in Atjeh verdringen zich rond een voedseluitdeelpost in een vluchtelingenkamp
bij de stad Banda Atjeh. Foto: Reuters
drag van 977 miljoen dollar no
dig voor noodhulp. Daarmee
kunnen volgens de VN-baas vijf
miljoen getroffenen een half
jaar lang kunnen worden voor
zien van de eerste levensbe
hoeften. De internationale ge
meenschap heeft tot dusver on
geveer 3 miljard euro aan hulp
toegezegd, maar veel van dat
geld is nog niet daadwerkelijk
beschikbaar.
De helft van het beloofde geld
komt van de Europese Unie. De
Europese Commissie liet in Ja
karta weten haar bijdrage te
verhogen met 450 miljoen euro.
Samen met de bedragen die de
EU-lidstaten afzonderlijk heb
ben toegezegd, komt de totale
Europese hulp boven de 1,5
miljard euro. Ook Japan en de
Verenigde Staten zeiden giste
ren dat zij overwegen hun bij
dragen te verhogen.
De deelnemers aan de confe
rentie hebben verder het voor
stel verwelkomd om de schul
denlast van de getroffen landen
te verminderen. Ook staan zij
unaniem achter het plan om in
de landen rond de Indische
Oceaan .een alarmsysteem voor
tsunami's op te zetten.
Een waarschuwingssysteem
voor tsunami's bestaat al in veel
landen rond de Stille Oceaan,
zoals de Verenigde Staten en Ja
pan. Experts uit deze landen
komen op 19 januari bijeen in
het Japanse Kobe. Volgens het
Japanse persbureau Kyodo is
de bijeenkomst van specialisten
onderdeel van een grotere con
ferentie over rampenbestrijding
in het algemeen.
vendien zijn de hulpverleners
allen mannen en in onze cul
tuur gaan die een vrouw geen
ondergoed aanbieden", aldus
Mahesh Karunarathne gisteren
telefonisch vanuit Kalutara.
Volgens de toeristengids, die di
verse burgerinitiatieven steunt,
heeft vooral het oosten van het
eiland tekorten aan alledaagse
dingen.
„In sommige plaatsen zijn ba
len vol rijst aangevoerd, maar
menigeen heeft geen pan meer
om die rijst te koken."
amsterdam/anp - Twee Neder
landers die de zeebeving heb
ben overleefd in Sri Lanka, gaan
vandaag terug naar de ramp
plek. De Amsterdammers Hugo
van Veen en Ronne Geelen ne
men 380 kilo aan hulpgoederen
mee. Het duo maakte deel uit
van een groep van dertien Ne
derlanders die op het moment
van de zeebeving in Koggala
verbleef. DeJMederlanders, die
alleen mateÉële schade leden,
werden in een boeddhistisch
klooster opgevangen.
„De monniken hebben hun
laatste voedsel en drinkwater
aan ons gegeven", liet Van Veen
gisteren weten. „Ze vroegen
ons de Sri Lankanen niet te ver
geten." Terug in Nederland
openden de overlevenden een
rekeningnummer waarop parti
culieren en bedrijven geld kun
nen storten. In een dag tijd is
een bedrag van 25.000 euro op
gehaald. Daarnaast hebben be
drijven goederen aangeboden,
waaronder medicijnen en kle
ding.
Van Veen en Geelen brengen
samen met een bevriende kin
derarts een tiendaags bezoek
aan het klooster, waar momen
teel vierhonderd mensen wor
den verzorgd. Ze willen volgen
de maand nog een container
met goederen sturen.
