OVERLEDEN IN 2004
vrijdag 31 december 2004
(as nog maar net een halfjaar moeder van zoontje Dean Maddow. Ze was
maar vier maanden daarvoor in Las Vegas getrouwd met Kane-zanger Di
ll Woesthoff, toen Guusje Nederhorst in januari 2004 aan kanker overleed.
Week voor haar 35-ste verjaardag.
ictrice brak ze in 1991 door als Roos Alberts in de RTL4-soapserie Goede Tij-
Slechte Tijden. Ze speelde die rol negen jaar. In die tijd vormde ze ook sa-
imet haar GTST-collega's Katja Schuurman en Babette van Veen het mei-
Irio Linda, Roos en Jessica, dat een nummer i-hït scoorde met het nummer
fnnood.
ït jaar 2000, én in de tweeduizendste aflevering, verdween Roos Alberts uit
L Om later nog wel een paar keer als engel terug te keren. Maar eigenlijk
Ween Guusje Woesthoff-Nederhorst na 2000 grotendeels uit de spotlights,
jeelde zo af en toe een gastrolletje in series, zoals Baantjer, en presenteerde
Babette van Veen het programma Call Girls bij Veronica Call TV. Met Johnny
lol nam ze het initiatief voor een sterrensite op internet: Glamago. En afge-
(1 voorjaar zou haar kinder-cd uitkomen.
JULI
Richard May (65), twee jaar
voorzittend rechter van het Joe-
goslavië-Tribunaal in het pro
ces tegen de Servische oud-pre
sident Milosevic, tot februari dit
jaar, toen hij om gezondheids
redenen moest terugtreden; de
Brit, met titel Sir, verwierf door
zijn via de televisie uitgezonden
optreden en het de mond snoe
ren van Milosevic wereldwijde
bekendheid.
Soebandrio (90), minister van
buitenlandse zaken en eerste
vice-premier (1957-'66) van In
donesië, aanvankelijk be
schouwd als opvolger van Soe-
karno; voerde het overleg met
minister van buitenlandse za
ken Luns over de kwestie-
Nieuw-Guinea; werd in 1966
gevangen en op beschuldiging
van medeplichtigheid aan de
mislukte coupepoging ter dood
veroordeeld, later omgezet in
levenslang; kwam in 1995 vrij.
Sacha Distel (71), Frans
chansonnier, jazzgitarist en
componist, die na Maurice
Chevalier en Yves Montand wel
de laatste 'French Lover' (van
o.a. Brigitte Bardot, Jeanne Mo-
JUSTUS
ri Cartier-Bresson (95), Franse
'li gijraaf met zeer veel invloed, die
[.Jtepjn eenvoudige camera 'de eeu-
in één moment vastlegde';
ijn reputatie bevestigd toen hij,
t dood van Stalin, als eerste wes-
fotograaf in de Sovjet-Unie
I toegelaten; 'het oog van de
laat 700.000 foto's na.
on van Hooff (66), werd bekend
de boeiende wijze waarop hij op
Jrenfilms presenteerde ('Ja, na-
ijk'), maar zijn hart lag vooral bij
fnhemse dierentuin Burgers'
jdie hij internationaal aanzien
n waarover hij 38 jaar als presi-
•directeur de scepter zwaaide;
leinzoon van oprichter Johan
ers opende hij in 1968 het eerste
ipark in Europa; zoon Alex heeft
ag van dierenpark overgenomen.
rvan Houten (70), pianist die de
Ikale omlijsting verzorgde van
ivat radio- en televisieprogram-
zoals het bijzonder populaire
tendgymnastiek' en 'Hersen-
ïastiek'; op televisie was hij te
in 'Stuif es in', het jeugdpro-
ima met Ria Bremer, en ook
cte hij veel tv-shows met regis-
Nico Knapper, cabaretprogram-
met Wim lbo en was hij begelei-
an Jasperina de Jong.
reau en Juliette Gréco) werd ge
noemd; met zijn doorrookt
klinkende stem brak hij in 1958
door met de hit Scoubidou en
later met liedjes zoals La Belle
Vie.
