Bloedige aanslagen
in heilige steden Irak
BUITENLAND
Turkse nationalisten woedend over EU-deal
Na
26 uur onafgebroken
onderhandelen
is er toch een klimaatakkoord
Bastogne herdenkt Slag om de Ardennen
Ruim zestig doden en 150 gewonden
Italiaanse veerboot weer thuis Ur
Kou-alarm
daklozen in
Franse gruwelmoorden^
psychiatrisch ziekenhi
Minister houdt crisisberaad
voor Fran
het noordti
Circa 2000 Britten
dupe 'roofdrugs'
londen - Naar schatting 2000
Britten zijn jaarlijks het slacht
offer van roofdrugs'. Het gaat
om mannen en vrouwen die in
een horecagelegenheid een
slaapmiddel of drugs in hun
drankje krijgen, waarna ze van
hun bezittingen worden be
roofd. Dat bericht de Britse
zondagskrant The Observer. De
middelen waarmee de daders
toeslaan zijn onder meer een
vloeibare vorm van xtc en ro
hypnol. Dat laatste middel staat
i ook bekend als een „verkrach
tingsdrug" waarmee vrouwen
worden gedrogeerd om ze ver
volgens te verkrachten. De
meeste slachtoffers van roof
1 zijn mannen. Ze worden verleid
1 door vrouwen die zijn geld en
andere bezittingen meenemen.
Amerikanen
in vuile lucht
I Washington - Ongeveer een op
de drie Amerikanen leeft in een
j gebied waar de luchtvervuiling
de wettelijke norm overschrijdt.
Dat is gebleken uit grootschalig
onderzoek van het overheids
bureau voor milieubescher
ming EPA. De dienst onder
zocht de vervuiling met zoge-
j noemd fijn stof, afkomstig van
verbrandingsprocessen. Deze
vorm van vervuiling is zeer
schadelijk voor de gezondheid
j en in de VS verantwoordelijk
voor jaarlijks duizenden sterf
gevallen en talrijke ziekenhuis
opnames. Volgens het EPA zijn
er in twintig staten overschrij
dingen gevonden van de norm,
die al sinds 1997 geldt.
Aangepaste kerst
voor zwakke paus
rome - Paus Johannes Paulus II
zal tijdens de komende kerstda
gen een aangepast programma
afwerken wegens zijn zwakke
gezondheid. Dat bericht de
zondagseditie van de Duitse
krant Die Welt op basis van
bronnen binnen het Vaticaan.
De kerkvorst zal op 24 decem
ber gewoon de traditionele mis
om middernacht leiden en hij
zal de dag ema ook de zegen
'urbi et orbi' (voor de stad en
de wereld) uitspreken. De mis
in de ochtend van Eerste Kerst
dag zal evenwel door een kardi
naal worden geleid, waarschijn
lijk zonder aanwezigheid van
de paus. Bij de traditionele mis
rond oud en nieuw zal de paus
er wel zijn, maar niet spreken.
Woedende sikhs
bestormen theater
Birmingham - Honderden boze
sikhs hebben zaterdagavond in
het Britse Birmingham een the
ater bestormd omdat daar een
stuk werd opgevoerd waarin
seksueel misbruik en moord in
een tempel centraal staan. Vijf
agenten raakten gewond in een
poging de menigte onder con
trole te brengen, aldus de BBC.
Aanslag verijdeld
op Kim Jong-nam
SEOUL - De Oostenrijkse politie
heeft in november een moord
aanslag op Kim Jong-nam, een
van de zonen van de Noord-
Koreaanse leider Kim Jong-il,
verijdeld. Dat meldde het Zuid-
Koreaanse persbureau Yonhap
News gisteren. Het complot te
gen Kim Jong-nam zou zijn ge
organiseerd door mensen die
liever een van de andere zonen
van de Noord-Koreaanse leider
op de troon zien. De Oosten
rijkse inlichtingendienst had
een tip ontvangen.
