ZEEBEVING
'Onfrisse discussie' Kamer over hulp Broer scvomk'n via intcr"ct
Noodhulp is een vak Vader moet toezien hoe zoon wegrot
a» weden rekent
iet 1000 doden
elgië rekent met
entailen doden
!3 die artsen en
lothekers
•t ychologen AzG
lar rampgebied
ritse clubs geven
eld voor Azië
idiostations
erven voor 555
n uitzending op
euwjaarsdag
M biedt ruimte
irvoer goederen
f m Bangladesh
edt landen hulp
WD wil geld voor wederopbouw Sudan inzetten voor slachtoffers zeebeving
Totale verwoesting
Massagraven in Atjeh steeds voller, straten steeds leger
Oerstammen
op eilandjes
in veiligheid
EU wil met
spoed overleg
over hulp ramp
aai jd-A
uil fd.
ickholm - De Zweedse pre-
er Göran Persson vreest dat
nderden, en mogelijk zelfs
l0r' er dan duizend van zijn
Ul5 idgenoten de zeebeving in
Azië niet hebben over-
Tot nu toe staat van 44
m eden vast dat zij zijn omge-
oor aien. De Zweedse regering
(je lakt een bedrag van 55 mil-
an n euro vrij voor hulp aan de
[roffen landen.
iissEL - De Belgische premier
rhofstadt vreest dat tientallen
dgenoten het leven hebben
:>rd loren als gevolg van de
ndvloed in Azië. Er zijn 274
Igen vermist in de getroffen
iatische landen. Tot nu toe
i vijf Belgische overledenen
neld, onder wie twee baby's-
I Igië stuurt de komende da-
i nog twee identificatieteams
)r slachtoffers naar de regio.
/an
i haag - Apothekers en art-
i beginnen vandaag geza-
ren nlijk geld in te zamelen om
dicijnen te kunnen kopen
ir het zwaar getroffen Sri
ïka. Volgens de apothekers
artsen is er grote behoefte
i medicijnen, zoals waterzui-
ingstabletten, cholera-kits
voorkoming van cholera en
ine om malaria tegen te
in.
?r-
n sterdam - De hulporganisa-
Artsen zonder Grenzen
iiirt psychologen met de
Ipteams mee naar de ramp-
lieden rondom de Indische
eaan. Vandaag vertrekt een
uw team naar Sri Lanka. De
nende dagen gaan naar ver-
,ie chting extra hulpverleners
ïr Indonesië. De organisatie
ïft al een aantal teams in het
-nnpgebied zitten. AzG ver-
cht dat de hulpteams min-
ns twee maanden in de ge
ilen gebieden blijven.
iden - De twintig clubs uit de
mier League, de Britse ere-
i isie, schenken gezamenlijk
3 miljoen euro voor de slacht-
3 irs van de zeebeving in Azië.
actie is een initiatief van
rton. Die club uit Liverpool
rdt gesponsord door een
aise bierbrouwer. Alle ver-
igingen uit de hoogste Engel
divisie doneren 50.000 pond.
isum - Muziekzenders en ra-
stations proberen door bel-
sms-acties zoveel mogelijk
d op te halen voor de slacht-
irs van de zeebeving in Azië.
muziekzender TMF heeft tot
toe 52.000 euro opgehaald
t een sms-actie en donaties
de internetpagina. Een sms-
ie van diverse radiostations
erde al ruim 67.500 euro op
versum - De actualiteiten-
igramma's Netwerk, NOVA
fwee Vandaag en de NOS
torgen na gisteren ook mor-
1, nieuwjaarsdag, een geza-
nlijke uitzending over de ge-
1 gen van de zeebeving in
Het programma 'De ramp
teië' is dan te zien van 22.45
23.45 uur op Nederland 2.
presentatie van het ingelaste
gramma is in handen van
el van der Graaf.
itel veen - Luchtvaartmaat-
appij KLM stelt vrachtruim-
leschikbaar aan de Samen-
kende Hulporganisaties
10) voor het transport van
)00 kilogram hulpgoederen
ir de getroffen gebieden in
De capaciteit wordt aan-
oden op een reguliere
chtvlucht naar Singapore,
een tussenlanding zal ma-
in Medan op het Indonesi-
eiland Sumatra. De KLM
■trt gesprekken met de hulp-
■Bnisaties over meer vluchten
■ir de getroffen gebieden.
