Loterijkoorts steekt weer de kop op
GESPREK VAN DE DAG
Deelnemers Wetenschapsquiz
weten bijna niets van plastic
Junks pissig over 'kerstkaart'
Goed voornemen
De Amerikaanse actrice ANGELINA
JOLIE heeft met haar geadopteerde
Cambodjaanse zoontje Maddox een
kerstbezoek gebracht aan Palestijn
se weeskinderen in een vluchtelin
genkamp in Libanon. De actrice wil
de dat Maddox zou kennismaken
met kinderen die het minder goed
hebben, aldus een woordvoerder van
Jolie. Zij had onder valse naam haar
intrek in een luxe hotel in de Liba
nese hoofdstad Beiroet genomen.
Ze wilde zelf niet met de media pra
ten. Jolie speelde Lara Croft in de
avonturenfilm Tomb Raider. Ze is
ambassadeur voor de Unhcr, de
vluchtelingenorganisatie van de Ver
enigde Naties. Foto: EPA
Deze week gaan verschillende pre
sentatoren RTL Boulevard aan el
kaar praten. Afwisselend nemen Cil-
ly Dartell, Jeroen Kijk in de Vegte en
Martijn Krabbé de plaats in van
BEAU VAN ERVEN DORENS. RTL
kan zo kijken of zij de opvolger voor
de presentator, die onlangs zijn ver
trek aankondigde, zouden kunnen
zijn.
De Britse koninklijke familie is be
gonnen met voorbereiding voor de
KRONING van PRINS CHARLES (op
de foto samen met zijn zoon Harry).
Volgens hovelingen wordt de cere
monie moderner dan de vorige. Een
deel van de praal bij de kroning ver
dwijnt. Ook krijgen leiders van niet-
christelijke godsdiensten een promi
nentere rol. Er is veel gebeurd sinds
de kroning van koningin Elizabeth II
in 1953, aldus de organisator van
de ceremonie, de hertog van Nor
folk. De hertog wil zijn voorstellen
volgend jaar aan de 56-jarige kroon
prins voorleggen. Foto: Reuters
Gay Mortier
K-benen: skibenen
onderaan de helling
DAGELIJKS LEVEN
GCZéU-IÓ. He-- IEPEreeev/ /.s bljjvejm sWpeW
MENSELIJK
Tot hun grote schrik heeft een
aantal Amsterdamse junks on
langs een niet zo vriendelijke
kerstgroet van de politie in hun
postbus gevonden. Op de kaart
stond dat de ontvangers Kerstmis
in de cel moesten doorbrengen
als ze hun openstaande boetes
niet snel betaalden. De tekst op
de kaart viel helemaal verkeerd bij
de drugsverslaafden.
Op de voorkant van de kaart staat
onder meer 'criminals watch out,
we'll be watching you' en binnen
in de tekst 'ik zit hier heel alleen
kerst te vieren'. WUlemijn Los, di
recteur van de belangenvereni
ging voor drugsgebruikers MD-
HG, vindt de kaart veel te ver
gaan. „Mensen die de kaart had
den gekregen, kwamen hier vrij
overstuur binnen. Een van hen is
bijvoorbeeld een psychiatrische
patiënt die onder een brug slaapt.
Hij doet niks, maar krijgt boetes
omdat hij buiten slaapt."
Op de kaart staat een telefoon
nummer dat de ontvanger moet
bellen. Op het bandje dat de junk
te horen krijgt, staat dat hij zich
moet melden bij het dichtstbij
zijnde bureau. „De komende we
ken gaat de politie actief op zoek
naar u. U loopt een grote kans te
worden aangehouden rond de
feestdagen. Houd er rekening mee
dat wij doen wat wij zeggen."
De belangenvereniging besloot tot
een tegenactie. Op een A4-tje, dat
naar alle wijkbureaus is gegaan,
presenteert de MDHG foto's van
haar twaalf 'topscoorders', met
een zwart balkje voor de ogen.