Wim Verstappen (67), filmre
gisseur wiens meest gerucht
makende werkstuk, de seksfilm
Blue Movie uit 1971, een storm
loop op de bioscopen ontke
tende; zijn beste regieprestatie
leverde hij zeven jaar later met
Pastorale 1943, gebaseerd op de
roman van Simon Vestdijk over
Tweede Wereldoorlog; was in
alle opzichten een filmdier en
cruciale factor in de levensvat
baarheid van de Nederlandse
cinema na 1965.
Harriët Laurey (79), kinderboe
kenschrijfster/dichteres die bij
droeg aan emancipatie van het
kinderboek en twee keer de
prijs voor het Kinderboek van
het Jaar won (de latere Gouden
Griffel): in 1959 met 'Sinterklaas
en de struikrovers' en in 1969
met Verhalen van de spinnen
de kater'; debuteerde als dich
ter in 1945 met 'Laatste gebed';
haar eerste bundel, Loreley,
verscheen in 1952.
'Red' Adair (89), verwierf we-
lam als blusser van oliebranden;
merican hero' had najaar 1991
oed en het vernuft een mondiale
trofe af te wenden toen hij vele
randen bluste, aangestoken
Iraakse soldaten tijdens de Golf-
ig; zijn grootste beproeving was
and van de Piper Alpha, het
platform in de Noordzee waar
In 1988 bij windsnelheden van
100 km/uur de grootste ramp in
fshore-industrie voordeed en
nannen omkwamen.
reep (75), chirurg/eerste hoogle-
Ugemene heelkunde, die be-
werd als de flamboyante
clubarts van Ajax én als 'redder van
Oranje'; speelde grote rol bij EK-kwa-
lificatiewedstrijd Nederland-Cyprus
in 1987 nadat bij de Cyprische doel
man een vuurwerkbom ontplofte: de
gewonnen wedstrijd (8-0) werd om
gezet in een 'reglementaire neder
laag', maar nadat UEFA de toevallig
aanwezige (club) arts hoorde, mocht
de wedstrijd worden overgespeeld -
mede daardoor won Nederland het
EK 1988.
IA. (Isaac Arend) Diepenhorst (88),
hoogleraar strafrecht en staatsleer,
die bijna 25 jaar Eerste-Kamerlid
voor ARP was en twee jaar minister
van onderwijs (1965-'67); verwierf in
jaren '60 grote bekendheid als forum
leider op NCRV-televisie, met als
handelsmerk zijn welsprekendheid
via ellenlange volzinnen; bleef tot op
hoge leeftijd een veelgevraagd spre
ker.
Kees Ouwens (60), dichter/schrijver
die geen publiekslieveling was, maar
door literatuurcritici werd bewon
derd en op eenzame hoogte ge
plaatst; debuteerde in 1968 met zo
wel de dichtbundel 'Arcadia' als de
roman 'De strategie'; ontving in 2002
de Constantijn Huygensprijs voor
zijn hele oeuvre: 'een van onze in tri-
gerendste dichters, schepper van een
mystiek oeuvre, verkenner van het
onbereikbare'.
Hans Vonk (62), belangrijkste Neder
landse dirigent, samen met Edo de
Waart, van generatie na Bernard Hai-
tink; beheerste het klassieke én ei
gentijdse repertoire, dirigeerde een
magnifieke Bruckner en wereldpre
mières van opera's; was chef-dirigent
van De Nederlandse Opera (1976-'85)
Residentie Orkest (1980-'91), de
Staatskapelle Dresden (1985-'91) en
van het Saint Louis Symphony Or
chestra (1996-2002); voelde zich in ei
gen land miskend, vooral toen hij in
1988 door het Concertgebouworkest
niet gevraagd werd als opvolger van
Haitink.
SEPTEMBER
Christiaan F. Beyers Naudé (89), blanke Afrikaner predikant die
zich in jaren zestig ontpopte als fel tegenstander van de apart
heid; groeide op in een kerkgemeenschap die de apartheid theo
logisch onderbouwde, maar begon later te twijfelen; doorslagge
vend was het bloedbad in 1960 in Sharpeville, toen demonstre
rende zwarten onder vuur werden genomen door de politie,
waarbij 69 doden vielen; hierna veroordeelde hij de rassenschei
ding als onchristelijk en immoreel.