«a- Het straatarme Bangla-
h, dat grotendeels buiten
ot is gebleven bij de ver-
ïstende vloedgolven van
idag, stuurt hulp naar de
den die wel zwaar zijn ge
len. Bangladesh, waar het
tal slachtoffers beperkt is
leven tot drie, stuurt twee
rhelikopters en een vlieg-
[lading drinkwater en medi-
len naai' Sri Lanka en de
Idiven. Ook worden Ben-
Ise artsen en militairen naar
rampgebied gestuurd.
vrijdag 31 december 2004
X. nieuwegein/anp - Rob Delissen Zweed die zijn dochter had we-
door Paul Koopman
den haag/gpd - De tsunami-
ramp verhit de gemoederen in
politiek Den Haag. Inzet is: hoe
veel geld moet Nederland eigen
lijk beschikbaar stellen voor de
miljoenen slachtoffers in Azië?
Terwijl de burgers de portemon
nee trekken voor giro 555, zit mi
nister Agnes van Ardenne op
haar centen, luidt de klacht van
kamerleden.
Gisteren stelde Van Ardenne
nog eens 25 miljoen euro ter
beschikking voor noodhulp aan
de getroffen landen, maar haar
zuinige eerste reactie is niet
vergeten. „Van Ardenne had dit
extra geld aangekondigd, maar
ik vond en vind die twee mil
joen die zij eerst ter beschikking
stelde schandalig weinig. De
minister moet een houding
aannemen van: geld speelt geen
enkele rol," stelt PvdA-kamerlid
Diederik Samsom.
GroenLinks-kamerlid Farah Ka-
rimi beaamt: „Die twee miljoen
was absurd weinig. Gelukkig is
daar nu meer bijgekomen. Ne
derland behoort bij dit soort
hulpacties voorop te staan en
niet in de achterhoede te zit
ten."
De discussie over de omvang
van de hulp kreeg gisteren
vooral een venijnig karakter
door een voorstel van WD-ka-
merlid Zsolt Szabo. Van Arden
ne moet de honderd miljoen
euro die zij afgelopen zomer ter
beschikking heeft gesteld voor
de wederopbouw van Sudan
'per direct' inzetten voor nood
hulp in Azië, bepleit hij.
Het kamerlid: „Het is onbegrij
pelijk dat Van Ardenne het cor
rupte ondemocratische en
agressieve regime in Sudan dan
een presentje van honderd mil
joen voorhoudt als dat zich be
ter gaat gedragen, terwijl maar
twee miljoen ter beschikking
wordt gesteld voor één van de
grootste rampen in de geschie
denis." De minister zelf voelt
zich niet aangesproken. „Voor
noodhulp is altijd onmiddellijk
geld beschikbaar. En voor grote
rampen als deze moet natuur
lijk extra geld komen. Maar geld
van Darfur overhevelen is een
vreemde reactie. Je kunt geld
niet twee keet toezeggen, dat
maakt je onbetrouwbaar."
Een ramp is niet afgelopen als
de aandacht in de media ver
slapt." Collega-kamerleden rea
geren minder onderkoeld op
het initiatief van Szabo. Karimi
van Groenlinks stelt: „Dit is
populistisch gedoe. Je kunt de
ene ellende niet tegen de ande
re wegstrepen. Het begint zo
een onfrisse discussie te wor
den." CDA-kamerlid Kathleen
Ferrier reageert:
„Wat Szabo vergeet, is dat Soe
dan óók de hel op aarde is. Ik
houd me verder verre van het
tegen elkaar opbieden."
Samsom (PvdA) verwijt Szabo
op 'dubieuze wijze met geld te
schuiven.' „Voor de wederop
bouw zijn honderden miljoe
nen nodig. Maar je moet niet
het ene gat met het andere
gaan dichten.
D66-kamerlid Lousewies van
der Laan: „We moeten heel erg
uitkijken dat we niet in een dis
cussie belanden over wie het
meeste biedt voor Azië?
nieuwegein/anp - Rob Delissen
uit Nieuwegein is blij dat inter
net bestaat. Zonder het wereld
wijde web had hij nog veel lan
ger in onzekerheid moeten blij
ven over het wel en wee van
zijn broer Theo. Die was met
zijn gezin op vakantie in Thai
land, toen daar tweede kerstdag
de tsunami toesloeg.