Bush persoon van
het jaar voor Time
new york - Time Magazine
heeft de Amerikaanse president
George W. Bush uitgeroepen tot
persoon van het jaar. Dat
maakte het toonaangevende
Amerikaanse tijdschrift gisteren
bekend. Volgens hoofdredac
teur Jim Kelly is de keus op
Bush gevallen wegens zijn vast
houdendheid en mede ingege
ven door zijn winst bij de Ame
rikaanse presidentsverkiezin
gen van november. Vier jaar ge
leden kreeg hij ook al het predi
kaat Time-persoon van het
jaar.Het blad omschreef hem
toen als symbool van het 'ver
deelde' Amerika.
Arsenicum in
soep van Kaila
Jakarta - De Indonesische vi
ce-president Xussuf Kalla heeft
deze week inderdaad een kop
soep voorgeschoteld gekregen
waarin een kleine hoeveelheid
arsenicum zat. Dat heeft poli
tieonderzoek uitgewezen, zo
berichtten Indonesische media
zaterdag. De hoeveelheid gif
was zeer minimaal en niet do
delijk. Kalla is op Bali voor de
jaarvergadering van de politieke
partij Golkar, ooit het politieke
verhrkel van ex-dictator Soehar-
to en nu de grootste fractie in
het parlement. Kalla wil de
nieuwe leider van de intern
sterk verdeelde Golkar worden.
Hij zal daarvoor de invloedrijke
Akbar Tandjung van de troon
moeten stoten.
najaf/karbala/anp/rtr - De
twee belangrijkste sji'itische
heilige steden in Irak, Najaf en
Karbala, zijn gisteren getroffen
door bloedige zelfmoordaansla
gen. In ogenschijnlijk gecoördi
neerde acties om dood en ver
derf te zaaien onder de sji'ieten,
de grootste islamitische stro
ming in Irak, kwamen zeker 62
mensen om het leven en vielen
er ongeveer 150 gewonden.
In Najaf liet de dader de explo
sieven in zijn auto ontploffen
bij een plein in het drukke cen
trum, op ongeveer 300 meter
afstand van de Imam Ali-mos-
kee. Dat is een heiligdom voor
de sji'ieten, omdat de geestelij
ke vader van deze tak van de
islam, imam Ali, er begraven
ligt.
Op het moment van de explo
sie was het drukker dan anders,
omdat een menigte stond te kij
ken naar de begrafenisstoet van
een sjeik. Door de enorme ont
ploffing kwamen zeker 48 men
sen mensen om het leven en
vielen er ruim negentig gewon
den, meldden medische bron
nen. Volgens de politie vielen er
vooral burgerslachtoffers, maar
kwamen ook lijfwachten en
agenten die de rouwstoet bege
leidden, om. Doordat het re
gende, daalde de dikke zwarte
rook later als een soort smerige
stofregen op de stad neer.
Circa twee uur voor de bloedige
aanslag in Najaf ontplofte in
Karbala, dat nog zuidelijker in
Irak ligt, een autobom, die aan
zeker veertien mensen het le
ven kostte. Naar schatting zes
tig mensen raakten gewond. De
ontploffing in Karbala was bij
een druk station voor bussen
en taxi's. Ongeveer vijftien au
to's en passagiersbusjes werden
door de explosie verwoest. Vol
gens de plaatselijke politie ging
het om een zelfmoordaanslag.
In Karbala vonden woensdag
ook al tien mensen de dood
door een bomaanslag. Tiental
len anderen raakten gewond,
onder wie een afgezant van
grootayatollah Ali al-Sistani, die
in het nabijgelegen Najaf
woont.
Deze en eerdere aanslagen lij
ken bedoeld om de spanning
tussen de sji'ieten en de soeni-
tische minderheid in Irak op te
voeren. Onder het bewind van
Saddam Hussein waren de soe-
nieten de belangrijkste machts
factor, maar de rollen lijken na
de val van Saddam omgedraaid.
Het verzet in de aanloop naar
de verkiezingen eind volgende
maand komt dan ook vooral
voort uit de soenitische ge
meenschap, die een sji'itische
meerderheid in het nieuwe par
lement vreest.