Deze groep krijgt de meeste boe
tes. Bij alle foto's staat een tekstje
met wat de junks fout hebben ge
daan. Zo maakt Redman zich vaak
schuldig aan zweetvoeten, leeft
Opa op zijn 75e nog steeds op
straat en scoort Boeroe elke nacht
een boete van 90 euro voor het
slapen onder een brug. Als afslui
ter wenst de vereniging de politie
'een behaaglijke kerst', anp
Deelnemers aan de Nationale Wetenschapsquiz
2004 weten vrijwel niets van plastic. Dat blijkt uit
een analyse van de duizenden inzendingen door de
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk
Onderzoek (NWO). Slechts een kwart van de inzen
ders wist dat zachte plastics slecht drogen omdat
ze water afstoten. Met door elkaar gehusselde
woorden hebben de quizdeelnemers geen moeite.
Liefst negen van de tien deelnemers antwoordden
dat dzee tksetznoedr veel mietoe te lezen is, omdat
we de woorden als patronen herkennen.
Ruim 20.000 mensen stuurden hun antwoorden in
voor de quiz. NWO organiseerde het festijn samen
met de VPRO. Gemiddeld hadden de deelnemers
tien van de zestien vragen goed. Lezers van de
Haagsche Courant scoorden het hoogst (11,6 vra
gen goed). Opvallend was de hoge score van lezers
van Dagblad de Limburger (11,3) ten opzichte van
die van hun buren, het Belgische HUMO (8,3).
De grootste verschillen tussen mannen en vrou k
ontstonden bij de vragen over een wijnglas en
fietswiel. Van de vrouwen wist 80 procent dat dfe
toonhoogte lager wordt als je met een natte vin
over de rand van een wijnglas wrijft terwijl je hi i|
glas vult. Van de mannen had 70 procent deze
vraag goed. Daarentegen wisten vier van de vijf [j
mannen dat het voorwiel van een fiets sneller
draait in een scherpe bocht. Van de vrouwen hiw
den drie van de vijf het goede antwoord.
Winnaar van de Wetenschapsquiz 2004 werd 0
Hway Ik uit Leiden. De leraar exacte vakken wo 1'
een reis naar Andorra. Net als de winnaars van t
tweede en de derde prijs had hij alle vragen go« t
De winnaar tijdens de televisie-uitzending was v
tuurkundige lan Zaanen. Hij had tien van de ve
tien vragen goed. Met die score hielp Zaanen zi V
team van wetenschappers aan de overwinning
het team van hoofdredacteuren, anp
'Goesting' (lust, trek, smaak of zin)
is voor de Vlaming het mooiste
woord uit de Nederlandse taal.
GOESTING is door ruim een kwart
van 3300 luisteraars van de Vlaam
se zender Radio 1 gekozen uit een
totaal van tien Nederlandse woor
den. Geroezemoes, reutemeteut, oe
lewapper en verdonkeremanen be
zetten de plaatsen twee tot en met
vijf. Goesting is weliswaar Vlaamse
spreektaal, maar is wel opgenomen
in de officiële Woordenlijst der Ne
derlandse Taal en de woordenboe
ken van Van Dale. „Goesting heb
ben op een stukske eten", betekent
zoveel als trek hebben in een goede
maaltijd. Het woord wordt ook vaak
gebruikt om seksuele lusten aan te
geven, zoals in de uitdrukking 'De
broek vol goesting hebben'. Goes
ting is een verbastering van het La
tijnse 'gustus' (smaak).
Terwijl in Nederland de winter koud
begonnen is en Spanje kampt met
sneeuwoverlast is in Brazilië de ZO
MER stralend begonnen. De mussen
vallen er uit de dakgoot van de hitte.
Duizenden mensen genoten gisteren
op het strand bij Rio de Janeiro van
de zomerzon. Foto: EPA
De actie van Radio 3FM voor Darfur
heeft 717.351 euro opgebracht. De
dj's GIEL BEELEN, CLAUDIA DE
BREIJ en WOUTER VAN DER GOES
boden het bedrag aan het Rode
Kruis aan, dat daarmee een mobiel
ziekenhuis in de Sudanese provin
cie kan opzetten. De drie dj's ver
bleven sinds maandag in een glazen
huis aan de Neude in Utrecht. Van
uit deze 'kas' verzorgden zij alle ra
dio-uitzendingen van 3FM. Het drie
tal heeft ook de hele week gevast en
leefde op sap en bouillon. Luiste
raars konden tegen betaling platen
aanvragen. Ook werden er spullen
van bekende Nederlanders geveild
voor het goede doel en vrijdagmid
dag ging onder leiding van veiling
meester Freek de Jonge ook de in
boedel van het glazen huis onder de
hamer. 'Beautiful Day' van U2
bracht van alle verzoekplaten met
3000 euro het meeste geld op.