Delissen kon maar geen contact
krijgen met zijn broer nadat de
omvang van de ramp was door
gedrongen in Nederland. Hij
wist dat Theo, diens vrouw en
hun 2-jarige dochtertje, op het
Thaise eiland Koh Racha Yai
verbleven. Het was een tussen
stop op weg naar een nieuw le
ven in Nieuw-Zeeland.
De inwoner van Nieuwegein
was bijna ten einde raad toen
hij op de website van de BBC
een mededeling zag van een
zuidoost-azië - De verwoesting in Zuidoost-Azië is onbeschrijfelijk. Op de foto linksboven zit een vrouw in de Srilankaanse stad Hambantota bovenop de resten van haar huis en schamele bezittingen. Daaronder
maken politieagenten zich in dezelfde stad op om lijken onder het puin vandaan te halen. De foto rechts laat zien hoe totaal de verwoesting is in de hoofdstad van de Indonesische provincie Atjeh, Banda Atjeh.
Foto's: Reuters/EPA
den haag/anp - Hulpverleners
in alle uithoeken van het ramp
gebied in Azië melden zich op
het computerscherm van Pim
Kraan, hoofd humanitaire
hulpverlening van het ministe
rie van buitenlandse zaken.
Overheden en hulporganisaties
bieden via hetzelfde netwerk
goederen en transportmiddelen
aan. Aan Kraan en zijn team de
taak om vraag en aanbod bij el
kaar te brengen.
Omdat Nederland nog tot 1 ja
nuari voorzitter van de EU is, is
Kraan een belangrijk radertje in
de hulpverleningsmachine voor
de slachtoffers van de zeebe
ving in Azië. Zijn afdeling coör
dineert de hulpverlening van de
EU onder de paraplu van de
Verenigde Naties. Dat betekent
vooral veel regelen.
Zo heeft hij ervoor gezorgd dat
een vliegtuig dat gestrande Ne
derlandse toeristen in Sri Lanka
gaat ophalen, op de heenweg
een voorraad lijkzakken mee
neemt. Voor een zending Land
rovers uit diverse landen die
voor Atjeh bestemd is, heeft
zijn afdeling transport geregeld.
In Sri Lanka is onder leiding
van de Nederlandse ambassade
een hulpkonvooi van enkele
Europese ambassades op weg.
Burgers die opbellen met de
vraag of ze kleding zullen gaan
inzamelen, bedoelen het goed
maar kunnen beter geld op giro
555 storten, vindt Kraan. Onge
vraagde hulpgoederen veroor
zaken meer problemen dan ze
oplossen, doordat ze de broze
aanvoerlijnen in de getroffen
landen kunnen verstoppen.
De verdeling van ingevlogen
goederen is een groot pro
bleem, omdat het rampgebied
slecht bereikbaar is en het
luchtruim overvol is door alle
hulpvluchten. „We doen alleen
zaken met organisaties die de
hulp goed op de plaats van be
stemming kunnen brengen, zo
als het Rode Kruis, Caritas en
Save the Children. Noodhulp is
een vak." Via een soort chat-
room houden hulpverleners ter
plekke, ambassades, ministe
ries en hulporganisaties con
tact. Vragen en antwoorden
vliegen over en weer. Wie weet
hoe lang de landingsbaan van
het vliegveld van Banda Atjeh
is? Een organisatie biedt een
veldhospitaal aan, maar wie
kan een vliegtuig regelen? Wat
te doen als bruggen weggesla
gen zijn?
De logistiek heeft volgens Kraan
nu de hoogste prioriteit. „Het is
nu zaak de overlevenden te la
ten overleven door voor voedsel
en drinkwater te zorgen en epi
demieën te voorkomen."
door onze correspondent
Step Vaessen
banda atjeh - De i8-jarige jongen ligt in een
grote ruimte in het enige nog functioneren
de ziekenhuis van Banda Atjeh. Zijn vader
waakt over hem. Verder is er niemand in de
buurt. Geen dokter te bekennen. „De stank is
niet te harden", zegt zijn vader, als hij de
sarong optilt waarin de gewonde jongen ge
wikkeld ligt. „Hij ligt hier gewoon weg te rot
ten."