Johnny Ramone, geb. John Cummings (55), oprichter en leadgi-
tarist van de invloedrijke Amerikaanse punkgroep The Ramones
(1974-'96), die in Nederland een grote hit scoorde met Rock 'n
Roll High School.
Nordin Ben Salah (32), oud-wereldkampioen boksen in het su-
permiddengewicht (WBA), die 's avonds op straat in Amsterdam
werd doodgeschoten; de in Marokko geboren 'Fighting Nordin',
die leefde voor het boksen, werkte in een sportschool in Purmer-
end; de politie sprak over Nordin als 'een bekende van ons'.
Brian Clough (69), excentriek, gehaat, geliefd, maar bovenal
succesvol Engels voetbalmanager, die twee landstitels won met
kleine provincieclubs zoals Derby County (1972) en Nottingham
Forest (1978); met Nottingham, waar hij maar liefst achttien jaar
manager was, won hij in '79 en '80 ook de Europa Cup 1; was in
jaren tachtig de favoriete keuze van de Engelsen als bondscoach,
maar de voetbalbond vond 'de blaaskaak' te lastig.
André Hazes (53), beschouwd als grootste zanger van het Neder
landse levenslied; had moeilijke jeugd als kind uit arm gezin in
Amsterdamse De Pijp met twaalf ambachten en dertien ongeluk
ken, tot hij als zingende barkeeper in 1976 zijn eerste hit had met
'Eenzame Kerst'; allergrootste succes werd 'Een beetje verliefd'
(1981), gevolgd door 'Wij houden van Oranje', 'Zij gelooft in mij'
en 'De Vlieger'; verder beheerste één attribuut zijn leven: bier,
tachtig op een dag - het was sterker dan hij.
Fran^oise Sagan, geb. Quoirez (69), Franse schrijfster, die als 18-
jarige wereldberoemd werd met haar debuutroman Bonjour
Tristesse (1954), dat een verpletterende indruk maakte; de naam
en faam die zij daarna verwierf waren enerzijds gebaseerd op
boeken zoals Aimez-vous Brahms?, anderzijds op haar voorlief
de voor snelle auto's, drank, tabak en cocaïne.
Harry de Groot (83), liedjescomponist en tekstschrijver, die
nummers in het Jordaangenre schreef zoals 'Geef mij maar Am
sterdam' en 'Een pikketanussie' (Johnny Jordaan), maar even
goed de muziek van legendarische NCRV-televisieseries Stief-
been, Swiebertje, Farce Majeure, De Kleine Waarheid en Bartje;
zijn muzikale talent ging zo ver dat hij tijdelijk dirigent was van
het Berlijns Radio Philharmonisch Orkest.
Willem Oltmans (79), reislustige publicist /journalist die graag
mocht opscheppen over zijn prominente ontmoetingen, ge
heimzinnige bronnen en zakelijke contacten; rebel van jongs af
aan, die koketteerde met zijn gegoede afkomst, was behaagziek
en prikkelbaar, daagde uit en schoffeerde; kreeg in 2000 een be
drag van 8 miljoen gulden van de Staat, waartegen hij een
rechtszaak had aangespannen omdat hij jarenlang door de over
heid zou zijn gedwarsboomd in zijn werk als journalist.
OKTOBER
Frits van Turenhout (91), had twintig jaar lang zijn eigen
show op radio en later ook op televisie, die maar een paar mi
nuten duurde, maar met honderdduizenden luisteraars: de
man van de voetbaluitslagen, elke zondagmiddag om halfvijf;
de studiochef van de KRO had een welluidende stem, die
vooral de uitslag 0-0 deed klinken als een klok.
Janet Leigh (77), Amerikaans filmactrice, die het slachtoffer
was in de beroemdste moordscène uit de filmgeschiedenis;
beelden van de blonde vrouw die in de horrorfilm Psycho van
Alfred Hitchcock (1960) onder de waterstraal van de douche
werd doodgestoken bezorgden bioscoopbezoekers jaren na
dien nog angstgevoelens als ze zelf thuis onder de douche gin
gen; haar klasse als actrice bleek in klassiekers zoals Touch of
Evil (1958) en The Manchurian Candidate (1962).