Onbekenden hebben gisteren
ook direct geprobeerd het ver
kiezingsproces te verstoren
door in Bagdad drie verkie
zingsmedewerkers te doden.
Volgens een woordvoerder van
de nationale kiescommissie
werd de auto met de drie man
nen klemgereden en werden ze
vervolgens doodgeschoten.
Uit vrees voor aanslagen heb
ben Iraakse christenen kerk
diensten tijdens de kerstdagen
geschrapt. Ook willen de gelovi
gen hiermee hun steun betui
gen aan de slachtoffers van re
cente aanslagen op kerken in
het land.
door onze correspondente Fidan Ekiz
Istanbul - De Turkse premier Erdogan is
door een jubelende menigte onthaald
op het Kizilayplein in Ankara. Aanhan
gers van de AK-partij van Erdogan
wachtten hun premier op met Turkse
vlaggen en ballonnen. 'Dit is een feest
dag', kondigde Erdogan af.
Elders in het land bleef de feeststem
ming uit. Onder de EU-tegenstanders
bleef het rustig. Althans, voorlopig. Voor
de ultra-nationalistische Turken van de
'Ülkü öcaklar' (ideaalhaarden) geldt nu
slechts 'geduld': 'We hopen dat de
woorden in Brussel niet worden omge
zet in daden'.
De rustige houding van de nationalisten
in Turkije kan veranderen, blijkt uit de
woorden van de voorzitter van de 'Ülkü
öcak. Serdal Turgut: „Er zullen zeker
demonstraties komen. We wachten nog
af. Alles in Brussel is achter gesloten
deuren besproken. We weten te weinig.
De onderhandelingen mogen beginnen,
maar niet onder de voorwaarden, zoals
die nu bestaan. Tot 3 oktober kan nog
veel gebeuren."
Premier Erdogan maakte het volk bij zijn
terugkeer naar Ankara nadrukkelijk dui
delijk dat Cyprus niet wordt weggege
ven. Maar voor Turgut gaat dat niet op.
„Als de regering grond weggeeft, waar
het bloed van onze soldaten nog niet
eens is opgedroogd, is het hek van de
dam. Illegaal of legaal, daar steken wij
een stokje voor. Tot onze laatste adem,
tot onze laatste druppel bloed."
Op de vraag of de Ulkü Ocak bij mach
ten is tot zoiets, slaat Turgut met zijn
vuist op de tafel. Hij pakt zijn gsm: „Eén
telefoontje en 50.000 man staat paraat.
Wij willen het Turkije van 81 jaar terug,
toen Atatürk na de bevrijding de Turkse
staat uitriep. Als het moet heroveren we
Anatolië. In 1974 namen we half Cyprus
in, als het moet, nemen we heel Cyprus
in."
door Frits Bloemendaal
buenos aires - Het heeft een slapelo
ze nacht gekost, maar na 26 uur on
afgebroken onderhandelen is de kli
maatconferentie in Buenos Aires
toch met een akkoord geëindigd. En
daar is staatssecretaris van milieu
Pieter van Geel, onderhandelaar na
mens de EU, blij mee. Want geen ak
koord zou het toch al zo broze inter
nationale klimaatbeleid in gevaar
hebben gebracht.
In het zogeheten Kyoto-protocol
heeft een groot aantal industrielan
den vastgelegd dat ze de uitstoot van
gassen die opwarming van de aarde
veroorzaken, zullen verminderen.
Die afspraken lopen tot en met 2012;
voor daarna is niets geregeld. Met
het akkoord in Buenos Aires wordt
een eerste voorzichtige stap gezet
voor de periode na dat jaar. Van
Geel: „Als deze conferentie was ge
klapt, hadden we geen enkel per
spectief gehad op vermindering van
emissies na 2012. Dan hadden alle
inspanningen tot dusver geen gevolg
gekregen."