In de operatiekamer ligt Teungku Chairul
Anwar met een akelig opgezet oog en een
gebroken been. „Ik lig hier al sinds vanoch
tend op een operatie te wachten, maar ik
heb sindsdien geen dokter meer gezien.
De 20-jarige jongen vraagt of wij misschien
even kunnen kijken of ergens een dokter is.
Even verderop staat een groepje anesthe
sisten, net ingevlogen uit Zuid-Sumatra.
Maar operaties uitvoeren kunnen ze nau
welijks, want de verdovingen zijn haast op.
Op de vraag wat de verse hulptroepen voor
het grote aantal patiënten kunnen doen,
zeggen ze zonder blikken of blozen geen
tijd voor ons te hebben: „We hebben nu
even pauze."
Het besef van de omvang van de verwoes
tende tragedie begint in Indonesië lang
zaam door te dringen, maar nog steeds
gaat de hulpoperatie tergend langzaam.
Artsen zijn uit het hele land naar Atjeh ge
komen om een handje te helpen, maar nie
mand weet wat ze precies kunnen doen.
Sinds woensdag mag er ook internationale
hulp in Atjeh landen, maar van een hulp
operatie die bij een ramp van deze omvang
verwacht mag worden, is nog geen sprake.
Marswina wil koste wat kost een fatsoenlij
ke begrafenis voor haar 21-jarige zus Ida.
Die ligt sinds de vernietigende vloedgolf op
de vloer van het winkelpand, tussen andere
lijken. Masrwila heeft geen idee hoe ze het
rottende lijk van haar zus daar weg kan ha
len. Haar twintig maanden oude dochtertje
dat stierf in haar armen, heeft ze gelukkig
wél kunnen begraven. Voor de vrome Atje-
hers is het tonen van respect voor de aller
laatste keer heel belangrijk. Mensen komen
zelfs uit Lokseumawe in het Noorden van
Atjeh om familieleden op te sporen zodat
ze die kunnen meenemen voor de begrafe
nis.
Langzaam maar zeker dringt het besef door
dat zoeken geen zin meer meer heeft. Na
vijf dagen lijken alle gezichten van de rot
tende lijken op elkaar. „Ik geef het op",
zegt Zulfidli als hij door de verwoeste puin
hoop loopt die enkele dagen geleden nög
zijn buurt was. De enige die hij nog heeft is
zijn zoontje. De rest van zijn familie is ver
dwenen. Vier dagen heeft hij ze gezocht.
„Ik geef ze terug aan Allah.
De massagraven worden steeds voller en de
straten steeds leger. Langs de wegen van de
stad Banda Atjeh naar de zwaarst getroffen
kustgebieden liggen nog duizenden, mis
schien wel tienduizenden slachtoffers. Het
natuurgeweld wordt daar in zijn meest dui
velse vorm zichtbaar. Ontwortelde bom
men liggen hoog op elkaar gestapeld, ter
wijl alles wat eerst dorpen moeten zijn ge
weest, nu kale vlakten zijn. De zee heeft in
een ademteug alles weggezogen.
Zelfs een schip een en kolossale ijzeren
platbodem zijn zonder pardon op het land
neergekwakt. De weg naar het westen is op
veel plaatsen weggevaagd. Een ijzeren brug
is als een stuk speelgoed achteloos in de ri
vier terechtgekomen. In een grote cement
fabriek aan de kust zijn naar schatting 800
arbeiders aan hun einde gekomen. De fa
briek ligt pal aan zee en is als een bouw
pakket totaal ontwricht.
Voor de fabriek zit Marwan op het asfalt,
samen met haar vader en twee dochters. Ze
kan geen stap meer verzetten. „Ik ga dood
van de honger", zegt ze, „ik heb al vijf da
gen niets meer gegeten. Help mij! Ik ben zo
uitgeput." Net als de vele andere vluchte
lingen vertelt ze over de talloze slachtoffers
die nog door niemand zijn bereikt. „Daar
ginds wordt iedereen aan zijn lot overgela
ten."
De meeste vluchtelingen proberen wanho
pig Banda Atjeh te bereiken. Niet beseffend
dat hen ook daar een hel te wachten staat.
Zweed die zijn dochter had we
ten te bereiken op hetzelfde ei
land als waar Theo zou zijn.
Delissen spoorde het telefoon
nummer van de Zweed in
Stockholm op. Die gaf hem het
gsm-nummer van zijn dochter.
