'Nederland verlengt
verblijf in Irak niet'
BUITENLAND
Over de vuile oorlog zwijgt Brazilië liever
Klein, kleiner, kleinst
Nieuwe bloedige aanslag op Amerikanen
Twee in Irak gegijzelde Franse journalisten vrij
Palestijnen omzeilen wegversperring
Poetin pakt Schroder
in met charmeoffensief
Rusland betaalt schulden af
Servisch parlement geeft
verguisde Cetniks status
Gestaalde kaders herdenken Stalin
Belgen betogen voor loon
apen naar
en Congo
Verenigde Naties
kele honderden vre-
ren naar het oosten
emocratische Repu-
go, waar zwaar ge-
Jwordt. De militairen
I jfemstig van de 4000 man
L*edesmacht Monuc, die
^noord-oosten van het
jtationeerd. In de
met Rwanda vech-
ringstroepen tegen tal-
Tlenbewegingen. In de
i miljoenen mensen
I ontsnapt
Jingwissel
Het lijkt een scène
[ollywoodfilm, ont-
uit de gevangenis door
ng te wisselen met je
fjtoroer. Toch slaagde
rige Zweed daarin, al-
riteiten gisteren. De
celstraf van tien
uit wegens mishan-
een overval. Toen zijn
iroer op bezoek kwam,
ig hen een tijdje
jongens wisselden
waarna de crimi-
leuk naar buiten liep.
is aangehouden we
ielpen bij een mis-
mocht enkele uren
;kken. De leiding van
igenis bleef stomver-
hter.
I >ed bezig
«perken CO2
De EU en de meeste
y/jf liggen op schema met
rken van het schadelij-
/3 iroeikasgas. De Euro-
nmissie heeft dat giste-
U lid. De gemiddelde uit-
■uropa is nu 9 procent
6( iin 1990. Dat is zelfs
1 het zogeheten Kyoto-
8 procent rond 2010.
ildioxide) is een van de
dat de aarde steeds
vordt.
e kerstman
aar geslagen
I stel tieners heeft in
'ranse stad Ales de
in elkaar geslagen. De
was snoep aan het
onder kleine kinderen,
ngeren, allemaal rond
r, vonden dat ze te
loep hadden gekregen,
cerstman uitlegde dat
ch echt voor de klein-
sloegen ze hem in el-
rbijgangers wisten de
te ontzetten. Die
if met blauwe plekken
wonden en diende bij
een klacht in.
test snelle
raket
II - India heeft gisteren
litgevoerd met een
ïpersonische kruisra-
inaf de grond wordt
i De raket, die geza-
ïet Rusland is ontwik-
het vastgestelde doel
telijke woestijnstaat
1, aldus het ministerie
isie in een verklaring.
ios-raket, genoemd
vier de Brahmaputra,
bereik van 290 kilo
kan een lading van
1300 kilo vervoeren.
robot doet
leens beter
Een nog onverklaard
1 heeft ervoor gezorgd
ïimterobot op Mars
j^Jel beter presteert. Dat
tijdschrift New Scien-
ns het blad heeft 'iets
de afgelopen tijd
:n de Amerikaanse
lot Opportunity
maakt en afgestoft,
werkt de robot weer
racht. Enige tijd gele-
e helft van de kracht
e hevige stofvorming
)e twee robots Op
en Spirit doen voor
nderzoek op Mars.
woensdag 22 december 2004
uza president
Xozambique
IDe regeringskandi-
ando Emilio Guebuza
lozambique de presi-
jiezingen gewonnen,
I deze maand werden
i. Volgens de definitie-
jheeft Guebuza bijna
it van de stemmen ge-
ijn voornaamste rivaal
1 hlakama, een voorma
lenleider, behaalde 32
buebuza volgt zijn
iot Joaquim Chissano
afgelopen achttien
rde in Mozambique.
isoverleg
r geschorst
it vredesoverlg over
^se regio Darfur, dat
Mcht van de Afrikaan-
plaatsvindt in de
e hoofdstad Abuja, is
tot januari. Dat staat
nenlijke verklaring
Wanese regering en de
tie de AU gisteren
in bracht.
door onze correspondent
Frans Lindenkamp
sao paulo - Al 23 jaar loopt Cri-
meia de Almeida gerechtelijke
instanties plat om opheldering
te krijgen over het verlies van
haar man, schoonvader en
zwager. Zij waren, net als zij
zelf, militanten van de Brazili
aanse Communistische Partij
(PC do B). Begin jaren zeventig
vochten zij aan de zoom van de
Amazonejungle een guerrilla
oorlog tegen het generaalsregi-
me. Crimeia twijfelt er niet aan
dat de drie in 1973 gedood zijn
door het Braziliaanse leger.