Die verdere stappen zijn cruciaal,
omdat de huidige afspraken bij lange
na niet genoeg zijn om de opwar
ming van de aarde te beperken. Het
waren keiharde onderhandelingen,
zegt Van Geel. De VS wilden niets
weten van welke vooruitblik ook,
omdat die als begin van onderhan
delingen over verdere maatregelen
kon worden uitgelegd. En de VS wil
zich door niemand iets laten voor
schrijven. De regering-Bush wil al
leen inzetten op technologische
doorbraken. Maatregelen die de eco
nomische groei kunnen schaden zijn
taboe. Van Geel: „Waarom moet
groei de maat van alle dingen zijn?
Dan kun je ook geen dijken meer
aanleggen, want die dragen niet bij
aan de groei en kosten alleen geld.
Het is een redenering van niks. De
Amerikanen beseffen bovendien on
voldoende dat iets als energiebespa
ring heel veel bijdraagt aan econo
mische groei."
Tot verdriet van de EU kregen de
Amerikanen steun van grote 'ont
wikkelingslanden' als China en In
dia. Ook die vrezen voor hun econo
mische groei. Laat eerst het rijke
Westen maar een stap terug doen,
vinden zij. De olieproducerende lan
den maakten het monsterverbond
compleet; zij vrezen door maatrege
len een terugloop van de olie-in
komsten. Daar eisten ze compensa
tie voor, hetgeen de EU afwees. Ze
zijn, zo zei Van Geel 'schatrijk' en
kunnen zelf geld reserveren voor
economische hervorming.
Van dit ingewikkelde belangencon
flict dreigden de landen die zeer
kwetsbaar zijn voor klimaatverande
ring, en arme regio's de dupe te wor
den. De klimaatconferentie had af
spraken moeten opleveren over
steun aan hen. Die steun - waai
de EU het meeste zou betalen - 1c
uiteindelijk gered, tot opluchtin g
Van Geel. Ook is afgesproken d<
mei 2005 in Bonn een wetensch 11
pelijk seminar wordt gehouden,
waarbij ook naar de periode na tl
wordt gekeken. Inclusief een raj
tage aan alle betrokken landen. I*
was een harde voorwaarde van
EU om zo het toekomstige beleiie'
toch op de agenda te krijgen. „1 el
zeer acceptabel resultaat", vindi
Geel. „We hebben echt een stap 2
zet naar de toekomst.u(
lit
d
Geweld in Darfur
gaat gewoon door,
ook na ultimatum
abuja/anp/rtr - De gevechten
tussen het Sudanese leger en
rebellen in Darfur zijn dit week
einde gewoon doorgegaan, on
danks een ultimatum van de
Afrikaanse Unie (AU) om de vij
andelijkheden te staken. Dat
heeft een woordvoerder van de
Unie gisteren verklaard.
Volgens woordvoerder Assane
Bo is gisteren bij gevechten in
de stad Labado, in het zuiden
van de Sudanese regio, een he
likopter van de vredesmacht
van de AU geraakt. Hij kon niet
zeggen welke partij op het toe
stel heeft geschoten en of er
slachtoffers zijn gevallen.
Eerder op de dag had de Suda
nese minister van buitenlandse
zaken, Mustafa Osman Ismail,
juist beloofd dat het offensief
tegen de rebellen zou worden
gestaakt. De minister vroeg de
AU en de Verenigde Naties de
rebellen op te roepen eenzelfde
stap te zetten. Een algehele te
rugtrekking van de Sudanese
militairen uit Darfiir is volgens
de minister niet aan de orde,
omdat de regio „beschermd
moet worden".
De AU had vrijdagmiddag van
de strijdende partijen in Darfur
geëist dat er binnen een dag
een einde zou komen aan de
weer opgelaaide vijandelijkhe
den. De waarschuwing was
vooral bedoeld voor het Suda
nese regeringsleger, dat frontaal
de aanval zou hebben geopend
op de rebellen in Labado.
Het conflict in Darfur begon
begin vorig jaar, toen de rebel
lenbewegingen JEM en SLA het
Sudanese regeringsleger aan
vielen, omdat de regering in
Khartum de zwarte boerenbe
volking zou uitbuiten.
Als antwoord begon het leger
de rebellen vanuit de lucht te
bombarderen, terwijl Arabische
Janjaweed-milities uit het ge
bied vooral op de grond werden
ingezet.