In België zijn voor het eerst in ruim
driehonderd jaar WILDE LYNXEN
gesignaleerd. De katachtige roofdie
ren met grote oorpluimen zouden
zich vooral ophouden in het Duitsta
lige deel van het land. Dat meldden
gisteren diverse Belgische media,
op basis van getuigenverklaringen.
De dieren zijn vermoedelijk afkom
stig uit Duitsland. Daar zijn opnieuw
illegaal lynxen uitgezet. Ook in de
Duitse streek van de Palts en de
Franse Alpen, Jura en Vogezen hou
den zich sinds enkele jaren weer
wilde lynxen op.
Wie in één klap schatrijk hoopt te
worden, kan rond de jaarwisseling
zijn slag slaan. Traditiegetrouw
stunten de loterijen met megaprij-
zen. En kunnen de gokkers weer
fantaseren over rijkdom en luxe.
Een oudejaars- en een december-
lot wil hij. Het eerste met het
eindcijfer negen en als tweede een
blauw lot met het eindcijfer acht.
„Daarmee heb je de grootste kans
om te winnen", weet Jim van
Hoek. „Twee loten om de kansen
een beetje te spreiden."
Wat hij met het geld zou doen als
hij miljoenen wint? „Nou, een
mooi huis kopen, een nieuwe au
to, een grote reis maken en wat
geven aan familie en goede vrien
den." En met de rest? Daar moet
hij nog even over nadenken.
Rond de jaarwisseling steekt de
loterijkoorts weer de kop op, met
visioenen van miljoenen op de
bank. De Lotto stunt met een
jackpot van 17,5 miljoen euro, de
Postcodeloterij belooft een jum
bokanjer van 20,9 miljoen en de
Staatsloterij heeft het oudejaarslot
met als hoofdprijs het recordbe
drag van twintig miljoen euro be
lastingvrij.
Elk jaar zijn de hoofdprijzen ho
ger. De concurrentie tussen de lo
terijen is moordend. Wie de
grootste en meeste prijzen biedt,
haalt de grootste omzet.
De Staatsloterij loopt wat dat be
treft aan kop. De helft van de Ne
derlandse huishoudens koopt een
oudejaarslot. Van de 4,8 miljoen
lotnummers is inmiddels ruim ze
ventig procent verkocht. Met de
2,5 miljoen prijzen is in totaal zes
tig miljoen euro te winnen. „Spe
lers gaan maar voor één ding, en
'Dit is de hel'
De zes grootste loterijorganisa
ties Staats-, BankGiro-, Sponsor
en Postcode.loterij, Lotto en Sci
entific Games behaalden vorig
jaar samen een omzet van 1,5
miljard euro. Aan prijzengeld
werd 720 miljoen uitgekeerd.
Daarvan incasseerde de Staat 68
miljoen euro aan kansspelbelas
ting. Goede doelen ontvingen
369 miljoen euro. Ook de verko
pers van loten pikken een graan
tje mee van de eindejaarsrally.
De Staatsloterij geeft op de ver
koop van oudejaarsloten twee
procent extra provisie. Toch blij
ken winnaars van grote prijzen
in de praktijk hun leven zelden
Alleen als ik beweeg schiet de wijzer van de weeg
schaal in de badkamer even over de 93. Het valt nog
niet eens mee, om tien kilo aan te komen. Het lijkt
wel of het lijf zich verzet tegen de overmaat van twee
dagen kerst, door in de nachtelijke uren in hoog tem
po af te breken waarmee het overdag is volgestopt.