Delissen stuurde een sms naar
de Zweedse in Thailand. Zij bel
de terug en vertelde Delissen
dat het Nederlandse gezin bij
de eerste vloedgolf naar een ho
ger gelegen deel van het eiland
was gevlucht. Theo was achter
gebleven om snorkelaars die in'
nood waren gekomen, te hel
pen. Zijn vrouw Uta en doch
tertje Lisa waren al in veilig
heid. Een paar uur later belde
Theo Delissen zijn broer met de
mededeling dat hij leefde. „Ik
was werkelijk dolblij. Dank aan
internet, dank aan de BBC", al
dus Delissen.
port blair/anp/rtr/afp -De in
heemse stammen op de eilan
dengroepen Andamanen en Ni-
cobaren hebben de verwoes
tende vloedgolf van afgelopen
zondag overleefd. Eerder werd
gevreesd voor een volkenkundi
ge ramp omdat de unieke stam
men weggevaagd zouden zijn
door de tsunami.
„Dat is absolute onzin. Ik heb
het persoonlijk gecontroleerd",
aldus de directeur-generaal van
de Indiase kustwacht, Arun Ku
mar Singh, gisteren. Volgens
hem hebben de stammen op de
archipel geen menselijke verlie
zen te betreuren. De Indiase
kustwacht heeft de stammen
bezocht en voorzien van hulp
goederen en medische hulp.
Op het afgelegen cluster van
ruim 550 eilanden in de Indi
sche Oceaan leven zes stam
men in zeer primitieve omstan
digheden. Deze mensen zijri
van Afrikaanse of Mongoloïde
afkomst en leven al duizenden
jaren op de eilandengroepen.
De stammen, zoals de Shom-
pen, de Onge en de Jarawa,
konden ontsnappen aan het
natuurgeweld omdat ze diep in
de hoger gelegen oerwouden
wonen, ver van de kust. Ook
zijn sommige van de eilanden
nauwelijks geraakt door de
vloedgolven. Een van de stam
men, de Sentinelezen, gooiden
zelfs stenen naar de kustwacht-
helikopter toen die hulpgoede
ren dropte. De Sentinelezen
staan bekend om hun vijandig
heid tegenover indringers.
Volgens de autoriteiten zijn er
op de eilandengroepen Am
damanen en Nicobaren meer
dan 6000 doden gevallen. De
totale bevolking bedraagt onge
veer 350.000 mensen. Daaron-J
der zijn zo n 30.000 stamleden,
voornamelijk behorend tot de
Nicobarezen.
brussel/gpd - De Europese
Commissie probeert een do
norconferentie te organiseren
voor hulp aan de slachtoffers
van de getroffen gebieden in
Azië. De Europese ministers
van ontwikkelingssamenwer
king komen daartoe volgende'
week vrijdag voor een ingelaste
vergadering bijeen. Een groot
deel van de organisatie van de
EU-hulp komt terecht op Ne
derlandse schouders, omdat
het kleine Luxemburg, dat van
af 1 januari voorzitter is van de
Unie is, in Azië de mensen niet
heeft.
Het idee van een donorconfe
rentie werd dinsdag gelanceerd
door de commissaris voor ont
wikkelingssamenwerking Louis
Michel, maar de Commissie
probeert nu actief steun te krij
gen van de lidstaten voor een
bijeenkomst 'op zeer korte ter
mijn'. Michel wil dat daar ook
onder meer de Wereldbank en
het Internationaal Monetair
Fonds aan tafel zitten, en dat er
ook gesproken gaat worden
over de schuldenlast van de ge
troffen landen.
Tot nu toe heeft de Europese
Commissie 33 miljoen euro aan
noodhulp toegezegd, waarvan
de eerste drie miljoen al naar
het Rode Kruis zijn overge
maakt.
De Italiaanse premier Silvio
Berlusconi wil dat ook de G8,
de club van rijke geïndustriali
seerde landen, bij elkaar komt
om over een gemeenschappe
lijke aanpak te spreken. De G8-
landen kunnen hulp geven,
maar zij zijn ook in staat om de
schulden van getroffen landert
kwijt te schenken. De Duitse
kanselier Gerhard Schroder
pleitte gisteren al voor het 'be
vriezen' van die schulden.