Christopher Reeve (52), Amerikaanse acteur die wereldbe
roemd werd als Superman, vanaf 1976, de vliegende super
held in blauw pak; gold als bevlogen belangenbehartiger voor
gehandicapten, nadat hij in 1995 door een val van zijn paard
vanaf zijn nek verlamd geraakte en in een rolstoel belandde;
opmerkelijkste acteerprestatie na het ongeluk leverde hij in
1998, toen hij een invalide man speelde in de door hemzelf
geproduceerde remake van Alfred Hitchcocks Rear Window.
Peter Adelaar (57), markante judoreus (2,14 meter lang, 140
NOVEMBER
kg zwaar) die in 1978 heel even uit de schaduw van Wim Rus-
ka trad toen hij de Hongaarse grootheid Varga versloeg en Eu
ropees kampioen werd bij de zwaargewichten; won vier keer
brons op de EK's van 1973, '77, '79 en '80; voelde zich mis
kend en leidde later een triest leven met gezondheidsproble
men.
Bert Tigchelaar (57), werkte ruim twintig jaar in (West-)Duits-
land, tot 2002, als correspondent voor onder meer NOS Jour
naal en NOVA; met zijn boek 'De gemiste kans, staatsgreep te
gen Hitier 1938', dat begin dit jaar verscheen, wilde hij laten
zien dat er in Duitsland wel degelijk weerstand bestond tegen
Hitier.
Hij was een kosmopoliet bij geboor
te. Peter Ustinov, legendarisch film
acteur, werd naar eigen zeggen, ver
wekt in St. Petersburg. Zijn wieg
stond in Londen en na een interna
tionaal leven dat hem voor de show
business veel naar de VS en voor
Unicef over de hele wereld voerde,
eindigde zijn veelbewogen leven op
29 maart in het Zwitserse Bursins.
Hoe kon het anders, met een vader
die Russisch bloed bezat en een
moeder die als Fran^aise nog Ethio
pische voorouders had gehad. Zijn
vader had, als correspondent voor
een Duits persbureau, zelfs even in
Nederland gewoond. Dat hij in 1990
door koningin Elizabeth in de adel
stand werd verheven, en zich voort
aan sir Peter Ustinov mocht noe
men, was eigenlijk vanzelfsprekend.
Peter Ustinov was een gentleman
met humor en een aristocratische
uitstraling. Zijn carrière als acteur
omspande een periode van 60 jaar.
Zijn high noon beleefde hij in de ja
ren zestig, toen hij Oscars won voor
zijn rol in de films Topkapi en Spar-
takus. Internationale bekendheid
kreeg hij als de wat knullige Belgi
sche detective Hercule Poirot, een
rol die hem mateloos populair
maakte. In een filmwereld, die nog
geen kennis had gemaakt met het
flitsende actiewerk van James Bond
kon Ustinov bedaagd schitteren.
De Britse acteur en regisseur was als
een ikoon van zijn tijd bevriend met
sterren als Charlie Chaplin, Audrey
Hepburn en Vanessa Redgrave. Hij
was als showman van formaat en
als sociaal bewogen ambassadeur
voor het kinderfonds van de Ver
enigde Naties kind aan huis bij rege
ringsleiders, van Margareth That
cher tot Michael Gorbatsjov. Grote
bewondering had hij voor de stand
vastigheid van de huidige secretaris
generaal van de VN, Kofi Annan. Zijn
veelzijdige artistieke talenten en zijn
grote sociale inspanningen maakten
dat Peter Ustinov, langer dan menig
generatiegenoot, een man van de
tijd bleef.
Theo van Gogh (47), tegendraadse filmmaker;
werd in Amsterdam ritueel vermoord met ko
gels en messen door in Nederland geboren
Marokkaan Mohammed B.; zette zich af tegen
moslims, die hij 'achterlijke middeleeuwse
geitenneukers' noemde; maakte dit jaar met
WD-kamerlid Ayaan Hirsi Ali de film Submis
sion over onderdrukking van moslimvrouwen;
zijn film, 0605, over de moord op Pim For-
tuyn, draait eind januari in de bioscopen.
Genie Knetemann (53), bondscoach van de
Wielrenunie KNWU, die van 1973 tot 1989
profwielrenner was; won tien etappes in Tour
de France, droeg acht dagen gele trui, greep in
1978 de wereldtitel op de weg en won klassie
kers zoals Amstel Gold Race (tweemaal) en
etappekoersen; de vroegere Amsterdamse
stratenmaker, getrouwd en vader van drie kin
deren, werd vooral beroemd om zijn taalge
bruik en zijn grappen.