Na drie maanden van nauwelijks sporten en gestaag
dooreten, dreig ik in het zicht van de haven te stran
den. Om in het nieuwe jaar tien kilo te kunnen afval-
len, moet ik er nog tivee aankomen. Ik vestig komen
de week al mijn hoop op de oliebollen en de appel
flappen.
In de zomermaanden spiegel ik mij graag aan Lance
Armstrong, al was het maar met de bumpersticker
('Lance and I ride Trek') op mijn auto. In de winter
maanden is Jan Ullrich het grote voorbeeld. De bege
nadigde Duitse wielrenner komt altijd tien kilo aan
in de maanden dat hij het wat rustiger aan doet. Een
belangrijk deel van het seizoen besteedt hij vervol
gens niet aan de jacht op zijn Amerikaanse concur
rent, maar aan het kwijtraken van overgewicht.
Armstrong beroept zich erop dat hij als enige in het
peloton ook op eerste kerstdag en nieuwjaarsdag op
de fiets zit. Maar dan hebben Jan en ik wel wat an
ders aan ons hoofd.
Toch heb ik dit jaar ergens in oktober m'n racefiets
weggehangen, met het vaste voornemen het deze
winter niet zo ver te laten komen. Op de mountain
bike zou ik mijn conditie en mijn gewicht in de don
kere maanden voor kerst op peil houden. Maar toen
ik met een valpartij op het eerste ritje twee ribben
kneusde, moest ik het noodgedwongen wat rustiger
aan gaan doen. En daar stop je niet zo gemakkelijk
mee.
Mijn tweede richtpunt om weer serieus te beginnen
werd 1 december, de datum waarop de profwielren
ners starten met de voorbereiding op het nieuwe sei
zoen. Half november zette ik mijn racefiets op zolder
op de rollenbank, om alvast te trainen op souplesse.
Met de mountainbike zou ik aan kracht en conditie
werken. Maar 1 december was eigenlijk al voorbij
voordat ik het wist, waarna ik ongemerkt toch weer
in het Jan Ullrich-scenario terechtkwam. En dan
moet je er ook vol voorgaan. Niet trainen en je met
eten zodanig matigen dat je toch redelijk op gewicht
blijft, is geen optie. Als er niet wordt gefietst, willen
Jan en ik voluit van het leven genieten. Mijn racefiets
staat sinds die tijd volgens mijn nazaten hinderlijk in
de weg onder het dartbord en naast het voetbalspel.
En na een paar weken stuurt mijn eega me met een
stofdoek naar boven.
Op momenten dat ik fanatiek train, schommelt mijn
lichaamsgewicht rond 85 kilo en kan ik alles eten
wat ik wil. Stoppen met fietsen gaat me in de winter
makkelijk af, maar ophouden met alles te eten wat ik
wil, is een verworvenheid die ik niet graag opgeef.
Goed, er zijn best weieens momenten dat ik
na een bord patat, twee nasischijven, een fri- f
kadel en een kroket ogenblikken van menta
le zwakte ken. Waar ben ik helemaal
mee bezig? Maar dan verman ik mij en
laat ik me de dag erop bij het tweewe
kelijkse koffiebezoek bij mijn moeder
weer twee taartpunten voorzetten.
Als Jan sterk is, moet ik het ook zijn.
Het blad Fiets bracht mij enkele we
ken geleden al de Fietscoach, het
trainingsschema dat dit jaar voor
bereidt op de Amstel Gold Race (16
april, week 15), de Dolomieten Ma
rathon (week 26) en Luik-Bastena-
ken-Luik (week 32). Het richtpunt
voor het hervatten van de training is
voor mij nu 2 januari, dé dag van de
goede voornemens. Maar als ik op
die datum beelden te zien krijg
van een Ullrich die zich nog eens
een halve liter pils laat voorzet
ten, kan het zomaar 2 februari
worden.
Voorlopig de komende zes dagen
nog 2 kilo te gaan.
Reageren? column@dickvanderplas.nl
Met het nieuwe jaar in zicht droomt half Nederland weer zoete dromen van grote rijkdom en een leven zonder werken. Foto: GPD/Koen van Wei
dat is een grote hoofdprijs win
nen", zegt Joris van Dijk van de
Staatsloterij.