Maar tot dusver deden de op
eenvolgende democratische re
geringen niks om opheldering
te geven over de naar schatting
zeventig rebellen, die na over
gave zijn vermoord of doodge
marteld. Crimeia: „Ik wil weten
hoe ze zijn gestorven zijn en
waar ze begraven liggen. Ik mis
een stuk van mijn levensge
schiedenis."
Daarom wil zij inzicht in de mi
litaire archieven over de dicta
tuur die duurde van 1964 tot
1985. Die archieven zitten tot
dusver potdicht. De vorige pre
sident Fernando Henrique Car
doso tekende vlak voor afloop
van zijn mandaat een decreet
dat het voor eeuwig geheim
verklaren van militaire docu
menten over de vuile oorlog te
gen links mogelijk maakt. Ook
de huidige president Lula - een
oud-vakbondsleider, die tijdens
de dictatuur korte tijd vast zat
wegens het organiseren van
stakingen - is bijna niet te por
ren om deze zwarte bladzijde in
historisch perspectief te plaat
sen. „Het openstellen van de
archieven is niet de taak van de
uitvoerende macht. Een rege
ring behoort vooruit te kijken,
niet terug," zei hij in oktober
nog. Lula deed zijn uitspraak
een week na de publicatie van
schokkende naaktfoto's van een
in 1975 doodgemartelde man.
Het staatshoofd toonde zich
doof voor de roep van mensen
rechtenorganisaties, kerk en
linkse parlementariërs dat het
nu tijd is dat de waarheid bo
ven tafel komt. Politieke inge
wijden denken dat Lula bang is
de coalitieregering op het spel
te zetten. De rechts-Überale PL
daarbinnen onderhoudt warme
relaties met de legertop.
Het leger beschouwt de dicta
tuur als een afgesloten hoofd
stuk. Generaal Jorge Felix - die
binnen het kabinet de porte
feuille heeft van Institutionele
Veiligheid - wil dat archieven
nog om een andere reden dicht
blijven: ze bevatten materiaal
dat huidige regeringsfunctiona
rissen in verlegenheid brengt.
Felix: „Heel wat toenmalige gu
errillastrijders hebben hun ka
meraden verraden. De docu
menten verhalen over corruptie
en overspel. Informatie die ge
zinnen kapot kan maken."
Maar de waarheid is ook, dat de
militairen bang zijn voor een
'heksenjacht' op oud-collega's.
Anders dan in Argentinië en
Chili, waar de dictaturen veel
meer slachtoffers eisten, klinkt
de roep vanuit de Braziliaanse
maatschappij om gerechtigheid
echter minder hard door.
Toch beschikt Crimeia sinds
een paar weken over een laatste
strohalm. Het Hooggerechtshof
bepaalde, dat de archieven
open moeten. Lula heeft de uit
spraak met tegenzin geaccep
teerd. Grote vraag is alleen of
geheime documenten daar ook
onder vallen. Minister van justi
tie Marcio Thomas verzekerde
dat de archieven open gaan.
„Maar zonder haast en zonder
trauma's te veroorzaken",
voegde hij eraan toe.
Voor Crimeia betekent dat, dat
ze nog een paar jaar geduld
moet opbrengen. Dan nog is
het onzeker of het iets oplevert
over haar gestorven geliefden.
Op twee plaatsen zijn de afgelo
pen week verkoolde resten ge
vonden van honderden docu
menten over de dictatuur. Ge
vreesd wordt dat de gepensio
neerde generaals opdracht heb
ben gegeven hun sporen uit te
wissen.
Chicago - Dit zijn de tweelingzusjes Rumaisa (rechts) en Hiba Rah
man uit Maywood in de VS. Rumaisa woog bij haar geboorte slechts
243,8 gram en was 24,8 centimeter lang. De kinderen mogen over
een paar weken het ziekenhuis verlaten. Volgens haar artsen is
Rumaisa het kleinste bab/tje ooit dat is blijven leven. Rumaisa
weegt inmiddels 1,2 kilo. Ook met Hiba gaat het goed. Zij was de
zwaargewicht van de twee: 567 gram bij de geboorte. Foto: Reuters
den haag/gpd - Nederland
zwicht niet voor Britse, Japanse
en Iraakse verzoeken om na 15
maart nog militairen te houden
in het zuiden van Irak. „Iedereen
wil dat Nederland zijn verblijf
verlengt maar daar hebben we
zelf ook een opvatting over", al
dus minister Kamp (Defensie)
gisteren in een debat met de
Tweede Kamer.