Nadat leger en milities het ver
zet van de rebellen de kop had
den ingedrukt, begonnen de
Janjaweed met etnische zuive
ringen in Darfur. Sindsdien zijn
zeker 70.000 mensen omgeko
men. Ruim een miljoen men
sen zijn op de vlucht geslagen.
parijs/anp - In 24 departemen
ten in het noorden van Frank
rijk inclusief de regio Parijs, is
■gisteren 'alarmfase-2' afgekon
digd wegens de kou. Die be
dreigt het leven van daklozen.
In het departement van de
Meuse, rond Verdun, is zelfs de
maximale alarmfase, nummer
3, ingegaan. Daar werden afge
lopen nacht temperaturen ver
wacht van rond de -14 graden.
Alarmfase-2 geldt bij tempera
turen van -5 tot -10 graden.
De afkondiging van alarmfasen
houdt onder meer in dat de so
ciale diensten met bestelwa
gens de straten afrijden en pro
beren daklozen te overtuigen
met hen naar een onderkomen
te gaan. Dikwijls lukt dat niet,
omdat veel daldozen bang zijn
daar te worden beroofd van
hun schamele bezittingen. An
deren hebben hun hond bij
zich die zij niet in de steek wil
len laten, of vrezen te worden
opgepakt omdat hun papieren
niet in orde zijn.
De sociale diensten, maar ook
de politie, deelt aan hen slaap
zakken, dekens, warme koffie
en hete soep uit. Zij kunnen de
mensen niet dwingen naar een
opvangcentrum te gaan.
De beschikbare slaapplaatsen
in Parijs zijn bovendien zeer
onvoldoende. Het aantal daklo
zen wordt er geschat op 12.000.
Daar komen nog eens 30.000
mensen bij in kraakpanden of
mensen met onvoldoende mid
delen om zich in hun woning te
verwarmen. De prefect van Pa-
rome - Een Italiaanse veerboot met ongeveer 500
mensen aan boord is zaterdagavond stuurloos ge
raakt door een brand. Die brak uit op het parkeer
dek en leidde tot een stroomstoring. Gisterochtend
kregen reddingswerkers de stroomvoorziening
weer op gang. Ze meerden het vaartuig vervolgens
veilig af in de haven van Palermo. Verscheidene
passagiers raakten gewond toen ze poogden naar
een veilig deel van het schip te gaan, aldus h
liaanse persbureau Ansa. De veerboot was o| M
van Sicilië naar Napels. Een andere veerboot DS
de buurt om opvarenden aan boord te kunm
men. De autoriteiten stuurden sleepboten. I
dingsoperatie werd bemoeilijkt door het sle<p
weer en de ruwe zee. ji
Foto: EPA v
H<
bastogne/anp - In het Belgi
sche Bastogne is afgelopen
weekeinde uitgebreid de Slag
om de Ardennen herdacht, die
precies zestig jaar geleden
plaatshad. Aan de talrijke her
denkingsplechtigheden namen
ook enkele honderden Ameri
kaanse veteranen deel. Zij kon
den rekenen op grote sympa
thie van de plaatselijke bevol-
king.
Het hoogtepunt van de her
denking had zaterdagmiddag
plaats, toen de Belgische ko
ning Albert even buiten Bas
togne een krans legde bij het
Mardasonne-monument, ter
nagedachtenis aan de duizen
den bij de Slag om het leven
gekomen geallieerde militai
ren.
De Belgische vorst bracht
daarna een bezoek aan het
centrum van het Ardeense
stadje. Vanaf het balkon van
het gemeentehuis gooide hij
zakjes noten naar het publiek.
De legendarische woorden
'nuts', hetgeen naast noten
ook zoveel wil zeggen als gek,
werden in 1944 uitgesproken
door de Amerikaanse bevel
hebber in Bastogne McAuliffe,
op de vraag van de Duitsers of
hij zich wilde overgeven. Daar
mee wilde hij zeggen dat hij
niet gek was en nooit aan een
overgave dacht.