Zayed Bin Sultan (86), president/sjeik van de
Verenigde Arabische Emiraten (VAE), een van
de rijkste en belangrijkste olieproducerende
landen in de wereld, die hij in 1971 stichtte;
met de olierijkdommen transformeerde hij de
VAE tot een modem Arabisch land.
Donald Jones (72), in New York geboren dan
ser, zanger en acteur, die in 1954 naar Amster
dam kwam; eerste zwarte showman in Neder
land; maakte furore in tv-serie Pension Hom
meles; onverbrekelijk verbonden met het aan
doenlijke liedje 'Ik zou je het liefste in een
doosje willen doen'; was aantal jaren ge
trouwd met actrice Adèle Bloemendaal.
Emlyn Hughes (57), belangrijkste speler en
aanvoerder van het succeselftal van Liverpool
in jaren zeventig waarvoor hij van 1969-79
speelde; won met 'the Reds' in 1977 eerste Eu
ropa-Cup 1 uit clubgeschiedenis, een titel die
DECEMBER
Anton Kersjes (81), verwierf vooral naam als
dirigent van het Amsterdams Philharmonisch
Orkest, dat hij in 1953 oprichtte als Kunst-
maandorkest; samen met zijn vrouw Margreet
van de Groenekan richtte hij in 1994 een fonds
op dat jonge talentvolle musici stimuleert.
Willem Duyn (67), zanger die samen met
Sjoukje Smit bekend werd als het duo 'Mouth
and MacNeal'; hun wereldhit 'How do you do?
maakte van de kolossale, bebaarde en luid
ruchtige Duyn een ster in binnen - en buiten
land; het tweetal vertegenwoordigde Neder
land in 1974 op het Eurovisie Songfestival in
Brighton met 'Ik zie een Ster', waarmee de
in 1978 werd geprolongeerd; speelde 62 keer
in Engels elftal.
Jasser Arafat (75), Palestijnse leider overleed
in militair ziekenhuis bij Parijs; boegbeeld van
Palestijnse strijd voor eigen staat; geboren in
Cairo, Egypte, trok hij in 1948 naar Palestina
om er te vechten tegen joodse milities; richtte
in 1957 verzetsbeweging Al-Fatah op, die aan
vallen op Israëlische leger en terreuraanslagen
op burgerdoelen uitvoerde; voor de onderte
kening van de Oslo-akkoorden werd hem in
1994, met Israëls premier Rabin, Nobelprijs
voor de Vrede toegekend; toch weigerden Isra
el en de VS zaken met hem te doen omdat hij
geen einde maakte aan de aanslagen.
Bertus Hoogerman (66), doelman die 214
keer voor de hoofdmacht van Ajax uitkwam
(1956-'65, een clubrecord); miste de topjes
van een duim en een wijsvinger en werd be
kend als drager van (destijds vrijwel nog onbe
kende) contactlenzen, die bijdrage leverden
aan de anekdote dat Ajax in november 1964
met 9-4 van Feyenoord had verloren omdat de
keeper de contactlenzen van zijn schoonmoe
der zou hebben gedragen.
Cy Coleman (75). Amerikaanse musicalcom
ponist en schepper van tijdloze muziek voor
de sterren, die zijn eerste Broadway-succes
boekte met de musical Wildcat (1962); schreef
hierna onder meer Sweet Charity (1966), Bar-
num (1980) en City of Angels (1990)
Wim Rigter (37), radiopresentator die vooral
bekend werd door de programma's AVRO's
Nachtdienst en ArbeidsvitamiMn op Radio 3,
dat hij van 1997 tot 2001 preseWeerde; vanaf
januari 2002 was hij ook te horen als verslag
gever voor het Radio 1-programma '1 op de
Middag'; op televisie kondigde hij in het pro
gramma Toppop Nonstop clips aan.
derde plaats werd bereikt; de zanger ging hier
na verder met Ingrid Kup, met wie hij trouwde
en het duo 'Big Mouth and Little Eve' vormde.