„En die opvatting is dat we van
af 15 maart 2005 vertrekken",
benadrukte hij. Binnen zes we
ken zijn de Nederlanders dan
weg uit de zuidelijke provincie
Al Muthanna waar zij de Irake
zen helpen de veiligheid te
handhaven. Alleen in het uit
zonderlijke geval dat de Iraakse
verkiezingen, gepland voor 30
januari, worden uitgesteld
denkt Nederland na over ver-
lenging.
Wel wil het kabinet 25 militai
ren beschikbaar stellen om on
der Navo-vlag veiligheidsfunc
tionarissen op te leiden. De Ka
mer moet daar nog over beslui
ten.
Bij een aanslag gisteren op een
Amerikaanse militaire basis in
de Noord-Iraakse stad Mosul
Honden vinden massagraf
Zwerfhonden die voortdurend op de dezelfde plek naar
botten groeven, hebben dorpsbewoners in het noorden
van Irak naar een massagraf geleid. Toen zij zelf aan het
graven sloegen, stuitten de bewoners op de resten van ze
ker twintig lichamen. Forensische deskundigen gaan het
graf onderzoeken. Gegevens over massagraven kunnen
wellicht worden gebruikt in de rechtszaken tegen de ver
dreven dictator Saddam Hussein en zijn vertrouwelingen.
zijn 24 doden en meer dan zes
tig gewonden gevallen. Onder
de doden zijn 14 Amerikaanse
militairen en verder leden van
de Iraakse Nationale Garde en
burgers uit het Westen die daar
werken. Basis Marez ligt in het
zuidwesten van Mosul.
Rond het middaguur, toen veel
mensen op de basis aan de
lunch zaten, werd een eettent
getroffen.
Personeel van Basis Marez ver
klaarde al eerder dat hun eet
tent een potentieel doelwit voor
een aanslag was, omdat dit de
enige plek is waar veel perso
neel regelmatig samenkomt.
Om de eetruimte heen waren
betonnen muren gebouwd,
maar het dak was niet be
schermd.
Het Witte Huis liet weten dat de
aanslag het democratiserings
proces in Irak niet zal ontspo
ren. De aanslag in Mosul ge
beurde op de dag dat de Britse
premier Blair een onverwachts
eendaags bezoek aan Irak
bracht. In Bagdad sprak hij on
der anderen met interim-pre
mier Allawi en bezocht hij de
kiescommissie die de stembus
gang van 30 januari organiseert.
Na Bagdad bezocht Blair de
Britse troepen in Basra.
Zeldzame vorm
longontsteking
velt soldaten
chicago/gpd-rtr - Achttien
Amerikaanse soldaten die in
Irak actief waren hebben een
zeldzame vorm van longont
steking. Twee soldaten zijn
er al aan gestorven. Hoe de
soldaten de ziekte hebben
gekregen is een raadsel. Me
dici van het Amerikaanse le
ger hebben vastgesteld dat
de soldaten de ziekte, AEP
genoemd, tussen maart 2003
en maart 2004 moeten heb
ben opgelopen in Irak. Of er
sindsdien nieuwe gevallen
zijn opgetreden is onbekend.
Wat de bron van de uitbraak
is geweest valt ook niet te
achterhalen. Alhoewel het
maar om achttien gevallen
gaat op 183.000 Amerikaanse
soldaten die in Irak hebben
gediend, maakt het leger
zich toch zorgen. AEP komt
immers nauwelijks voor. Bij
de Iraakse burgers zijn geen
gevallen bekend zodat daar
ook geen verklaring te vin
den valt. In november ont
dekten artsen van het Ameri
kaanse leger bij 102 soldaten
een zeldzame, nauwelijks te
behandelen bloedinfectie.
Zij hadden die begin 2002
opgelopen. Van hen hadden
er 85 in het Midden Oosten
en Afghanistan gediend.