De hausse aan enorme hoofdprij
zen ontstond begin jaren negen
tig, nadat de Postcodeloterij in
ingrijpend te veranderen.
Slechts een enkeling stopt met
werken of jaagt het gewonnen
geld er in de kortst mogelijke tijd
doorheen. Het merendeel koopt
een nieuwe Opel Astra in plaats
van een Lamborghini. Een enke
ling wordt zelfs doodongelukkig
door de weelde. Zoals de Portu
gees die vorige maand de jack
pot van 43 miljoen euro won en
sindsdien met zijn gezin als op
gejaagd wild leeft, bang voor
ontvoeringen en mensen die op
zijn geld azen. Daarnaar ge
vraagd zei hij terug te verlangen
naar zijn oude leventje zonder
veel geld. „Want dit is de hel."
1989 zijn entree had gemaakt. In
1992 werd de Staatsloterij een
zelfstandige stichting en steeg de
hoofdprijs van de traditiegetrou
we ton -honderdduizend gulden-
naar het toen 'sensationeel' ge
noemde bedrag van drie miljoen
gulden. In één klap kon je miljo
nair worden.
Sytze Kingma, specialist op het
gebied van kansspelen bij de Vrije
Universiteit in Amsterdam: „Met
grote hoofdprijzen kun je mensen
trekken. Die focussen daarop. Je
kunt beter een paar grote prijzen
in het vooruitzicht stellen, dan
een grote reeks kleinere."
Elke loterij heeft zijn eigen con
cept. Het enorme succes van de
Postcodeloterij is volgens Kingma
te danken aan het feit dat de prij
zen op tv door coryfeeën worden
uitgereikt. „Daar is het één grote
fusie van media, sterren uit de
showbizz en goede doelen. Dat
spreekt mensen enorm aan."
De negentienjarige R. won vorig
jaar een miljoen euro in de Staats
loterij. Ze heeft gevraagd haar
naam niet te vermelden, om met
haar rijkdom geen ongewenste
aandacht te trekken. „Vroeger
fantaseerde ik over wat ik allemaal
zou doen als ik een grote prijs zou
winnen", zegt ze. „Ik zou een ei
gen zaak beginnen en dure vakan
ties houden. Toen ik dat miljoen
won was het heel onwerkelijk,
zo'n groot bedrag. Ik kon het niet
geloven."
Maar van al die wilde fantasieën is
weinig terecht gekomen: geen ei
gen zaak, geen groot feest en ook
geen dure vakanties. „Een deel
van het geld staat op een spaarre
kening. Wel heb ik een huis ge
kocht en een auto, maar wel een
tweedehandsje. Ik vond dat het al
gek genoeg was. Ik heb altijd een
heel gewoon leven gehad en thuis
geleerd op de kosten te letten."
In hoeverre mensen echt gelukkig
worden door het winnen van
enorme bedragen is nauwelijks
bekend. Volgens Ruut Veenhoven,
hoogleraar 'menselijk geluk' aan
de Erasmus Universiteit Rotter
dam, is het ideale onderzoek nog
niet gedaan. „Uit een kleine
steekproef onder prijswinnaars
bleek dat die erg gelukkig v
Andere onderzoeken sprekeP1
weer tegen." j1'
Zo werd in een kleinschalig F1
derzoek in de Verenigde StaiR
het geluk van loterijwinnaarPÉ
geleken met dat van niet-wi<^
naars in hun straat. Beide grj
pen kwamen er in de meting
gelukkig uit.
Ook bij mensen die een flinl|j
fenis kregen, was slechts sprj
van een kortdurend gelukseA
Na een paar maanden was nd
luksgevoel al weer verdwenari
Prijswinnares R. herkent datfj'
ben er helemaal niet gelukkiP'
door geworden. Geluk zit inr
andere dingen. Ik weet dat illjs
nooit geldzorgen zal hebbeqL
maar het nadeel van zoveel ist
is, dat sommige mensen jalcF
zijn en eèn beroep op je doe^e
Ook heeft er een verhaal de i
gedaan dat mijn vader me si
omdat hij niets van mij gekrf
zou hebben. Dat zijn de neglt
kanten."
Thea van Beek