Raymond Goethals (83), succesvolste trainer-
coach uit de Belgische voetbalgeschiedenis,
of zoals hij zelf zei: 'Raymond was de
gruutste'; na zijn loopbaan als doelman was
hij veertig jaar een bezeten trainer; bonds
coach van het Belgisch Elftal, waarna hij in
1978 met Anderlecht de Europa Cup II won;
met Olympique Marseille werd hij begin jaren
negentig driemaal achtereen Frans kampioen
en won hij in 1993 de Champions League (1-0-
zege op AC Milan).
Ze waren een mensenleeftijd samen,
maar werden nooit een twee-eenheid
Alleen hun tijdstip van overlijden lag
dicht bij elkaar: zij overleed op 20 maart
en hij op 1 december. In één en hetzelf
de jaar verloor Nederland een geliefde
koningin-moeder, al noemden we haar
alleen prinses, en nam de natie afscheid
van een populaire prins, die het Huis
van Oranje glamour, schandalen en en
kele bastaarden bezorgde.
Hun heengaan was uiteindelijk net zo
verschillend als hun leven. Prinses Juli
ana was als gevolg van dementie de
laatste jaren van haar leven niet meer
goed aanspreekbaar en overleed in de
huiselijke stilte van paleis Soestdijk.
Prins Bernhard zocht in zijn laatste le
vensjaar, hoewel fysiek verzwakt en in
een terminale fase van kanker, nog de
openbaarheid en sprak zelfs over zijn
graf heen in een postuum verschenen
kranteninterview.
Juliana (1909) was een verlegen, streng
opgevoede en enigszins wereldvreem
de prinses toen zij in 1937 in het huwe
lijk trad met een goed gesoigneerde
Duitse jongeman die met bravoure
door het leven ging als Bernhard van
Lippe-Biesterfeld (1911). Hun huwelijk
was een gearrangeerde verbintenis,
waarbij Juliana overduidelijk de verlief
de partij was en Bernhard
vooral een aantrekkelijke we
derpartij omarmde.Of zoals
hij in zijn postume interview
in de Volkskrant verklaarde:
„Het was de challenge er iets
van te maken.
Juliana was een beminnelijke
vrouw, met religieus geïnspi
reerde, en later ook pacifisti
sche opvattingen. Zij ontwik
kelde zich als vorstin (van
1948 tot 1980) tot iemand
met progressieve ideeën,
waarbij ze in de jaren zeven
tig nadrukkelijk voorstander
was van regeermacht voor de
PvdA van Joop den Uyl. Bern
hard werd van oorlogsvete
raan handelsreiziger met een
kroontje, die voor een reeks
kabinetten deuren opende,
maar het verschil tussen mijn
en dijn uit het oog verloor.
Hij zou de door zijn echtge
note gewaardeerde Den Uyl
halverwege de jaren zeventig
nog tegenkomen als degene
die hem corrigeerde voor zijn
te losse handelscontacten,
beter bekend als de Lock-
heed-affaire.
Als echtgenoot intervenieer
de hij in de jaren vijftig tegen
de pacifistische neigingen
van zijn vrouw en de invloed
van gebedsgenezeres Greet
Hofmans, hetgeen leidde tot
een huwelijkscrisis. Hofmans
moest het hof verlaten en de
beide echtelieden zouden el
kaar jaren mijden, en nog
langere tijd in gescheiden
vleugels van paleis Soestdijk
leven.
Zelf maakte Juliana niet meer
mee dat Bernhard over zijn
dood heen zijn blazoen pro
beerde te zuiveren. Hij mocht wel her
innerd worden als 'een deugniet', maar
niet als 'iemand die niet deugde'. Drie
dagen na zijn begrafenis publiceerde de
Volkskrant de onthulling dat Bernhard
twee dochters had verwekt bij twee
verschillende vrouwen, die niet zijn
echtgenote waren. Maar 'mammie', zo
als hij Juliana noemde, zou geen moeite
hebben gehad met haar bastaarddoch
ters. Juliana kon haar opvatting hier
omtrent niet meer geven. Zevenenzes
tigjaar nadat zij in het huwelijk waren
getreden, had Bernhard definitief het
laatste woord. Zo bleven ze tot het
laatst een aparte man en vrouw.