Destijds stelde het leger in
ziekenhuizen extra controles
in op infecties. Die hebben
AEP echter niet tijdig aan het
licht gebracht.
gaza-stad - Palestijnen moeten in de Gaza-strook
gebruik maken van het strand om zich te verplaat
sen. Israël heeft de enige weg langs de kust ge
blokkeerd. De regering Sharon wil zich volledig te
rugtrekken uit de Gaza-strook, maar kan zijn plan
alleen doorzetten met steun van de oppositionele
Arbeidspartij. Daarvoor moet een nationale rege
ring gevormd worden, en de partij heeft gisteren
ingestemd met het akkoord dat onderhandelaars
zondag sloten met de Sharons Likudpartij over toe
treding tot de coalitie. Wel stelde het Centrale Co
mité van de partij de voorwaarde dat Shimon Pe
res plaatsvervangend premier wordt. En dat kan
nog problemen opleveren: volgens de wet mag Is
raël slechts één vice-premier hebben, en de huidi
ge vervanger van Sharon, Ehud Olmert, weigert af
stand te doen van zijn post.
Foto: EPA
door onze correspondent
Henk Glimmerveen
parijs - „Met immense vreugde
kan ik u meedelen dat Christian
Chesnot en Georges Malbrunot
zijn vrijgelaten". De overgeluk
kige Franse premier Jean-Pierre
Raffarin bevestigde gisteren in
de Senaat wat het Arabische te
levisiestation Al Jazeera kort
daarvoor al had gemeld: Aan de
gijzeling van de twee Franse
journalisten was na ruim vier
maanden gevangenschap een
einde gekomen. Het was de
langste gijzeling van westerse
gevangenen in Irak tot nu toe.
Vandaag zouden de beide ver
slaggevers al in Frankrijk aan
komen, zo deelde een woord
voerder van het ministerie van
buitenlandse zaken mee.
Chesnot (37) en Malbrunot (41)
werden op 20 augustus samen
met hun Syrische chauffeur
Mohammed Al-Joundi door ge
wapende leden van de groepe
ring Iraaks Islamitisch Leger ge
vangen genomen. Ze waren
toen op weg naar Najaf voor het
maken van reportages voor ver
schillende Franse media. De
chauffeur werd vorige maand
in Falluja vrijgelaten.
Vrij snel na de ontvoering van
de twee journalisten eiste het
Islamitisch Leger dat Frankrijk
de zogeheten wet op de hoofd
doekjes zou intrekken. De wet
verbood met ingang van het
nieuwe schooljaar het opzichtig
dragen van religieuze uitingen
op de openbare scholen, zoals
islamitische hoofddoekjes,
joodse keppeltjes en katholieke
kruizen. Frankrijk heeft van het
begin af aan geweigerd aan die
eis te voldoen.
De gijzeling van de beide jour
nalisten is door de Franse pers
vier maanden lang in het
nieuws gehouden, ook al waren
er lange periodes bij dat er geen
enkele nieuwe ontwikkeling te
melden was. Een groot deel van
de kranten drukte iedere dag
foto's van de beide verslagge
vers af met daarnaast het aantal
dagen dat de twee waren ont
voerd. Over de gezondheids
toestand van de twee journalis
ten zijn geen mededelingen ge
daan.
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - Het tweedaags bezoek
van de Russische president Vla
dimir Poetin aan zijn goede
vriend Gerhard Schroder, de
Duitse bondskanselier, is een
lucratieve aangelegenheid ge
weest. Poetin stelde Schroder
(SPD) een 'groot kerstgeschenk'
in het vooruitzicht: het Kremlin
wil een aanzienlijk deel van zijn
schuld aan Duitsland afbetalen.
Het gaat om miljarden euro's.
En de Duitsers kunnen flinke
orders uit Rusland tegemoet
zien.
Nu het goed gaat met de Russi
sche economie - die groeit met
vijf tot tien procent per jaar,
mede dankzij de enorme vraag
naar olie en gas en de hoge
olieprijs - willen de Russen
voor 2008 dertig miljard euro
aan buitenlandse schulden af
lossen. Van die schuld is 42,5
procent in Duitse handen.
Poetins bezoek werd een ge
slaagd 'charmeoffensief. De
betrekkingen tussen Rusland en
het Westen waren bekoeld na
de crisis in Oekraïne waar het
Kremlin de zijde koos van de
pro-Russische - en van fraude
beschuldigde - presidentskan
didaat Janoekovitsj. Poetin ver
zekerde gisteren de uitslag van
de hernieuwde presidentsver
kiezing in Oekraïne, zondag, te
zullen accepteren.