McAuliffe en de bevelhebber
van het Amerikaanse Derde
Leger Patten werden zaterdag
ochtend al herdacht. Daaraan
nam ook Pattens kleindochter
Helen deel. Zondag sprongen
zeventien parachutisten nog
vanuit een vliegtuig naar het
Mardasonne-monument.
Daarna volgde nog een défilé
van oude legervoertuigen.
De Slag om de Ardennen was
in de vroege winter van 1944
een laatste stuiptrekking van
de Duitse troepen onder lei
ding van generaal Von Man-
teuffel. Daarbij werden Bastog
ne en enkele andere omliggen
de stadjes ruim een week ge-
isoleerd van het al bevrijde
deel van de Ardennen.
rijs heeft aangekondigd d
eventueel gymzalen kunn m
worden gevorderd voor dl
vang van mensen die ond '2
kou lijden.
De bevolking is opgeroepi
sociale diensten te waarst iei
wen als zij ergens iemand
straat ziet slapen. Daarvoifj
geldt een speciaal telefoo n
nummer: 115. lai
Xavier Emmanuelli, oud-i en
ter en oprichter van de S!\ er
Social - de sociale eerste l )q
dienst die zich inspant da
zen onderdak te geven -1 -
zich vooral ongerust over If
toename van hele familie 1
nachts in Parijs rondzwei
Hoe langer hoe meer zijn
mensen met schoolgaand I
deren, die wel werken, m
niet eens het minimum-li
verdienen en dus geen ge
hebben om huur te betali
Frankrijk zouden zo'n zei
miljoen mensen leven on
armoedegrens (ongeveer 1
euro per maand).
Dit jaar zijn al twee daklo
gestorven wegens de kou
ge week een clochard in e
boerenschuur bij Amiens
het afgelopen weekeinde
60-jarige man op straat in
Saint-Denis bij Parijs.
De zware storm van afgeli a,
weekeinde is een bijkomi [s'
probleem. Veel elektricite M
bels zijn omgewaaid en n
steeds 9000 huizen hebbe
geen stroom, vooral in he?
noordwestelijke Normanl
Picardië. |f|
pau/parijs/anp/afp - De Franse
minister van volksgezondheid,
Philippe Douste-Blazy, heeft
dringend maatregelen geëist na
twee gruwelijke moorden zater
dag in een psychiatrisch zie
kenhuis in de Zuid-Franse stad
Pau.
Douste-Blazy hield gisteren cri
sisberaad in Parijs en heeft om
een onmiddellijke stopzetting
van de vermindering van het
aantal bedden in psychiatrische
ziekenhuizen gevraagd.
In de nacht van vrijdag op zon
dag werden twee verpleegkun
digen, beiden vrouwen met
kinderen, gruwelijk om het le
ven gebracht. Een van hen is
onthoofd. Het hoofd bleek op
een televisietoestel te zijn gezet.
Een van de collega's van de
vrouwen zei dat hij het idee had
midden in een verschrikkelijke
horrorfilm te zijn terechtgeko
men. Collega's ontdekten de lij
ken zaterdagochtend.
De politie hield vijf per'
aan, maar deze arrestr?
vier lokale dronkaards
ex-patiënt van de klinief01
zondag weer vrijgelaten.
De politie tast kennelijk p
het duister over de dadeil
de afdeling waar de mij
zijn gepleegd, is een rui
geslagen.
Het personeel van het f
trische ziekenhuis in Pa
al sinds augustus actie
bezuinigingen en teg
slechte kwaliteit van de
heidszorg door vooral 1
brek aan personeel. In I
kenhuis moesten vol ge
plannen bovendien 54
1110 banen verdwijnen
korten te dekken. Dit
ook met onmiddellijke
bevroren.
Douste-Blazy is zaterdi
vanuit zijn woonplaats I
naar het ziekenhuis gegf
toonde zich diep gescholL
Tijdens de herdenkingsbijeenkomst trok gisteren door de straten van Bastogne een historische parade met onder meer Amerikaanse vetera
nen. Foto: EPA