Eergisteren al zei hij dat hij
vond dat Duitsland en de EU
een bijdrage kunnen leveren
aan een normalisering van de
situatie in Tsjetsjenië. Tegen
demonstranten, die protesteer
den tegen de schendingen van
mensenrechten door Russische
troepen in Tsjetsjenië zei Poe
tin, die Russisch-orthodox is:
„Ga naar huis. De oorlog is al
drie jaar afgelopen. Vrolijk
kerstfeest." Kanselier Schroder
ligt in eigen land onder vuur
wegens zijn vriendschap met
Poetin. Critici verwijten de Rus
sische president autoritair op
treden. Schroder vindt zijn Rus
sische vriend echter een 'loep
zuivere democraat'.
De kanselier vermeed in zijn
gesprekken met Poetin heikele
thema's aan te snijden. In ruil
hiervoor sleepten de Duitsers
lucratieve contracten in de
wacht. Zo gaat Siemens in Rus
land een hoge snelheidsspoor
lijn bouwen, die er in 2007
moet liggen, een order van 1,5
miljard euro. Voordat hij Poetin
uitzwaaide roemde de kanselier
de economische betrekkingen
tussen de twee landen. Die zijn
volgens Schroder 'enorm goed'.
„En dat moet zo blijven."
belgrado/anp-dpa-rtr - Het
Servische parlement heeft giste
ren na een debat van een week
een wet aangenomen waardoor
de Cetniks, royalistische Servi
sche guerrillastrijders tijdens de
Tweede Wereldoorlog, eerher
stel krijgen. Overlevende Cet
niks krijgen ook een pensioen,
net zoals oud-partizanen van
de communistische ex-presi-
dent Tito.
De Cetniks van de legendari
sche charismatische generaal
Dragoslav ('Draza') Mihajlovic
vochten in eerste instantie sa
men met Tito tegen de Duitse
bezetter. Toen de geallieerden
Tito gingen steunen, koos Mi
hajlovic echter de kant van de
nazi's.
Na de overwinning van de par
tizanen werden Mihajlovic en
veel van zijn mannen als verra
ders berecht en geëxecuteerd.
In het communistische Joego
slavië van Tito werden de ex-
Cetniks als paria's behandeld.
Aan de negatieve beeldvorming
droegen tientallen films over
WO II bij, waarin de Cetniks
worden getoond als bebaarde,
bloeddorstige strijders met lang
haar die leden van andere be
volkingsgroepen de keel afsnij
den.
Tijdens de Balkanoorlogen in
de jaren '90 was Cetnik in Bos
nië en Kroatië een scheldwoord
voor Servische strijders. Omge
keerd gebruikten Servische pa
ramilitairen symlMien uit de
Cetnik-traditie. Difoleek de af
gelopen jaren ook steeds weer
tijdens getuigenissen voor het
Joegoslavië-Tribunaal in Den
Haag. Oud-partizanen proteste
ren tegen de wet. Volgens hen
is Servië het eerste land van Eu
ropa waar een beweging van
collaborateurs tot antifascis
tisch is uitgeroepen.
gory - Voor veel oude communisten is Josif Vissarionovitsj Dzjoegasjvili, zoon van een Georgische
schoenlapper, nog altijd de grootste held. De wereld kent hem als Josef Stalin, en gisteren werd zijn
125ste geboortedag herdacht. In zijn geboorteplaats Gory ging zijn aanhang met vlaggen en portretten
de straat op, en ook bij zijn graf tegen de Kremlinmuur in Moskou werd de sovjetdictator herdacht. Ove
rigens zonder dat er een woord werd gerept over de vele miljoenen sovjetburgers die Stalin liet vermoor
den of deporteren, wat vaak op hetzelfde neerkwam. Toch zouden veel Russen terugverlangen naar een
sterke man als Stalin: volgens een recente opiniepeiling 16 procent van de bevolking. 21 Procent noemde
Stalin een wijs man en slechts eenderde noemde hem een 'wrede en inhumane' tiran. Foto: EPA
brussel/anp - Enkele maanden
na de sociale onrust in Neder
land maakt ook België zich op
voor een periode van demon
straties en stakingen. Gisteren
demonstreerden tussen de
40.000 en 50.000 vakbondsle
den in Brussel. Aanleiding is de
dreigende mislukking van het
centraal overleg over lonen. In
België draait de economie beter
dan in Nederland. De werkne
mers willen dat vertaald zien in
loonsverhogingen. De werkge
vers stellen echter dat de con
currentiepositie van België niet
sterk genoeg is voor hogere sa
larissen, mede door de dure eu
ro. Bovendien is er een conflict
over het 'brugpensioen', de
VUT. De bonden willen niet dat
daaraan getornd wordt.
